|
Değerli VOYD Okurları,
Açık veri, veri gazeteciliği, veri okuryazarlığı ve veri görselleştirme gibi alanlarda Türkiye’de ve dünyada dikkat çeken gelişmeleri, yaptığımız çevirileri & röportajları ve incelemeleri derlediğimiz Haftalık Veri Bültenimizin 56. sayısıyla karşınızdayız.
|
|
Haftanın Yazısı /Röportajı
Paranın Gücü: Veri Gazeteciliği ve Sınır Ötesi İş Birliği
Dünya çapında milyarların hayatlarını etkileyen organize suç ve yolsuzluğun ortaya çıkarılması ile ilgilenen araştırmacı gazeteciler ve vatandaşlar her geçen gün artan eşi görülmemiş bilgi erişimine sahip olmakta. Devletler ve diğer kuruluşlar tarafından yüksek hacimli veriler çevrim içi olarak sunulmakta. Fakat aynı zamanda yolsuzluk yapan kamu görevlileri ve organize suç grupları da kendi suçlarının üzerini kapatmak amacıyla bilgileri gizlemek için ellerinden geleni yapmakta. Devamı için tıklayınız.
|
|
|
Açık Veri
OECD "Bir Bakışta Hükümet 2019" raporu hazırladı
Rapor dünya genelinde devletlerin faaliyetlerini ve OECD ülkelerindeki sonuçları hakkında uluslararası olarak karşılaştırmalı veriler sunuyor. 11 bölümden oluşan raporda verisini açmaya en açık ülkelere de endeks çalışması üzerinde yer veriliyor.
Açık Faydalı Yeniden Kullanılabilir Veriler (OURdata) Endeksi, açık hükümet veri politikalarını ve bunların uygulanmasını değerlendiriyor ve kıyaslıyor. 0 ile 1 arasında değişiyor 0 en düşük puan ve 1 ise en yüksek puandır. 0.33 eşit ağırlığa sahip üç göstergeden oluşur: veri kullanılabilirliği, veri erişilebilirliği ve verilerin yeniden kullanımı için devlet desteği. Her gösterge 0 ila 0,33 arasındadır.
Rapora buradan, rapor verisine buradan ulaşabilirsiniz. Türkiye raporuna da buradan ulaşabilirsiniz.
|
|
|
Veri Gazeteciliği
Verilerle Türkiye'de İntihar!
2019 yılının Kasım ayında bir gün arayla gelen “toplu intihar” haberleri bir yandan Türkiye’nin gündemi olurken bir yandan da habercilik etiği tartışmalarını beraberinde getirdi. Bu süreçte gerek intihar vakalarına gerekse intihar haberciliğine ilişkin bir çok haber yayınlandı. Bu haber ise, onlardan yola çıkarak Türkiye’deki intihar verilerini analiz edilip görselleştirmek amacıyla hazırlandı. Haberin devamı için tıklayınız.
***
Savaşın etkisiyle Suriye’deki nüfus azaldı
2008’den 2011 yılına kadar nüfus 20 milyonun altına düşmezken, savaşın başladığı yıldan 2018 yılına kadar nüfusta ciddi bir azalma gözlemleniyor. En ciddi azalma 2018 yılında yaşandı. 2018 yılında Suriye nüfusu 16 milyon 906 bine düştü. VOYD üyesi, veri muhababiri Sema Kahriman'ın haberi için tıklayınız
***
Türkiye'de Toplumsal Cinsiyet Raporu
11 sene içinde farklı zamanlarda toplamda 20 bine yakın kişiyle görüşülerek gerçekleştirilen 3 farklı Hayat Tarzları araştırmasının karşılaştırmalı verilerine dayanan rapor Türkiye’de kadınlarla erkekler arasındaki dengesizlikleri çeşitli alanlar üzerinden ortaya koyuyor. Rapor ilk olarak temel demografik farkları ve toplumun toplumsal cinsiyete dair bakışını ele alıyor. Ardından yerleşim, eğitim, medeni durum, yaş gibi farklar üzerinden kadınların ve erkeklerin kamusal alanda yer alma, tüketim, beden ve sağlık, medya ve müzik, din ve değerler açısından kadınlarla erkeklerin nasıl ayrıştığını ortaya koyuyor. Son olarak 9 ayrı hayat tarzı kümesi içindeki cinsiyet farklarına odaklanıyor. Ayrıca, kadınların yarısını oluşturan ev kadınları da raporda ayrı bir konu başlığı olarak ele alınıyor. Konda araştırma ve danışmanlık şirketinin Türkiye'de toplumsal cinyet raporunu okumak için tıklayınız.
