Ze noemen het een nieuw wereldrecord onthaasting: in een grot in Bosnië-Herzegovina hebben biologen een grotsalamander ontdekt die zeven jaar lang niet van zijn plaats kwam. Het dier bespaart energie door maar af en toe naar een sporadisch langskomende pissebed te happen en tussendoor zo min mogelijk te bewegen.

Je kan het ook een wereldrecord energiebesparing noemen, dan sla je twee prikkelende moderne problemen in één klap: energiezuinig  een burn-out voorkomen! Tegelijk is het ook de ultieme Kairos-actie*: het juiste moment afwachten en dan toeslaan. Of toont die salamander ons de totale woe-wei-beleving, de methode die geen weerstand of tegenreacties oproept, de techniek om een volmaakte stroom van gebeurtenissen te verkrijgen zonder iets overhaast te forceren?

Je kan natuurlijk ook overdrijven. In de onze maatschappij wordt niets doen niet zo gewaardeerd en zeven jaar niet bewegen is wel een erg lange ‘sabbatical’. Je kan niet zomaar lui zijn en de ogen sluiten voor de bergen werk die op je liggen te wachten. Maar woe-wei, doen door niets-doen, is geen gewone inactiviteit. Het gaat erom geen energie te verspillen door irreële verlangens en begeerten na te streven. En ook om niet zo graag altijd aan ieders verwachtingen te willen voldoen, alles perfect te willen hebben en vergeefs te proberen die bergen werk weg te scheppen, daarmee juist weer nieuwe bergen creërend.

Onze hersenen zijn niet voor niets geëvolueerd van een reptielenbrein naar die van de homo sapiens. Uiteraard is ‘thinking fast’ nuttig en noodzakelijk, die snelle reflex helpt ons om te overleven, maar ‘thinking slow’ is een wezenlijk kenmerk van de moderne mens. De eerste reactie moet vaak gecorrigeerd worden, reflectie levert diepere inzichten op, en soms betekent zo’n inzicht dat je even niets moet doen. Te vroege actie is contraproductief, problemen lossen vaak zichzelf op, het probleem blijkt geen probleem, of het echte probleem zit een laag dieper.

Zo ver gekomen ontdek je dat woe wei helemaal niet makkelijk is: iets niet doen is niet niets doen. Het is onderscheid maken tussen de zaken die je kan veranderen en de dingen die je moet accepteren, is nagaan wat je wil aanpakken en waarom, én het is het geduld opbrengen om te wachten tot het juiste moment… Moeilijk!

En tot slot moet je dan ook nog tevreden zijn met wat het oplevert, moet je die ene ‘pissebed’ waarderen, omdat die precies is wat je nodig hebt. En hé, doe je dat echt, insecten en andere kleine kruipers eten, dan tackle je nog een ander actueel probleem: de mondiale voedselvoorziening in de toekomst!**