Copy
Bekijk deze nieuwsbrief in je browser

Landstad Lochem,
Plek van Plezier

Zo presenteert Lochem zich op zaterdag 14 september, Open Monumentendag 2019. Bezoek een aantal interessante open monumenten, zoals de Sint Jozefkerk in Lochem of de Ezherbrug in Almen.
In de speciale OMD-folder (o.a. verkrijgbaar bij de VVV Lochem) vindt u het hele programma. Of bezoek de Landstad Lochem Fair in de binnenstad van Lochem. Het programma is nog feestelijker, doordat de Vereenigde Sociëteiten en de Schouwburg dat weekend het 150-jarig bestaan van Schouwburg Lochem vieren. Met een tentoonstelling in beide gebouwen en optredens in de Schouwburg. Welkom op zaterdag 14 september 2019 van 11.00-17.00 uur in Landstad Lochem, Plek van Plezier.

Kees de Boer
Comité Open Monumentendag Lochem






Open Monumentendag tijdens de Landstad Lochem Plek van plezier

De Landstad Lochem fair, Open Monumentendag en het 150 jaar bestaan van de Schouwburg Lochem zorgen samen voor één grote Plek
van Plezier in de binnenstad van Lochem op zaterdag 14 september van 11.00 tot 18.00 uur.


Lochem is dan gevuld met muziek, kramen en tal van activiteiten. U wordt meegenomen van verleden naar heden en de Schouwburg viert groots haar 150ste verjaardag. Bijzonder tijdens de Open Monumentendag is de buitengewone samenwerking tussen de verenigde sociëteiten en de Schouwburg Lochem. In het sociëteitsgebouw van de vereenigde sociëteiten (De Eendracht uit 1829 en De Harmonie uit 1879) wordt onder andere met bouwtekeningen, kaarten, krantenberichten, foto’s en akten een beeld gegeven van de eerste honderd jaar van de geschiedenis van de 150-jarige Schouwburg Lochem. Sociëteit De Eendracht bouwde, in 1869, op de huidige locatie de eerste feestzaal. Dit was voor toneel- en andere voorstellingen en concerten van de Lochemse verenigingen. Aan de hand van al het beeldmateriaal volgt u de ontwikkeling van de eerste feestzaal en de exploitatie daarvan tot 1967. Toen werd de N.V. Lochemse Schouwburg opgericht. In de Schouwburg zelf beleeft u tegelijkertijd met beeldmateriaal, foto’s, video’s, verhalen, muziek en diverse optredens de laatste 50 jaar.

Speciaal voor de kinderen
Kijk naar de mooie monumenten in de binnenstad, zoek bij ieder pand de foto van de oude schouwburg en schrijf het woord op dat je gevonden hebt. Heb je alle tien de woorden verzameld? Maak er dan een mooie zin van en lever de oplossing in bij de schouwburg waar iets lekkers voor je klaar staat. Als je je gegevens achter laat, maak je bovendien kans op vrijkaarten voor een voorstelling.

Huis als monument

In dit nieuwe item voor de nieuwsbrief vragen wij een monumenteneigenaar over het wonen in een monument. En wat zijn of haar mooiste monument en de gemeente is. Dit mag natuurlijk het eigen pand zijn, maar dat hoeft niet.

Hoe is het om in een monument te wonen?

Het wonen in een monument is speciaal. Dit kan niet iedereen. Wij wonen aan de Nieuweweg 48 in Lochem. Wij denken dat het als vakantiehuis gebouwd is door een emeritus predikant in 1900. Zoals elk monument heeft ook ons pand een geschiedenis. Die is niet alleen voelbaar, maar zeker ook zichtbaar. Voelbaar wordt het verleden van een oud huis, wanneer je aan de hand van verhalen of foto’s vroegere bewoners bekijkt. De meest in het oog springende daarvan is zonder twijfel Mevrouw Tangelder-von Rohden, weduwe van de toenmalige N.H. predikant Ds T.H.G.T Tangelder. Zij woonde er van 1956 tot aan haar dood in 2003. Zelf had zij geen kinderen, maar bood aan veel pleegkinderen een zorgzaam huis. Zichtbaar is de geschiedenis natuurlijk door de architectuur van het huis. Hoge kamers met hoge ramen aan de voor- en zijkanten. Een serre aan de voorkant en een veranda aan de achterzijde van het huis. Er zijn veel koloniale details. Dus héél veel licht en dat is heerlijk wonen. Het woord energiebesparing bestond in 1900 (gelukkig) nog niet. De naam van onze bescheiden villa ligt voor de hand: ‘WELGELEGEN’.

