Uit het beraad

De afgelopen maanden zijn we vooral bezig geweest met een zelf opgelegde, onmogelijke opgave: het op een rij zetten van alles wat speelt binnen het gaswinningsdossier. Dit is geland in de barometer 'Boudel op rieg'. Toegegeven, we zijn niet blanco aan het document begonnen. Ons beeld was op z'n zachtst gezegd al niet heel rooskleurig over het verloop van het dossier. En toch zijn ook wij opnieuw geschrokken van het massieve en voortdurende overheidsfalen.

Het is een naar woord 'falen'. In de meest milde duiding betekent het 'het gestelde doel niet halen'. Maar het is ook gewoon 'mislukken'. In alle gevallen is voor een beoordeling of er sprake is van falen, nodig om het af te kunnen zetten tegen wat de bedoeling was. Als de overheid hier heeft gefaald, wat was dan eigenlijk de bedoeling? Welk doel is er niet gehaald? En welk doel moet dan wel gehaald worden om niet te langer te 'falen'? Het vreemde is dat die doelstelling door de overheid niet of heel beperkt wordt geformuleerd. Wat bedoelde minister Wiebes eigenlijk eind 2017 toen hij over het Gronings gaswinningsdossier zei dat er sprake was van "overheidsfalen van onnederlandse proporties"? Welke doelstelling was er toen volgens hem niet gehaald? Ging dat om het aantal versterkingsadviezen per jaar? Om het aantal af te handelen schademeldingen? Of vond hij gewoon dat er onbehoorlijk was omgegaan met Nederlanders die buiten hun schuld om in grote problemen terecht waren gekomen? Met een mede verantwoordelijke en profiterende overheid die 'stond erbij en keek erna'. Wij hebben zijn uitspraak destijds op die laatste manier geïnterpreteerd. Wij dachten: het doel, een betrouwbare overheid die opkomt voor zijn inwoners, zijn burgers beschermt, was niet gehaald. En dus was er sprake van ernstig overheidsfalen. Dat falen kan maar op één manier gecorrigeerd worden: door alsnog de overheid te zijn die je wilt zijn. Het lijkt logisch maar bleek een misvatting.

Eén van de Hoofdconclusies van de Barometer is intussen het ontbreken van centrale regie enerzijds, en de enorme versnippering van het dossier anderzijds. Dat leidt ertoe dat het in theorie zo zou kunnen zijn dat alle 'onderdelen', alle organisaties en alle regelingen in zichzelf goed functioneren (wat overigens niet het geval is), maar dat de Groninger in zijn kwetsbaar en beschadigd huis nog steeds geen perspectief ziet en geen oplossing ervaart. Is er dan sprake van 'falen'? En van wie dan?

Voorbeeld: als NCG dit jaar 4.000 inspecties aflevert, maar er zijn nauwelijks Groningers uit een benarde positie gered, heeft de NCG dan gefaald? Nee, de NCG heeft zijn doelstelling dan gewoon gehaald. Niks aan de hand. Als IMG erin slaagt om het aantal afgehandelde schademeldingen met 100 per week te verhogen, maar nog steeds komen er een veelvoud aan nieuwe meldingen bij en blijft het aantal zienswijzen stijgen, heeft IMG dan gefaald? Nee, dan hebben ze de doelstelling om sneller, meer schademeldingen af te handelen keurig gehaald. Falen de gemeenten wanneer hun plannen van aanpak niet worden gerealiseerd? Nee, hun taak was het vaststellen daarvan - dat hebben ze keurig gedaan. Voor de uitvoering moet je niet bij hen zijn.

En precies dáárom is die versnippering, het scheiden van schade en versterken, van allerlei losse subsidieregelingen, een probleem. Het bovenliggend doel: bewoners uit het moeras halen en daadwerkelijk perspectief bieden, is van niemand meer. Geen van de organisaties voelt zich daarvoor verantwoordelijk, ziet het als zijn of haar taak, of kan erop worden aangesproken. Ieder ploetert voort op zijn eigen stukje. Medewerkers onderin de organisaties, die wel de ambitie hebben om bewoners 'serieus verder te helpen' lopen zelf ook vast en worden gillend gek.