|
|
|
Veri Görselleştirme
Economist Araştırması: Etten vazgeçmek çevreye ne kadar yardımcı olur?
Yemeklerin üçte ikisinde vegan beslenmek, gıda kaynaklı karbon emisyonlarını% 60 oranında azaltabilir. Hayvansan beslenmek lezzetli olabilir ancak gezegene maliyeti çok yüksek. Hem Amerika hem de İngiltere'deki yetişkinlerin yarısından fazlası Mintel şirketi tarafından yapılan araştırmaya göre et tüketimini azaltmak istediklerini söylüyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün vermiş olduğu rakamlara göre, Amerikalılar ve İngilizlerin günlük tükettiği et miktarı 1970'den bu yana% 10 arttı. Bitkisel beslenmek isteyen ancak başaramayanlar Oxford Üniversitesi ve Minnesota Üniversitesi tarafından yapılan araştırmayı okumakla işe başlayabilirler. Etcil beslenenlerin ölüm riskinin daha yüksek olduğu araştırmada, mutlak veganizmin etkileyici derecede daha fazla çevre dostu olduğunu gösteriyor. Haberi detaylı okumak için tıklayınız.
***
2020 bütçesinde en büyük pay Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın!
Üyemiz Sema Kahriman VOYD'un haberde veri görselleştirme serisi kapsamında Plan Bütçe Komisyonu'nun bakanlıklara ayırdığı ödenek cetvellerini inceledi. 2020 yılında komisyon en yüksek bütçeyi Hazine ve Maliye Bakanlığına ayırdı. Bütçe cetvellerinde Hazine ve Maliye Bakanlığını, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı takip ediyor. Devamını okumak için tıklayınız
***
2019 yılı İşsizlik Oranları Son 5 yılın zirvesinde!
TÜİK’in 15 Kasım Cuma günü açıkladığı verilere göre Türkiye’de her 100 kişiden 14’ü, her 15-24 yaşları arasındaki gençten 27’si işsiz. Hem genel işsizlik hem de genç işsizlik (15-24) oranları önceki 5 yıl ile karşılaştırıldığında 2019 yılının tüm aylarında daha yüksek gerçekleşmiş durumda. YK üyemiz Sadettin Demirel'in hazırladığı incelemeyi buradan okuyabilirsiniz.
