Wij hopen dat de inhoud u inspireert en aan het denken zet. Ook vragen wij u nogmaals om een jaarlijks donatie om onze activiteiten te kunnen blijven bekostigen. Mocht u deze nog niet hebben overgemaakt, dan kunt u dat hier op een eenvoudige wijze doen. Onze hartelijk dank!
Menselijke afweermechanismen
Waarom is er wel aandacht voor het klimaatprobleem, maar nauwelijks voor overbevolking? Antwoord: aan het klimaatprobleem valt het een en ander te verdienen (zonnepanelen, stekkerauto’s, windturbineparken), maar aan het tegengaan van overbevolking niet. Integendeel, meer mensen betekent meer consumenten, meer (goedkope) arbeidskrachten en stijgende huizenprijzen (voor de geluksvogels die in het onroerend goed zitten).
Maar de mensen ergeren zich kapot aan verstopte wegen. Starters worden geconfronteerd met onbetaalbare woningen. Door stadsuitbreiding gaan steeds meer natuurgebieden verloren. Om aan een groeiende vraag te voldoen, zien boeren zich gedwongen om intensieve landbouw en veeteelt te bedrijven, met megastallen, varkensflats en kippenfarms tot gevolg. Door de grote instroom van immigranten voelen mensen zich niet meer thuis in hun eigen woonomgeving.
Daar komt bij dat er een duidelijke relatie is tussen bevolkingstoename en de hoeveelheid broeikasgassen. Onze CO2-voetafdruk groeit recht evenredig met het aantal voetjes dat erbij komt.
Toch doen we niets. We verdringen het probleem met ongefundeerd optimisme: ‘de techniek komt wel met oplossingen’. Een ander afweermechanisme is de angst dat je iets wordt afgepakt. ‘Ik mag toch zeker zelf wel bepalen hoeveel kinderen ik wil?’ Dan is er ook nog het veelvoorkomende idee dat je recht hebt op iets omdat je er iets anders voor laat: ‘Ik mag best een extra kind, want we hebben geen auto, eten geen vlees en maken nooit vliegreisjes.’
Je kunt je ook ongemakkelijke voelen als je aan de ene kant iets graag wilt, maar aan de andere kant weet dat het niet goed zit. Dit heet met een duur woord cognitieve dissonantie. ‘Ik wil heel graag kinderen, maar ik weet niet of ik ze deze wereld wel mag aandoen.’ Je gaat dan wat niet goed past bagatelliseren. ‘Ach, we voeden ze goed op, dan kunnen ze later zelf de wereld gaan verbeteren.’
Tenslotte is er nog de truc van je achter anderenverschuilen. ‘Ja, ik kan me wel tot één kind beperken, maar anderen fokken er gewoon op los.’ Kortom, de menselijke afweermechanismen zijn legio als je iets zou moeten dat je eigenlijk niet goed uitkomt. Dat geldt niet alleen voor het klimaatprobleem, maar ook voor overbevolking.
Aanzet bevolkingspolitiek in de kiem gesmoord
In 1966 gingen bij academici in Nederland alle alarmbellen af. Een conferentie over bevolkingstoename in Nederland kreeg de onheilspellende titel “De Mens in Dichte Pakking”. Ons land telde toen ruim 12 miljoen zielen. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) had becijferd dat de bevolking in 2000 zou kunnen zijn uitgegroeid tot wel bijna 21 miljoen. Toch duurde het in politiek verzuild Nederland nog zeven jaar voordat een Staatscommissie Bevolkingsvraagstuk zich over de snelle groei van de Nederlandse bevolking ging buigen. Sommige leden van de Commissie pleitten voor een bevolkingsomvang van ten hoogste 10 miljoen; dit aantal is ook in de naam van onze stichting terechtgekomen. Naar de mening van anderen kon dit aantal echter niet binnen afzienbare tijd worden bereikt “zonder ruim gebruik te maken van machinegeweren.”
