Jak zorganizować angażujący mieszkańców budżet partycypacyjny? Jak połączyć w mieście tradycję z innowacyjnością? Jak usprawnić proces powstawania nowych zrównoważonych i kreatywnych miejsc? Ne te i inne pytania znajdziecie odpowiedź w listopadowym numerze Biuletynu.
Budżet partycypacyjny Cascais: inspirujący przykład
O tym jak budżet partycypacyjny jednego z portugalskich miast średniej wielkości, działa jako platforma dla demokratycznych zmian poprzez zmianę postaw mieszkańców.
Eddy Adams, ekspert programu URBACT, bada przypadek miasta Cascais (PT) w jednym z najbardziej skutecznych modeli budżetu partycypacyjnego w Europie, który został nagrodzony znakiem Dobrej Praktyki URBACT za rozwiązanie pod nazwą Wypełnianie luki. Miasto rozwija takie rozwiązania opierając się na szeregu nowoczesnych narzędziach wspierających i zachęcających obywateli do uczestnictwa w demokracji bezpośredniej.
Większość urzędników miejskich byłaby zadowolona z uruchomienia dowolnego z bardziej udanych modeli budżetu partycypacyjnego w Europie. Ale Isabel Xavier nie jest podobna do większości urzędników miejskich. Pomimo sukcesu budżetu partycypacyjnego Cascais uważa, że jest to część szerszego procesu osadzenia i utrzymania procesów demokratycznych w mieście. Jak to ujmuje: „Budżet partycypacyjny jest produktem. Wcześniej czy później umrze - i to jest normalne. Będzie to chwila, która minie, ale dla nas jest to platforma, która pomaga generować inne rzeczy”.
W międzyczasie model budżetu partycypacyjnego w Cascais nadal ewoluuje. Zainicjowany w 2011 r., w odpowiedzi na malejącą aktywność lokalnych wyborców, ma największą część budżetu inwestycyjnego miasta (około 15%) spośród wszystkich modeli w Europie. Jednak zeszłoroczna ocena pozwoliła zidentyfikować kluczowe grupy, które się nie zaangażowały, w tym niektóre najbardziej narażone na wykluczenie grupy społeczne.
Jak dotrzeć do wszystkich obywateli
W odpowiedzi podjęto szczególne środki w celu nawiązania kontaktu z osobami niepełnosprawnymi fizycznie i umysłowo. Środki obejmowały imprezy popołudniowe, kiedy opiekunowie byli bardziej dostępni. Miasto zaprojektowało również ukierunkowane sesje przygotowawcze, aby upewnić się, że te osoby mogą aktywnie uczestniczyć w wydarzeniach. Wyniki są zachęcające, ponieważ osoby niepełnosprawne nie tylko głosują, ale także proponują projekty - takie jak np. koncepcja ogrodu sensorycznego od grupy osób niedowidzących.
Aktywność miejska objęła swoim zasięgu także osoby przebywające w domach opieki, a także osoby długotrwale bezrobotne, często izolowane społecznie. Obniżony został również wiek uczestnictwa do dwunastu lat i zapewniono możliwość odrębnego od rodziców głosowania przez dzieci, aby zagwarantować im niezależność.
Skoncentruj się na młodych ludziach
Młodzi ludzie pozostają również aktywnie zaangażowani poprzez szkolną odmianę budżetu partycypacyjnego. Każda szkoła ma budżet w wysokości 10 000 EUR na własne wybrane pomysły. Poza tym młodzi ludzie mogą zaproponować własne inicjatywy w ramach głównego nurtu budżetu, a w ostatnich latach wybrano trzy z nich. Były to cyfrowe przystanki autobusowe - wiaty z Wi-Fi zaopatrzone w gniazda ładujące energią słoneczną - „ławki społeczne”, w których młodzi ludzie mogą się spotkać (a także ładować swoje urządzenia) oraz Festiwal Kina Młodzieżowego.
Mimo to wydaje się, że ta fenomenalna zmiana w uczestnictwie w życiu obywatelskim, nie przełożyła się na wyższe wskaźniki uczestnictwa w wyborach. Isabel jednak nie przejmuje się tym i nie jest zaskoczona. Zauważa, że ludzie pozostają w dużym stopniu niezainteresowani formalną polityką, ale spodziewa się, że praca w szkołach w końcu przełoży się na nią:
„Nie sądzimy, że obaczymy „wyborczy przypływ”. Budżet partycypacyjny Cascais jest istotny, ale nie strukturalny. Szersza praca w szkołach ma bardziej strukturalny charakter i myślę, że ostatecznie wpłynie to na wskaźniki głosowania”.