Wat maakt een monument voor u een monument?
Een monument wordt voor ons een monument omdat het gebouwd is in een tijd, die ver achter ons ligt. Het is gebouwd met materialen en technieken van toen met heel veel aandacht. Daar heb ik respect voor. De trotse eigenaar bespaart kosten noch moeite om het unieke van het monument te bewaken. Ook al trillen de fundamenten onder de moderne milieueisen. Dit kun je bijna wel een monumentale uitdaging noemen.

Wat vindt u het mooiste of het meest bijzondere monument in de gemeente Lochem en waarom vindt u dat?
Het meest belangrijke, en ook het meest in het oog springende monument in Lochem is volgens ons de Grote of St Gudulakerk op de Grote Markt. Het kloppende hart van onze stad. Het is een prachtig gebouw met een mooie klokkentoren en goed klinkend carillon. Ook de binnenkant is het bekijken waard. Door de mooie akoestiek is het een fijne ruimte voor verschillende muziekuitvoeringen. De kerk heeft een indrukwekkende geschiedenis, die terug gaat tot het jaar Onzes Heeren 950 toen er al een houten gebouw stond.

Archeologie

Met de Open Monumentendagen voor de deur is de aandacht voor ons gebouwde erfgoed weer op haar jaarlijkse hoogtepunt. We kunnen straks genieten van al het moois dat ons land te bieden heeft aan kunstige staaltjes architectuur, bijzondere ensembles en opmerkelijke historische structuren. Zo ook in de gemeente Lochem, uiteraard! U vraagt zich misschien af wat ik als regio-archeoloog in te brengen heb in al dat bovengrondse geweld? Ik kan dat natuurlijk afdoen met de opmerking dat alles wat boven het maaiveld staat gebouwd is op resten van het verleden... maar dat zou flauw zijn. Veel leuker is het om met archeologie een stukje toe te voegen aan onze beleving van nog bestaande of reeds verdwenen monumenten.

Voor deze bijdrage maak ik dankbaar gebruik van een proefsleuvenonderzoek dat in het begin van dit jaar is uitgevoerd door de firma Econsultancy. Dit naar aanleiding van nieuwbouwplannen aan de Nieuweweg in Lochem. In het gebied in kwestie werden resten van Huis Pilinck verwacht, dat in 1347 voor het eerst wordt genoemd. In 1378 stond het in elk geval als hofstede Pilingh bekend. Op basis van door de archeologen geraadpleegde kaarten blijkt dat het Huis, en haar eventuele voorgangers, al voor 1627 verdwenen moeten zijn. Maar het is apart dat het ook niet op de 16e-eeuwse kaart van Jacob van Deventer te zien is. Een mooi mysterie dus!

Vooruitlopend op het nog te verschijnen rapport kan ik in elk geval melden dat er tijdens het onderzoek helaas geen sporen van Huis Pillinck gevonden zijn. Ook niet van andere bebouwing. Wel zijn er uit een ophogings- en dempingspakket fragmenten van porselein serviesgoed gevonden. Dit was geproduceerd in Beieren rond 1934 door de firma Bauscher. Het was een bijna complete voetkom of schaal én een bord met op de bovenkant een drukprint en het logo Hotel Stad-Lochem. Op de onderkant staat de plaats van herkomst en het jaartal. Dit materiaal komt van het voormalige hotel. Dat gebouwd werd in 1880 en nu een gemeentelijk monument is. Het servies brengt ons even terug naar vooroorlogse jaren. U kunt zich vast levendig voorstellen dat dit mooie porselein met beleid werd gebruikt in het hotel tijdens ontbijt, lunch of diner.

Kortom, archeologisch onderzoek kan ons soms ansichtkaarten uit het verleden sturen! Als u geniet van de Open Monumentendagen, sta dan vooral ook even stil bij wat de bodem allemaal nog voor ons verborgen houdt.

Harry Pape-Luijten
Regio-archeoloog Stedendriehoek (Apeldoorn, Brummen, Epe, Lochem, Voorst)

Wederopbouw in de Achterhoek,
kom kijken op 14 september!