***
Haftanın Grafik Tipi: Ağ Diyagramı
Ağ Haritaları Ağ Grafikleri veya Düğüm-Devre bağları şemaları olarak da bilinir. Bu tarz görselleştirme; olguların nasıl birbirleri ile bağlantılı olduklarını düğümler, köşeler ve bağlarla göstermeyi sağlar. Bu bağlantılar grup kimlikleri arasında ilişkilerin aydınlatılmasını sağlar. Kısaca anlatmak gerekirse, düğümler küçük noktalar ve dairelerle temsil edilir. Bunun yerine ikonlar da kullanılabilir. Bağlantılar genellikle basit çizgilerle temsil edilirken düğümler birbirine bağlar. Bununla birlikte, bazı ağ haritalandırılmalarında tüm düğümler ve çizgiler eşit görselleştirilmez. Ek değişkenler kullanılarak görselleştirme zenginleştirilebilir. Örnek olarak, görselleştirmede düğümlerin büyüklüğü ve çizgilerin uzunluğu değerlerin orantısına göre değişebilir. İncelemek için tıklayınız
***
Türkiye ve dünyadan örneklerle veri görselleştirme hataları
Dünyada The New York Times, The Guardian, Reuters, Al Jazeera, BBC, The Economist gibi büyük ölçekli haber merkezlerinin yanı sıra FiveThirtyEight, SRF, Der Spiegel, InfoTimes, ProPublica gibi orta ve küçük ölçekli haber merkezleri de veri görselleştirme pratiklerini haberlerinde düzenli bir şekilde kullanıyor. Özellikle Wikileaks ve açık veri hareketiyle yükselişe geçen veri gazeteciliği ve veri görselleştirme trendi üniversitelerde verilen dersler, düzenlenen ödüller, konferanslar ve yapılan akademik çalışmalarla kemikleşmeye de başladı. Peki Türkiye'de dünyada veri görselleştirme çalışmalarında sıklıkla yapılan hatalar neler? Yönetim Kurulu Üyesi Sadettin Demirel kaleme aldığı yazıyı okumak için tıklayınız
|
|
|
Veri Seti
Dünya'nın 164 ülkesinde bulanan toplam 30.000 adet enerji santrali hakkında veri seti yayınlandı.
Global Enerji Santrali Veri Tabanı, dünyadaki enerji santralleri hakkında bilgi içeren kapsamlı ve açık kaynaklı bir veri setidir. Santral verilerini kullanarak, farklı coğrafyalarda bulunan termik veya yenilenebilir enerji santralleri sayılarını karşılaştırarak kendi analizinizi yapabilirsiniz yada yaşadığınız bölgede bulunan enerji santralleri hakkında bilgi alabilirsiniz. Termik santraller ve yenilenebilir enerjileri santralleri bilgisi içeren veri seti, 164 ülkeden yaklaşık 30.000 enerji santralini kapsıyor. Her bir enerji santrali coğrafi olarak konumlandırılmıştır ve veriler, tesis kapasitesi, üretimi, mülkiyeti ve yakıt tipi hakkında bilgi içermektedir.
Veri setine ulaşmak için tıklayın.
***
Snapchat, uygulama üzerinden yapılan siyasi reklamların verilerini yayınladı
27 farklı ülkeden 2712 adet siyasi reklam kampanyası bilgisi içeren veri seti içerdiği bilgilerle ilginizi çekebilir. Oluşturulan reklamların hedef kitlesini çeşitli parametrelerle gözler önüne seren veri seti, reklamların hangi tarihler arası yayınlandığını, maliyetini, hedef kitlenin yaşı ve cinsiyetiyle beraber bir çok bilgiyi kamunun bilgisine açıyor. 2019 yılına ait veride Türkiye'den siyasi reklam yapan sadece bir firmanın bilgisini içeren veri seti, özel bir firmanın Ak Parti adına 14/03/2019 - 30/03/2019 tarihleri arasında 4 farklı reklam kampanyası organize ettiğini bizlere gösteriyor. Snapchat üzerinden yayınlanan siyasi reklamların veri setine ulaşmak için tıklayın.
|
|
|
Etkinlik
Açık Veri Günü 2020 Etkinliği 7 Mart Cumartesi Düzenlenecek!
VOYD'dun da etkinlik düzenleyeceği açık veri günü için kayıtlar başlıyor. Verinin açılmasının yönetilmede, şeffaflıkta, hesapverebilir olmada ve denetlenebilir bir yapıya dönüşmesine dünya genelinde dikkat çekmek için 2010 yılından beridir düzenleniyor. Etkinlik düzenlemek isteyen aktivistler, kurumlar, oluşumlar fon için de başvuru yapabiliyorlar. Siz de kendi şehrininizde düzenleyebilir, başvurabilirsiniz. Detaylar için tıklayınız.
|
|
|
|
