3 Mart sabahından herkese günaydın!

• Heartbreak Hotel: "Rock'n Roll'un Kralı" veya kısaca "Kral" lakaplı, bugüne kadar adından en çok söz ettiren müzisyenlerden biri olan ve hayranları tarafından uzun yıllar boyunca ölmediğine inanılan Elvis Presley, Heartbreak Hotel parçasıyla bundan 64 yıl tam bugün kariyerinde ilk defa Billboard Top 10 listesine girdi. Listeye ilk girişinde yalnızca 20 yaşında olan Presley, daha sonra 24 kez daha Top 10 listesine girecek ve 7 kez bir numaraya oturacaktı.

• OECD, yayımladığı yeni bir raporda 2020 küresel ekonomik büyüme tahminini koronavirüs salgınını gerekçe göstererek %2,4’e indirdi. Salgının daha da büyüdüğü bir senaryoda ise küresel büyümenin OECD Kasım 2019 tahmininin yarısı olan %1,5’e inebileceği öngörülüyor. Paris’te raporu sunan OECD Başekonomisti Laurence Boone, ticari ve politik gerilimler nedeniyle hâlihazırda zayıflayan küresel ekonominin salgın nedeniyle daha da kötüye gidebileceğini söylerken hükümetlere acilen önlem almaları için çağrıda bulundu. Salgının ekonomik etkilerine dair daha fazlası için Günün Hikâyesi’ne bakmayı unutmayın.

• Birleşik Krallık, ABD’yle yürüteceği ticaret anlaşması müzakereleri için yol haritasını açıkladı. İstediklerini alamamaları durumunda masadan kalkmaya hazır olduklarını belirten Ticaret Bakanı Elizabeth Truss, anlaşmada kendi gıda güvenliği standartlarını koruyacaklarını ve Ulusal Sağlık Hizmeti’nin (NHS) anlaşmanın bir parçası olmayacağını bildirdi. Birleşik Krallık hükümetinin çalışmaları, ABD’yle imzalayacakları anlaşmanın önümüzdeki 15 yılda ülke ekonomisinin büyümesine en iyi ihtimalde %0,16 katkıda bulunacağını ortaya koyuyor.

• Birleşik Krallık merkezli veri sağlayıcı IHS Markit verilerine göre, şubat ayında Avro Bölgesi'nde imalat sektörü satın alma yöneticileri endeksi (PMI) 49,2’ye yükselerek son 1 yılın zirvesine çıkarken, ABD imalat sektöründe PMI 50,7’ye geriledi. JP Morgan’ın yayınladığı küresel imalat sektörü PMI ise uluslararası çapta talebin daralması, ticaretin azalması ve tedarik zincirlerinin aksamasıyla 47,2 olarak gerçekleşerek Mayıs 2009’dan bu yana görülen en düşük seviyeye geldi. Eşik değerin 50 olduğu PMI ölçümlerinde 50’nin üzeri ekonomik faaliyetlerde genişlemeye, altı daralmaya işaret ediyor.


  İŞ DÜNYASI   ~40 sn

• ABD merkezli motosiklet üreticisi Harley Davidson'ın CEO'su Matthew Levatich istifa etti. Levatich'in yokluğunda geçici CEO yönetim kurulu üyesi Jochen Zeitz olacak.

• Neden önemli? İkonik marka, pahalı motosiklet talebinin yıldan yıla düştüğü pazarda mücadeleye devam ediyor. Satış grafiği düşen markanın başlıca problemleri arasında müşteri kitlesinin “grileşmesi” ve genç tüketicilerin markaya olan ilgisinin azalması gösteriliyor. 

• Psyche görevi: 2017 yılında kararlaştırılan görev kapsamında NASA, Psyche isimli astreoidi inceleyerek güneş sisteminin erken dönem gezegenleri ve madenleri hakkında bilgi toplamayı hedefliyor.