Ta „strukturalna” praca w szkołach ma wiele wątków. Ważnym elementem jest to, by burmistrz i zastępca chodzili do szkół, aby aktywnie wsłuchiwać się w młodych ludzi w ramach programu "So, tell us" (A więc, powiedz nam) w szkołach podstawowych i w "Voice of Youth" (Głos młodzieży) w szkołach średnich.
Miasto znajduje też inne sposoby na zwiększenie świadomości młodych ludzi na temat funkcjonowania maszynerii miejskiej. Jednym z nich jest wykorzystanie ‘Miejskiego Planu Zagospodarowania’ (‘City Masterplan’) jako punktu odniesienia w dyskusji ze studentami geografii. Wymaga to od planistów wyjaśnienia swoich pomysłów w sposób prosty-niespecjalistyczny, przy jednoczesnym kształceniu studentów w procesie planowania.
Nieoczekiwane wyniki wśród profesjonalistów i polityków
Rozwój ten wypływa z jednego z najciekawszych - i być może zaskakujących - wyników całego procesu budżetu partycypacyjnego. Jest to rosnąca świadomość wśród specjalistów wartości aktywnego zaangażowania obywateli. Isabel Xavier zauważa, że „Budżet partycypacyjny naprawdę pomógł zmienić podejście specjalistów i polityków do otwierania i angażowania obywateli. Byli zaskoczeni, jak wiele ludzie wiedzą - i jak bardzo są zainteresowani (sprawami lokalnymi).”
Efekt falowy ma miejsce w różnych częściach maszynerii samorządowej. Rada ds. zdrowia uruchomiła mechanizm wyboru dwóch obywateli spoza kręgu medycznego, w ramach swojego wyższego organu decyzyjnego. Jednocześnie Departament Edukacji opracowuje sposoby angażowania uczniów i nauczycieli w swoje struktury.
Oczywiście budżet partycypacyjny miasta nie był celem samym w sobie. Raczej okazuje się być swego rodzaju katalizatorem szerszego procesu zmian na poziomie lokalnym. Pozwala to nie tylko lepiej zrozumieć, w jaki sposób podejmowane są decyzje, ale także daje szansę na przyjęcie aktywnej roli przez obywateli.
Praca miasta już została uznana za Dobrą Praktykę URBACT, oraz została zaprezentowana w pierwszym URBACT City Lab, skupionym na włączeniu społecznym. Nadal jednak przesuwa granicę, nie tylko w mieście, ale coraz bardziej na poziomie globalnym. W październiku 2019 r. odbyła się druga Akademia Inteligentnego Obywatelstwa, w ramach której eksperci reprezentujący różne aspekty demokracji uczyli się od siebie nawzajem. BREXIT, Bolsonaro i sztuczna inteligencja były badane „pod mikroskopem”, a uczestnicy wygenerowali pierwszy w historii atlas budżetów partycypacyjnych.
Cascais stale zyskuje na reputacji laboratorium demokracji i uczestnictwa, i pozostaje inspirującym przykładem tego, jak średnie miasta mogą przejąć inicjatywę.
W obliczu przeciwności losu Siena (IT) zwróciła się w rozwoju miasta do nowych aktorów. Elisa Filippi, z Krajowego Punktu URBACT Włoch, mówi, że jej obywatele i urząd miasta wysilają się, realizując projekty obejmujące min. nowe centrum społeczności, regenerację tzw. „Zielonych Dolin” oraz przekształcenie Sieny w jedną z pierwszych prowincji wolnych od emisji dwutlenku węgla w Europie w 2013 r.
Między dawnymi tradycjami a światowymi finansami
Położone na wzgórzu, w samym sercu Toskanii, Siena jest jednym z najbardziej znanych średniowiecznych miast na świecie. Jeśli odwiedzisz ją w okresie od lipca do sierpnia, możesz usłyszeć bębny siedemnastu „contrade”, dzielnic mieszkalnych miasta, biorących udział w ich codziennym treningu do znanego na świecie wyścigu konnego Palio. Można mieć wrażenie, że czas zatrzymał się w tym znajdującym się na liście światowego dziedzictwa UNESCO mieście. „Contrada” to coś więcej niż podziały administracyjne: ich historia sięga około XII wieku, a każdy mieszkaniec czuje się silnie przywiązany do swojej „contrady” jako istotnej części własnej tożsamości.
