Intro

Projecten en groen, groen, lentegroen nieuws

Projecten omtrent groen, groen lentegroen nieuws. Ook fytotherapie (kruidengeneeskunde) houdt zich bezig met groen, maar dan als geneeskrachtige soort. Arjan verhaalt met vraag aan u! Verder vele lopende zaken door Bea beschreven waar menige noot wordt gekraakt al is het voor een noot nog niet de juiste herfsttijd. Met links naar de standpunten van onze gemeenteraadsleden met wie we een ongedwongen politieke ontmoeting hadden op 17 februari jongstleden met een hapje en een drankje. Deze groene standpunten helpen u uw keuze te maken op woensdag 21 maart tijdens de gemeenteraadsverkiezingen Leiden? Johan geeft zijn impressie met nadenkertje als vrijwilliger en lest best Rolf's bomenhoekje deze keer over hoe je een (ultra)kleine plek toch kunt vergroenen. 

Nieuwe leden en vrijwilligers gezocht
Afgelopen kwartaal hebben we weer nieuwe leden mogen verwelkomen en wensen allen een hartelijk welkom! Wilt u helpen nieuwe leden te werven door bijvoorbeeld deze nieuwsbrief aan vrienden en familie door te sturen? Via de knop onderaan deze paragraaf komt u op onze site. Voor een luttele tien euro per jaar (meer mag natuurlijk ook) steunt u ons al.
En nu ik toch bezig ben met werven: wij kunnen nog vrijwilligers gebruiken! Met meer groene handen staan we sterker.
 
Reacties zijn verder altijd welkom, het meest eenvoudig gaat dat door een e-mail te sturen naar nieuwsbrief@bomenbondrijnland.nl.

Geneeskrachtige bomen 

Fytotherapie met vraag om reactie

De Bomenbond Rijnland zet zich primair in voor de eigenschappen die bomen hebben om iets toe te voegen aan onze leefomgeving. Denk aan het reduceren van fijnstof maar ook de beheersing van de omgevingstemperatuur in de stad. En ze maken het mogelijk dat insecten, vogels en zoogdieren onze leefomgeving met ons delen. Maar bomen kunnen ook een andere eigenschap hebben: ze kunnen geneeskrachtig zijn. Een mooi voorbeeld vind ik altijd de Meidoorn (Crataeagus, zie foto): door haar stekels biedt ze een natuurlijke bescherming van de nesten van vogels tegen vooral katten. De bloemen en de vruchten zijn goed voor hart en bloedvaten en de bestrijding van een hoge bloeddruk.
 
Omdat ze bloemen krijgen waar weer vruchten uit voortkomen kunnen we ook nog van hun esthetische waarde genieten. Het lijkt me leuk om in iedere nieuwsbrief een andere boom met geneeskrachtige eigenschappen te behandelen en het accent te leggen op inheemse soorten. De eerste boom zal de walnoot (Juglans) zijn waarbij ik gebruik mag maken van een artikel uit het Nederlands Tijdschrift voor Fytotherapie [kruidengeneeskunde red.], uitgegeven door de NVF (Nederlandse Vereniging voor Fytotherapie). Mijn doelstelling is om de banden met deze vereniging aan te halen zodat we van onze bomen weer nieuwe eigenschappen ontdekken.

 

Ik ben van plan aan de volgende bomen aandacht te besteden: de Ginkgo Biloba (waarvan een prachtig exemplaar in de Hortus te vinden is), de Wilg, de Tover Hazelaar (Hamamelis Virginiana) en de Jeneverbes (Juniperus Communis) die anti-virale eigenschappen bezit. Ook zal ik graag aandacht besteden aan de in de Oosterse Geneeswijzen veel gebruikte boom Aquilaria Agallocha (Agar, Eaglewood). Door een schimmelinfectie in het binnenste van de stam van deze boom worden bij een afweerreactie biologisch actieve stoffen gevormd die
een brede fytotherapeutische toepassing kennen.
 
