Αεροπορικά Θέματα - Έκδοση 1/2016, 04/01/2016

Συχνά στη στήλη αυτή συζητήσαμε το θέμα της απώλειας κινητήρα σε μονοκινητήρια αεροσκάφη. Από ένα e-mail αναγνώστη προέκυψε ότι ίσως ανησυχώ υπερβολικά για το θέμα. Αυτό με έκανε να κάνω κάποια ενδοσκόπηση για να δω αν ήταν αλήθεια. Έβγαλα το συμπέρασμα μου –σωστό ή λάθος—ότι όσοι δεν αντιμετώπισαν ποτέ μηχανική βλάβη στον αέρα, μάλλον δεν θα σκεφτούν αυτή την πιθανότητα σε αντίθεση με εκείνους που είχαν αυτή την εμπειρία. Αυτό, θεωρώ, ότι θα μπορούσε να εξηγήσει την ανησυχία μου για ενδεχόμενη απώλειας κινητήρα σε μονοκινητήρια. Εγώ είχα τρεις. Επειδή μία από αυτές ήταν από δική μου υπαιτιότητα, θα έπρεπε κανονικά να μιλήσω για δύο, οι οποίες ήταν αξιοσημείωτα παρόμοιες.

Η πρώτη έγινε το 1956, και ήταν αποτέλεσμα ενός σπασμένου διωστήρα σε ένα Stinson Voyager. Η μηχανή σταμάτησε κάνοντας ένα τενεκεδένιο θόρυβο και ενώ βρισκόμασταν 300 με 400 πόδια πάνω και λίγο πιο πέρα από το άκρο αναχώρησης του διαδρόμου 21 στο κοινοτικό αεροδρόμιο της Santa Monica. Η προσγείωση κατ ευθείαν μπροστά δεν αποτελούσε βιώσιμη επιλογή. Αντ’ αυτής έκανα στροφή προς τα πίσω και προσγειώθηκα στον διάδρομο με αντίθετη κατεύθυνση. Το περιστατικό αυτό, καθώς και η κριτική που δέχτηκα για το γεγονός ότι έκανα στροφή μετά από μηχανική βλάβη κατά την απογείωση, υπήρξε η αφορμή που ξεκίνησα μια πολυετή έρευνα για αυτό το θέμα.

   Το δεύτερο περιστατικό συνέβη το 1972 και ήταν πολύ πιο τραυματικό. Η πρώτη μου γυναίκα κι εγώ ήμασταν έτοιμοι να αναχωρήσουμε από το υδατοδρόμιο του Lake Hood στο Anchorage της Αλάσκα, με ένα δανεικό Piper PA-18 Super Cub με πλωτήρες. Πρόθεσή μας ήταν να κάνουμε μια εναέρια περιήγηση απόστασης 120 ναυτικών μιλίων προς το όρος McKinley. Ήταν μια από εκείνες τις σπάνιες ημέρες που η κορυφή ύψους 20.300 ποδών ήταν ορατή από το κέντρο της πόλης Anchorage, κάτι που αποτελούσε μιαν ακαταμάχητη πτητική πρόκληση.
   Με το γκάζι ανοιχτό το Cub έσκιζε τα νερά και γρήγορα ανυψώθηκε μέχρι το σκαλί του πλωτήρα αρχίζοντας σύντομα μια μικρή άνοδο. Ένα Super Cub με πλωτήρες δεν πλησιάζει την απόδοση ενός αντίστοιχου με ρόδες, ιδίως όταν είναι φορτωμένο.
   Μόλις διασχίσαμε την ακτογραμμή, ο ήχος της μηχανής αντικαταστάθηκε ξαφνικά από μια τρομακτική σιγή που μου έσκιζε τα σωθικά. Ήταν λες και κάποιο υπερκόσμιο χέρι είχε μπει στο πιλοτήριο και τράβηξε πίσω τη μανέτα. Όπως στην περίσταση της μηχανικής βλάβης στη Santa Monica, έτσι και τώρα, υπήρχαν εμπόδια που καθιστούσαν την κατ’ ευθείαν μπροστά προσθαλάσσωση αδύνατη. Ξεκίνησα μια στροφή 180 μοιρών γυρνώντας προς το νερό.

