Uit het Beraad:

Is theater werkelijkheid of andersom?

Afgelopen zaterdag, 27 oktober 2018, ging de theaterproductie ‘Gas’ in première. Het is niet de eerste voorstelling die werd gemaakt rond het thema ‘gaswinning in Groningen’ maar tot dusver wel de meest complete. Het stuk nadert de werkelijkheid zo goed als mogelijk, zelfs als je denkt 'nu heeft de schrijver wel erg zijn fantasie gebruikt' kunt u ervan uit gaan dat het gebaseerd is op feiten. Alle facetten van de gaswinning door de afgelopen decennia heen, komen aan bod. Het geschetste beeld is daarmee lange tijd genuanceerd. Maar wat na het laatste bedrijf toch vooral blijft hangen is de verbijstering, ongeloof en onmacht. Hoe heeft het zo verschrikkelijk mis kunnen gaan?

Dat is de vraag die ons ook nog dagelijks bezig houdt. Het toneelstuk heeft een open einde. Helaas niet voor de familie Boelens die centraal staat in het stuk, maar wel waar het gaat over het gasdossier. Het is aan de verantwoordelijken van nu om te bepalen hoeveel horrorscenes er nog bij kunnen en op welke manier het nog mogelijk is om tot een enigszins bevredigend einde te komen. Van een ‘happy end’ kan nauwelijks nog sprake zijn..

Ook de afgelopen weken speelde er weer veel op het dossier. Een fundamentele, maar uiterst griezelige stap is de instemming door onze volksvertegenwoordigers met de wijziging van de Gaswet en van de Mijnbouwwet betreffende het minimalisering van de gaswinning uit Groningerveld. In theorie kan het zijn dat we over een paar jaar constateren dat deze wet de beslissende stap naar verbetering is geweest. Maar net zo goed kan het zijn dat we over een paar jaar constateren dat het helemaal niet beter gaat maar dat het wettelijk kader om daar nog iets aan te doen volledig ontbreekt. Dat journalisten en toneelschrijvers van de toekomst zich afvragen hoe de geschiedenis zich zo heeft kunnen herhalen: hoe kon er willens en wetens voor een tweede keer een geheime deal gesloten worden met de oliemaatschappijen die bovendien de wet zo heeft beïnvloed dat het belang van Groningen is ondermijnd? Afgelopen zomer heeft de minister al een eerste voorgenomen gaswinningsbesluit gepubliceerd, anticiperend op de nieuwe wet. De ingediende zienswijzen zijn talrijk en vernietigend in hun oordeel. Zo ook de zienswijze van het Groninger Gasberaad.

De vaste Kamercommissie EZK is in Groningen weer een hele dag ‘bijgepraat’ over die andere werkelijkheid, dan de werkelijkheid in Den Haag. Als uitvloeisel daarvan is er nog een ronde tafelsessie geweest in Den Haag met (agrarische)ondernemers. Het liet de Kamerleden allemaal niet onberoerd. Maar erover debatteren in Den Haag wordt weer zo lang uitgesteld dat de Haagse werkelijkheid opnieuw sterker zal zijn. En hoe gaat het eigenlijk met de versterking? Voor de zomer was de heldere boodschap – tegen alle adviezen uit Groningen in- dat de versterking versneld zou worden en er ‘slechts’ 1500 panden onveilig zouden zijn. We zouden in de zomer horen waar die panden staan en hoe de versterking wordt aangepakt. Maar die duidelijkheid is er nog niet en het geloof erin nog minder. Het CVW heeft in 2017 wel goede zaken gedaan, de winst is gegroeid. Ondertussen moeten de maatschappelijke organisaties vechten om hun stem, uw stem, nog ergens gehoord te krijgen. Maar voor wie klaar was met somberen en graag eens wat leuks wilde doen, was er de presentatie van het Nationaal Programma Groningen! Dat dan weer wel. En zo bekruipt ons het gevoel dat het theaterstuk Gas niet alleen gebaseerd is op de werkelijkheid maar dat de werkelijkheid ook steeds meer gaat lijken op een theaterstuk. 

Het bevingsverhaal van...

