|
CircleEcology Nieuwsbrief
najaar 2017
 Beste <<Voornaam>>,
daar is 'ie dan! Voor het eerst sinds jaren weer een heuse nieuwsbrief van mijn hand. In dit bomvolle nummer lees je over de nieuwste activiteiten én de allereerste stappen.
Misschien ontvang je deze nieuwsbrief voor het eerst, of sta je nog op de lijst omdat we 'ooit' contact hadden. Hoe dan ook: graag neem ik je mee in wat CircleEcology zoal doet. Over het jubileum-gevoel dit jaar: twintig jaar op het pad van voedselbossen, permacultuur & een holistische visie op een duurzaam leven. Over de nieuwe voedselbos basis- en jaarcursus. Over eetbaar groen in de stad. En over de vele prachtige mensen en inspiratiebronnen op mijn pad.
Veel leesplezier, en wie weet tot ziens,
Malika
Je kunt je mail-instellingen eenvoudig wijzigen of afmelden via de link onderaan.
|
|
|
Twee jaar CircleEcology: een impressie
|
|
|
Het is prachtig om met bevlogen mensen te mogen werken aan het realiseren van hun droom, of dit nu een educatief, sociaal, zelfvoorzienend of productie-gericht voedselbos is.
|
|
|
Dankzij de snel groeiende bekendheid met en belangstelling voor voedselbossen en eetbaar groen in Nederland van de laatste jaren, heeft Malika vanuit CircleEcology al vele mensen en projecten mogen begeleiden, inspireren, en lesgeven.
Ontwerp, begeleiding en advies
 Voedselbossen zijn zowel ecologisch als menselijk gezien complexe systemen, omdat ze de opbouw en dynamiek van natuurlijke ecosystemen nabootsen, en raakvlakken hebben met vele disciplines: van landbouw, bosbouw, natuur , bodem en water, tot beleid, management en economie. De projecten en activiteiten van CircleEcology in deze jaren lopen dan ook uiteen van bijv. een ontwerp voor een productie-gericht voedselbos in een bestaande bosopstand, doorontwikkeling van een jonge voedselbos-aanplant in een wei, of het omvormen van stadsgroen tot eetbaar buurtproject.
Leren en uitwisselen
Het blijft inspirerend om internationale pioniers te ontmoeten en te begeleiden bij een bezoek aan Nederland, zoals dit jaar Mark Shepard, Ernst Götsch en John D. Liu. Verder stonden de afgelopen jaren diverse bezoeken aan de UK op het programma, met Martin Crawford (Agroforestry Research Trust), Schumacher College, Geoff Lawton (PRI), de wereldwijde permacultuur conference, en het FFIRN (Food Forest Int'l Research Network).
Ook in Nederland en België is er volop samenwerking en uitwisseling ontstaan. Zoals de jaarcursus samen met Wouter van Eck (FoodForest Ketelbroek) en Max de Corte (Rotterdam Forest Garden Netwerk), de samenwerking met DenFoodBosch, lesgeven bij Kiemkracht64 en Roggebotstaete, excursies naar Samenland, presentaties bij VoedselAnders, VELT, het permacultuur festival, de Biobeurs, en een heel aantal werkbezoeken aan projecten, van om de hoek in Wageningen tot aan Normandië.
|
Cursussen: kennis, ervaring & connectie
CircleEcology verzorgt nu voor het derde jaar meerdaagse voedselbos cursussen. Daarnaast doen we aan studentenbegeleiding, en hebben honderden mensen kennisgemaakt met voedselbossen in korte workshops en lezingen in binnen- en buitenland.
Sinds 1999 werkt Malika met voedselbos- en permacultuur-projecten in binnen- en buitenland, en verzorgt individuele en groepssessies voor o.a. vrijwilligersgroepen, studenten en buurtinitiatieven.
 In 2015 hostte CircleEcology een 7-daagse training in Frankrijk, samen met Sion Sivetz (IAFN). In 2016 ontwikkelden we een 10-daags jaarprogramma voor twee parallelle lesgroepen, via St. Heg & Landschap.
Naast de vaste cursussen voor groepen, komen er uiteenlopende vragen langs voor individueel advies, bijv. bij het ontwerp en beheer van een eigen stuk land, of de begeleiding van HBO- en WO-studenten bij hun stage of thesis.