Ένα Super Cub κανονικά κατολισθαίνει αρκετά καλά, όχι όμως όταν έχει την αεροδυναμική επιβάρυνση της οπισθέλκουσας των πλωτήρων. Το αεροπλάνο μπήκε σε ταχύτερη κάθοδο από ό,τι περίμενα. Καθώς ετοιμαζόμασταν να διασχίσουμε πάλι την ακτογραμμή, είδα ότι έπρεπε να κάνω έναν γρήγορο ελιγμό πάνω από ένα Cessna 180 που ήταν σταθμευμένο στην προβλήτα μπροστά μας. Ένα πρόβλημα φυσικά ήταν ότι δεν είχα αρκετή ταχύτητα αέρος για να περάσω πάνω από το Cessna. Το χειριστήριο είχε ήδη αρχίσει να χαλαρώνει μέσα στο χέρι μου και είχα λίγη—αν όχι καθόλου—περίσσεια ταχύτητας. Τράβηξα απειροελάχιστα πίσω το χειριστήριο αλλά αυτό δεν βελτίωσε τη γωνία κατολίσθησης. Δεν τολμούσα να τραβήξω πιο πίσω το χειριστήριο. Προσπάθησα να αποφύγω το Cessna αλλά δεν μπόρεσα και σύντομα ένιωσα και άκουσα τον αριστερό μου πλωτήρα να κάνει ένα ….. βούλιαγμα στο δεξί φτερό του Cessna. (Αργότερα έμαθα ότι είχα σπάσει τη δοκό του φτερού του)
Το Cub προσέκρουσε στο νερό με αρκετά χαμηλή στάση στο ρύγχος ώστε να αναποδογυρίσει. Το αεροπλάνο βούλιαξε κι άρχισε αμέσως να γεμίζει με σκοτεινό, κρύο νερό. Δεν είχα αίσθηση του πάνω ή του κάτω. Είχα μόνον την απελπισμένη ανάγκη να βγω έξω.

   Δεν μπορώ να εξηγήσω γιατί, αλλά το πρώτο πράγμα που έκανα ήταν να χτυπώ το παρμπρίζ με γροθιές. Γρήγορα διαπίστωσα ότι το να χτυπάς με γροθιές μέσα στο νερό δεν έχει αποτέλεσμα. Ενώ τα πνευμόνια μου έσκαγαν για αέρα, έξαφνα κατάλαβα ότι το μόνο που είχα να κάνω ήταν να ανοίξω την πόρτα στα δεξιά και να βγω στην επιφάνεια. Ωστόσο δεν χρειάστηκε να κολυμπήσω πολύ. Ήμασταν κοντά στην παραλία σε βάθος νερού μόλις 1,5 μέτρα Κάποιοι αυτόπτες μάρτυρες του ατυχήματος ήταν ήδη εκεί και τραβούσαν την γυναίκα μου έξω από το αεροσκάφος.
   Η τύχη μπορεί να διαδραματίσει έναν ενδιαφέροντα ρόλο στα αεροπορικά ατυχήματα. Όταν αργότερα είδα τα συντρίμμια, παρατήρησα ότι το αριστερό φτερό είχε λυγίσει σημαντικά προς τα κάτω και, αν η πόρτα βρισκόταν από κείνη την πλευρά, θα είχε εμποδίσει τη διαφυγή από εκεί. Το δεξί φτερό είχε λυγίσει προς τα πάνω και δεν ήταν στην θέση του. Ήταν εύκολο να βγει κανείς έξω. Ωστόσο, εάν το φτερό είχε λυγίσει ανάποδα, το πιθανότερο είναι ότι δεν θα ζούσαμε τώρα.
   Αυτό εξηγεί τον λόγο για τον οποίο ίσως μερικοί θεωρούν ότι έχω εμμονή με τη μηχανική βλάβη στα μονοκινητήρια. Εγώ όμως δεν θεωρώ ότι έχω εμμονή, θεωρώ απλά ότι είμαι ρεαλιστής. Αναγνωρίζω και προσπαθώ να προετοιμαστώ για την πιθανότητα μιας μηχανικής βλάβης, ανεξάρτητα από το πόσο απίθανο μπορεί να είναι κάτι τέτοιο.

Ο ίδιος μας ενημερώνει ότι υπάρχει μία ιστοσελίδα με σημαντικές πληροφορίες για προσθαλάσσωση ελαφρού αεροσκάφους. http://equipped.com/ditchtoc.htm

Υπενθυμίζουμε ότι οι ηλεκτρονικές σελίδες της ΑΟΡΑ Ελλάς είναι ανοικτές σε ΟΛΟΥΣ τους χειριστές, Γράψτε μας προσωπικά περιστατικά, εμπειρίες, καταστάσεις σχετικές με το αεροπλάνο που έχετε ζήσει εσείς και οι φίλοι σας. Επίσης μπορείτε να γράψετε σκέψεις, προτάσεις, ιδέες και σχόλια για οτιδήποτε έχει σχέση με την κοινή αεροπορική ζωή όλων. Η ΑΟΡΑ θα δημοσιεύσει όλο το υλικό που θα στείλετε ή εκτενή περίληψη από αυτό, εφ όσον δεν παραβιάζει τους νόμους περί τύπου και τις αποφάσεις της ΑΟΡΑ.

AOPA