De Kamerleden Renske Leijten (SP) en Pieter Omtzigt (CDA) vergeleken vorige week in dagblad Trouw de situatie van de onterecht van bijstandsfraude beschuldigde ouders, met die van gedupeerde Groningers. "Doordat het zo ingewikkeld is gemaakt heb je nu allerlei grensdiscussies. (..) Ze zijn het kleiner aan het maken. Je kunt ook in één keer de pleister eraf trekken en zeggen: we compenseren een heel grote groep, ongetwijfeld krijgt iemand te veel, maar dat is dan maar zo. Dan zijn we er wel in een jaar vanaf. En wordt het niet nog traumatischer."
En precies dát is wat wij hebben beoogd met onze tien stappen naar Herstel in Boudel op rieg.
T mout nou ais óflopen wezen.

Barometer 'Boudel op rieg', stand van zaken gasdossier Groningen, augustus 2020

Acht jaar naar na Huizinge, vele pogingen en organisaties verder, was het tijd om de (tussen)balans op te maken. Hoe staan we ervoor? Op vrijdag 21 augustus boden onze voorzitter Jan Wigboldus en secretaris Susan Top de eerste exemplaren aan, aan minister Wiebes van EZK en minister Ollongren van BZK die in Groningen waren voor overleg met enkele regiobestuurders.

Diezelfde middag hebben we de Barometer Boudel op rieg op onze website gepubliceerd en zijn we begonnen met het digitaal versturen aan enkele stakeholders. Dit alles in afwachting van de gedrukte versie die in de maak is. Die versturen we de komende week aan alle gemeenteraadsleden en colleges in de zeven bevingsgemeenten, de leden van Provinciale Staten, Tweede Kamerleden en andere betrokkenen.

Wat staat erin?
In de Barometer zetten we een heleboel onderwerpen in het gasdossier op een rij. We hebben geprobeerd de verschillende regelingen voor schade-afhandeling, de batches voor versterking, de maatregelen voor versnelling, de werkwijze van de verschillende organisaties te beschrijven en te becommentariëren. We hebben niet eens alle onderwerpen die op onze oorspronkelijke planning stonden kunnen meenemen en houden een lijstje bij met aanvullingen en verbeterpunten voor een volgende barometer. Maar ook uit wat we nu 'op rieg' hebben gezet komt duidelijk naar voren dat het echt niet gaat zoals het zou moeten. Daarom hebben we in de Barometer ook een Herstelplan voor Groningen opgenomen. In 10 concrete stappen zetten we uiteen hoe het volgens ons dan wel zou kunnen.

Belangrijkste aanbevelingen: een éénmalig Herstelplan voor elk pand in het bevingsgebied. Waarbij schade-afhandeling en versterken worden gecombineerd. Alle schade wordt meegenomen, ongeacht de oorzaak, en de versterkingsnorm wordt pragmatisch ingevuld. De bewoner krijgt recht van initiatief, heeft de regie en maar één gesprekspartner vanuit de overheid.

Ede in de spiegel
In het spiegelbeeld van de Barometer hebben we het korte verhaal "Ede wacht (niet meer)" opgenomen. Theorie versus praktijk. Het verhaal is ook heel goed zelfstandig, los van de Barometer, te lezen. Voor collega's, verre familie of vrienden, die niet goed begrijpen "waarom we in Groningen zo vreselijk moeilijk doen over een paar scheuren", een bruikbaar hulpmiddel…

Gedrukt exemplaar Boudel op rieg

Voor wie een gedrukt exemplaar van Boudel op rieg wil hebben:
De Barometer Boudel op rieg is een openbaar document. Iedereen kan het downloaden van onze website. Maar echt makkelijk leest het niet van scherm en niet elke (thuis)printer kan het bestand aan. Dus voor iedereen, gewone belangstellenden, gedupeerden, of werkzaam in het dossier, bieden we de gelegenheid de Barometer kosteloos af te halen.

Op donderdag 3 september kunt u tussen 16.00 en 17.30 uur bij ons aanbellen op het Martinikerkhof 13 in de stad Groningen.

Op zaterdag 5 september brengen we de Barometer de provincie in volgens onderstaand schema:
10.00 -12.30 uur – De Pompel, Meerweg 16, 9625 PJ Overschild
13.00 -15.00 uur – ASWA, Burgemeester Klauckelaan 16, 9902 KZ Appingedam
15.30 -17.00 uur – Walfriduskerk, Plantsoen 2, 9781 HL Bedum

Bent u van plan op 3 of 5 september één of meerdere Barometer(s) te komen halen dan stellen we het op prijs wanneer u ons dat even laat weten via welkom@gasberaad.nl. Niet persé noodzakelijk maar we willen graag zorgen voor voldoende exemplaren. Na 5 september is Boudel op rieg tegen kostprijs te bestellen, ook via welkom@gasberaad.nl

Ede wacht (niet meer) ook als e-book te lezen

Een van onze lezers, Kor Dwarshuis, heeft zelf van het verhaal van Ede een e pub bestand gemaakt om het makkelijker te kunnen lezen op telefoon, Ipad of E-reader. Via twitter heeft hij het gedeeld en het is hier te vinden. Makkelijker lezen, én makkelijker versturen naar collega's, familie of vrienden. Bedankt Kor!

