Copy

Juni 2015 
Nummer 2

Kunt u deze nieuwsbrief niet goed lezen? Bekijk dan de online versie
We gebruiken het elke dag: water. Maar voordat het als drinkwater uit de kraan komt, is er al heel wat gebeurd. En als het in het afvoerputje verdwijnt, gaat het via de rioolbuizen op weg om weer gezuiverd te worden. Waterleidingmaatschappij Drenthe, gemeenten Borger-Odoorn, Coevorden, Emmen, Hardenberg en Ommen en waterschap Vechtstromen stemmen werkzaamheden rond de waterketen steeds beter op elkaar af. Doen we dat niet, dan stijgen de kosten in de toekomst aanzienlijk. Dat is vooral het gevolg van de klimaatverandering en grote vervangingsprojecten van de riolering. Door samenwerking willen we de kosten voor water zo laag mogelijk houden voor onze inwoners en de dienstverlening verbeteren. Binnen de Samenwerking Waterketen Noordelijke Vechtstromen bundelen we de krachten en werken we efficiënter, effectiever en duurzamer. In deze nieuwsbrief leest u hoe we dat doen.
Dit is de nieuwsbrief van het samenwerkingsverband Waterketen Noordelijke Vechtstromen. Wij informeren u regelmatig over de activiteiten van de werkgroepen en de resultaten van onze samenwerking  Heeft u vragen of opmerkingen over de nieuwsbrief? Stuur dan een e-mail naar de redactie.

Werkgroep Afvalwaterplan

Samen een bredere blik op de waterketen


Het afvalwaterplan is een goed instrument om de samenwerking in de waterketen regiobreed vorm te geven. Het maatschappelijk belang staat daarbij voorop. Marcel Schürmann begeleidt het proces om een gezamenlijk afvalwaterplan op te stellen in het gebied van Noordelijke Vechtstromen. Hij legt uit wat daarin opvalt. “We verbinden de ambities en opgaven van alle ketenpartners met elkaar. Zo ontstaat er echt een bredere blik.” 
 

Borging van beleid

“Het afvalwaterplan is gekoppeld is aan de gemeentelijke rioleringsplannen (GRP's) van de vijf gemeenten, het Waterbeheerplan van het waterschap Vechtstromen en het watervoorzieningsplan van de WMD. Dat geeft een goede borging van het beleid. Het is echt een plan op beleidsniveau dat onze koers op het gebied van afvalwater weergeeft. Nadere uitwerking, zoals berekening van de kostendekking, de vaststelling van de heffingen en uitvoeringsprogramma, blijft voor elke partij maatwerk”.
 

Externe factoren belangrijk

Marcel Schürmann vertelt hoe de projectgroep dit proces heeft aanpakt. “We hebben veel aandacht besteed aan de wereld om ons heen. Wat komt er op ons af, dat de waterketen raakt? Denk daarbij aan klimaatverandering, demografische ontwikkelingen en grondstoffen, die steeds schaarser worden. Met de visie die we samen ontwikkelen, bepalen we hoe we met deze externe factoren om willen gaan. Als we opereren alsof we één organisatie zijn, kunnen we de afvalwaterketen efficiënter en effectiever inrichten. Bovendien is samenwerking voor veel innovaties een voorwaarde.” De projectgroep hoopt het afvalwaterplan na de zomer af te ronden en te agenderen voor het bestuurlijk overleg. 

Werkgroep Verminderen kwetsbaarheid

Samen sterker
 

Soms ontstaat er in de waterketen gebrek aan capaciteit, kwaliteit of een combinatie daarvan. Bijvoorbeeld ziekte of pensionering kunnen problemen veroorzaken of simpelweg omdat er geen gekwalificeerde mensen zijn te vinden. Dan is het handig taken samen op te pakken. Dat is de taak van het project Verminderen Kwetsbaarheid. Projectleider Maarten Willering geeft een toelichting op de inhoud van zijn project. 
 

Groepskennis en minder herhalingen

“Samenwerking biedt kansen om elkaar te versterken, de kwetsbaarheid te verminderen en de kwaliteit te verhogen. We kunnen bijvoorbeeld samen een specialist aanstellen of de herhaalfactor in ons werkgebied verminderen. Waarom 5 x een gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) opstellen, terwijl 80% van zo’n GRP identiek is? Maar ook willen we de groepsintelligentie beter benutten. Zeven experts weten meer dan één.”
 

Meten en monitoren moet

“De managers in de werkgroep hebben tot nu de kansen in beeld gebracht en de koers voor uitwerking bepaald,” blikt Maarten Willering terug. “Kijk bijvoorbeeld naar het meten en monitoren, een zeer belangrijke taak die het in de waan van de dag nogal eens verliest van urgentere zaken. Om inzicht te krijgen in het functioneren van je rioolstelsel, zijn meetgegevens cruciaal. Deze informatie is de basis voor investeringskeuzes en maatregelen. Bovendien is het meten en monitoren in de waterketen een specialistische taak. Door samen te werken kun je taken herverdelen en eventueel extra ruimte creëren voor een specialistische functie ‘Meten en Monitoren’, die alle partijen bedient”.
 