De Commissie beval de regering aan om te streven naar een zo spoedig mogelijke beëindiging van wat nu heet “de natuurlijke aanwas”. Het aantal sterfgevallen zou het aantal geboortes moeten gaan overtreffen. Concreet betekende dit dat het toenmalige vruchtbaarheidscijfer 15 tot 30 procent zou moeten dalen. Op langere termijn zou dan naar het “vervangingsniveau” van gemiddeld 2,1 kind per vrouw gestreefd moeten worden, om te voorkomen dat de bevolking zou blijven slinken. Het CBS berekende dat Nederland bij een afname van het vruchtbaarheidscijfer met 15% in het jaar 2000 15,2 miljoen mensen zou tellen en bij een afname van 30% maximaal 14,3 miljoen. Immigratie en emigratie hielden elkaar toen min of meer in evenwicht en zouden op deze cijfers geen noemenswaardige invloed mogen hebben. Daarvoor zou de regering zorg moeten dragen. Commissievoorzitter Prof. Muntendam
Het werden er in 2000 bijna 16 miljoen. Nu zitten we al vet in de 17 miljoen, en over tien jaar tikken we 18 miljoen aan. De effecten van gezinshereniging en huwelijksmigratie werden grotelijks onderschat. Er werd veel te positief gedacht over de mogelijkheden om retourmigratie naar Suriname te bevorderen en arbeidsimmigratie te beëindigen. Aan de mogelijkheid van grootschalige asielimmigratie werd geheel voorbijgegaan. Ook werd te licht gedacht over de daling van het sterftecijfer. Het aantal sterfgevallen per 1000 mensen ligt nu nog steeds beneden de 10, in plaats van ruim daarboven, zoals men bij een sterk verouderende bevolking zou mogen verwachten.
Door het ontbreken van een effectieve bevolkingspolitiek na een eerste voorzichtige aanzet ruim een halve eeuw geleden zitten we nu met de gebakken peren. Door de toevloed van asiel- en gelukzoekers , van goedkope arbeidskrachten, van studenten die blijven plakken, van zogenaamde kenniswerkers, en als gevolg van de kinderrijkdom van niet-Westerse immigranten wordt Nederland onleefbaar, worden huizen onbetaalbaar en slibben de wegen dicht.
Wanneer dringt het tot de regering door dat Nederlanders niet in een economie wonen, maar in een land?
Nog lang geen oplossing voor overbevolking in zicht
Het aantal kinderen dat vrouwen wereldwijd gemiddeld krijgen, daalt al een halve eeuw gestaag. Goed nieuws, zult u zeggen. Toch groeit de wereldbevolking jaarlijks met meer dan 1%. Zie de volgende tabel. Met het laatste groeipercentage, dat van 1,18% zal de wereldbevolking binnen zestig jaar verdubbeld zijn!
De afgelopen veertig jaar kwamen er ieder jaar netto ruim tachtig miljoen mensen bij, ruim 200.000 personen per dag, en steeg de wereldbevolking met 2,5 miljard zielen, van een kleine 5 miljard naar bijna 7,5 miljard. Dus 50% bevolkingsgroei binnen vier decennia! Zie de volgende tabel. Prognoses bevolkingsgroei voortdurend verhoogd
Voortdurend heeft de afdeling voor economische en sociale zaken van de Verenigde Naties de prognoses voor de jaarlijkse groei van de wereldbevolking omhoog moeten bijstellen. Daar komt bij dat slechts de helft van de landen betrouwbare volkstellingen kunnen overleggen, zodat men voor de andere helft van schattingen moet uitgaan. Soms komen er ineens mensen tevoorschijn die als gevolg van een gebrekkige registratie eerder niet waren meegeteld, zoals onlangs 11 miljoen extra Pakistanen. De onderstaande grafiek op basis van de World Population Prospects (WPP) 2019 laat die bijstellingen duidelijk zien. In de jaren 2010,2012, 2015 en 2017 hebben de opeenvolgende WPP’s de jaarlijkse toename van de wereldbevolking telkens moeten ophogen; dit wordt weergegeven door de dichte lijnen in de grafiek. Het ‘bergje’ tussen 2010 en 2020 wordt steeds hoger, behalve in 2019. Ook de prognoses (onderbroken lijnen) vallen steeds hoger uit, behalve dan in 2019. Die prognose volgt praktisch de prognose van 2017. Intergouvernementele Werkgroep voor Klimaatverandering gaat van te lage bevolkingsgroei uit