Wie: Joke en Harry
Woonplaats: Steendam
Huis: Vrijstaand
Te maken met: Complexe schade en onveilige woning

Joke en Harry slapen alweer een paar dagen slecht. Na 5 jaar diende hun zaak eindelijk bij de arbiter en hoopten ze met de NAM tot een oplossing te komen. Helaas mocht dat nog niet zo zijn.

Eerst raakte het verslag van de schouw en zitting kwijt, vervolgens kregen ze afgelopen vrijdagmiddag om vijf voor vijf nog een nare mail van de NAM expert. De calculatie van hun aannemer was te laat aangeleverd (wat niet zo is), dus nam hij ook de vrijheid om extra tijd te nemen om dit te bekijken. Bovendien werd de arbiter gesommeerd om zich alleen te richten op de oorzaak van de schade, niet op eventuele veiligheid en versterking van de woning. En dan nu nog drie tot zes tergende weken wachten op de uitspraak van de arbiter. Hoeveel kan een mens hebben?
 

Het volledige verhaal van Joke en Harry leest u op onze website

Gasberaad riep Eerste Kamer op: stem tegen de wet Minimalisering Gaswinning

Dinsdag 9 oktober was in de Eerste Kamer een plenair debat over de wijziging op de Gas- en Mijnbouwwet Minimalisering Gaswinning Groningen. Met een uitgebreid schrijven waarin de verschillende haken en ogen aan deze wet worden blootgelegd hebben wij de Eerste Kamerleden ervan geprobeerd te overtuigen dat deze wet niet rijp is voor besluitvorming. We zijn ook aanwezig geweest bij dit debat. Dinsdag 16 oktober hebben de coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie, samen met de fracties van SGP en OSF voor de wet Minimalisering Gaswinning gestemd en daarmee een meerderheid van stemmen behaald. Opvallend was dat (Groningse) senator Pia Lokin-Sassen in tegenstelling tot haar fractie tegen de wet heeft gestemd. Waarom ze dat deed legt ze uit in dit artikel.  

Deze actie werd ondersteund met de zienswijze op het ontwerp-instemmingsbesluit Minimalisering Gaswinning Groningen 2018. In aansluiting op de provincie hebben we nog verder uitgediept op welke punten dit ontwerp-instemmingsbesluit rammelt.

De brief aan de Eerste Kamer en de volledige Zienswijze zijn te vinden op de website van het Gasberaad. 

Ronde tafel (agrarische) ondernemers bij Vaste Kamercommissie EZK

Winst voor CVW, dat kan toch niet de bedoeling zijn

Onlangs werd duidelijk dat het Centrum Veilig Wonen in 2017 opnieuw een winst heeft geboekt en wel van 2,5 miljoen euro. Dit is nog hoger dan eerdere jaren en niet voor de eerste keer leidde dit tot commotie. Nog vorig jaar sprak de hele Tweede Kamer zich uit in een motie dat winst maken op de afhandeling van schade of versterken zeer ongewenst is. Waarom gebeurt het toch weer?
 
Het antwoord is simpel, het gaat hier niet om een publieke taak maar om een bedrijfsmatige activiteit. Dat is een keuze geweest. Van NAM maar ook van het toenmalige kabinet. Bij het oprichten van een uitvoeringsinstanties ‘op afstand van de NAM’ is destijds door de Dialoogtafel aangedrongen op een stichting of een Publiek Private Samenwerkingsconstructie (PPS). NAM, niet gehinderd door de politiek, besloot anders. Het richtte een nieuw bedrijf op, een consortium met aandeelhouders. 
 
Dat bedrijf, het CVW, draaide in 2017 volgens hun jaarverslag een omzet van 54 miljoen. Daarvan was 52,5 mln. bedrijfskosten en is er 2,5 mln. resultaat geboekt. Voor een ‘normaal’ bedrijf geen overdreven winstmarge. Het probleem is dat het CVW geen ‘normaal’ bedrijf is. Een normaal bedrijf is doorgaans gesticht met het doel om winst te behalen. Door producten en diensten in de markt aan te bieden en dit zodanig te doen dat zij aantrekkelijker is dan de concurrentie waardoor er maximale winst geboekt kan worden. 
 