N.a.v. al die ervaringen groeide de wens om meer gericht te kunnen werken, om op ieders niveau en vragen in te kunnen spelen. Dat leidde tot het nieuwe, diverse aanbod-pakket:
In de loop van de tijd heeft CircleEcology een eigen stijl en kracht in lesgeven ontwikkeld - een combinatie van theorie, praktijk, interactie en intuïtie. Hierover meer verderop in deze nieuwsbrief.
|
|
Basiscursus voedselbossen
Voor iedereen die meer wil weten!
in Wageningen e.o.
- 5 woensdagavonden in oktober - november
- Incl. exclusieve excursie naar FoodForest Ketelbroek
START op woensdag 4 oktober
Meer info
|
|
|
Tip: We hebben al een mooie groep mensen bij elkaar. Iedereen heeft er veel zin in!
Als je nog zeker wilt zijn van een plek, wacht dan niet te lang met inschrijven!
Ook als je niet nu of hier mee kunt doen, maar wel interesse hebt, meld je dan aan op de interesselijst voor de toekomst.
|
|
Voedselbos jaarcursus voor professionals
  Onder het motto: "Samen weet je meer dan alleen" én omdat goede samenwerking gewoon fijn is, vroeg ik vorig jaar aan Wouter van Eck (foodforest Ketelbroek) en Max de Corte (RFGN) of ze zin hadden om aan te sluiten bij de jaarcursus voor professionals. Beiden zeiden ja! De nieuwe, gezamenlijke jaarcursus is nu in volle gang. De samenwerking en programma-opzet bevallen zo goed, dat we dit in 2018 graag voortzetten.
VOEDSELBOSSEN: LANDBOUW & NATUUR
Deze jaarcursus combineert theorie, praktijkervaring & ontwerp. Een gedegen basis om zelf succesvol aan de slag te gaan!
THEMA'S
Methodes | Soorten | Productie | Ontwerp | Aanleg & beheer | Ecologische principes
VOOR WIE
Geïnteresseerde professionals met opleiding of ervaring in bijv. (biologische) landbouw, bosbouw, natuurbeheer, groen onderwijs, planologie, groenbeleid, ontwerp of architectuur.
DOOR WIE
Hoofddocenten Wouter van Eck, Max de Corte en Malika Cieremans, m.m.v. gastdocenten
|
|
|
Goed nieuws: de nieuwe datums voor 2018 zijn bekend! Kijk op de website voor
meer info
|
|
|
|
Voedselbos educatie in ontwikkeling
|
|
|
In vele cursussen, workshops en lezingen hebben honderden mensen kennis gemaakt met voedselbossen.
Dankzij de jarenlange ervaring met veel verschillende voedselbos-methodes, permacultuur-projecten en educatievormen, en het werken met allerlei verschillende typen organisaties, groepen en individuen, heeft CircleEcology een eigen stijl ontwikkeld in het lesgeven: een combinatie van gedegen theoretische kennis over ecologie, beheer, ontwerp-methodiek en -processen, en ervaringsgerichte oefeningen in de praktijk.
In de voedselbos cursussen krijg je geen kant-en-klare antwoorden, maar maak je kennis met de onderliggende principes, methodes en patronen, die de leidraad vormen om de (eco)systeemdynamiek te leren begrijpen, en hoe je dat zelf kunt vertalen naar jouw situatie.
 Theorie wordt steeds afgewisseld met tijd voor vragen, buiten gaan kijken, en andere oefeningen waardoor je je eigen ervaringen en inzichten opdoet.
Mensenwerk
 Naast de ruimtelijke en ecologische aspecten, is ook de menselijke kant wezenlijk. Je kunt nog zo'n mooi ontwerp hebben, maar uiteindelijk zijn het de mensen die bepalen of het slaagt of niet! Wie is eigenaar, beheerder, of financier? Wat zijn ieders visies en intenties? Hoe regel je overleg en besluitvorming? Ook voor dit soort vragen en processen is aandacht in de projecten en cursussen.
|
|
DenFoodBosch timmert aan de weg!
Het initiatief voor DenFoodBosch startte een jaar geleden met het bezoek van een groep HAS studenten aan het voedselbos bij landgoed Roggebotstaete, waar CircleEcology het ontwerp en de omvorming begeleidde.