• Nasıl? Robotlara yerleştirilen sensörler, önceden belirlenmiş bölge ve yüzeylerde robotların hareket alanını tespit ediyor ve sınıra ulaştığında ne yapması gerektiğini söylüyor. Algoritma ise bu komutlar sonucu yapılan hareketleri iyileştirmeye çalışıyor.
   

• Spotify, Paypal ve Starbucks gibi şirketlerle çalışan ve şirketlerin müşteri verilerini yöneterek daha kişiselleştirilmiş bir tecrübe sunmayı hedefleyen girişim mParticle, Seri D yatırım turu kapsamında 45 milyon dolarlık yatırım aldı.

• Renault yeni elektrikli araç konsepti Renault Morphoz’u tanıttı. Aracın öne çıkan özelliği ise farklı parçalarının hareket edebiliyor ve gerekli komut verildiğinde aracın uzayabiliyor olması.

• Nasıl? Morphoz, seyahat moduna alındığında gövdesini yaklaşık 20 santimetre uzatarak fazladan bir batarya için yer sağlıyor. Buna ek olarak tampon ve deflektörler, aracın gerektiğinde daha aerodinamik bir yapıya sahip olması için hareket ediyor.

• İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne gidecek göçmenleri durdurmayacağını açıklamasının ardından ülkeyi terk eden göçmen sayısını dün saat 13.50 itibariyle 117.677 olarak açıkladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan da bu sayının yakında milyonları bulacağını, Türkiye’nin göçmenlerin yerleştirilmesi için Suriye’de güvenli bölge oluşturulması çağrısının yıllardan beri kabul görmediğini söyledi.

• Tepkiler: Almanya Başbakanı Angela Merkel, mültecilerin Türkiye için ek bir yük oluşturduğunu fakat Türkiye’nin mülteciler üzerinden AB’ye baskı yapmasının kabul edilemez olduğunu söyledi.  Merkel, ayrıca İdlib’de ateşkese ve Kuzey Suriye’de güvenli bölgeye ihtiyaç olduğunu belirtti. Hollanda Başbakanı Mark Rutte de, Türkiye’nin şu anki politikanın 2016’da imzalanan mutabakata uymadığını ve insanların siyasi mücadele aracı olarak kullanılmaması gerektiğini ifade etti. Öte yandan, Avrupa Parlamentosu'nun eski Türkiye raportörü Kati Piri, 2016’daki mutabakat kapsamında AB tarafından Türkiye’ye verilen sözlerin tutulmadığını söyleyerek AB’yi eleştirdi. 
• Sınırdan: Yunanistan Sahil Güvenlik teknesinin Ege Denizi’ni plastik botlarla geçerek Yunanistan’a ulaşmaya çalışan göçmenlerin botunu batırmaya çalıştığı ve taciz ateşi açtığı görüntüleri büyük tepki çekerken Reuters, Midilli Adası’na ulaşmaya çalışan botun alabora olması sonucu bir çocuğun hayatını kaybettiğini, BBC’den Mughira Alsharif ise İpsala sınırında bir mültecinin Yunanistan tarafından vurarak öldürdüğünü duyurdu. Yunanistan Hükümeti Sözcüsü Stelios Petsas ise sınırdaki can kaybı haberinin ve videosunun yalan olduğunu ifade etti. Ayrıca, Yunanistan’ın sınırı geçmeye çalışan göçmenleri caydırmak üzere kapsamlı bir askeri tatbikat başlattığı öğrenildi.

• Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi Ghassan Salame, sağlık sebepleri ve stres sebebiyle görevinden istifa ettiğini açıkladı.

• Ülkede Son Durum: Birleşmiş Milletler'in meşru hükümet olarak tanıdığı Ulusal Mutabakat Hükümeti, Halife Hafter'e bağlı milislere kapsamlı bir operasyon başlatacağını duyurdu. 