Dit alles opgeschreven hebbend wil ik u als lezer oproepen om aan te geven over welke boom u iets wil weten. Als het in mijn vermogen ligt zal ik in de literatuur duiken om daar informatie te vinden om hier aandacht aan uw boom te schenken.
 

Lopende projecten

in Oegstgeest, Leiderdorp, Leiden en Nieuw-Vennep

Oegstgeest
De ontwikkelingen met kap in Oegstgeest zijn in een stroomversnelling geraakt door de unaniem aangenomen motie Kappen met Kappen. In beginsel wordt er niet meer gekapt totdat de nieuwe raad het concept Bomenbeleidsplan heeft vastgesteld. Op 6 maart is een commissievergadering ingelast om te spreken over projecten die mogelijk niet onder de motie zouden vallen. De Bomenbond heeft daarop ingesproken en voor één project negatief geadviseerd omdat daar mogelijk in strijd wordt gehandeld met de wet Natuurbescherming. Intussen is een deel van de houtwal in Haaswijk veranderd in een lelijk gebied waarvoor nog oplossingen worden gezocht in de vorm van verantwoorde aanplant. Het onderliggende probleem wordt echter steeds duidelijker: de gemeente Oegstgeest werkt met een kapverordening die maar voor een beperkt deel van haar grondgebied geldt zodat ca 80 % van de bomen in openbaar gebied gekapt kunnen worden zonder dat je daar als burger maar ook iets tegenin kunt brengen. Dat is niet meer van deze tijd!
 
Leiderdorp
De nieuwe concept Bomenverordening ligt nog tot eind maart ter inzage. Als deelnemer aan het Groenoverleg heeft de Bomenbond met name gewezen op de onwenselijkheid om dunnen als vergunningvrij te houden. Dit is echter in strijd met de transparantie die de gemeente op andere punten juist zegt na te streven. Benieuwd hoe de nieuwe raad daar over zal denken!
De eerste uitgebreide ‘Groentoets’ is besproken. Deze kan straks als model dienen voor de toets zoals die is genoemd in de nieuwe concept-Verordening. De nu besproken toets is gedaan naar aanleiding van de bouw aan het Amaliaplein van woningen en een nieuwe supermarkt. Die kavel heeft jaren braak gelegen en er is daar een oase voor insecten en vogels ontstaan met prima struiklagen voor voedsel en beschutting. Net als Leiden en Oegstgeest kan Leiderdorp niet aangeven welke niet bedreigde soorten door de bouw zullen verdwijnen en wat daarvoor in de directe omgeving moet worden aangeboden om te proberen deze soorten weer onderdak te bieden. Grootste knelpunt is het ontbreken van een breder inzicht in aanwezige biodiversiteit.
Verder twee lopende zaken in Leiderdorp: het bezwaar tegen de kap van 20 bomen langs de Van Lennepdreef (het wachten is op de uitspraak van de Commissie Bezwaar) en het bezwaar van bewoners tegen de kap van 24 bomen op de Vossiuslaan (net gestart). Goede zaak dat Leiderdorpers zich steeds actiever opstellen in discussies over kap, maar jammer dat er nog zoveel bouwplannen aankomen die allemaal bomen en struiken gaan kosten.


 
Leiden
Dat laatste speelt zeker ook in Leiden: Roomburgerpark, Merenwijkpark, de groene locatie van de MBO aan de  Vijf Meilaan, de “Toekan-toren’’ naast het dierenasiel, de hoogbouw aan de Hoge Morsweg en de Turkooislaan etc. etc.
De recente mededeling van het College over de nieuwe nadere Regels bij de Kapverordening betreft ook de Groene Kaart. Met het oog op nieuwe aanmeldingen van bomen hopen wij u hier meer over te kunnen vertellen In de volgende nieuwsbrief.
De voorstellen voor het Blekerspark zijn goedgekeurd door de raad. Het Ankerpark wacht op een besluit van het nieuwe College over eventuele sanering, Katoenpark op de uitkomsten van een evaluatie van het (moeizame) proces.  Lammermarkt staat akelig kaal te wezen en de vergunning voor de kap aan de Rijnsburger- en Maresingel is definitief. Wel hebben we daar nog de plaatsing van enkele meidoorns uit kunnen slepen, een langzamerhand ondergewaardeerde boom maar met grote waarde voor insecten en vogels.
Toetssteen voor een ecologische invulling van een sportterrein is het gebied waar zwembaden (De Zijl), ijsbaan en eventueel hockeyvelden bij elkaar moeten komen. Wat zal er dan met het mooie Jeugddorp gebeuren, nu volop in het groen? En de belangrijke groenstructuren? Vragen waar de nog steeds niet gepubliceerde Nota Ecologische Hoofdstructuren misschien antwoord op kan geven?