 Inmiddels is de groep uitgegroeid tot acht kernleden, met studenten en afgestudeerden van HAS, WUR, HNEE (Duitsland), én ondergetekende. Het is heerlijk om samen met deze club jonge, bruisende mensen samen te bouwen aan de toekomst.
|
De DenFoodBosch-leden zijn volop actief met o.a. het opzetten van een serie bijeenkomsten bij de HAS Den Bosch, het organiseren van de komst van internationaal voedselbos-expert Ernst Götsch naar Nederland (van de film "Life in Syntropy"), het ontwerpen en aanleggen van een eerste voedselbos in Vught, ontwerp en aanleg van eetbare tuinen, het maken van een serie video's, en onderzoeksamenwerking met Götsch in Brazilië.
Stay tuned!
|
|
Cursus-traject op maat voor Kiemkracht64
 Met de enthousiaste crew van Kiemkracht64, een project op twee hectare met educatieruimte, een jong voedselbos en permacultuurtuinen, zijn we een intuïtief cursustraject aangegaan.
Het programma bestond uit een organische afwisseling tussen theorie, individuele en gezamenlijke waarnemingsoefeningen, en het met elkaar komen tot een totaalbeeld van verschillende mogelijke scenario's voor beheer en doorontwikkeling.
De tuinen waren ons leslokaal en lesmateriaal.
|
Dankzij de combinatie van kennis, intuïtief contact met het land, praktisch inzicht én mensenkennis, samen met een gezonde dosis humor, heerlijke maaltijden, en onderlinge reflectie, was de sfeer super, en zijn er bovendien flinke stappen gezet in het begrijpen van hoe het nu is, waar het naartoe (kan) gaan, en wat er nodig is om dit in goede banen te leiden.
Bij de theorie was er bewust aandacht voor de Life in Syntropy voedselbos-methode van Ernst Götsch, omdat enkele groepsleden daar al mee werkten, en na het bezoek van Götsch in april het enthousiasme voor deze methode nog verder is versterkt.
|
|
 Enkele "oogst"-punten uit de maatwerk cursus:
- Zeisen of niet zeisen, dat is de vraag?!
- Want: Snoei is groei.
- Maar: is wel heel veel werk; En de juiste timing is cruciaal;
- Niets-doen leidt juist tot successie van soorten;
- Maar: daarmee minder optimale biomassa-opbouw;
- Wat doen we waar? En met wie? Aan ons om richting te bepalen!
- Hoge (fruit)bomen vangen veel wind
- dus zorg dat ze worden beschut door nog hogere!
- "Are you afraid of photosynthesis?" (quote van Ernst Götsch)
- en "We zijn letterlijk allemaal verbonden!"
- Introduceer veel meer bomen en struiken, in aantallen en diversiteit.
- Use slow and small solutions (permacultuur principe)
- Tussen observatie/inventarisatie en dóen, zitten nóg een paar stappen.
|
|
|
Jubileum:
20 jaar permacultuur en voedselbossen
|
|
Het werk vanuit CircleEcology in deze jaren is niet los te zien van al het pionierswerk op voedselbos-gebied in de vele jaren daarvoor.
Jubileum: tijd voor een terugblik! Het is deze zomer 20 (ja, twintig!) jaar geleden dat ik op het spoor van permacultuur en voedselbossen werd gezet, door een excursie "Ecoland&Ecobos" als bosbouw-student, naar Duitsland, Italië en Frankrijk.
In de principes van permacultuur en leven in samenwerking met de natuur, vond ik zo'n herkenning - super logisch toch eigenlijk? - dat het niet alleen de leidraad voor mijn verdere studie is geworden, maar ook voor de rest van mijn leven.
 Al snel ontdekte ik inspirerende boeken, waaronder Robert Hart (Forest gardening), Bill Mollisson (permaculture design manual), Masanobu Fukuoka (natural farming) en Miguel Altieri (agroecology).