Tijdens Open Monumentendag is naast het landelijke thema ‘Plekken van Plezier’ in de hele Achterhoek ook aandacht voor het thema ‘Wederopbouw’. In het kader van het project Een nieuwe tijd! Is het ‘jonge’ wederopbouwerfgoed te bewonderen zijn. Op nationaal niveau is er sinds ongeveer tien jaar meer aandacht voor naoorlogs erfgoed. In steeds meer gemeenten staat de periode tussen 1940-1965 in de belangstelling. Er zijn al diverse gebouwen en wijken uit de wederopbouwperiode aangewezen als monument.


De Ehzerbrug verscheen in 2015 op een postzegelvel met opvallende naoorlogse bruggen in Nederland.

Dankzij de unieke samenwerking tussen gemeenten in de Achterhoek is het project over wederopbouw ontstaan. Hierbij gaat het niet alleen over het beschermen en behouden van erfgoed, maar ook over de vraag wat we er nu en in de toekomst mee kunnen. Net als toen staan we nu weer voor een grote opgave. De verduurzaming van de gebouwde omgeving vraagt om een snelle en efficiënte aanpak.

Snel en efficiënt bouwen gebeurde ook in de wederopbouw-periode. Hoewel de wederopbouwarchitectuur veelal wat minder gewaardeerd wordt heeft het wel degelijk kwaliteit.
Tijdens Open Monumentendag kunt u dit met eigen ogen in de hele Achterhoek zien. In Lochem kunt u bijvoorbeeld de Sint Jozefkerk bezoeken die kenmerken van de Bossche School bevat. Deze voor Lochem zeldzame architectuurstroming en de bijzondere kunstwerken maken deze kerk een bezoek waard. Verder is in Almen een bijzondere brug te vinden. De Ehzerbrug is bedoeld als noodbrug maar altijd blijven liggen. Daarmee is deze brug en zeldzaam voorbeeld in Nederland van een ‘Callender-Hamiltonbrug’.

U kunt het bijzondere wederopbouwerfgoed in de Achterhoek voordelig met Arriva bezoeken. Voor €5,- koopt u op 14 september een speciale dagkaart voor de Open Monumentendag. Zie www.ervaarhetov.nl

Van de Erfgoed Commissie

Mijn naam is Vincent Sleebe. Eind 2017 ben ik namens de monumenteneigenaren lid geworden van de Erfgoedcommissie van de gemeente Lochem.
Dat gebeurde op voorstel van een werkgroep van eigenaren, die meedenkt over het nieuwe Lochemse monumentenbeleid De werkgroep vond het van groot belang dat naast ruimere subsidiemogelijkheden – die er helaas niet zijn gekomen – ook de mening van de eigenaren gehoord wordt.

Niet dat het er in de Erfgoedcommissie nou zo heetgebakerd aan toegaat. Ik heb er nog geen hoog oplopende meningsverschillen meegemaakt. Integendeel, ik heb gemerkt dat de overige leden ervoor open staan om bewoners tegemoet te komen. Bijvoorbeeld als het gaat om een verbouwing of isolatie. Wat ook mee speelt is dat de gemeente meer dan vroeger met de eigenaren meedenkt. Zoals u weet is er nu een monumentencoach. Dit was één van de aanbevelingen van de werkgroep. Die geeft deskundig advies en heeft verschillende informatieavonden over zorg en verduurzaming van monumenten georganiseer

Open deuren tijdensde Monumentendag

Het landelijke thema van Open Monumentendag is dit jaar ‘Plekken van Plezier’. Naast de bijzondere samenwerking met de Schouwburg Lochem en de vereenigde Sociëteiten zijn er een aantal andere monumenten in Lochem die u graag een kijkje achter de deur geven.

Tijdreis

In tijdreis staat deze keer een prachtig gebouw uit de wederopbouwperiode centraal. De ‘ontmoetingskerk’ in Eefde, in 1954 gebouwd naar ontwerp van architect Johannes Bernardus van Asbeck. (Bron Regionaal Archief Zutphen)


Gelderse voet

Kwaliteitsregeling Kennis&Kunde voor Gelderse restauratiebedrijven
Gelderland telt ca. 30.000 monumentale bouwwerken met een bijzondere waarde. De provincie Gelderland en gemeenten investeren jaarlijks fors in onderhoud en restauratie. Om het belangrijke Gelderse erfgoed goed te houden is vakmanschap en betrokkenheid van de uitvoerende bedrijven nodig. De provincie Gelderland heeft samen met de Monumentenwacht Gelderland het initiatief genomen om de kennis en kunde van restauratiewerkzaamheden bij bouwbedrijven te stimuleren en te waarborgen. Het doel is een betere kwaliteit van restauratie- en onderhoudswerk.