De ontmoeting van raadsleden met bekenden en leden van de Bomenbond Rijnland stond duidelijk in het teken van de vraag of verdichten en vergroenen in Leiden samen kunnen gaan. De zeven deelnemende fracties (VVD was helaas verhinderd en de lijsttrekker van PS werd de dag ervoor geveld door de griep) hebben allemaal hun antwoord op deze vraag op papier gezet. U kunt ze hier op uw gemak nalezen. CDA, Christen Unie, D66, GroenLinks, PvdA, PvdD en SP, allen in pdf uit Leiden.
 
Nieuw Vennep
Het doek is gevallen voor de dappere groep inwoners in Nieuw Vennep. Winstpunt van hun inzet is dat de renovatie gefaseerd zal gebeuren in plaats van in een keer één grote kaalslag. Wat hen nu nog rest is blijven hameren op goed onderhoud van bomen en groenstructuren in het park die voorlopig niet worden aangepakt. Het is immers een makkelijke weg om eerst jaren geen onderhoud te plegen en dan te zeggen dat de bomen weg moeten omdat ze er zo slecht aan toe zijn…

Zomaar even bomen...

Impressie als vrijwilliger

Actief worden in het bestuur van Bomenbond Rijnland klinkt eenvoudig, maar al gauw zie je door de bomen het bos niet meer. Waar moet je beginnen?
 
* Je bezoekt o.a. het omgevingsoverleg Toussaintkade, Steenvlinder, een vergadering van Leiden Centraal Park en het groenoverleg in de eigen wijk met gemeente en betrokken bewoners. Soms word je positief verrast, doordat nagenoeg iedereen het belang van groen
onderkent. De gemeente meldt: van de overheid moeten er in Leiden nog zo’n 15.000 woningen bij. Bouwen staat op gespannen voet met groen en leefbaarheid. Hoe de ruimte te verdelen: wat geniet de prioriteit? Wordt het weer economie of ook eens ecologie?
 
* Je spelt de kranten en leest o.a. over de woedende Vrienden van Vlietland, die tegen nog meer bomenkap protesteren. Of bij Sleutelstad dat ondanks een aangenomen motie er op de houtwallen in Haaswijk (Oegstgeest) nog steeds bomen worden gekapt.
 
Alle klimaat- en leefbaarheidproblemen ten spijt, lijken lokale overheden, bedrijven en vele burgers (verstening van de tuinen) weinig op te hebben met al dat natuurschoon.
Vreemd eigenlijk: de bioscoopzalen trekken toch volle zalen met natuurfilms als Nieuwe wildernis, Wild en De Wilde stad. Het zal toch niet de bedoeling zijn deze films later als  historische films (‘es war einmal’) te vertonen in het filmhuiscircuit?
 
‘Is actief zijn voor een natuurclub dan eigenlijk nog wel zinvol’? zullen sommigen zich afvragen. Een volmondig “JA” zal men uit mijn mond niet zo snel horen. Wel, dat ik aan de beste stuurlui een broertje dood heb. Dat je als club niet altijd je zin zult krijgen, moge duidelijk zijn. Maar dat is verre te prefereren boven het aan de kant staan klagen of zwijgen.



