Beste tellers van de vroege kolonievogels,
Het weer van februari liet drie meteorologische fenomenen zien: veel neerslag, een processie van stormachtige winden en hoge temperaturen. Dat zette nog even door in maart, waarna het halverwege de maand rustiger lijkt te worden. Voor de vroege kolonievogels geen redenen om later dan anders te beginnen. De roekenkolonies zijn inmiddels goed bezet, Blauwe Reigers en Aalscholvers lieten zich in februari niet ringeloren en inmiddels zijn er in diverse Aalscholverkolonies al kuikens uit het ei gekropen. De kolonies van deze drie soorten zullen de aankomende tijd in veel gevallen nog aangroeien.
We kunnen ons dus weer opmaken voor een nieuw seizoen van kolonievogeltellingen!
|
|
Maatregelen Coronavirus
Sovon volgt de maatregelen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Wij blijven telefonisch wel gewoon bereikbaar op nummer 024 – 7 410 410 en uiteraard per e-mail.
Helpdesk
Onze helpdesk voor ondersteuning bij vogeltellingen blijft bereikbaar. Kijk op sovon.nl/helpdesk voor de contactinformatie.
|
|
|
Teltips voor het nieuwe seizoen
|
|
Avimap
Tellen kan gemakkelijker dan ooit met Avimap. Hiermee kun je de op jouw naam staande kolonies eenvoudig tellen. Het fijne is dat er meteen ook een datum bekend is waarop de telling is uitgevoerd. Zo kunnen we het verloop in de bezetting van kolonies goed in beeld krijgen.
|
|
|
Meerdere keren tellen
Tel zo mogelijk een kolonie meerdere keren. Kolonies kunnen toenemen gedurende het seizoen, maar nesten worden soms (Roek!) net zo snel weer afgebroken (door de buren!). Zo kan het aantal nesten aan het begin van het broedseizoen stevig fluctueren.
|
|
|
Ontluikende blad
Lukt het niet om enkele malen te tellen, probeer dan zodanig te timen dat de eenmalige telling plaatsvindt vlak voordat het ontluikend blad het zicht op de nesten beneemt. Zo telde ik zelf in 2019 rond 15-20 april mijn laatste kolonies. Dat houd ik ook in 2020 aan, al houd ik de bladontwikkeling in de gaten. Doe jij het ook zo?
|
|
|
Noteer de teldatum
Heb je geen tijd voor meerdere tellingen en maak je geen gebruik van de app, noteer dan wel altijd de teldatum. Dat is van belang voor de interpretatie van de cijfers. Klik hiervoor op het blanco vakje in het online invoerportaal onder het jaar 2020. Aan de linkerkant verschijnt dan de mogelijkheid om de teldatum in te voeren.
|
|
|
 Roek
Gezien de duidelijke achteruitgang van de Roek sinds het begin van dit millennium, is de recente neiging tot een meer stabiele trend bijna reden tot juichen. In 2019 lijkt zelfs sprake te zijn geweest van een kleine toename van 3,2 procent. Enige terughoudendheid is echter wel van toepassing, ook al omdat het om voorlopige cijfers gaat.
Ontwikkeling per provincie
- Groningen +10,7%
- Limburg +7,5%
- Friesland +7,2%
- Gelderland +5,2%
- Drenthe +1,4%
- Noord-Brabant -0,5%
- Overijssel -5,4%
Missende tellingen
Landelijk ontbreken van 240 kolonies tellingen uit 2019. In 2018 werden ze wel geteld en waren ze goed voor 9.096 nesten. Weet je zeker dat je tellingen gebruikt worden voor de noodzakelijke trendberekeningen, verspreidingsbeelden en populatieschattingen? Als je aan daar twijfelt, kun je dit online controleren, of mij een mail sturen: joost.vanbruggen@sovon.nl. Graag met vermelding van je waarnemerscode.
Om een kleine indruk te geven; we hebben uit 2019 nog geen gegevens ontvangen uit Ulft Gld, Almelo, Colmschate, Dongen, Genemuiden & Slagharen Ov, Beilen & Smilde Dr, Deurne, Tilburg, Waspik & Gilze NB, Sneek & Leeuwarden Fr, Muntendam Scharmer, Veendam & Zuidbroek Gr.
|
|
Blauwe Reiger
In 2018 schreef de Blauwe Reiger nog rode cijfers met een afname van 8 procent. Gelukkig gaat 2019 de boeken in als een gunstiger jaar.
Flevoland deed het met een achteruitgang van 20 procent slecht, maar het betreft slechts enkele kolonies (9). Friesland (31 kolonies geteld in 2018-2019) boekte ook geen vooruitgang maar de ‘schade’ bleef hier beperkt met -1,9 procent. De afname kwam met name door verliezen in de kolonies bij Wolvega, Eernewoude, Brandeburen, Makkum en Noordbergum. Positieve noot: Bij IJsbrechtum een toename van 58 naar 84 nesten, bij Alde Miede was de toename behoorlijk: van 28 naar 41 en bij Terhorne ook een flinke toemame van 15 naar 40 nesten.