• Hükümet kurulamadığı için son on iki ayda üçüncü kez genel seçime giden İsrail'de sandık çıkış anketine göre, iki hafta sonra hakkındaki yolsuzluk iddiaları sebebiyle yargılanacak olan Başbakan Binyamin Netanyahu'nun partisi Likud 37 milletvekili kazandı. Likud önderliğindeki milliyetçi muhafazakar ittifak ise toplamda 120 sandalyenin 60'ını kazandı. İttifakın hükümet kurmak için 1 sandalyeye daha ihtiyacı olduğundan, kesin sonuçlar büyük önem taşıyor.


  ŞEHİR & KÜLTÜR   ~20 sn
 

• İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin Taksim Kentsel Tasarım Yarışması resmî olarak duyuruldu. İki kademede gerçekleştirilecek 50 bin avro ödüllü uluslararası yarışmanın kazananı bu yıl 18 Temmuz tarihinde açıklanacak. 2018 Venedik Mimarlık Bienali Türkiye pavyonunda gerçekleştirilen Vardiya projesini kurgulayan mimar Kerem Piker'in başkanlığını yapacağı jüride Zeynep Ahunbay ve Rainer Schmidt de bulunuyor.

• Riskli ve provokatif performanslarıyla sınırları zorlayan sanatçı Ulay, 76 yaşında hayatını kaybetti. 2011 yılında lenf kanseri teşhisi konulan Ulay, bir süre kemoterapi görmüş ve tedavi sürecini Project Cancer (2013) filminde belgelemişti.


  SPOR   ~1 dk 9 sn

• UEFA, erkeklerde ve kadınlarda önümüzdeki yıllarda oynanacak turnuva finallerine ev sahipliği yapacak 5 stadyumu açıkladı, bağlantı aracılığıyla göz atabilirsiniz.

Dünün Öne Çıkan Karşılaşmaları

• Puanını 49'a yükselten İstanbul temsilcisi, 24. hafta sonunda 1 maçı eksik 48 puanlı Trabzonspor'un önünde liderliğini korudu.

• Ne vadediyor? Fifteen Seconds Festival İstanbul dünyanın farklı yerlerinden 4000 meraklı katılımcıyı misafir ederek başka bir yerde kolay kolay yakalanamayacak bir networking fırsatı sunuyor. Katılımcılar güçlü ilişkiler kurmanın yanında, küresel çapta başarılı şirket ve kuruluşlardan gelen 100’ü aşkın konuşmacıyı etkinlik boyunca iki farklı sahnede takip ederek iş, inovasyon ve yaratıcılığın kesişiminde yepyeni şeyler öğrenebiliyor. Tüm bunların yanında bir festival olarak tasarlanan Fifteen Seconds İstanbul, 100 şirketin yeni bakış açıları kazandıracak ürünlerini sergilediği 10 bin metrekarelik interaktif deneyim alanıyla da önemli bir ilham kaynağına dönüşüyor.
   
• Ne dediler? 2014'ten bu yana Avusturya'nın Graz şehrinde düzenlenen Fifteen Seconds Festival’ın önceki katılımcıları, Fifteen Seconds Festival deneyimlerini paylaşmaktan çekinmiyor. The New York Times’tan Pamela Kaupinen Fifteen Seconds’ın diğer konferanslardan ayrıldığını "4 yıl boyunca bu etkinliğe katıldım, her yıl hem profesyonel hem de kişisel olarak beni çok ileriye taşıdı.” sözleriyle ifade ederken Oxford Üniversitesi’nden profesör Newton Howard, festivale şöyle tanımlıyor: “Bu festival, bu zamana kadar katıldığım en ilgi çekici, en eğlenceli ve en bilgilendirici etkinlik.” Facebook’tan Josh Higgins ise Fifteen Seconds’ın ilham verici içeriğinden söz edip "bir sonraki etkinliği gözle beklediğini" vurguluyor.
   