W centrum miasta znajduje się plac Campo, na którym stoją dwa bardzo stare budynki: „Palazzo Sansedoni”, siedziba najstarszego banku na świecie, Monte dei Paschi di Siena (MPS), najstarszy bank na świecie, oraz „ Palazzo Pubblico ” siedziba urzędu miasta. Historie tych dwóch instytucji są ze sobą nierozerwalnie związane. Gospodarka Sieny zawsze korzystała z obecności banku i jego fundacji (FMPS), rozwijając z czasem rodzaj negatywnej zależności finansowej. Aby dowiedzieć się o wpływie fundacji na gospodarkę miasta, należy pamiętać, że w 2009 r. FMPS sfinansował projekty i usługi na terenie lokalnym o wartości około 240 milionów euro w ciągu zaledwie jednego roku.
Siena i jej najcięższy kryzys gospodarczy
W 2010 roku bank przeszedł głęboki kryzys, tak głęboki, że MPS zmniejszył liczbę miejsc pracy o 10 000 w ciągu siedmiu lat. Kryzys banku miał bardzo negatywny wpływ na gospodarkę Sieny, co spowodowało drastyczne ograniczenie dostępnych funduszy. Błogosławieństwo, które uczyniło Sienę jednym z najważniejszych centrów światowej finansiery, zniknęło, pozostawiając miasto przed wyzwaniem: jak przekształcić model własnego rozwoju, aby być konkurencyjnym i nadal prosperować.
Odpowiedź miasta koncentruje się głównie na dwóch koncepcjach: rezyliencji i lokalnej społeczności.
Gmina i prowincja promowały zintegrowaną strategię zrównoważonego rozwoju miasta, pod nazwą „Terre di Siena Green - pakt na rzecz zrównoważonego rozwoju”, która pozwoliła Sienie w 2013 r. stać się jedną z pierwszych prowincji „wolnych od emisji dwutlenku węgla” w Europie, osiągnąwszy równowagę między produkcją a pochłanianiem dwutlenku węgla na poziomie 102%.
Zaangażowanie obywatelskie jako napęd zmiany miasta
W najtrudniejszym momencie życia miasta, mobilizacja mieszkańców stanowiła silny bodziec do jego odbudowy.
Pod koniec 2014 r. grupa obywateli wpadła na pomysł odzyskania tzw. „zielonych dolin” - czyli części miejskiego „hybrydowego” terytorium. W rzeczywistości „doliny” obejmują nieuprawiane zielone pola, do których trudno jest dotrzeć, a które stanowią 40% wszystkich zielonych terenów miasta. Z inicjatywy obywatelskiej, utworzono stowarzyszenie „Związek Le Mura”, które zainicjowało proces partycypacyjny we współpracy z gminą i uniwersytetem. Proces zaowocował projektem „Parco delle Mura” mającym na celu zacieśnienie relacji między historycznym centrum, bliskimi przedmieściami a obszarem „zielonych dolin”.
Projekt stał się częścią prognostycznych narzędzi planowania urbanistycznego. Po sukcesie tej inicjatywy w 2015 r. gmina przyjęła również „Rozporządzenie w sprawie wspólnych dóbr”, a stowarzyszenie Legambiente Siena podpisało pierwszy „Pakt współpracy” w celu opracowania projektu Rigenerar SI, koncentrując się na wielofunkcyjnej rekultywacji porzuconych „zielonych dolin ”Sieny.
Mówiąc o wizji rozwoju Sieny, Francesco Michelotti stwierdził: „Te projekty doskonale opisują unikalną na całym świecie tożsamość Sieny, która łączy tradycję i innowacyjność w celu nadania wartości jej dziedzictwu historycznemu”.