Kennis en kunde
Om dit bereiken heeft de provincie Gelderland, samen met Bouwend Nederland, opleidingsbedrijven en de stichting Monumentenwacht Gelderland, kwaliteitseisen vastgelegd in de kwaliteitsregeling Kennis&Kunde. Ruim 75 bedrijven werkzaam in het Gelderse, in 17 verschillende disciplines, zijn inmiddels gekwalificeerd. Er wordt ook gewerkt aan een regeling voor architecten en adviseurs.

Open regeling
De kwaliteitsregeling staat open voor algemene bouwbedrijven en specialistische bedrijven werkzaam in Gelderland. Er moet uiteraard wel ervaring met onderhoud/ restauratie van monumenten zijn. Eenmaal gekwalificeerd, wordt het bedrijf om het jaar opnieuw beoordeeld.

Dialoog
Het doel van de regeling is de ontwikkeling (scholing) van de bedrijven te ondersteunen. Door adviezen te geven en het stimuleren van het organiseren van opleidingen en bijeenkomsten.
Het Gelderse RestauratieCentrum (GRC) speelt hier een belangrijke rol in. Voor meer informatie kijkt u op: www.kennisenkunde.info en www.geldersrestauratiecentrum.nl of neemt u contact op met de Monumentenwacht Gelderland: 026 - 33 91 707.

Weetjes & Highlights

Er zijn verschillende interessante websites over het verleden van onze omgeving. Wij brengen er graag een paar onder de aandacht:

Hisgis
Op deze site kunt u veel vinden over bouwen en erfgrenzen in het verleden. Hier kunt u de kadastrale grenzen uit 1830 projecteren op huidige luchtfoto’s. De eigenaar, het oppervlak en de functie van toen kunt u inzien.
https://hisgis.nl/kaartviewer/gelderland/


Projectie bebouwing stad Lochem in 1830 op de luchtfoto

Erfgoedcentrum Zutphen
Deze site biedt een uitgebreid overzicht in diverse erfgoedcollecties waaronder genealogie, archieven, beeld- en geluid. In tegenstelling tot wat de naam vermoed, staan hier vele stukken uit de gemeente Lochem. Zo is de fotocollectie indrukwekkend met bijna 62.500 afbeeldingen.
https://erfgoedcentrumzutphen.nl/

Beeldbank van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed
In de beeldbank staan bijna 1 miljoen foto’s en tekeningen van erfgoed, afkomstig van verschillende bronnen. Een gedeelte van dit beeldmateriaal werd in de 19e eeuw belangrijk voor het documenteren van erfgoed. Het grootste deel van de foto’s in de Beeldbank is echter gemaakt in de 20ste eeuw.
https://beeldbank.cultureelerfgoed.nl

Weet u ook een interessante site? Tip de monumentencoach.

De monumentencoach

Mijn naam is MartijnHaitink en vanaf 1 september 2017 ben ik de monumentencoach voor de gemeente Lochem. U kunt bij mij terecht met alle vragen over uw monument. Of het nu gaat om onderhoud, vergunningen of duurzaamheid. Deze service wordt u aangeboden door de gemeente Lochem.
Ik ben te bereiken via (0573) 28 92 62 of monumentencoach@lochem.nl

Contact


Gemeente Lochem
(0573) 28 92 22 of whatsapp (06) 10 27 01 39

Monumentencoach
(0573) 28 92 62 of monumentencoach@lochem.nl

Comité Open Monumentendag
Mr. C.H.P. (Kees) de Boer, (0573) 78 91 76 of
knkboer@gmail.com

Archeologie
h.pape@apeldoorn.nl






This email was sent to <<E-mailadres>>
why did I get this?    unsubscribe from this list    update subscription preferences
Gemeente Lochem · Hanzeweg 8 · Lochem, Ge 7241 cr · Netherlands

Email Marketing Powered by Mailchimp