Op het moment van schrijven, 15 september 2016, heeft de temperatuur in De Bilt 31,4℃ bereikt: hoogzomer! Een record volgens weeronline.nl. Maar het woord record is betrekkelijk. Er wordt pas gemeten sinds 1901. Dat is een periode van ‘slechts’ 115 jaar. De aarde bestaat al veel langer.
Op mijn nachtkastje ligt het boek ‘De menselijke maat’ van Salomon Kroonenberg. Hij is emeritus hoogleraar geologie aan de Technische Universiteit Delft en heeft een fantastisch boek geschreven met als onderwerp hoe de aarde er over 10.000 jaar uit zal zien. Ook Salomon zegt dat het hoogzomer is, maar kijkt daarbij wel over wat langere periodes: 10.000 en 100.000 jaar. Zo’n 10.000 jaar geleden begon volgens hem de lente, de ijskappen smolten en gletsjers trokken zich terug. Het is in zijn visie nu hoogzomer, maar over 10.000 jaar begint de herfst. De gletsjers groeien weer en de hoeveelheid ijs neemt ook weer toe.
In een eerdere column schreef ik al over het terugdringen van energie en dat we (lees: de overheid) de gestelde doelen niet halen omdat we op dit gebied ver achter lopen. Ik ben het er nog steeds helemaal mee eens dat we het energieverbruik moeten terugdringen. Maar tegenwoordig wordt er zo vaak (door anderen) gezegd dat door toedoen van de mens de aarde wordt opgewarmd. Dit is wellicht gedeeltelijk waar, maar het wordt in de visie van Salomon Kroonenberg ook weer een keer ijstijd! Misschien is het voor ‘tig’ generaties die na ons komen wel beter om nu juist wat meer te stoken, zodat zij er straks ook warmpjes bij zitten? Wie zal het zeggen... Een citaat uit het boek: “Het is een illusie dat wij de thermostaat van de aarde naar believen een graadje warmer of kouder zouden kunnen afstellen. Beter aanpassen aan het veranderende klimaat, waar dat nodig is.”
Je kunt je voorstellen dat ik iedere criticaster over klimaatverandering adviseer dit bijzondere boek te gaan lezen. Ondertussen ga ik nog even nazomeren en door met energie besparen!
Werner Willems
Hieronder de grafiek van het temperatuurverloop op Antartica in de afgelopen vier ijstijden, over een periode van 450.000 jaar. Bron ‘De menselijke maat’ van Salomon Kroonenberg. 
