Σχόλιο του Πρόεδρου του ΣΕΒΕ, Δρ. Κυριάκου Λουφάκη για τη δυναμική του αγροδιατροφικού κλάδου
"Ο αγροδιατροφικός κλάδος είναι ένας από τους σημαντικότερους και πιο δυναμικούς εξαγωγικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Από το 2012 μέχρι σήμερα, παρά το έντονο υφεσιακό κλίμα, οι εξαγωγές αγροδιατροφής ενισχύονται κατά 30% συνολικά, γεγονός που αναδεικνύει το περιθώριο ανάπτυξης και βελτίωσης που διαφαίνεται στον κλάδο. Ωστόσο, το εμπορικό ισοζύγιο στον κλάδο διαχρονικά διαμορφώνεται ελλειμματικό.
Σε ό,τι αφορά τους προορισμούς, οι ενδοκοινοτικές αγορές παραδοσιακά απορροφούν περίπου το 70% των αγροτικών μας προϊόντων. Αναλυτικότερα, κυριότεροι εταίροι για τα ελληνικά αγροτικά προϊόντα διεθνώς είναι: Ιταλία (μερίδιο 22%), Γερμανία (11%), ΗΠΑ (5%), Βουλγαρία (5%), Ην.Βασίλειο (5%), Κύπρος (4%), Ολλανδία (4%). Είναι γεγονός ότι λόγω της παρατεταμένης κρίσης των τελευταίων ετών, η κατανάλωση νωπών αγροτικών προϊόντων έχει μειωθεί δραστικά στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, που αποτελούσαν σημαντικές αγορές. Για αυτό το λόγο ο ΣΕΒΕ έχει επανειλημμένα επισημάνει την ανάγκη στοχευμένης προώθησης των ελληνικών αγροτικών προϊόντων σε χώρες με αυξανόμενο ρυθμό ανάπτυξης και μεγάλο πληθυσμό, όπως η Κίνα και η Ινδία, οι οποίες θα πρέπει να αποτελέσουν εναλλακτικές αγορές για τα αγροτικά μας προϊόντα. Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελούν οι μακρινές αγορές της Ασίας για εξαγωγές ακτινιδίων και σταφυλιών, καθώς πρόκειται για φρούτα υψηλής ζήτησης και θρεπτικής αξίας, που διατηρούνται για ικανό χρονικό διάστημα σε ψυγεία και μπορούν να μεταφερθούν και θαλασσίως, χωρίς αλλοίωση της ποιότητάς τους. Αντίστοιχη πολιτική, ακολουθούν ήδη με επιτυχία άλλες κοινοτικές μεσογειακές αγορές, όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Γαλλία.
Παρά τα σοβαρά δομικά προβλήματα που χαρακτηρίζουν τον αγροτικό κλάδο – με κυριότερα την πολυτεμαχισμένη γη, τη γήρανση του αγροτικού πληθυσμού, το υψηλό κόστος παραγωγής, τη χαμηλή παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα, τις ευρείες περιφερειακές και τομεακές ανισότητες, τη μεγάλη πτώση στο αγροτικό εισόδημα –, υπάρχουν αξιόλογα, μοναδικά θετικά στοιχεία, που με την κατάλληλη αξιοποίηση, θα μπορούσαν να συμβάλλουν τόσο στην αντιμετώπιση των εσωτερικών προβλημάτων, όσο και στην επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας. Τέτοια στοιχεία είναι οι ποικιλόμορφες εδαφοκλιματικές συνθήκες που διευκολύνουν την παραγωγή διαφοροποιημένων, ποιοτικών προϊόντων, οι αξιόλογες υποδομές της βιομηχανίας τροφίμων-ποτών, η γεωγραφική θέση της χώρας για προσέγγιση πολλών αγορών, η εξαγωγική εμπειρία σε ορισμένα προϊόντα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διεύρυνση της εξαγωγικής βάσης και ίσως το κυριότερο κατά τη γνώμη μου, το καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό. Σύμφωνα με τους ερευνητές των πανεπιστημίων Harvard και ΜΙΤ, «ο πλούτος των εθνών διαμορφώνεται από γνώσεις και δεξιότητες. Αυτό σημαίνει ότι το συγκριτικό πλεονέκτημα μιας χώρας οικοδομείται αν αυξηθούν οι δεξιότητες που βρίσκονται εγκατεστημένες σε μια οικονομία». Και αυτό μπορεί να γίνει μέσα από την αναζήτηση ξένων επενδύσεων που θα ενισχύσουν και θα εμπλουτίσουν την υφιστάμενη παραγωγική δυναμικότητα της χώρας. Επιπλέον, η μεσογειακή διατροφή είναι ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα την φήμη του οποίου πρέπει να εκμεταλλευτούμε.