Uitwisselen van kennis en personeel

“We gaan bekijken hoe we taken over meerdere organisaties kunnen herverdelen. Ook onderzoeken of we met de huidige personeelsbezetting een aanvaardbare kwaliteit kunnen leveren. Als dat niet kan, brengen we in beeld welke formatie nodig is om aan de kwaliteitseisen te voldoen en leggen dit voor aan de managers. Uit de werkgroepen is de wens naar voren gekomen om een pilotproject Meten en monitoren en Gemaalbeheer in te stellen. Ook doen we voorstellen over hoe je uitwisseling van kennis en personeel kunt organiseren. Hierbij kijken we naar instrumenten als een overeenkomst of convenant.”
 

Op weg naar één waterketenorganisatie?

Maarten Willering vindt het op dit moment niet logisch te bouwen aan één waterketenorganisatie. “Er is weinig draagvlak voor en we niet willen verzanden in structuurdiscussies. Vorm-volgt-inhoud en draagvlak zijn twee belangrijke pijlers van de samenwerking. Uitwisselen van personeel en herverdelen van taken lijkt logischer. Bovendien kun je heel veel regelen met dienstverleningsovereenkomsten of convenanten. Kijk maar naar grondwatermonitoring. Het waterschap voert deze werkzaamheden voor gemeenten uit. Hierover zijn onderling afspraken gemaakt zonder rechtspositioneel zaken te veranderen”.

Naar Bestuursakkoord 2.0

Samenwerking is een groeiproces


“We zijn goed op weg. We liggen mooi op koers zowel qua resultaten als qua uitvoering van de projecten.” Dat zegt Gerard Hoogerkamp, programmaleider van het samenwerkingsverband Noordelijke Vechtstromen over de voortgang van de samenwerking. “De medewerkers kennen elkaar en weten elkaar steeds beter te vinden. Dat is al winst. We hebben tegenslagen gehad op het personele vlak door ziekte, maar gelukkig hebben we dat goed kunnen opvangen.“
 

Flinke prestaties

"Bijna alle 17 projecten uit het uitvoeringsprogramma zijn eind 2015 gerealiseerd. Het heeft ontzettend veel inzet en denkkracht gevraagd van de medewerkers. Die zijn er vol voor gegaan. Een hele prestatie zeker gezien het feit dat het werkveld geen overcapaciteit heeft en het gewone werk ook moet gebeuren. Daar mogen we samen dan ook best  trots op zijn.”
 

Nieuwe kansen en thema’s

“De klus is nog zeker niet klaar,” vertelt Gerard Hoogerkamp verder. ”Structurele samenwerking is een groeitraject, waarmee we nu een goede start hebben gemaakt. De komende periode gieten we projectresultaten in een passende structuur en gaan we nieuwe kansen en thema’s weer verder uitwerken. In 2013 hebben onze bestuurders afspraken gemaakt over de doelen van de samenwerking (Kostenverlaging, kwaliteitsverhoging, kwetsbaarheids- vermindering en duurzaamheid: de 3K’s en D) en de organisatie. De doelen zijn grofweg voor de helft gerealiseerd. Uit deze 17 projecten komen andere projecten of onderzoeksvragen, die nodig zijn om de doelen voor 2020 te realiseren. De vervolgprojecten en de projecten die in 2015 niet uitgevoerd zijn, bundelen we tot een nieuw uitvoeringsprogramma 2016-2020.” 


Dynamisch vervolg

“Tegelijkertijd herijken we het Bestuursakkoord 2013 en maken een geactualiseerde versie.  Dit ‘Bestuursakkoord 2.0’ krijgt een meer dynamisch karakter om het tempo in de samenwerking vast te kunnen houden. In dit akkoord leggen we de basis voor de toekomstige structuur van onze samenwerking. Ook bekrachtigen we daarin de afspraken, die we in de afgelopen periode hebben gemaakt”.

Werkgroep Beoordelen en Maatregelen

Bij langere levensduur riolering stijgen kosten minder


De werkgroep Beoordelen en Maatregelen heeft gekeken naar een efficiëntere manier om het juiste vervangingsmoment van riolering te bepalen. Tot voor kort was de leeftijd van riolering de bepalende factor. Vanaf nu nemen we de werkelijke toestand van de rioolleiding mee in de bepaling van het vervangingsmoment. Op basis van inspecties is er vaak helemaal geen technische noodzaak om een leiding te vervangen. Het kan dan soms nog wel 40 jaar duren, voordat een riool aan vervanging toe is. We blijven deze riolen regelmatig inspecteren om de toestand van het riool goed te beoordelen.  


