17 Mart sabahından herkese günaydın! Çoğunlukla uzaktan çalışan ve bunu güçlü bir yanımız olarak gören bir ekip olarak bu haftaki İstanbul bültenimizde sizleri sokağa çıkmaya teşvik edecek etkinlik ya da mekân önerilerindense sosyal mesafelenmeyle artan boş zamanlarınızı değerlendirebileceğiniz önerilere yer verdik. Göz atmayı unutmayın!

• Einstein ve fotonlar: Belki de tarihin en çok tanınan bilim insanı olan Albert Einstein, 115 yıl önce bugün kuantum teorisi kapsamında ışığı ele aldığı ve ilk kez ışığın daha küçük partiküllerden oluştuğunu anlattığı makalesini tamamladı. Einstein bu partiküllere foton ismini verdi.
• Güne başlarken bir albüm önerisi: Swing müziğinin kendi zamanlarından günümüze ulaşan elektronik uyarlamalarına uzun bir yolculuğa çıkmak için Danceland Years adlı derlemeye göz atmanızı tavsiye ediyoruz.
   

• Borsa İstanbul’da BİST 100 endeksi dün günü %8,07 düşüşle 87.888 puandan kapayarak Mayıs 2019’dan bu yana gördüğü en düşük seviyeye geldi.

• ABD merkez bankası Fed, geçtiğimiz cuma açıkladığı 1,5 trilyon dolar değerindeki repo işlemlerine ek olarak dün yerel saatle 13.30’da 500 milyar dolar değerinde ek bir gecelik repo işlemi gerçekleştirdi.

• Uluslararası Para Fonu (IMF), salgınla mücadele kapsamında toplamı 1 trilyon doları bulan borç verme kapasitelerini kullanmaya hazır olduklarını açıkladı. İdari Direktör Kristalina Georgieva, fonun hâlihazırda yaklaşık 200 milyar doları bulan 40 anlaşması olduğunu ve ödemeler dengesinde acil ihtiyaçları bulunan ülkelere esnek koşullarda hızlıca finansman sağlayabileceklerini söyledi.

• Küresel piyasalar, merkez bankalarından gelen hamlelere tepkisiz kalarak düşmeye devam ediyor. Avrupa'da Stoxx 600 dün yaklaşık %4,9; Birleşik Krallık'ta FTSE 100 %4 düştü. FTSE 100 Kasım 2011'den beri en düşük kapanışını gerçekleştirdi. ABD'de ise üç büyük endeks günü %12 ile %13 arasında düşüşlerle kapadı. Daha fazlası için Günün Hikayesi'ne bakmayı unutmayın.

• Ford Motor Company, küreselde üretilecek araçların parçalarını Türkiye'den temin edebilmek bir satın alma ofisi kurdu.

• Bir adım ötesi: Hâlihazırda Ford markasıyla Avrupa'ya satılan ticari araçların %85'ini üreten Koç Grubu iştirakı Ford Otosan, önümüzdeki yıl Türkiye merkezli ilk elektrikli ticari aracı üretmeye başlayacak.

• 7 bin esnaf 50 bin çalışanı ile Türkiye'nin en büyük tekstil merkezlerinden İstanbul Laleli'de ihracat 2019'da bir önceki yıla oranla %20 artış yakaladı ve 3 milyar dolara ulaştı. Söz konusu ihracatın neredeyse yarısının WhatsApp ve Telegram üzerinden yapıldığı kaydediliyor.

• Arka plan: Geçtiğimiz ağustos ayında Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) kararıyla başlatılan "mikro ihracat" sistemi sayesinde Laleli'de yapılan bavul ticareti kayıt altına alınmaya başlanmıştı. 

• Fransa Rekabet Kurumu, kendi dağıtım partnerleri aracılığıyla ülkedeki toptancı rekabetinin önüne geçmesi gerekçesiyle Apple'a 1,1 milyar avroluk para cezası verdi

• Detay: Kurum, fiyat konusunda aralarında anlaşan Apple'ın ülkedeki iki toptancısı Tech Data ve Ingram Micro'yu sırasıyla 76,1 milyon avro ve 62,9 milyon avro para cezasına çarptırdı. Fransız Rekabet Kurumu'nun kararını üzücü olarak nitelendiren CNBC'ye konuşan bir Apple yetkilisi karara kesinlikle katılmadıklarını ve itiraz etmeyi planladıklarını açıkladı.