Naast de meer technische en toegepaste kant van ecologie en duurzame landbouw, begon er ook een meer holistisch wereldbeeld te groeien, geïnspireerd door o.a. de Gaia Theory (J. Lovelock),
deep ecology (Arne Naess), de Zen-filosofie van Fukuoka, en de morfogenetisch velden van Rupert Sheldrake. Op zoek naar meer antwoorden, deed ik de propedeuse natuurkunde er als 2e studie bij. Die gaf vooral keiharde wiskunde, en weinig diepere inzichten in de radicaal vernieuwende theorieën als relativiteitstheorie en kwamtummechanica waar we mee werkten.
|
Terug naar bosbouw en permacultuur!
 Voor mijn Master-thesis (1998-'99) werkte ik aan een Forest Garden concept voor gematigde streken. Data verzamelde ik in de oerbossen van Rusland. Het verslag kreeg de titel "de "bosmoestuin", omdat er nog geen Nederlands woord voor bestond. :-)
 Met Ir. diploma op zak vertrok ik begin 2000 opnieuw naar Rusland, met de intentie om een experimenteel voedselbos op zetten. Dit keer blijf ik drie jaar. Het voedselbos is er niet gekomen zoals ik voor ogen had, maar het heeft me wel nóg meer wezenlijke inspiratiebronnen voor mijn werk en leven gegeven. Zoals het inzicht, dat het heel wezenlijk is hoe wij mensen onszelf en onze verhouding tot de natuurlijke leefomgeving ervaren. Al met al is in deze jaren een belangrijke basis gelegd, met veel dank aan inspirerende leraren en steun van vrienden.
 In de jaren die volgden, was de tijd nog niet rijp om me expliciet op voedselbossen te kunnen richten. Daarom heb ik in die tijd de meest uiteenlopende werkzaamheden gehad, die allemaal op hun eigen manier hebben bijgedragen aan de verdere ontwikkeling van mijn werk en inzichten: van hovenier tot boekvertaler (o.a. Anastasia), van verkoper biologische voeding tot beleidsmedewerker bij het ministerie van LNV, van Transition Town-oprichter in Wageningen tot medewerker van het Tamera ecology team in Portugal, van moestuinder tot vrijwilligersbegeleider in het groen. De rode draad in al die activiteiten bleef de passie voor een meer duurzame, groene en gezonde wereld! |
|
 In het zonnetje...
Een nieuwsbrief is een mooie gelegenheid om iets het Zonnetje te zetten! Omdat er zoveel moois is dat inspireert, grenzen verlegt, of aanzet tot actie, en het verdient om gedeeld te worden.
In stijl met het jubileum-thema van deze  nieuwsbrief, zet ik deze keer een "gouwe ouwe" in de schijnwerpers van een andere collega-pionier die dit jaar jubileert:
 Het 1e Nederlandse permacultuurboek "tuinen van overvloed" van Fransjan de Waard.
Dit boek zette me destijds aan tot de eerste experimenten met eetbaar groen, wateropvang, een compostbak op het dakterras, en een speurtocht naar de eerste ekowijken. Mijn exemplaar heb ik nog steeds in huis. Het is nog altijd boeiend leesvoer, voor wie het pad van permacultuur eenmaal ontdekt!
|
|
|
Tot slot:
Wat zou jij hier graag lezen?
Is er iets dat je altijd al had willen weten?
Of heb je een vraag die spontaan en onstuitbaar in je opborrelde bij het lezen van deze nieuwsbrief?
Nu is je kans! Stel hem!
Je vraag kan over vanalles gaan, zolang jij het maar enigszins in verband kunt brengen met de strekking van CircleEcology of deze nieuwsbrief.
Wees creatief, vat moed, klim in de pen, en mail!
De leukste, origineelste, dringendste of vreemdste vraag krijgt in de volgende nieuwsbrief een antwoord.
|
|
|
|
|
|
Met een groep enthousiaste buurtbewoners en mede-groenkenners, hebben we een voorstel ingediend om de perken rondom de huizenblokken om te vormen tot eetbaar groen. Toen dit positief ontvangen werd, is dit uitgewerkt in een ontwerpschets
en een beplantingslijst met eetbare en sierbomen, struiken en vaste planten die passen bij de ecologie (bodem, water, zon/schaduw), de voorkeuren van de bewoners en het openbare karakter. Ook is rekening gehouden met het esthetische beeld van het groen in de hele wijk en met de verkeersveiligheid. Gemeente én bewoners zijn enthousiast. Komend najaar-winter wordt de omvorming uitgevoerd.