Het CVW is voor en door de NAM ingesteld om de schadeafhandeling, die tot dan toe intern bij NAM was belegd, ‘op afstand van NAM’ te gaan organiseren. Dat NAM de kosten daarvan voor haar rekening neemt is logisch, maar winst? Wat het extra moeilijk maakt is dat voor iedereen volstrekt onduidelijk is hoe deze winst bereikt kan worden. Het zogenaamde ‘business model’ van het CVW is niet openbaar. Van concurrentie in de markt is geen sprake. Wat moet het CVW doen (of nalaten) om met winst te kunnen draaien? Met andere woorden: Wat zijn de commerciële prikkels voor het CVW? Dat zijn niet dezelfde als bij een ‘normaal’ bedrijf. Al snel ontstaat de suggestie dat NAM CVW zou kunnen ‘belonen’ voor het laag houden van de uitgekeerde bedragen aan schade of versterking. Een aparte geldstroom die niet in de Jaarrekening van CVW is opgenomen. Of dit waar is weten we niet en kunnen we ook niet weten. De financiële afspraken tussen NAM en CVW zijn altijd geheim gebleven. 
 
Het oorspronkelijke contract tussen CVW en NAM is eindig, dat loopt eind 2019 af. Grote vraag is wat er tot-die-tijd en daarna gaat gebeuren. Minister Wiebes en de Tweede Kamer zijn het erover eens dat de versterking, net als de schadeafhandeling, publiek moet worden georganiseerd. En een publieke organisatie maakt geen winst, hooguit bouwt het aan een eigen vermogen ten dienste van het publieke doel. Het is een politieke keuze die feitelijk genomen is en zal moeten landen in de ‘Versterkingswet’ die nu snel op tafel moet gaan komen! 

Veiligheidsregio Groningen vraagt uw hulp

Veiligheidsregio Groningen is bezig met het organiseren van een bijeenkomst voor inwoners rond risico’s en calamiteiten. Eerst specifiek rond het optreden van een zware aardbeving, met volgend jaar een verbreding naar andere risico’s. Wat kunnen bewoners verwachten van anderen, wat is aan bewoners zelf, hoe kun je je als dorp goed organiseren hierop? Het Gasberaad vindt betrokkenheid van bewoners van groot belang.

De bijeenkomst staat gepland op woensdagavond 31 oktober 2018 vanaf 19.30 uur. De locatie van de bijeenkomst is afhankelijk van het aantal aanmeldingen, maar zal plaatsvinden in de Ommelanden. Heeft u interesse hierin, in deze uitnodiging staat waar u zich kunt aanmelden. Op deze website van de veiligheidsregio is meer informatie over de aardbevingsoefening in november 2018.

Theatergroep Hollands Glorie: Aardgasten

Wat begon als een feestje eindigt ineens een stuk minder gezellig. Want wat als je gasten niet meer willen vertrekken of wat als niemand meer kàn vertrekken?  In de nieuwe voorstelling Aardgasten verbindt theatergroep Hollands Glorie de geschiedenis van de Groningse gaswinning met een surreëel huwelijksfeestje. Een voorstelling over machtsverhoudingen, vertrouwen, twijfels, verschillende belangen en de vraag: hoe nu verder?

Lees meer >>

Nationaal Programma Groningen: de vlag kan nog niet uit..

Versterking: een oproep!

Heeft u inmiddels een (voorstel voor) vaststellingsovereenkomst met de NAM over de versterking van uw woning? Vereniging Eigen Huis is erg geïnteresseerd hierin. Eigen Huis heeft van een lid een vaststellingsovereenkomst onder ogen gekregen en is geschrokken van de consumentonvriendelijke inhoud. Men vraagt zich af of dit bij andere contracten ook zo is. Als u uw overeenkomst wilt delen, wilt u dan een kopie/ digitale foto mailen aan versterkinggroningen@eigenhuis.nl? Ze worden volledig anoniem gebruikt. Het gaat uitsluitend om de juridische clausules.

Vereniging Eigen Huis heeft trouwens ook een platform ingericht op haar website waar u een aantal gezinnen kunt volgen die middenin de versterking zitten: www.eigenhuis.nl/groningen.

Gaswinning in het nieuws