• Dünyanın en büyük silah sistemleri üreticisi Lockheed Martin'in CEO'su Marillyn Hewson görevi bırakıyor. Hewson'un halefi ise şirketin yönetim kurulu üyesi ve American Tower'ın patronu James Taiclet olacak. 

• Selef: 2013'ten beri Pentagon'un en büyük savunma üstlenicisinin liderliğini yapan Hewson, F-35 platformu başta olmak üzere anlaşma sağladığı askeri sözleşmeler ile Lockheed'i bir adım ileri götürmüştü. Donald Trump'ın bir Beyaz Saray konferansında Marillyn Hewson'u, "Marillyn Lockheed" diye överek tanıttığı gafı da hatırlatmak isteriz.
• Halef: James Taiclet, uzay ve havacılık şirketi Honeywell International'ın havacılık hizmetleri birimininde yöneticilik tecrübesine sahip. Taiclet, F-35 savaş jetinin motorlarını yapan şirkette de kıdemli yöneticilik yapmıştı.

• Yemeksepeti ve Banabi, dün itibarıyla kullanıcılarına temassız teslimat seçeneğini sundu. Müşteriler, banka veya kredi kartlarıyla online ödeme yaptıktan sonra “temassız teslimat”ı seçerek siparişlerinin kapıya asılmasını tercih edebilecek.

• Ticaret Bakanlığı, şirketler ve müşterilerin dijital ortamlardaki etkileşimlerini yeniden düzenlemek ve müşterilerin verilerinin kendi izinleri dahilinde kullanılmasını artırmak amacıyla Ticari Elektronik İletim Yönetim Sistemi (İYS) kuruyor.

• Nedir? Proje kapsamında tüm hizmet sağlayıcıların ulusal bir veri tabanına kaydolması öngörülürken şirketler, gerekli izinler olmadan müşterilerle elektronik ortamlarda iletişime geçemeyecek.

• Microsoft, yeni Xbox Series X’in teknik özelliklerini duyurdu.

• Series X 3,8 GHz hızında çalışan 8 çekirdekli AMD Zen 2 işlemci, 16 GB RAM, 1 TB SSD depolama alanı, USB 3.2 HDD desteği ve 4K 60 ve 120 FPS görüntüleme performansıyla geliyor.

• SpaceX’in uzaya 60 yeni Starlink uydusu yerleştirmek için kullanmayı planladığı Falcon 9 roketinin motoru, kalkış anında hata vererek durdu. SpaceX yöneticisi Michael Andrews, roketin güç kontrol sürecinde bilinmeyen bir veriyle karşılaşarak motoru otomatik olarak durdurduğunu belirtirken operasyon henüz açıklanmayan bir tarihe ertelenmiş oldu.

• The Intercept, TikTok'un "anormal vücutlu", "şişman" veya “çirkin” olarak tanımladığı kullanıcıların içeriklerinin diğer kullanıcılara önerilmesini engelleyen içerik politikası içeren dokümanları yayımladı. Bir TikTok sözcüsü ise ilgili politikanın daha önce aktif olduğunu ve kullanıcıları sanal zorbalığa karşı korumak amacıyla uygulandığını fakat şirketin artık böyle bir politikasının bulunmadığını belirtiyor.

• Birleşik Krallık merkezli elektrikli araç girişimi Apex, 2022 yılının sonunda piyasaya sürmeyi planladığı spor elektrikli araç modeli AP-0’ı tanıttı.

• Detaylar: Gücünü 90 kW’lik bir bataryadan alan model, 520 kilometrelik bir menzile sahip. Aracın bilgisayar sistemine entegre olarak çalışacak sensör sistemleri 3. seviye otonom sürüşü destekliyor. Aracın içinde ise artırılmış gerçeklik destekli ekran panelleri ve bir “yarış asistanı” bulunuyor.
• 3. Seviye otonom sürüş: Bu seviyedeki araçlar çevredeki hareketleri takip edip direksiyonu ve hızı otomatik kontrol edebiliyor. Fakat sürücünün dikkatinin araçta ve yolda olması tavsiye ediliyor.

• Cumhuriyet Halk Partisi, 28-29 Mart'ta yapılması planlanan 37. Olağan Kurultayı'nı erteleme kararı aldı. Öte yandan, partinin sözcüsü ve Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak virüs sebebiyle özel sektörde ücretsiz izne çıkarılan çalışanların ücretlerinin bir kısmının İşsizlik Sigortası Fonu'ndan ödenmesi ve işsizlik maaşı süresinin uzatılması gerektiğini söyledi.

• Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, koronavirüs salgını sebebiyle AB vatandaşı olmayanların AB'ye yapacakları "zorunlu olmayan" ziyaretleri kısıtlayacak bir düzenleme hazırlandığını duyurdu.

• Şili'nin başkenti Santiago'daki hükümet karşıtı protesto, dün akşam saatlerinde polisle çatışmaya dönüştü.

• Arka Plan: 6 Ekim 2019'da Santiago kentindeki ulaşım zammına yönelik protestolar zamanla büyümüş, 18 Ekim'de ülke geneline yayılan hükümet karşıtı eylemlere dönüşmüş, protestoların boyutu sebebiyle ülkede acil durum ilan edilmiş ve kabinede değişikliklere gidilmişti.

• İçişleri Bakanlığı, sosyal medyada koronavirüs ile ilgili "asılsız ve provokatif" paylaşımlar yapan 93 kişinin tespit edildiğini ve 19'unun gözaltına alındığını açıkladı. Öte yandan, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca İngiltere, Mısır, İsviçre, Suudi Arabistan, İrlanda ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin seyahat yasağı kapsamındaki ülkeler arasına alındığını açıkladı.

 

• Batı'da kapanan kurumlar listesine Christie's, Louvre, Smithsonian ve Ulusal Sanat Galerisi (New York) de eklenirken Doğu'da; Çin, Japonya ve Güney Kore'deki müzeler açılış sinyalleri vermeye başladı. Salgın endişesiyle ertlenen Gezici Filmmor Kadın Filmleri Festivali ise, geçmiş festivallerde gösterilen filmlerden çevrimiçi yayın olanağı olanları #FilmmorOnline etiketiyle erişime açıyor.

• Çin'de Şanghay Bienali'ne de ev sahipliği yapan Power Station of Art ve Şanghay Müzesi geçtiğimiz cuma günü yeniden açılırken Güney Kore'deki Ulusal Modern ve Güncel Sanat Müzesi'nin (MMCA), dört kentteki müzelerini önümüzdeki hafta açmayı planladığı bildirildi. Toyota Belediye Sanat Müzesi ve Tokyo Güncel Sanat Müzesi'nin 31 Mart'ta yeniden açılması beklenirken Japonya'nın en eski müzelerinden Kyoto KYOCERA Sanat Müzesi, önümüzdeki hafta özel ön gösterimlere başlayacak.

• Konserlerine 19 Nisan'a kadar ara veren Berlin Filarmoni Orkestrası'nın aylık 14,90 avro fiyatındaki "dijital konser salonunu" ücretsiz olarak erişime sunmasının ardından Viyana Şehir Operası da gösterimlerinin canlı kayıtlarının yer aldığı platformu "Live at Home"u halka açtı. Yarın TSİ 21.00'de yayınlanacak Richard Wagner'in Valküreler (Die Walküre) operasını kaçırmamanızı tavsiye ediyoruz.

• Kadınlar Tenis Birliği (WTA) yeni tip koronavirüs salgını sebebiyle 2 Mayıs’a kadar tüm turnuvalara ara verdiğini açıkladı. İstanbul, Stuttgart ve Prag’da oynanacak açık turnuvaları planlanan tarihlerde oynanamayacak.

• Vestel Venüs Sultanlar Ligi’nde normal sezon 22. hafta maçlarıyla tamamlanırken aldığı 21 galibiyetle Vakıfbank sezonu lider tamamladı. 20 galibiyet alan Eczacıbaşı Vitra ikinci, 18 galibiyet elde eden Fenerbahçe Opet üçüncü oldu. Normal sezonu ilk 8 sırada bitiren takımlar 21 Mart’ta başlayacak play-off çeyrek finalinde mücadele edecekler. Eşleşmelere buradan ulaşabilirsiniz.

• 3 Nisan’a kadar ertelenen İspanya LaLiga Başkanı Javier Tebas, yeni koronavirüs salgını sebebiyle bu sezonun tamamlanamamasının LaLiga’ya mali kaybının 678,8 milyon avro civarında olacağını söyledi. Tebas, ligin tamamlanması görüşünde olduğunu da belirtti.