De groene lijn in de grafiek is een verhaal apart. Niet alleen liggen de werkelijke jaarlijkse groeiaantallen fiks onder die van de Verenigde Naties, ook de prognose valt veel lager uit. Deze cijfers zijn van het International Institute for Applied System Analysis (IIASA) uit 2013, onder het ‘SSP2-scenario’ dat ervan uitgaat dat de toenmalige trend zich doorzet. Het IISA kwam destijds tot een aanmerkelijk lagere prognose dan de Verenigde Naties nu. Pikant detail: die lage groeicijfers worden nog steeds als uitgangspunt gebruikt bij het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) voor de ramingen van CO2-uitstoot, die daardoor van meet af aan te laag uitvallen…
Mensheid gewoon veel te talrijk
Inmiddels zijn we de 7,5 miljard gepasseerd. Hoe kan dat, als het vruchtbaarheidscijfer elk jaar daalt? Om het simpel te zeggen: als steeds meer mensen kinderen krijgen, ook al is dit aantal per stel steeds geringer, dan komen er toch nog een heleboel mensen bij. Och, zult u zeggen, als de trend van minder kinderen zich doorzet, en uiteindelijk zakt onder het vervangingsniveau van ca. twee kinderen per paar, dan komt er een omslagpunt en zal de wereldbevolking in aantal gaan afnemen.
Klopt, maar op dit moment is de mensheid veel te talrijk voor een duurzame wereld, zeker als het welvaartsniveau van steeds meer mensen verder stijgt. De uitstoot van broeikasgassen zal toenemen, regenwoud maakt plaats voor plantages met monoculturen, biodiversiteit verdwijnt, oceanen verzuren en vervuilen door plasticafval en de overbevissing neemt toe. Zonder gebruik van fossiele energie zal de landbouwproductie inzakken en wordt de distributie van levensmiddelen steeds lastiger.
Zonder fossiele energie kan de aarde slechts een duurzaam bestaan bieden aan maximaal 3 miljard mensen, van wie maximaal twee miljoen in Nederland, heeft Hans Meek in zijn boek Ecologica (2017) becijferd. En dan nog moeten we letterlijk alle zeilen bijzetten.
Dus hoe dan ook, ook met een dalend aantal mensen op aarde, zijn we nog steeds met veel te veel, en de vraag rijst in welke regio’s mensen uiteindelijk zullen overleven in een situatie van klimaatverandering, misoogsten en watergebrek. In de Sahel stijgt het aantal dodelijke slachtoffers in de strijd om grond en water. De oorlogen in Syrië en Jemen zijn in feite ontstaan door opstanden van verarmde boeren.
De afname in jaarlijkse groei van de wereldbevolking heeft zich de afgelopen tien jaar niet doorgezet. In een vorige nieuwsbrief (Artikel ‘Waarom een dalend vruchtbaarheidscijfer ons zand in de ogen strooit’) hebben we al eerder laten zien dat dalende gemiddelde vruchtbaarheidscijfers weinig te betekenen hebben als het gaat om bevolkingsreductie.
Dus onthoud na dit alles: ook al daalt wereldwijd het gemiddeld aantal kinderen per vrouw, dan is er nog lang geen oplossing voor de huidige situatie van overbevolking in zicht.
Het tegengaan van overbevolking moet je niet alleen aan vrouwen overlaten
De doctrine van het Bevolkingsfonds van de Verenigde Naties (UNFPA) luidt dat iedere vrouw op aarde het recht moet hebben om zelf te bepalen of, wanneer, hoeveel en met wie ze kinderen wil hebben. De gedachte daarachter is dat het dan vanzelf wel goed komt met de overbevolking: er zullen dan veel minder kinderen worden geboren.
In een publicatie van de projectgroep The Overpopulation Project hebben we betoogd dat niet alleen de vrouw moet worden opgezadeld met het tegengaan van overbevolking, maar dat dit ook een verantwoordelijkheid van de man is: ‘It takes two to tango’.