Πρόταση του ΣΕΒΕ είναι η συντονισμένη και αποτελεσματική συνεργασία των συναρμόδιων υπουργείων και των εξαγωγικών φορέων για την ενίσχυση της εξωστρέφειας του κλάδου, με κύριο σκοπό τον ορισμό συγκεκριμένων αγορών-στόχων, τη δημιουργία εθνικού brand στον αγροδιατροφικό τομέα, τη διασφάλιση προϋποθέσεων εισόδου στις ξένες αγορές και το σχεδιασμό και την υλοποίηση δράσεων προώθησης."
Οι επιδόσεις των ελληνικών εξαγωγών το διάστημα Ιανουάριος-Μάιος 2016
Μειωμένες κατά 6,4% εμφανίζονται οι ελληνικές εξαγωγές αγαθών (χωρίς καύσιμα) τον Μάιο 2016 σε ετήσια βάση, σύμφωνα με τα πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, με αποτέλεσμα στο σύνολο του α’ πενταμήνου να υπολογίζονται κατά 0,7% χαμηλότερα από το αντίστοιχο περυσινό διάστημα, στα €7,5 δις. Η αξία των εισαγωγών αγαθών το ίδιο διάστημα, Ιαν-Μάιος 2016, καταγράφεται αυξημένη κατά 8%, με αποτέλεσμα το εμπορικό έλλειμμα να διαμορφώνεται στα €7 δις., διευρυμένο σημαντικά κατά 18,6%. Η πτώση των εξαγωγών, συμπεριλαμβανομένων των καυσίμων είναι ακόμα υψηλότερη για το πεντάμηνο 2016 και υπολογίζεται σε 8,5%.
Χαρακτηριστική είναι η τάση που καταγράφεται στο παρακάτω διάγραμμα, το οποίο αποτυπώνει την ποσοστιαία μεταβολή των εξαγωγών αγαθών, συγκριτικά με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους από τον Ιούνιο του 2015, μετά και την επιβολή των capital controls. Από το +19% του Ιουνίου 2015 οι εξαγωγές μέσα από ένα πτωτικό σπιράλ εμφανίζουν τον Μάιο 2016 πτώση -6,4% σε σχέση με τον Μάιο του 2015.
Κλαδικά το πρώτο πεντάμηνο του τρέχοντος έτους ανοδικά κινήθηκαν, συγκριτικά με αντίστοιχο περυσινό διάστημα οι κλάδοι: ποτά και καπνά (+18,2%), τρόφιμα και ζώα (+8,9%), διάφορα βιομηχανικά είδη (+7,2%), μηχανήματα και υλικό μεταφορών (+4,2%). Αντίθετα, απώλειες σημειώθηκαν στις εξαγωγές των κλάδων: ορυκτά καύσιμα (-26,5%), λίπη και έλαια (-14,4%), πρώτες ύλες (-12,7%), βιομηχανικά είδη ταξινομημένα κατά πρώτη ύλη (-9,2%).
Εξελίξεις στις Διεθνείς Αγορές: Highlights
Στην Ελλάδα, όσο ομαλοποιείται το κλίμα στην οικονομία, τόσο ανεβαίνουν τα όρια στις καλύψεις πιστώσεων που προσφέρουν στις επιχειρήσεις οι ασφαλιστικές εταιρείες, καθώς σε σχέση με πριν 12 μήνες, τα παρεχόμενα όρια έχουν αυξηθεί κατά περίπου 20%.