Door de ingezette koers van de Bomenbond hopen we alle betrokken partijen te laten begrijpen dat onze wereld niet zonder een gevarieerd groenaanbod kan.
Onze constructieve opstelling lijkt geleidelijk aan effect te sorteren bij meerdere instanties.
We worden steeds serieuzer genomen, al betekent dat niet dat men alle redding van onze kant moge verwachten. De gemeente en de burger worden regelmatig een spiegel voorgehouden: “Houdt u zich wel aan de afspraken?” “Heeft u een en ander wel goed onderzocht?” “Waarom reageert u nu pas op de ontstane situatie?”

De bomenbond hoopt dat de lokale politiek niet alleen in verkiezingstijd, maar ook daarna  het groenbeleid serieus op de kaart zet. Echter niet alleen de politiek, maar wij allen dragen een hoge mate van verantwoordelijkheid voor de generaties die na ons komen.
Een morele plicht, die de bomenbond aan het groene hart gaat.
 

Rolf's bomenhoekje

Kleine ruimte voor groen

Bewoners die een kleine tuin, balkon of plaats hebben kijken ertegen op om een boom te plaatsen. Ze hangen graag bakken op en zetten potten neer. In het voorjaar ziet dat er al snel  groen en bont uit.  Een flinke pot kan al een struik aan.
Beneden kan er een tegel uit want de meeste struiken houden van de volle grond en van droge voeten. Hun wortels hebben ook lucht nodig en de aarde in het plantgat moet luchtig zijn.
Het mooiste is natuurlijk veel  grond met verschillende planten en bodemdiertjes. Sommige planten hebben wortelknolletjes waarmee ze samen met kleine bacteriën zo maar stikstof uit de lucht halen en er de nodige meststoffen van maken. Lupine kan dat goed, maar ook de els doet dat al past die niet in een kleine tuin. Voor goede bemesting is compost het meest geschikt. Regenwater geef je voor de dorst.
 
Zijn de plantenbakken wat ondiep dan kun je met verkleurende grassen en bamboe een ruisend windscherm neerzetten. Met klimplanten als blauwe regen, druif, wingerd en klimop is een oude muur mooi te bekleden. Vuurdoorn doet het prima tegen een muur en  nodigt vogels uit om er in te nestelen. Kleine fruitbomen doen het goed tegen een zonnewarme muur en zijn te snoeien net als de meeste struiken. Het  is altijd leuk om even een appel of bes uit je tuintje te plukken. Het duurt wel even maar het smaakt goed. Bij het snoeien is het belangrijk niet te veel er af te halen en verschil te zien tussen oud hout en nieuwe loten. In ieder geval snoei je zo dat takken niet tegen elkaar aan schuren in de wind en de bloemen heel blijven.
 
Bramen groeien graag op zonnige plaatsen en er zijn rassen zonder stekels. Zij trekken insecten aan voor de bestuiving en dus ook vogels en die hebben weer jongen die rupsen eten en die vind je weer op brandnetels die  liever op plaatsen groeien waar vogels op takken hebben gezeten.
 


Handig voor in de keuken zijn de kruiden. Soms zie je op balkons een  trapvormig rek met bakken of potten waarin kruiden, aardbeien en oost indische kers staan. Rozemarijn kan een flinke struik worden met meestal laat in het jaar blauwe bloemen tussen de naalden.
 
Veel planten verliezen hun blad in de winter. Laurier, laurierkers, hulst, aucuba, taxus, liguster en buxus houden hun bladeren of naalden vast. Vogels kunnen zich hier verstoppen voor de slinkse blikken van de kat.
 
Vroege bloeiers als forsythia, toverhazelaar, winterjasmijn en sneeuwbal fleuren de tuin op.
Voor de geur zijn rozen, jasmijn, boerenjasmijn, vlier en pioenrozen op hun plaats.
Als het heel klein uitkomt is het mogelijk om bonsai bomen neer te zetten. Zij vereisen zeer veel onderhoud en zijn zeer gewild bij mensen die graag op bomen neerkijken.
Voor het geval dat de vergroening zeer laag gewenst is, zijn er kruipende planten als kruipend klokje, kleine en grote maagdenpalm, aardbei, kruipend zenegroen, hondsdraf, muurleeuwebekje en
kruipruimtekruid.

Een groene lente.