• Biletler: Tüm festival alanlarına erişim, konuşmalar, networking uygulaması, networking imkânı, yiyecek ve içecek alanları ve design market erişimi ile after-show party katılım olanağı sunan Festival Pass, hâlâ ön satış fiyatıyla 199 avroya satılıyor. Fifteen Secons Istanbul'un genç yeteneklere de bir sürprizi var. Henüz 27 yaşına girmemiş olanlar, Festival Pass'in tüm avantajlarını içeren Talent Pass biletlere 49 avrodan sahip olabiliyor. 3 yaşından küçük startupların ek olarak yatırımcı toplantılarına, mentoring oturumlarına ve pitch yarışmasına katılmalarına olanak tanıyan Startup Pass 79 avrodan satıştayken tam zamanlı gazetecilerin akreditasyon başvuruları bu adresten devam ediyor.

Küresel ekonomide koronavirüsün ilk semptomları

İren Can Kuyucu

2020’nin dünya ekonomisi için pek de iyi bir yıl olarak başladığını söyleyemeyiz. Ocak ayının hemen başında ABD-İran arasında sıcak gerilimin artmasıyla birlikte hafif çalkalanan piyasalar, ay ortasında Çin’in Vuhan kentinde görülmeye başlanan yeni tip koronavirüs (teknik adıyla COVID-19) salgınının önce Çin içinde, sonra da dünyanın birçok farklı noktasında yayılmasıyla toparlanmaya fırsat bulamadan yeni bir negatif şokla sarsıldı. Salgının ekonomik etkilerini bütünüyle değerlendirmek için henüz erken olsa da mart başı itibarıyla genel görünüme dair belirli verilerin ortaya çıkmaya başladığı görülüyor.

• Çin ekonomisi: Dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin, salgının başladığı ve en çok vakanın görüldüğü ülke olarak sanayi üretiminde büyük kayıplar yaşadı. Otomotiv, tüketici malları ve gıda gibi birçok farklı sektörde faaliyet gösteren çok uluslu şirketlerin ve yerel üreticilerin fabrikaları, geçici olarak ülkedeki faaliyetlerini durdurdu. Çin’de imalat sektörü satın alma yöneticileri endeksi (PMI), şubat ayında 35,7’ye gerileyerek tarihinin en düşük seviyesine geldi. Endeks, ocak ayında eşik değer olan 50 seviyesindeydi. 2019’da ekonomisi %6,1 büyüyen Çin’de bu yılın ilk çeyreği için büyüme tahminleri şimdilik %0’dan %5’e varan geniş bir aralıkta seyrediyor. Pek çok uzman, Çin’in 2020 için yıllık büyüme hedefi olan %6’ya ulaşamayacağı konusunda hemfikir.
   
• Küresel tedarik zinciri: Küresel ticaretin odak merkezi olan Çin’de faaliyetlerin aksaması, dolaylı olarak tüm dünya ekonomisini de sekteye uğrattı. Harvard Business Review’da yayımlanan bir makalede küresel tedarik zincirindeki aksamanın mart ortasında zirveye ulaşması bekleniyor. Makalede aynı zamanda birçok etki analizinin güncel durumu 2002-2003 SARS salgınının etkileriyle kıyasladığı ve Çin’in geçtiğimiz 18 yıl içindeki küresel ekonomide fazlasıyla artan rolünü hesaba katmadığı vurgulanarak bunun analizleri gerçeklikten uzaklaştırabileceği ifade ediliyor. Olumsuz etkilenmeye en müsait şirketler, Çin’deki fabrikalardan gelen hammadde ve mamullere yüksek derecede ya da tamamen bağımlı şirketler olarak görülüyor. Teknoloji, tüketici malları, endüstriyel mallar ve giyim gibi sektörlerin tedarik zincirlerinde Çin'e olan bağımlılığı, bu alanlarda faaliyet gösteren şirketlerin kârlılıklarını tehdit ediyor.
   