• Ara transfer döneminde Sporting Lizbon’dan Manchester United’a 55 milyon avro karşılığında transfer olan Bruno Fernandes, İngiltere Premier Lig’de şubat ayının en değerli oyuncusu seçildi. 25 yaşındaki Portekiz milli takım oyuncusu, United formasıyla çıktığı 5 lig maçında 2 gol atıp 3 de asist yaptı.

Dünün Öne Çıkan Karşılaşmaları

• Türkiye Süper Ligi 26. Hafta: Antalyaspor 1 - 0 Sivasspor
• Kadınlar Voleybol 1. Ligi Normal Sezon 22. Hafta: Beylikdüzü Voleybol İhtisas 0 - 3 Galatasaray HDİS

Günün Öne Çıkan Karşılaşmaları

• Türkiye Süper Ligi 26. Hafta: Göztepe - Çaykur Rizespor, 20.00, beIN Sports 1
• ING Basketbol Süper Ligi Normal Sezon 23. Hafta: Anadolu Efes - FE Bursaspor, 20.00, Tivibu Spor 2 & TRT Spor

Yan yana, uzaktan çalışma: Sococo
 

• Nedir?  Sococo uzaktan çalışmayı kolaylaştıran ve verimliliği artıran bir "online iş yeri" uygulaması olarak özellikle kültüründe uzaktan çalışma olmayan şirketlerin remote adaptasyonu kazanmasını kolaylaştıracak, hâlihazırda remote çalışan ekiplerin de birlikteliğini artıracak bir ara form sunuyor. Sococo’da kat planını ve dekorasyonunu seçebildiğiniz online ofislerde tüm ekipler bir araya geliyor. Kimin nerede, ne yaptığını görebilmek, uzaktan çalışma ile ofiste çalışma arasında bir yerde konumlanarak çalışan motivasyonunu güçlendiriyor; verimliliği ve iletişimi arttırıyor. Sococo’ya göre iş odaklı iletişim araçlarının birçoğu ekipleri yalnızca birbirine bağlarken Sococo ise ekipleri gerçek anlamda bir araya getiriyor.
   
• Öne çıkanlar: Kendi içinde mesajlaşma ve video konferans uygulamalarıyla gelen Sococo, birçok ekibin tercih ettiği Slack, Skype, GoToMeeting, Google Hangouts, Zoom gibi mesajlaşma ve video konferans araçlarıyla da entegre çalışabiliyor. Sococo ayrıca sunumlar ya da dokümanlar üzerinde ortak çalışmayı mümkün kılan ekran paylaşımı özelliği sunuyor. Öte yandan, davetli linkiyle tıpkı gerçek ofislerdeki gibi misafir ağırlayabildiğiniz Sococo ofisinizde müşterilerinizle ya da paydaşlarınızla görüşmek için onları ekibe eklemeniz gerekmiyor. Çalışan başı ücretlendirilen üyelik planları ise her boyutta ekip için avantajlı görünüyor. Kullanımı için MacOSX, Windows ve Linux işletim sistemlerinde çalışan uygulaması ya da Chrome tarayıcısı önerilen Sococo'nun nasıl çalıştığına göz atmak için bu kısa videoyu izleyebilir; organizasyonunuzun ayrıntılarını girerek ABD merkezli Sococo’nun Türkiye’deki ofisinden 14 günlük deneme sürümünüzü başlatabilirsiniz.

Küresel ekonomide resesyon endişeleri

İren Can Kuyucu

Salgının yarattığı ekonomik belirsizlik sonucunda yatırımcılar portföylerini nakit ve benzeri likit varlıklara ağırlık vererek yeniden yapılandırmak için hızla hareket ederken ekonomik faaliyetlerde yaşanan duraklama ve bunun uzaması beklentileriyle hisseler, küresel çapta tüm borsalarda değer kaybediyor. ABD piyasaları, geçtiğimiz hafta boyunca önemli kayıplar yaşadıktan sonra yeni haftanın ilk gününde de %12-13 bandında düştü. Dow Jones; puan bazında tarihindeki, yüzde bazında 1987’de yaşanan Kara Pazartesi’den beri en sert günlük düşüşünü gösterdi.