„Rigenerar_SI” to innowacyjny projekt, ponieważ przewiduje fazę wspólnego planowania między stowarzyszeniem „Związek Le Mura”, a gminą na rzecz rewitalizacji „zielonych dolin” i współpracę z ponad 10 innymi stowarzyszeniami. Projekt ewoluował również z finansowego punktu widzenia: część działań zostanie sfinansowana z „Bando Periferie” (Podmiejskich połączeń), uruchomionych w 2016 r. przez rząd krajowy, a inna cześć środków będzie pochodzić z działań projektu Urbinat, programu „Horyzont 2020” który został wygrany przez fakt iż miasto skupiło się na regeneracji i integracji ubogich mieszkań socjalnych. Głównym celem tych projektów jest wzmocnienie prężności lokalnej społeczności, poprzez udostępnienie nieużywanych terenów i rozwój lokalnego ekosystemu innowacji pochodzących z rozwiązań opartych na naturze. Wizja leżąca u podstaw tej strategii wydaje się bardzo podobna, na przykład do tej opracowanej przez miasto Potenza (IT) w sieci URBACT Resilient Europe, z której Siena mogłaby czerpać dobre informacje i przydatne wnioski.
Centrum Społeczności i wzmocnienie innowacji społecznych
Pod koniec 2017 r. rozpoczęto kolejny projekt. Dzięki inicjatywie FMPS, rozpoczęto kampanię odsłuchową[1], aby dowiedzieć się, jak poddać regeneracji jedno z prestiżowych budynków. W rezultacie w 2018 roku FMPS ogłosiło wezwanie do utworzenia Centrum Społeczności („Community Hub”). Ten inkubator innowacji społecznych łączy sektor społeczny i kreatywny w celu opracowania innowacyjnych projektów poprzez proces tworzenia sieci i wzajemnego uczenia się. Do tej pory do inicjatywy przyłączyło się ponad 30 podmiotów, w tym organizacje pozarządowe, akademie sztuki, przedsiębiorstwa społeczne i uniwersytety. Projekt „Community Hub” jest w całości finansowany przez FMPS, a gmina jest zaangażowana jako interesariusz.
Daniele Messina, dyrektor ds. instytucjonalnych w FMPS, wyjaśnia: „Często zastanawiamy się nad rolą filantropii. Fundacje działają w sposób komplementarny z instytucjami publicznymi. To, co wyróżnia nas spośród ogółu, to ryzyko, nasze możliwości i obowiązek podjęcia ryzyka - a nawet rozważenia niepowodzenia, jak ma to miejsce w przypadku tego projektu. ”
Jest zbyt wcześnie aby ocenić, czy projekty te mogą stać się „Dobrą Praktyką”, ponieważ realizacja działań jest wciąż w toku. Warto jednak zauważyć, że mobilizacja zasobów terytorialnych pojawiła się spontanicznie w okresie kryzysu, w wyniku oddolnego procesu zmian. Ten rodzaj procesu wydaje się możliwy, jeśli zapewnia się mu dobre warunki w postaci kapitału społecznego oraz wysoką jakość relacji między podmiotami publicznymi i prywatnymi.
Z tej perspektywy każdy projekt URBACT może być rozumiany jako poligon: każdy aktor w mieście trenuje nie tylko w celu osiągnięcia określonego celu sieci URBACT, ale także w celu budowania i konsolidacji relacji współpracy, które pozwalają miastu na rozwój w trakcie okresu dobrobytu oraz skuteczną reakcję w czasach kryzysu.
Od metodologii po planowanie strategiczne i uwzględnianie aspektu płci - Jon Aguirre Such dzieli się sekretami tworzenia miejsc (placemaking) w stylu URBACT.
Jak możemy tworzyć świetne miejsca w naszych miastach? Jak możemy stworzyć bardziej dynamiczne, integracyjne i bezpieczne przestrzenie publiczne? Jak możemy rozwijać projekty prowadzone przez społeczność, aby nasze dzielnice, place i ulice były bardziej przyjazne do życia? Odpowiedź na wszystkie te pytania brzmi: „placemaking”. Podczas Placemaking Week Europe 2019, który odbył się w dniach 12-15 czerwca w La Marina València, badaliśmy sposoby poprawy przestrzeni publicznej poprzez wspólne procesy projektowania.
Hiszpański Krajowy Punkt URBACT, we współpracy z włoskimi odpowiednikami, zorganizował warsztat zatytułowany „Od Placemakingu do Citymakingu”, który skupiał się na tym, w jaki sposób sieci i miasta URBACT, takie jak Igualada (ES), San Donà di Piave (IT), San Sebastian ( ES) i Medina del Campo (ES), wspierają zasady tworzenia miejsc i poprawiają przestrzenie publiczne. Podczas tej sesji mieliśmy okazję zagłębić się we wnioski wyciągnięte z sieci planowania działań URBACT RetaiLink i CityCentreDoctor, inicjatywy Gender Equal Cities oraz projektu PAM!.
