|
In deze nieuwsbrief o.a.:
Uit het beraad, boudel op rieg, immateriële schadevergoeding, het bevingsverhaal van Fokke, hoe goed gaat het nu eigenlijk?, emigreren uit aardbevingsgebied en de gaswinning in het nieuws.
|
|
Uit het beraad
Misschien denkt u: wat moet ik met deze nieuwsbrief? Ik heb wel even wat anders aan mijn hoofd! Of misschien denkt u: een Coronavrije nieuwsbrief, hoe fijn is dat?
Maar ook wij ontkomen er niet aan even stil te staan bij de huidige situatie. Corona heeft effect op werkelijk alles, óók het Gronings gaswinningsdossier ontkomt daar niet aan. Hoe groot de effecten uiteindelijk zullen zijn is voor niemand te overzien. Dát het effect heeft is al wel duidelijk. Alle schade-opnames voor de komende weken zijn geschrapt, hetgeen opnieuw vertraging in de afhandeling veroorzaakt. Hopelijk lukt het TCMG in die periode in ieder geval een inhaalslag te maken met op te leveren schaderapporten en te nemen besluiten. Dat zou een beetje kunnen compenseren. Ook bij de NCG is inmiddels besloten alle inspecties te schappen. Maar ook hier geldt dat er nog heel veel “bureauwerk” ligt in de zin van doorrekeningen en versterkingsadviezen maken. De vertragingsschade kan daarmee hopelijk beperkt worden.
Verder betekent het voor ons dat het AO-Mijnbouw (vandaag gepland) niet doorgaat en dat het bezoek van de Vaste Kamercommissie naar Groningen voorlopig niet doorgaat. Daarmee verdampt het gevoel van urgentie en zal de lange adem -die al nodig was-, nog veel langer moeten zijn. Hoe waardeloos dat ook is, voor nu telt alleen nu!
Wij wensen iedereen die direct of indirect persoonlijk getroffen wordt door het Coronavirus of de gevolgen daarvan – heel veel sterkte. Het enige wat telt is dat we zo snel mogelijk, zo goed mogelijk deze crisis met elkaar doorstaan. Help elkaar waar nodig en mogelijk en, beste Groningers, schroom niet ook hulp te vrágen.
|
|
Boudel op rieg
Ondanks slecht weer en corona-angst waren dinsdagavond 10 maart meer dan 100 mensen aanwezig op de bewonersbijeenkomst Boudel op rieg. Voorzitter Jan Wigboldus prees de aanwezigen voor hun betrokkenheid. Hij vroeg de bewoners ondanks alles mee te blijven denken en naar voren te blijven kijken 'Vooruit is het kermis', placht zijn moeder te zeggen. Voordat Susan Top in haar presentatie de boudel op rieg probeerde te zetten vroeg de presentator van de avond Anne Jan Toonstra Radio 2 programma-maker Jan-Willem Roodbeen naar zijn petitie en naar zijn betrokkenheid bij Groningen. Roodbeen gaf toe dat ook hij tot voor kort niet wist hoe de situatie in het bevingsgebied is, maar dat hij persoonlijk geraakt is door de verhalen van de bewoners en daarvoor landelijke aandacht wil. Ook uitte hij zijn respect voor de Groningers die blijven knokken. 'Hoe hou je het vol?', vroeg hij zich hardop af. Luister hier het fragment.
Susan Top, secretaris van het Groninger Gasberaad, legde uit waarom het Groninger Gasberaad het belangrijk vindt te proberen overzicht te krijgen in de schade-afhandeling en versterking. Door alle verschillende regelingen, regimes, batches, pilots is er onduidelijkheid bij iedereen en dat leidt tot onzekerheid en argwaan. 'Ineens hoor je dat de buren subsidie hebben aangevraagd. Had jij dat ook moeten doen? Of je ziet dat er verderop verbouwd wordt. Heb je iets gemist? Nee, dus. Het ligt niet aan jou, maar het systeem van door elkaar heen lopende regelingen brengt deze verschillen met zich mee.' Bewoners in de verschillende 'batches' zitten in verschillende regimes en hebben daardoor met verschillende procedures en instanties te maken. Het tempo van afhandeling is verschillend, de rechten en plichten zijn anders en de normering van hoe veilig een woning is, verandert tenminste eens per jaar, soms sneller. Daarmee veranderen de spelregels tijdens het spel. Het is het Groninger Gasberaad gebleken dat het eigenlijk ondoenlijk is om de boudel op rieg te krijgen. Wel slaagden ze erin alle verschillende regimes in kaart te brengen. Het blijkt te gaan om tien verschillende ‘reguliere regimes’ en tien verschillende pilot-aanpakken.