• Pay piyasaları: Şubat ayının son haftası, küresel çapta pay piyasaları açısından 2008 krizinden bu yana görülen en kötü hafta olarak tarihe geçti. ABD’de 24-28 Şubat haftasında büyük endekslerdeki şirketlerin piyasa değerleri toplamda yaklaşık 3,2 trilyon dolar azaldı. Microsoft, Apple ve Nike gibi birçok şirket salgının cirolarını olumsuz etkileyeceğini belirtti. Avrupa geneli Stoxx 600 endeksi geçtiğimiz haftayı yaklaşık %12,7’lik kayıpla kapatarak düzeltme bölgesine girdi. Birleşik Krallık, Almanya ve Fransa’da endekslerin tümü hafta boyunca her gün üst üste önemli kayıplar yaşadı. Asya-Pasifik bölgesinde 7 ülkenin borsa endeksleri de cuma gün sonu itibarıyla düzeltme bölgesine girdi.
   
• Petrol: Salgının üretim faaliyetlerini azaltması ve birçok ülkede uçuşların iptal edilmesi dolayısıyla küresel enerji talebinin azalmasıyla darbe alan bir diğer kalem petrol oldu. Brent petrol geçtiğimiz hafta %14 civarında düşüşle Ocak 2016’dan bu yana görülen en büyük haftalık düşüşü kaydederken WTI petrol %16’ya yakın düşüşle Aralık 2008’den bu yana görülen en büyük haftalık kaybını yaşadı. Bu duruma karşı petrolde fiyat istikrarının sağlanması adına OPEC’in yarın başlayacak toplantısında petrol üretiminde kesintiye gitmesi bekleniyor.
   
• Önlem politikaları: Salgının yayılmaya başladığı ilk bölge olan Asya’daki ülkelerin merkez bankaları, ekonomilerini potansiyel olumsuz etkilerden korumak adına parasal genişleme politikalarını gündeme aldı. Çin merkez bankası (PBoC), politika faizlerinde ve zorunlu karşılık oranlarında indirime giderek bir yandan ekonomilerinde likidite kıtlığı yaşanmasını önlemeye, bir yandan da yavaşlayan sektörleri canlandırmaya çalışıyor. Endonezya merkez bankası dün zorunlu karşılık oranlarında indirime gitti. Japonya merkez bankası ise önlem almaya hazır olduklarını açıkladı. Son haftalarda salgının Avrupa ve ABD’ye yayılmasından sonra Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve Fed de gelişmeleri yakından izlediklerini açıklamıştı. Yetkililerden gelen açıklamalar, ECB'nin henüz harekete geçmek için erken olduğunu düşündüğü; ancak gerek görüldüğü takdirde hamle yapmaya hazır oldukları yönünde. ABD tarafında Fed Başkanı Jerome Powell'dan gelen açıklamalar sonrasında piyasalar Fed’in 17-18 Mart’taki toplantısında faiz indirimine gitmesini bekliyor. Fransa Maliye Bakanı Bruno Le Maire de dün, salgına karşı eş güdümlü önlem politikalarını tartışmak üzere G7 ülkelerindeki mevkidaşlarıyla bu hafta bir telekonferans gerçekleştireceğini açıkladı. Bazı analistler ise çözülmesi gereken problemin piyasalarda düşük maliyetli finansmana erişim sağlamak değil, kamuoyunda güveni tazelemek olduğunu belirterek merkez bankalarının hamlelerinin salgının ekonomik etkilerini sınırlamada ciddi bir etkisi olmayacağını düşünüyor. Son olarak, Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu (IMF) dün akşam saatlerinde ortak bir açıklama yaparak üye ülkelere destek vermeye hazır olduklarını; acil durum finansmanı, politika danışmanlığı ve teknik destek dahil mevcut tüm enstrümanlarını salgınla mücadele için kullanacaklarını beyan etti.

• Diğer hayvanların kostümünü çalan hayvanlar: Evrimsel süreç en güçlünün değil, en iyi adapte olanın hayatta kaldığı bir macera. National Geographic'in bu süreçte bazı avantajlar elde ettiği için ortama adapte olan ve zaman içinde dış görünüşleri başka hayvanların görünüşlerine benzeyen 6 hayvanı sıraladığı bu kısa makaleye göz atmanızı tavsiye ediyoruz.