Teraz przedstawiamy pięć najbardziej istotnych lekcji, których się tam nauczyliśmy.
1. Rozwijanie skutecznego uczestnictwa poprzez ścisłe stosowanie określonej metodologii
Placemaking dotyczy budowania zrównoważonych i kreatywnych miejsc, wzmacniania społeczności i różnorodności. Rygorystyczne stosowanie określonych metod uczestnictwa jest niezbędne, aby osiągnąć sukces. Dlatego miasta muszą opracować integracyjne i na najwyższym poziomie procesy partycypacyjne. I oczywiście wyniki tych procesów muszą być wiążące. Odpowiedni proces uczestnictwa wymaga specjalistycznej wiedzy i zdolności do zaangażowania obywateli, a także odpowiednich środków komunikacji. Oznacza to ustanowienie szerokiej gamy kanałów i przestrzeni partycypacyjnych, od osobistych wywiadów z interesariuszami po duże wydarzenia publiczne. Co więcej, zdefiniowanie strategii działań towarzyszących ma zasadnicze znaczenie dla sukcesu. Jednak wszystkie te elementy są bezwartościowe bez odpowiednich ram instytucjonalnych i wyraźnego zaangażowania politycznego. Przedstawiciele władz lokalnych i urzędnicy, muszą wierzyć w udział obywateli. Jeśli tego nie zrobią, istnieje ryzyko, że zadziałają zwyczajowe sposoby tworzenia przestrzeni publicznych z ich charakterystycznie zamkniętymi i hierarchicznymi rozwiązaniami.
2. Uwzględnij perspektywę płci
Proces tworzenia miejsc, który bierze pod uwagę równość płci, wspiera bardziej demokratyczne tworzenie bezpieczniejszych, bardziej integrujących i różnorodnych przestrzeni publicznych. W tym sensie inicjatywa URBACT „Równość płci”, koordynowana przez Sally Kneeshaw, która przedstawiła program URBACT podczas warsztatów, rzuca światło na to, jak miasta przyspieszają głębokie zmiany wdrażając perspektywę płci. Raport opublikowany w marcu zawiera kompleksową analizę tego, jak ważne jest uwzględnienie przekrojowej perspektywy płci w polityce miejskiej. W rzeczywistości przekrojowa perspektywa płci pomaga nam również brać pod uwagę inne perspektywy, które mogą pomóc w zaprojektowaniu lepszych przestrzeni publicznych.Na przykład, oprócz zwracania uwagi na tę perspektywę w celu zapewnienia większej równości w planowaniu urbanistycznym, poglądy wynikające z różnorodności wieku, statusu społeczno-ekonomicznego, miejsca pochodzenia i różnorodności kulturowej również usprawniają proces tworzenia miejsc.
3. Wdrożyć planowanie strategiczne
Jak pokazują liczne sieci URBACT, zintegrowane i partycypacyjne planowanie urbanistyczne jest najlepszym sposobem na rozpoczęcie rozwiązywania problemów naszych miast. Placemaking wymaga również solidnego i strategicznego planowania, które łączy długoterminowe cele (jakie chcemy, aby to miejsce było w przyszłości?) z krótkoterminowymi działaniami (jakie szybkie efekty możemy łatwo osiągnąć?). Ale posiadanie planu nie rozwiąże automatycznie problemów. To tylko pierwszy krok w długiej i ekscytującej podróży. Po planie następuje wdrażanie. Aby zrealizować nasz plan, potrzebujemy linii czasu i oczywiście pieniędzy. Należy więc pamiętać, że nie powinno się rozpoczynać opracowywania planu bez przewidzenia określonego budżetu na wykonanie wszystkich proponowanych projektów, a także na monitorowanie i ocenę ich realizacji.
