Ga je mee naar de gevangenis?
Door Marloes
Donderdag 7, 14 en 21 juni, telkens van 9 tot 11:30u
In juni organiseren we 3 workshops in de gevangenis van Turnhout waarbij telkens maximaal 5 studenten, van minimaal 18jr, mogen deelnemen. In een vorige nieuwsbrief nodigde ik jullie hiervoor uit. Inmiddels hebben zich al wat mensen aangemeld. Je kunt je nog aanmelden voor de workshop op 21 juni.
Over het waarom...
Ons denkapparaat (mind) is ongedisciplineerd en staat onder dominante invloed van onze zintuigen. De zintuigen zijn primair naar buiten gericht. Wat via de zintuigen binnenkomt wordt gefilterd door o.m. het intellect en op een laag van het bewustzijn gereflecteerd dat het valselijk aanneemt als 'waar' of 'echt'. We identificeren ons niet alleen met het beeld, we reageren er ook op, vaak onbewust en daardoor heel primair.
"Yogash chitta vritti nirodhah.Tada drashtuh svarupe avasthanam."
Het doel van yoga is het disciplineren van het denkapparaat zodat we er niet langer door worden misleid.
Het disciplineren duidt hier op 'het gewend maken aan orde' ofwel 'het laten ontstaan van een routine'. Disciplineren refereert niet aan het dwangmatig vastzetten of beperken van gedrag.
Vergelijk dit met het disciplineren van het gedrag van bijvoorbeeld een hond. We leren een hond om 'aan de voet' te blijven door het voortdurend terug te brengen naar deze plek. We blijven dit eindeloos herhalen totdat het gedrag is geautomatiseerd en het dier, ondanks verleidingen waaraan het wordt blootgesteld, het gewenste gedrag blijft vertonen.
In dezelfde trend trainen we de aandacht door voortdurend op te merken waar de aandacht is en deze terug te brengen naar steeds hetzelfde object van onze observatie. Dit object kan van alles zijn, een stilstaand beeld, maar het kan ook een beweging zijn van een punt naar een punt.
Door onze toenemende opmerkzaamheid worden we ons bewust van de vele gewaarwordingen die de aandacht wegleiden van ons observatieobject en onze voortdurende neiging om hierop te reageren.
We leren om niet te reageren of de reactie minstens uit te stellen, om weloverwogen en aandachtig te reageren, in de wetenschap dat we reageren op een reflectie van de werkelijkheid dat we voor 'waar' aannemen en dat daardoor heel betrekkelijk is.
Yoga is dus in de eerste plaats aandachtstraining met als doel om los te komen van valse identificaties en primaire driften. Volgens de yogaleer ontstaat op deze wijze ruimte voor het laten doorschemeren van de ware menselijke aard als manifestatie van God.
Vrij recent wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat het brein, net als andere fysieke systemen, het opmerkelijke vermogen heeft om paden te reorganiseren, nieuwe verbindingen te maken en in sommige gevallen zelfs nieuwe neuronen te creeëren (zgn. neurale plasticiteit van de hersenen). De hersenen kunnen zichzelf modificeren en nieuwe patronen eigen maken. Deze modificaties worden duidelijk door middel van veranderingen in onze vaardigheden en gedragsuitingen.
Een gevangenis is zowat de meest uitdagende omgeving om het denkapparaat te disciplineren en tegelijkertijd is de urgentie hier uiterst hoog.
Zo is een overload aan zintuigelijke prikkels en een chronisch gebrek aan privacy en rust. Gedetineerden zijn continue alert, extern gericht, reactief en volledig ingetuned op de onrustige omgeving.
Gedetineerden hebben, net als iedereen, vaak geen idee hoe ze om kunnen gaan met de overdaad aan prikkels. We zien de gevolgen bijvoorbeeld in de vorm van een overactief sympathisch zenuwstelsel: ze kunnen moeilijk stilzitten, zijn onrustig, ongedurig (overvloedig energie in de ledematen). De ogen sluiten is voor veel gedetineerden een grote stap.
Daarnaast hebben gedetineerden een hoop te verteren. Niet voor niets is hun vrijheid (tijdelijk) ontnomen. Ze geven aan veel 'in het hoofd' te zitten. Ze worden met de content van het denken geconfronteerd en zijn hiervan veelal het lijdend voorwerp. Door aandacht te geven aan de inhoud van het denken, wordt het denken alleen maar gevoed, het wordt dus groter en gepieker komt dan ook veel voor. Erg productief is deze aandacht dus niet. Bovendien heeft het slapen niet de kwaliteit die nodig is voor het tijdelijk onderbreken van dit proces waardoor ze zich mentaal uitputten.
Het belang van het disciplineren van het denkapparaat is in de gevangenis zo mogelijk nog groter dan daarbuiten. Spanningen leiden regelmatig tot conflictsituaties met de noodzaak tot interventie. De behoefte aan de-escalerende vaardigheden is aanzienlijk.
Ik tref ook een diepe bereidheid aan bij de gedetineerden die zich opgeven voor yoga. Gevangenen komen naar me toe met de vraag: "Kan ik m'n agressie leren beheersen?" en "Kun je me helpen om te slapen zonder medicatie?"
Omdat studenten die al een tijd yoga beoefenen vaak vrijwel meteen aan het begin van de les de aandacht naar binnen kunnen keren, kunnen jullie een voorbeeld laten zien. Ik denk dat jullie de gedetineerden ahw 'mee kunnen nemen' (learning by example).
Aan deelname gaat een screening vooraf. Daarom vraag ik je om je interesse en beschikbaarheid snel kenbaar te maken. Je mag meerdere keren deelnemen. Zet de data wel meteen in je agenda en commiteer je hieraan. Het zou jammer zijn als we op het laatste moment met afmeldingen te maken krijgen.
|