Juist omdat het zo ingewikkeld is wil het Groninger Gasberaad graag van de bewoners horen hoe het nu in de praktijk gaat. Hebben de gedupeerden inderdaad last van de genoemde verschillen? Weten zij nog in welke batch ze vallen en van wie ze wanneer welke informatie mogen verwachten?
|
|
Bewoners aan zet
Hoogleraar bestuursrecht Herman Bröring en hoogleraar sociale psychologie Tom Postmes vormden samen met Susan het panel dat met de aanwezigen in de zaal hierover in gesprek ging. Bröring complimenteerde het Groninger Gasberaad met het duidelijke overzicht waaruit zo helder de chaos naar voren kwam waarin alle betrokkenen met elkaar terecht zijn gekomen. 'Deze chaos leidt onvermijdelijk tot willekeur en daarbij is uw rechtspositie op dit moment onduidelijk, omdat we niet weten of en vanaf wanneer het publiekrecht voor de hele versterkingsoperatie gaat gelden.' Tom Postmes wees erop dat juist die ingewikkeldheid de gedupeerden opbreekt. 'Uit ons onderzoek blijkt dat de meeste mensen meer last hebben van de onzekerheid over hoe lang het nog gaat duren voor er een beslissing komt dan van angst voor een instortend dak.'
De reacties uit de zaal wezen inderdaad op frustratie, onbegrip en boosheid. Maar nog steeds willen de bewoners meedenken. 'Wat kunnen we nog doen? Zelf met een initiatiefwet komen?' 'Waarom krijgen de bewoners zelf niet de regie in handen?' 'Waarom wordt er niet per woning gekeken wat nodig is en wat de bewoner zelf wil?' 'Nemen de gemeenten hun verantwoordelijkheid wel nu zij de regierol hebben?'
Na de pauze werd met een quiz de kennis over het gasdossier van de aanwezigen getest. Hoeveel bevingen, hoeveel schademeldingen en waar staan al die afkortingen ook weer voor? Daarna was het tijd om de uitgedeelde vragenlijsten in te vullen. Vragen over de praktijk waarin de gedupeerden zich bevinden. In welke batch vallen ze? Met welke instanties praten ze? En hoe verlopen die contacten? De resultaten wil het Groninger Gasberaad meenemen naar de gesprekken met volksvertegenwoordigers en bestuurders. Omdat er woensdag al een bezoek van premier Rutte aan Groningen was aangekondigd werd de aanwezigen ook gevraagd wat er in het gesprek tussen Groninger Gasberaad en premier absoluut aan de orde moest komen. De suggesties zijn verwerkt in een gezamenlijk statement dat de volgende dag aan Rutte is overhandigd. De antwoorden op de vragenlijsten worden nu geïnventariseerd en geanalyseerd. Ook wordt gewerkt aan een digitaal in te vullen vragenlijst. In een volgende nieuwsbrief meer daarover.
|
|
Immateriële schadevergoeding
Op 2 december verscheen het rapport: 'Iets van erkenning' Een advies aan de minister van Economische Zaken over een immateriële schadevergoeding voor de bewoners van het aardbevingsgebied in Groningen.
De adviescommissie kreeg de opdracht advies uit te brengen over hoe aanvragen tot immateriële schadevergoeding door het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) behandeld kunnen worden. Daarbij werd gevraagd naar manieren om deze uitdaging voor het IMG behapbaar te maken. Het spanningsveld tussen aan de ene kant recht doen aan de zeer complexe en uiteenlopende immateriële schades en anderzijds een redelijk eenvoudige procedure voor immateriële schadevergoeding te bedenken is evident. Toch koos de commissie voor eenvoud, niet alleen in het belang van IMG als uitvoerder, ook voor de bewoners zelf zou het zeer ongepast zijn opnieuw een ingewikkelde procedure te moeten doorlopen voor vergoeding van schade.