• Neler oldu: ABD merkez bankası Fed’in pazar günü akşam saatlerinde gelen faiz indirimi ve parasal genişleme programı açıklamalarına rağmen vadeli hisse kontratları düşüş göstererek dünkü satışların habercisi olmuştu. Sabah açılıştan hemen sonra S&P 500’de yaşanan kayıpların %8’i bulmasıyla New York borsasında (NYSE) geçtiğimiz haftadan bu yana üçüncü kez devre kesici tetiklenerek işlemler geçici olarak durduruldu. UBS Global Wealth Management Amerika Bölgesi Yatırım Baş Direktörü Yardımcısı Solita Marcelli, bu seferki durumun farklı bir kriz olduğunu ve düşük faizlerin evde oturan insanların talebini artırmayacağını söyleyerek Fed’in hamlelerinin bu nedenlerle etkisiz kaldığını belirtti. Dün gün sonu itibarıyla S&P 500, 2019’daki kazancının tamamını kaybetti. ABD sermaye piyasaları kurumu (SEC) Başkanı Jay Clayton, CNBC’ye yaptığı açıklamalarda piyasaların yüksek volatiliteye rağmen açık kalması gerektiğini söyledi. Borsaların kapatılması nadir olsa da New York borsası (NYSE) daha önce Ekim 2012’de Sandy Kasırgası sonrasında ve 2001 yılında 11 Eylül saldırıları sonrasında geçici olarak kapatılmıştı. Diğer yandan daha önce “korku endeksi” olarak bahsettiğimiz CBOE VIX, günü 82,7 puandan kapatarak tarihinin en yüksek seviyesine geldi. Endeksin önceki tarihi kapanış zirvesi 20 Kasım 2008’deydi (80,9 puan).
   
• Diğer piyasalar: Dün; Almanya, Fransa, İtalya ve İspanya’da endeksler %5,3 ile %8 arasında değişen düşüşler gösterdi. Asya’da Hong Kong, Çin ve Japonya borsa endeksleri de %2,5 ile %4 arasında değer kaybetti. Diğer yandan, geçtiğimiz hafta yatırımcılar gelişmekte olan ülkelerin borsa yatırım fonlarından (ETF) 4 milyar doları aşkın çıkış yaptı.
   
• Emtia: Altın, spot piyasada ons başına 1.457 dolara kadar düşerek geçtiğimiz kasım sonundan beri gördüğü en düşük seviyeye geldi. BMO Capital Markets’tan Stephen Gallo, salgın ortamında piyasalarda talebin fiziksel nakde kaydığını ve bu dinamik nedeniyle altın fiyatlarının düştüğünü söyledi. Diğer yandan, petrol fiyatları 2016 yılından beri ilk kez varil başına 30 doların altına geldi. Gün sonunda Brent petrol kontratları %11,8 düşüşle 29,9 dolardan işlem gördü.
   
• Ekonomik faaliyetler: Salgın nedeniyle dünya çapında birçok bölgede yerel ya da ulusal çapta karantina kararı alınması ve eczane, market gibi hayati işletmeler hariç birçok işletmenin geçici olarak kapatılması, ekonomik faaliyetlere sert bir darbe vurdu. ABD’de daha önce Başkan Trump hükümetinde görev yapmış olan ekonomist Kevin Hassett, CNN’de mart ayında ülkede 1 milyon kişinin işini kaybedebileceğini söyledi. Diğer yandan New York Fed’in dün açıkladığı genel faaliyet koşulları endeksi mart ayında 34,4 puan düşüşle negatif 21,5’e gelerek 2009’dan beri en düşük seviyesine geldi.
   
• Yakın gelecek: Bazı ekonomistler, küresel çapta bir resesyonun kapıda olduğunu ya da çoktan başladığını düşünürken bazı politika yapıcılar aksi görüşü savunuyor. Birleşik Krallık merkez bankası (BoE) Başkanı Mark Carney “resesyon” tahmini yapmayı reddederken Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde salgının “büyük bir şok” olarak kalacağını söylemişti. Harvard Üniversitesi’nden Profesör Kenneth Rogoff ise küresel bir resesyonun artık kaçınılmaz olduğunu ve %90 ihtimalle gerçekleşeceğini söylüyor. Kaliforniya Üniversitesi’nden (Berkeley) Profesör Maurice Obstfeld ise Çin, Avrupa ve ABD’de yaşanan gelişmeler göz önüne alınınca ciddi bir yavaşlamanın olmamasının olanaksız olduğunu belirtti. Goldman Sachs da pazar günü yayımladığı bir notta ABD ekonomisinin ilk çeyrekte %0 büyüyüp ikinci çeyrekte %5 küçüleceği öngörüsünü paylaştı.