Στην Ευρωζώνη καταγράφηκε αύξηση του πληθωρισμού κατά 20 μ.β, από το -0,1% στο 0,1%, ενώ ο πληθωρισμός έπεσε στα επίπεδα του 10%
Στη Μεγάλη Βρετανία για το α' τρίμηνο 2016 το ΑΕΠ κατέγραψε αύξηση κατά 0,4%, ερωτηματικό παραμένει μετά και τις τελευταίες εξελίξεις πως θα μεταβληθεί το ΑΕΠ το επόμενο εξάμηνο
Στη Γαλλία ο πληθωρισμός αυξήθηκε από 0% σε 0,2%, ενώ ο δείκτης τιμών παραγωγού μειώθηκε κατά 3,5% σε ετήσια βάση
Στις ΗΠΑ το α’ τρίμηνο του 2016 σημειώθηκε ανάπτυξη 1,1%, ενώ αρχικά οι εκτιμήσεις έκαναν λόγο για αύξηση της τάξης του 0,8%
Στην Τουρκία ανακάμπτει σταδιακά η ισοτιμία της λίρας με τα κύρια νομίσματα, ενώ ανάκαμψη καταγράφεται και για τις τουρκικές μετοχές και τα ομόλογα.
Οικονομική Ανάλυση της ICAP για την εξαετία της κρίσης 2008-2014 στην Ελλάδα
Η Icap Group, εταιρία-μέλος του ΣΕΒΕ, δημοσιοποίησε τα αποτελέσματα έρευνας, η οποία υλοποιήθηκε τον Μάιο 2016, με σκοπό να δοθεί μία συνολική εικόνα της πορείας των ελληνικών επιχειρήσεων στα χρόνια της κρίσης και να αποτυπωθούν οι απώλειες που υπέστη ο εταιρικός τομέας την περίοδο 2008-2014.
Σύμφωνα με την ανάλυση της ICAP, τα συγκεντρωτικά μεγέθη του εταιρικού τομέα (εκτός τραπεζών & ασφαλειών των οποίων τα μεγέθη αναλύονται στη συνέχεια) για την περίοδο 2008-2014, αναδύεται έντονα εικόνα δραστικής συρρίκνωσης της δραστηριότητας των ελληνικών επιχειρήσεων, όχι μόνο σε επίπεδο οικονομικών μεγεθών, αλλά και πλήθους επιχειρήσεων. Η πτώση των οικονομικών μεγεθών τους ήταν έντονη, με πιο χαρακτηριστικές μεταβολές τις εξής:
To συνολικό ενεργητικό των εταιρειών μειώθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό 3,5% την περίοδο 2008-2014, με συνέπεια να διαμορφωθεί σε €277,3 δισ. το 2014. Η σωρευτική απώλεια του ενεργητικού ήταν της τάξης των €67 δισ. (-34%), το 2014 σε σχέση με το 2008.
Σε επίπεδο παγίων επικρατεί τάση απο-επένδυσης. Τα πάγια (σε τιμές κτήσης) περιορίστηκαν κατά 3,2%, ενώ η αξία των καθαρών παγίων υποχώρησε σε €170,4 δισ. το 2014, μειωμένη κατά 12% περίπου σε σχέση με το 2008 (σωρευτική μείωση €23,7 δισ.).
Η δραστική μείωση της καταναλωτικής δαπάνης στη διάρκεια της ύφεσης, επηρέασε συνολικά τη λειτουργία των επιχειρήσεων οδηγώντας σε περιορισμό της αποθεματοποίησης και αλλαγή της συναλλακτικής συμπεριφοράς. Σε επίπεδο κυκλοφορούντος ενεργητικού οι συνολικές απώλειες ήταν της τάξης των €43,5 δισ. Καθοριστικός παράγοντας ήταν η συρρίκνωση των απαιτήσεων κυρίως (μειώθηκαν σχεδόν κατά 30 δισ.), αλλά και των αποθεμάτων.
Παράλληλα, τα συνολικά διαθέσιμα των εταιρειών υποχώρησαν με λιγότερο έντονο ρυθμό, με συνέπεια αυτά να ξεπεράσουν την αξία των αποθεμάτων το 2014, φαινόμενο που αποδίδεται στην προσπάθεια διασφάλισης ρευστότητας εξ ιδίων μέσων, ως αντιστάθμισμα της δραστικής περικοπής της χρηματοδότησης στην αγορά γενικά.