Ontwikkeling per provincie
- Gelderland +6,6%
- Noord-Brabant +8,1%
- Noord-Holland -1,4%
- Zuid-Holland +,4%
- Utrecht +5,1%
- Overijssel -4,4%
Missende tellingen
Landelijk ontbreken er van 114 kolonies (wel geteld in 2018) tellingen uit 2019. Bij 59 kolonies was sprake van 10 of meer nesten in 2018. Enkele voorbeelden: Meggelveld, Wessem (ooit de grootste kolonie van Nederland!), Emmen Dr, Zaandam, Edam, Hoorn, Haarlemmerliede & Wormerveer NH, Avelingen, Alphen a/d Rijn & Lekkerkerk ZH, Zwolle, Wilsum & Ketelmeer OV, Woudagemaal & Tjerkgaast Fr, Nieuwegein, Amelisweerd & Eemnes Ut, Putten, Buren, Heelsum & Hatert Gl, Slochteren Gr, Moermond ZL.
|
|
Aalscholver
De Aalscholver lijkt het lastig te hebben. Voor het derde jaar laat de soort een achteruitgang zien. Van 101 kolonies kunnen we beschikken over de data van 2018 én 2019. In eerste instantie valt vooral Vogeleiland De Kreupel op, waar meer dan de helft van de Aalscholvers niet terugkwam (-913 nesten). Iets zuidelijker deed een andere grote kolonie het eveneens niet goed: Vooroever Onderdijk (-497 nesten ofwel -20%). Elders in het IJsselmeergebied, was het malaise in Trintelhaven (-265 nesten) en de Oostvaarderplassen (-128). Ook wat noordelijker deden sommige kolonies het niet best, waaronder het Zwanenwater bij Callantsoog NH (-260), De Geulplas Texel (-154) en De Groede Terschelling (-151).
Is er dan niets positiefs te melden? Jawel. Bij Botshol Abcoude steeg het aantal broedparen met 255 nesten naar 320! De kolonie in de Amsterdamse Waterleidingduinen kreeg er 104 nieuwe buren bij en telde in 2019 460 nesten. In de Delta, bij de Krammersche Slikken, groeide de kolonie van 312 nesten in 2018 naar 396 nesten in 2019.
Missende tellingen
Landelijk ontbreken er van (slechts) 10 kolonies tellingen uit 2019. Een tweetal daarvan was echter zeer groot in 2018: Brede Water ZH (865 nesten in 2018) en Kroonspolder Vlieland Fr (681). De andere ontbrekende kolonies zijn: Ooievaarsplas FL, It Easterskar Fr, Crobsche Waard GL, eiland Zuiderduin Gr, Leeuwen Lb, Deurnese Peel NB, Quackjeswater ZH en Roggenplaat ZL. Mocht je over een telling beschikken van één van deze kolonies dan hoor ik dat graag zo spoedig mogelijk.
|
|
Huiszwaluw, weer een aardig jaar
Was de toename van 5 procent in 2018, in het Jaar van de Huiszwaluw, al fijn, in 2019 werd een bijna spectaculaire landelijke toename vastgesteld van 10,5 procent. Voor de berekening van dit resultaat konden we gebruik maken van 1.449 kolonies die geteld werden in 2018 en 2019. In 794 kolonies werd een toename vastgesteld van in totaal 7175 nesten. In 129 kolonies bleef de stand gelijk ten opzichte van 2018 en in 526 kolonies werden in totaal 3172 nesten minder geteld.
De grootste nieuwe kolonie voor ons bestand was de Sint Janshof te Schinveld Lb (19 nesten). De grootste aaneengesloten kolonie aan één gebouw of bouwwerk was, met 165 bewoonde nesten, die onder de panoramabrug bij Lent Gl. Het aantal kolonies met een fikse toename was aanzienlijk. Een paar uitblinkers waren: Bath, langs de Westerschelde (van 82 nesten in 2018 naar 135 in 2019), Numansdorp ZH (van 113 naar 164), de Lutte Ov (van 34 naar 81) en de Nijhofstraat van Weesp NH (van 36 naar 78). Minpuntjes waren er echter ook, zoals in Breskens ZL (van 118 naar 68,) en Uffelte Dr(-40% naar 53 nesten).
Als we de cijfers per provincie onder elkaar zetten, dan valt op dat de vogels het in het noorden van het land duidelijk minder goed deden. Een mogelijke oorzaak kan ik op dit moment niet geven.
|
|
Flevoland
Op de kaart staan in de provincie Flevoland vraagtekens. Er komen amper tellingen van Huiszwaluwen binnen uit deze provincie. Het aantal doorgegeven kolonies kan letterlijk op één hand geteld worden. Dat zouden we héél graag anders zien.
Het prettige van Huiszwaluwen tellen is dat het tot diep in de zomer kan gebeuren; er hoeft bovendien niet vroeg te worden opgestaan en vaak zijn de kolonies goed bereikbaar (maar soms wel lastig te vinden).
Lees meer ...
|
|
|
Controleer je gegevens
In deze soortbesprekingen komt duidelijk naar voren dat er nog tellingen ontbreken van 2019. Dat geldt ook voor ruim 10 andere kolonievogelsoorten zoals Oeverzwaluw, Visdief en Kokmeeuw.
Controleer je persoonlijke kolonievogel-pagina op onze site en kijk of wij je resultaten ontvangen hebben.
Ik wens je een goed telseizoen.
|
|
|
|
|
|
Joost van Bruggen
|
|
|
|
|
|
|
|