De commissie adviseert het IMG om gestandaardiseerde bedragen toe te kennen aan de eigenaren of huurders van de woningen die erkend materiële schade hebben geleden en bewoners van een woning die wordt verstrekt. De gestandaardiseerde bedragen worden voor drie soorten immateriële schade vastgesteld: wonen, gezondheid en welzijn. Aan elk van deze drie 'vignetten' wordt een bedrag van 1000 euro per huishouden gekoppeld. Daarbij vraagt de commissie IMG de aanvragers te horen en geloven, open te communiceren, aanvragers te ondersteunen bij hun aanvraag en de verschillen tussen deze standaardregeling en individuele aanvragen duidelijk te maken
Mening Groninger Gasberaad
De TCMG onderzoekt of en hoe ze het advies kunnen inpassen en overlegt daarover ook met het Groninger Gasberaad. Wij hebben aangegeven dat de voorgestelde 3000 euro niet per huishouden, maar per persoon moet worden toegekend. Het gaat hier bij uitstek om persoonlijke schade, die dus ook persoonlijk moet worden vergoed. Daarbij moet duidelijk zijn dat deze regeling een begin en geen eind is van immateriële schadevergoeding.
De ellende is nog niet voorbij en toekomstige schade, ook de immateriële, zal nog groter worden.
Ook moet duidelijk zijn dat er ruimte is voor hogere uitkeringen voor individuele gevallen. De onkostenvergoeding zoals die nu geldt voor bijvoorbeeld psychiatrische hulp moet naast deze regeling blijven bestaan. Ook de overlastvergoeding die TCMG uitkeert of heeft uitgekeerd moet los staan van de regeling voor immateriële schadevergoeding. In 2017 is door de Rechtbank Noord-Nederland gesteld dat gederfd woongenot te kwalificeren is als vermogensschade. Wij vinden ook dat de schade voor gederfd woongenot buiten de immateriële schadevergoeding valt.
Wij vinden het positief dat de commissie uitdrukkelijk adviseert de regeling voor immateriële schadevergoeding vanuit vertrouwen in de bewoners uit te voeren. Wij vinden in dat kader dat de inwoners helemaal geen aanvraag zouden moeten hoeven doen om in aanmerking te komen voor immateriële schadevergoeding. Er is al genoeg gevraagd van de bewoners, steeds opnieuw moesten zij schades melden, procedures doorlopen en afwachten. Deze regeling voor immateriële schade zien wij als een minimale tegemoetkoming die iedereen in het gebied automatisch moet krijgen.
Uiteraard is geestelijk en emotioneel leed niet met geld te vergoeden. Een geldbedrag geeft geen gerechtigheid. In Nederland bestaat geen claimcultuur en geen traditie voor het vergoeden van immateriële schade. Als er in Nederland al immateriële schade vergoed wordt zijn de bedragen vrij laag. Voor het onterecht stopzetten van een bijstandsuitkering gedurende 6 maanden werd bijvoorbeeld 500 euro vergoed, voor 15 maanden gedwongen werken in de prostitutie 2.269 euro. Ook uit zulke voorbeelden wordt overduidelijk dat een geldbedrag het leed dat iemand is aangedaan niet kan vergoeden.
Wij zijn het met de adviescommissie eens dat de regeling vanuit vertrouwen moet worden uitgevoerd. Wij vinden de regeling zoals die wordt voorgesteld een karig begin, maar wel een begin in de goede richting. Het is in Nederland niet eerder gebeurd dat er zo'n grote collectieve regeling voor immateriële schade werd uitgevoerd. We zien in deze regeling inderdaad ten lange leste 'iets van erkenning'.
|
|
Het bevingsverhaal van...
Wie: Fokke
Woonplaats: Roodeschool
Huis: Karakteristieke woning
Te maken met: CVW en TCMG
Voor Fokke was net als voor veel anderen de zware aardbeving van Huizinge het begin van schademeldingen, rapporten, contra-expertise, bezoeken van schade- en contra-expertises, nieuwe schade en bezwaren. Fokke heeft vier keer schade gemeld.
Inmiddels is zijn vertrouwen in experts tot een dieptepunt gedaald.
Het volledige verhaal van Fokke leest u op onze website.
|
|
Hoe goed gaat het nu eigenlijk?