Doelmatig rioolbeheer

De gemeenten in ons samenwerkingsverband Waterketen Noordelijke Vechtstromen gaan meer onderscheid maken in hoofdriolen en nevenriolen. Voor een hoofdriool, riolen in grondwaterwingebied, riolen onder een verkeersader of een zinker stellen we strengere eisen. Daar gaan we eerder over tot ingrijpen dan bijvoorbeeld in een rustige woonwijk. Zo kunnen we in de nevenriolen de levensduur nog verder oprekken. Relining biedt ook kansen. Relining is een ideale rioolrenovatietechniek, die riolen vernieuwt zonder ze te vervangen. Het riool krijgt een nieuwe binnenkant en kan er weer tientallen jaren tegenaan. 


Lagere kapitaalslasten

De strategische vervangingsplanning heeft effect op de kapitaalslasten. Deze nemen af als vervangingsinvesteringen worden uitgesteld. Ook de jaarlijkse afschrijving van een rioolleiding neemt af. We verwachten hiermee vanaf 2020 jaarlijks structureel 0,8 tot 1,4 miljoen euro mee te kunnen besparen (minder meerkosten). Het exacte bedrag wordt nog doorgerekend. Daarnaast zijn we door deze samenwerking minder kwetsbaar. De denk- en werkwijze is uniform. Dat maakt informatie en werkzaamheden gemakkelijker uit te wisselen en overdraagbaar.


Voorbeeld financieel resultaat

Voor de gemeente Borger-Odoorn geven we een doorkijkje van de financiële gevolgen. In het staafdiagram zien we de strategische vervangingskosten van de traditionele methode vergeleken met de nieuwe methode. De vervangingspiek schuift naar achteren. Dat wil niet zeggen, dat de riolering in die periode ook daadwerkelijk vervangen moet worden. Voortschrijdend inzicht en nieuwe inspectiegegevens zullen de vervangingspieken in de toekomst waarschijnlijk nog verder laten opschuiven.
Figuur: Vergelijking vervangingskosten traditionele en nieuwe restlevensduurberekening.

WMD volwaardige partner in samenwerkingsverband

Omdat burgers er beter van worden


Waterleidingmaatschappij Drenthe, WMD, maakt deel uit van het samenwerkingsverband Waterketen Noordelijke Vechtstromen. Harm Hopman, Stafmedewerker Compliance, Inkoop en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, belicht zijn ervaringen met deze samenwerking. “Wat mij opvalt in de samenwerking is, dat we een club gemotiveerde, betrokken mensen hebben die begrip en oog hebben voor de belangen en positie van de samenwerkingspartners. Dat is heel wezenlijk, want daar begint het.”
 

Quickwins scoren al

“De samenwerking stemt me vrolijk, omdat de burger hier beter van wordt. Dát is het doel. Het is mooi om te zien, dat de quickwins uit de projecten echt al scoren op de 3k’s (Kosten, kwaliteit en kwetsbaarheid) en D (Duurzaamheid). Daar doen we het voor.”
 

Meer brengen dan halen

“Wij willen graag bijdragen aan de doelstellingen in het landelijke Bestuursakkoord Water. We merken dat wij binnen de samenwerking meer brengen dan halen. Dat geeft ons een goed gevoel. Ook hebben wij als waterbedrijf een zelfstandige taakstelling vanuit het BAW, waaraan we al voldoen. Wij hebben niet de ambitie een voortrekkersrol te spelen. Het is ook prettig dat wij als volwaardige partner aan tafel zitten.”  
 

Expertise en leerervaringen uitwisselen

“In ons voorzieningsgebied Drenthe zijn vier waterschappen en drie samenwerkingsverbanden actief. Wij zitten aan tafel bij twee van de drie samenwerkingsverbanden, namelijk Groningen Noord Drenthe (waarvan Noorderzijlvest, Hunze en Aa’s  deel uitmaken) en Noordelijke Vechtstromen. Het is een uitdaging om een optimale inbreng te krijgen, maar we hebben onze plek gevonden. Naast onze eigen expertise brengen we ook leerervaringen van het andere samenwerkingsverband met de partners van Noordelijke Vechtstromen.” 
 

Voortgangsoverzicht in één oogopslag

Als verbeterpunt noemt Harm Hopman de behoefte aan een goed integraal voortgangsoverzicht van de samenwerking. “Een overzicht, waarin we in één oogopslag de concrete voortgang kunnen zien. Ik begrijp, dat daaraan gewerkt wordt. Dus ik heb er vertrouwen in, dat het goed komt.”

Samenwerking Waterketen Noordelijke Vechtstromen

Contactadres:
Marieke Ekelenkamp
telefoon: 06 -  431 13 469

e-mail: m.ekelenkamp@emmen.nl

U ontvangt deze nieuwsbrief, omdat u betrokken bent bij onze samenwerking of geïnteresseerd bent in de ontwikkelingen op het gebied van afvalwater.

Wilt u niet langer op de hoogte blijven, dan kunt u zich afmelden voor deze nieuwsbrief. Bij onjuistheden kunt u uw gegevens aanpassen