Door eigen cijfers te publiceren geeft het Bevolkingsfonds ons gelijk: slechts 57% van de vrouwen op de wereld is in staat om zelf te beslissen over het al dan niet hebben van gemeenschap en het gebruik van voorbehoedmiddelen. Je kunt vrouwen dan wel het recht gunnen om baas te zijn over hun eigen lichaam, als de partners hun dat recht niet gunnen, houdt alles op. Dan ben je er niet met voorlichting en het gratis verstrekken van anticonceptiva, maar moet de heren de pas worden afgesneden door een verbod op kindhuwelijken, geen toestemming om te trouwen zolang de vrouw onderwijs volgt en fiscale maatregelen/boetebepalingen bij al te kinderrijke gezinnen.
In Niger willen ook vrouwen veel kinderen
Dat het zelfbeschikkingsrecht van de vrouw geenszins vanzelf hoeft te leiden tot minder kinderen blijkt ook uit het geval Niger. Bij een vruchtbaarheidscijfer van gemiddeld 7,2 kinderen per vrouw, schaarse landbouwgrond, droogte, armoede en een gigantische jeugdwerkloosheid willen vrouwen niettemin gemiddeld negen kinderen en mannen elf. Kinderrijkdom wordt aangemoedigd door de plaatselijke islam, die zich net zo opstelt als vroeger (?) onze kerk. Voor veel vrouwen vormt het baren van een kind een welkome afwisseling in de harde sleur van het bestaan: gedurende een aantal weken hoeven ze dan niet op het land te zwoegen of water te halen.
Uw donatie
Hebt u uw donatie voor 2019 nog niet kunnen overmaken? Klik dan op de button.
Facebook
Regelmatig plaatsen wij berichten op Facebook, gekoppeld aan de actualiteit, of om over door te denken. Volg ons op Facebook. Like ons!
Toch doen we niets. We verdringen het probleem met ongefundeerd optimisme: ‘de techniek komt wel met oplossingen’. Een ander afweermechanisme is de angst dat je iets wordt afgepakt. ‘Ik mag toch zeker zelf wel bepalen hoeveel kinderen ik wil?’ Dan is er ook nog het veelvoorkomende idee dat je recht hebt op iets omdat je er iets anders voor laat: ‘Ik mag best een extra kind, want we hebben geen auto, eten geen vlees en maken nooit vliegreisjes.’
onheilspellende titel “De Mens in Dichte Pakking”. Ons land telde toen ruim 12 miljoen zielen. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) had becijferd dat de bevolking in 2000 zou kunnen zijn uitgegroeid tot wel bijna 21 miljoen. Toch duurde het in politiek verzuild Nederland nog zeven jaar voordat een Staatscommissie Bevolkingsvraagstuk zich over de snelle groei van de Nederlandse bevolking ging buigen. Sommige leden van de Commissie pleitten voor een bevolkingsomvang van ten hoogste 10 miljoen; dit aantal is ook in de naam van onze stichting terechtgekomen. Naar de mening van anderen kon dit aantal echter niet binnen afzienbare tijd worden bereikt “zonder ruim gebruik te maken van machinegeweren.”
De Commissie beval de regering aan om te streven naar een zo spoedig mogelijke beëindiging van wat nu heet “de natuurlijke aanwas”. Het aantal sterfgevallen zou het aantal geboortes moeten gaan overtreffen. Concreet betekende dit dat het toenmalige vruchtbaarheidscijfer 15 tot 30 procent zou moeten dalen. Op langere termijn zou dan naar het “vervangingsniveau” van gemiddeld 2,1 kind per vrouw gestreefd moeten worden, om te voorkomen dat de bevolking zou blijven slinken. Het CBS berekende dat Nederland bij een afname van het vruchtbaarheidscijfer met 15% in het jaar 2000 15,2 miljoen mensen zou tellen en bij een afname van 30% maximaal 14,3 miljoen. Immigratie en emigratie hielden elkaar toen min of meer in evenwicht en zouden op deze cijfers geen noemenswaardige invloed mogen hebben. Daarvoor zou de regering zorg moeten dragen.
Zonder fossiele energie kan de aarde slechts een duurzaam bestaan bieden aan maximaal 3 miljard mensen, van wie maximaal twee miljoen in Nederland, heeft Hans Meek in zijn boek Ecologica (2017) becijferd. En dan nog moeten we letterlijk alle zeilen bijzetten.