Bestuurlijke spaghetti in beeld

Een plaatje zegt meer dan 1000 woorden. Een overzichtelijk plaatje van het speelveld in het gasdossier is eigenlijk niet te maken, maar we hebben een poging gewaagd. Ook met deze 'infographic' is Kor Dwarshuis aan de slag gegaan. Het resultaat kunt u hier bekijken. Opnieuw dank je wel, Kor!

Oproep: help mee!

In de Barometer doen we een oproep aan iedereen om ons te helpen het vervolg op de Barometer zo zorgvuldig en compleet mogelijk te maken. We hebben al een lijstje aanvullingen klaar liggen voor een eventuele update.
Iedereen die onderwerpen mist, suggesties heeft, of die correcties of aanvullingen op de huidige tekst heeft, moedigen we aan die bij ons te melden. Dat kunnen professionals zijn, werkzaam in het dossier, of burgers met eigen praktijkervaringen.Meld uw opmerkingen via welkom@gasberaad.nl
Uiteraard zullen we informatie zoveel mogelijk verifiëren en verwerken we deze informatie in principe anoniem, tenzij anders met de melder wordt afgesproken.

Kamerdebatten

Op donderdag 10 september van 10.00u tot 14.00u staat een Algemeen Overleg in de Tweede Kamer gepland, de Tweede Kamercommissie Economische Zaken vergadert dan met twee ministers (EZK en BZK) over het gaswinningsdossier Groningen. Op de agenda staat in ieder geval de Critical Review die Wim Derksen voor de zomer uitbracht. Het plenaire debat over de 'Gezondheid van Groningers in het gaswinningsgebied' is op dit moment nog niet ingepland maar dat zal naar verwachting wel binnenkort gebeuren. Houdt sociale media hiervoor in de gaten.

NB Het plenaire debat over de Gezondheid van Groningers staat voorlopig gepland in week 37 en zal plaatsvinden in de plenaire zaal. Daar is inmiddels weer beperkt publiek toegestaan. De commissievergaderingen kunnen in verband met corona nog niet fysiek worden bijgewoond. Maar deze zijn - als altijd - wel rechtstreeks te volgen via de website van de Tweede Kamer.

Mocht u zelf nog iets kwijt willen aan uw volksvertegenwoordigers, alle e-mail adressen zijn openbaar en zijn hier te vinden.

Versterking in beeld

De nieuwe rubriek Versterking in Beeld staat online. In deze nieuwsbrief een reportage van Borg Rusthoven. Er worden gedurende het traject steeds nieuwe foto's toegevoegd.

Graag willen we ook de andere dorpen in beeld brengen.
We vragen u daarom bij deze foto's te maken die de versterking bij u in de omgeving weergeven. Stuur ons de foto's met een begeleidend schrijven over: waar de foto's zijn genomen, wanneer en door wie, en informatie over de bouw. Een foto van het bord met informatie over de uitvoerder(s) is daarvoor voldoende.
Heeft u meer informatie? Bijvoorbeeld, tot welke batch deze versterking of sloop-nieuwbouw hoort, dan horen we dat uiteraard graag. Houdt u er rekening mee dat er geen herkenbare personen of items die naar personen kunnen leiden op de foto's mogen staan? Denk aan kentekens van auto's etc.
U kunt de foto's en tekst mailen naar welkom@gasberaad.nl

Ingezonden brieven

Wij ontvingen in afschrift een brief aan Kamervoorzitter Arib vanuit Siddeburen. Zo'n honderd bewoners van het buurtschap 't Veen uitten hun zorgen in die brief, met het verzoek deze brief breder te verspreiden. Bij deze.

Gaswinning in het nieuws

De afgelopen periode was er weer veel nieuws te lezen over de gaswinning. Benieuwd naar alle artikelen? Op onze website vindt u een overzicht van de maanden mei, juni, juli en augustus.