4. Bezpieczne zaangażowanie techniczne i polityczne oraz wsparcie społeczne
Kluczem do zapewnienia szerokiego wsparcia społecznego jest zaangażowanie zainteresowanych stron od samego początku procesu i stworzenie solidnej atmosfery zaufania i przejrzystości. Bez poparcia społeczności realizacja planów i projektów jest niezwykle trudna. Zaangażowana, skoordynowana i odpowiedzialna agenda polityczna ma również zasadnicze znaczenie. Ważne jest ustanowienie jasnych i przejrzystych ram roboczych, zdefiniowanie i zakomunikowanie granic prawnych, ustalenie, kto jest odpowiedzialny za projekt oraz budowanie relacji zaufania między różnymi zainteresowanymi stronami. Ale jest to możliwe tylko przy empatycznej postawie, ogromnej chęci wysłuchania i zrozumienia innych punktów widzenia oraz wielu rozmowach i nieformalnych pogawędkach. I oczywiście musimy rozwijać bliskie i wiarygodne relacje z uczestnikami. Cokolwiek mówimy lub obiecujemy, musi być prawdziwe i możliwe do zrealizowania. Nigdy nie twórz nierealistycznych oczekiwań!
5. Przyjęcie współinnowacji, współtworzenia i współzarządzania
Aby opracować dobre plany i projekty dotyczące tworzenia miejsc, dostosowane do konkretnych potrzeb społeczności, musimy pracować w perspektywie transdyscyplinarnej i wielopoziomowej. Ale nasze podejście do projektowania polityki miejskiej musi być horyzontalne i zarazem oparte na współpracy, wspomagając oddolne procesy gromadzące obywateli i właściwych interesariuszy. Ponadto niezwykle ważne jest dzielenie się doświadczeniami, wiedzą, wnioskami, osiągnięciami i frustracjami, aby wspólnie tworzyć innowacyjne rozwiązania oraz nowe procedury zarządzania, monitorowania i wdrażania. Wszystkie te elementy prowadzą nas do współpracy, budowania udanych projektów miejsco-twórczych i definiowania nowego zarządzania miastem w oparciu o współodpowiedzialność obywateli.
***
Placemaking jest jednym z najpotężniejszych narzędzi, na których opiera się zrównoważony rozwój obszarów miejskich w celu ulepszenia naszych miast i przestrzeni publicznych. Pamiętaj więc, jeśli w Twojej okolicy jest coś dziwnego… do kogo zadzwonisz? Do Placemakera!
Ekspert projektowy URBACT, François Jégou, wyjaśnia, w jaki sposób przeprowadzone w Europejskiej Metropolii Lille (FR) Design Lab pod nazwą ‘TRANSFO LILLE’, będące procesem współtworzenia polityk publicznych, wzbudził wśród urzędników Metropolii prawdziwy apetyt na wspieranie tymczasowego użytkowania pustych przestrzeni.
W przeciwieństwie do projektów, które odnoszą sukces i nie są kontynuowane, w tym artykule opisano skromny, ale udany przypadek sieci REFILL URBACT dotyczący tymczasowego wykorzystania wolnych przestrzeni.
Jak płeć i urbanistyka mogą się łączyć? Jak możemy stworzyć przestrzeń publiczną, która rzeczywiście zapewnia równość płci? Jakich narzędzi potrzebujemy, aby osiągnąć ten cel? Dnia 13 lipca 2019 r. FéminiCités zorganizowało warsztaty połączone ze zwiedzaniem trzech przestrzeni publicznych, w których architekt, antropolog miejski, urbanista i deskorolkarz wyjaśnili, jak włączyć perspektywę płci do rewitalizacji i użytkowania przestrzeni publicznych.
FéminiCités to francuskie stowarzyszenie, które organizuje wydarzenia mające na celu podkreślenie związków między równouprawnieniem płci a miastem.
Tłumaczenie i redakcja biuletynu:
Aldo Vargas-Tetmajer – koordynacja
Karol Bury
Przemysław Antkowiak
URBACT to europejski program wymiany doświadczeń i wyników badań, promujący zrównoważony rozwój miast.
URBACT umożliwia miastom współpracę na rzecz opracowywania rozwiązań głównych problemów miast, podkreślając rolę, jaką odgrywają miasta w stawianiu czoła coraz bardziej kompleksowym problemom społecznym. Program pomaga miastom w szukaniu rozwiązań pragmatycznych, nowych i zrównoważonych oraz integrujących aspekty gospodarcze, społeczne i środowiskowe.
URBACT umożliwia miastom wymianę przykładów dobrej praktyki i wniosków z wdrażania projektów w środowiskach wszelkiego rodzaju fachowców, zaangażowanych do realizacji polityki miejskiej w całej Europie.
W programie URBACT uczestniczy 550 miast, 29 krajów i 7.000 aktywistów.