Από την επεξεργασία των συνολικών αποτελεσμάτων της περιόδου 2008-2014, αποτυπώνεται ξεκάθαρα το μέγεθος των απωλειών που επωμίστηκαν οι ελληνικές επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια της κρίσης. Η πτώση της κερδοφορίας ήταν πρωτοφανής, με χαρακτηριστικές μεταβολές τις εξής:
Σε επίπεδο κύκλου εργασιών καταγράφεται σωρευτική απώλεια €67,3 δισ. (-30% περίπου), το 2014 σε σχέση με το 2008. Συγκεκριμένα, οι συνολικές πωλήσεις των εταιρειών μειώθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 5,7% την περίοδο 2008-2014, με συνέπεια να διαμορφωθούν σε €158,8 δισ. το 2014.
Τα συνολικά μικτά κέρδη των εταιρειών υποχώρησαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 6,4% την ίδια περίοδο. Το περιθώριο μικτού κέρδους επιδεινώθηκε κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες το 2014 σε σχέση με το 2009 και διαμορφώθηκε σε 19,27% το τελευταίο έτος.
Το λειτουργικό περιθώριο επί μία τετραετία (2010-2013) κατέστη αρνητικό, ανακτώντας το θετικό πρόσημο μόλις το 2014.
Ραγδαία ήταν η επιδείνωση της κερδοφορίας από το 2010 και μετά. Το τελικό καθαρό αποτέλεσμα είναι ζημιογόνο την τελευταία πενταετία, εμφανίζοντας τάση αποκλιμάκωσης των ζημιών τα τελευταία δύο έτη. Αθροιστικά, οι συνολικές ζημίες της περιόδου 2010-2014 ανήλθαν σε € 25,6 δισ.
Τα συνολικά κέρδη EBITDA μειώθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 7,2% την περίοδο 2008-2014, με συνέπεια να διαμορφωθούν σε €11,7 δισ. το 2014, καταγράφοντας απώλειες σχεδόν €7 δισ. συγκρινόμενα με τα αντίστοιχα του 2008.
Τη συνολική οικονομική ανάλυση της Icap, μπορείτε να τη βρείτε εδώ.
Στο -2% ο ρυθμός χρηματοδότησης του εγχώριου ιδιωτικού τομέα κατά το μήνα Ιούνιο 2016, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΤτΕ
Tον Ιούνιο του 2016, o ετήσιος ρυθμός μεταβολής της συνολικής χρηματοδότησης του εγχώριου ιδιωτικού τομέα διαμορφώθηκε στο -2,0%, αμετάβλητος έναντι του προηγούμενου μήνα, όπως ανακοίνωσε η Τράπεζα της Ελλάδος. Ειδικότερα, η μηνιαία καθαρή ροή της συνολικής χρηματοδότησης προς τον εγχώριο ιδιωτικό τομέα ήταν θετική κατά 479 εκατ. ευρώ, έναντι αρνητικής καθαρής ροής 357 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
Χρηματοδότηση των επιχειρήσεων
Η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις, τον Ιούνιο του 2016, ήταν θετική κατά 566 εκατ. ευρώ, έναντι αρνητικής καθαρής ροής 68 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα και ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής διαμορφώθηκε στο -1,0%, από 1,2% τον προηγούμενο μήνα. Ειδικότερα, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων διαμορφώθηκε στο -0,7%, αμετάβλητος έναντι του προηγούμενου μήνα και η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησής τους ήταν θετική κατά 355 εκατ. ευρώ, έναντι αρνητικής καθαρής ροής 70 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης των ασφαλιστικών επιχειρήσεων και των λοιπών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων διαμορφώθηκε στο -6,0% τον Ιούνιο του 2016, από -8,7% τον προηγούμενο μήνα, ενώ η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησής τους ήταν θετική κατά 211 εκατ. ευρώ, έναντι θετικής καθαρής ροής 2 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
Χρηματοδότηση των ελεύθερων επαγγελματιών, αγροτών και ατομικών επιχειρήσεων
Tον Ιούνιο του 2016, η μηνιαία καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τους ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις ήταν θετική κατά 10 εκατ. ευρώ, έναντι αρνητικής καθαρής ροής 14 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα και ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής διαμορφώθηκε στο -1,6%, από -1,5% τον προηγούμενο μήνα.
Τυχόν επισημάνσεις, παρατηρήσεις, σχόλια, ή προτάσεις βελτίωσης του "ΙΕΕΣ Monthly Export Report" μπορείτε να αποστείλετε με e-mail στο info@seve.gr