Wat de afgelopen weken opvalt is dat er behoorlijk verschillend gedacht en gekeken wordt naar de gaswinningsproblematiek. Nu was dat al langer het geval en meestal logisch verklaarbaar. Dat NAM en Rijksoverheid een andere analyse van de problematiek hadden (en hebben) dan Groningen, laat zich vanuit andere (financiële) belangen makkelijk verklaren. Alles wat Groningen nodig had om de ellende te boven komen, is en moet bevochten worden in Den Haag. Deels is dat de afgelopen jaren gelukt.
Inmiddels heeft politiek Den Haag besloten dat het huiswerk min of meer klaar is. Met het voornemen de gaskraan dicht te draaien en met het publiek maken van de schade en de versterking is voor hen het probleem in de kern wel opgelost. Hooguit zijn er nog wat losse eindjes weg te werken. Bij voorkeur door de regio zelf. En ja, minister-president Rutte zou wel graag de witte busjes willen zien rijden. Een zak met geld kan de rest doen, het Nationaal Programma Groningen zal zorgen voor nieuw economisch perspectief in Groningen. Strik erom, en klaar!
De geluiden die wij uit de dorpen en wijken horen zijn veel minder rooskleurig. Nog altijd zitten veel bewoners in grote onzekerheid en hebben velen nog een dagtaak aan het bijhouden van hun dossier. Voor de meesten is het einde nog lang niet in zicht, voor zover er al een begin is gemaakt. Bewoners haken af, moe, depressief, ontgoocheld. Ze kiezen voor hun eigen gezondheid en nemen financiële verliezen en een gevoel van onrecht op de koop toe. Het is het niet (meer) waard.
Deze mensen zien en horen we niet meer. Niet zonder heel erg je best te doen tenminste. Maar waarom zou je dat doen? Wie heeft daar belang bij?
De Nationale Ombudsman maakt zich, juist daar, grote zorgen om. Hij is "somberder dan ooit" verklaarde hij een paar weken geleden. Het zit Van Zutphen dwars dat er volgens hem te veel aandacht uitgaat naar procedures, regels en juristen en te weinig naar de mensen zelf.
Heel anders denkt de Commissaris van de Koning, René Paas hierover. Hij verklaarde dat "sinds zijn aantreden vier jaar geleden veel is veranderd". Het begon met pure frustratie maar door het afbouwen van de gaswinning en de bouw van de stikstoffabriek "is de sfeer rondom het gasdossier omgeslagen. Het kantelpunt zijn we al voorbij."
Wij zijn in de war. De Ombudsman is somberder dan ooit, de Commissaris van de Koning is van mening dat het beter gaat dan ooit. Wat is waar?
Oproep tot positieve geluiden
We staan altijd open voor reacties over zaken uit het dossier. Het maakt dan niet uit of het over de afhandeling van schade gaat of de versterking of ervaringen met een van de vele regelingen die er zijn. Vaak horen we dat dingen niet goed gaan, maar het kan niet zo zijn dat alles niet goed gaat. Vandaar nu deze oproep om ook eens positieve zaken bij ons te melden via welkom@gasberaad.nl
|
|
Emigreren uit aardbevingsgebied
In januari verscheen het boek van Elizabeth Kranenburg 'Emigreren uit aardbevingsgebied – Opkomst en ondergang van een Oost Groningse boerderij'. Kranenburg beschrijft daarin hoe zij en haar man verwikkeld raakten in de aardbevingsproblematiek en uiteindelijk moe gestreden en zeer teleurgesteld in de Nederlandse besluitvormende instanties besluiten te vertrekken naar Spanje.
Het boek is persoonlijk met foto's van huis, tuin en bruiloft en een beschrijving van het bevingsverhaal van Elizabeth en haar man Koos en hun verbouwde boerderij Nova Zembla. Maar naast het persoonlijke verhaal beschrijft Kranenburg ook de procedures, de wetgeving, de besluiten en publicaties over de gevolgen van de gaswinning in Groningen en legt zij de link met mensenrechten die volgens haar met voeten getreden worden in het aardgasdossier.
Emigreren uit aardbevingsgebied is uitgegeven bij uitgeverij Novum
ISBN: 978-3-99064-799-8
|
|
Gaswinning in het nieuws
De afgelopen periode was er weer veel nieuws te lezen over de gaswinning. Benieuwd naar alle artikelen? Op onze website vindt u een overzicht t/m half maart 2020.
|
|
|
|
