Μια νέα έρευνα, για την οποία γράφω σήμερα στην Καθημερινή, λέει ότι όσο περισσότερα βιβλία υπάρχουν στο σπίτι (μέχρι ένα όριο), τόσο εξυπνότερα και ικανότερα γίνονται τα παιδάκια που ζουν εκεί, όταν μεγαλώσουν. Η έρευνα μου θύμισε την πρώτη φορά που πήγα καλεσμένος σε σπίτι στο οποίο δεν υπήρχαν καθόλου βιβλία. Πάνε δυο δεκαετίες πια, πάνω-κάτω, αλλά θυμάμαι ότι κοιτούσα τριγύρω κατάπληκτος καθώς με ξεναγούσαν σε ένα χώρο πολύ μεγάλο, μοντέρνο και φουτουριστικό και με την αφελή αγένεια που με χαρακτηρίζει μέχρι σήμερα είχα ρωτήσει, στο τέλος της ξενάγησης, "και τα βιβλία σας πού τα έχετε"; Δεν θυμάμαι ούτε τι μου απάντησαν, ούτε αν ενοχλήθηκαν (σας μιλώ ειλικρινά ότι δεν θυμάμαι ούτε καν ποιοι άνθρωποι ήταν -έχω βάναυσα επιλεκτική μνήμη), αλλά θυμάμαι ότι τότε ήταν που συνειδητοποίησα για πρώτη φορά πως στον κόσμο μας υπάρχουν άνθρωποι που ζουν αλλιώς. Έμελλε να μάθω πολλά περί αυτού στο διάστημα που μεσολάβησε, βεβαίως. Πάρα πολλά.
Έμαθα καλά λοιπόν ότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν διαβάζουν ποτέ βιβλία (και έμαθα να είμαι πολύ επιφυλακτικός απέναντί τους) και ότι υπάρχουν παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς να βλέπουν ποτέ τους γονείς τους να διαβάζουν, και ότι η συνήθεια του διαβάσματος για πάρα πολλούς ανθρώπους φθίνει ή και εξαφανίζεται τελείως μετά το σχολείο.
Με τα χρόνια διαπίστωσα ότι οι μόνοι από αυτούς τους ανθρώπους που θα μπορούσαν θεωρητικά να δικαιολογηθούν είναι οι πάρα πολύ εξωστρεφείς, αυτοί που είναι πάντα με ανθρώπους και τους μιλάνε και τους ακούνε και τους μελετάνε, που τρέφονται από την ανθρώπινη επαφή, την έχουν ανάγκη και την απολαμβάνουν. Αυτοί μπορεί να έχουν μια μικρή δικαιολογία. Όλοι οι υπόλοιποι χρειάζονται τα βιβλία, ως εργαλεία για να επιβιώσουν στις ανθρώπινες κοινωνίες. Μόνο εκεί μπορεί κάποιος άμεσα και έμμεσα να μελετήσει την ανθρώπινη φύση, να μάθει πώς μοιάζουν οι ζωές άλλων ανθρώπων, τι είδους σκέψεις κάνουν αλλιώτικα μυαλά, πώς ερμηνεύεται η ανθρώπινη συμπεριφορά, τι είναι αυτό που μας συνδέει, ποια είναι αυτά που μας χωρίζουν.
Μέχρι να διαβάσω αυτή την έρευνα δεν ήξερα πόσο εκτεταμένο ήταν το φαινόμενο στη χώρα μας και δεν είχα σκεφτεί και τις συνέπειες που μπορεί να έχει. Παρεμπιπτόντως, την έρευνα μπορείτε να τη διαβάσετε ολόκληρη εδώ. Αναφέρει και στοιχεία από διάφορες χώρες. Ε, τα στοιχεία για τη δικιά μας είναι αποκαρδιωτικά. Το 60% των ελληνικών σπιτιών, λέει, έχουν μέσα λιγότερα από 20 βιβλία. Μόλις το 2% έχουν πάνω από 500.
Αυτό εξηγεί πολλά.
Το άρθρο μου καταλήγει στην προτροπή "πάρτε περισσότερα βιβλία και βάλτε τα μέσα στο σπίτι", μπας και γίνει κάτι, μια συμβουλή που βεβαίως εικάζω ότι σε εσάς που λαμβάνετε αυτό εδώ το γράμμα είναι περιττή.
Πόσο περιττή, όμως;
Μιας και είμαστε εδώ, για πατήστε αυτό και πείτε μου: Πόσα βιβλία υπάρχουν στο σπίτι σας; Απαντήστε με ειλικρίνια, μην ντραπείτε, ανώνυμο είναι. Θα σας πω τι ψάρια πιάσαμε την επόμενη Παρασκευή.
|