We maken ons zorgen over toenemende spanningen in de samenleving’, aldus het Sociaal Cultureel Planbureau. De druk om partij te kiezen neemt toe. Dat zien we rond de Brexit, rond het presidentschap van Trump, in eigen land rond de opkomst van Forum voor Democractie, de tweet van Thierry Baudet over de jonge Zweedse klimaatactiviste Greta Thunberg. En how about vliegveld Lelystad en bedreigingen aan ondernemers die een rol spelen bij de aanleg van windmolens in Drenthe? Either you’re with us, or you’re against us.
Maar waar is dan de nuance? Is er nog ruimte in het stille, genuanceerde midden? Voor verbindende perspectieven? Worden niet-extreme meningen nog wel gehoord? Of uitgenodigd? En wie geeft hen stem? En wat moet je doen als je een genuanceerde mening hebt?
Je terugtrekken uit de discussie is ook geen oplossing. Maar elkaar verplichten tot dialoog werkt ook niet goed. |
|
Radicale nuance misschien? De vraag is: wat hebben we nodig om ons uit te (blijven) spreken, om onze stem te laten horen? Wat heb jij nodig om je uit te spreken? Zodat we vrijmoedig gesprek kunnen hebben. En samen bouwen aan een inclusieve, duurzame en welvarende samenleving.
Polarisatie en duurzaamheid hebben heel veel raakvlakken. Vaak verbaas ik me, regelmatig vind ik het verwarrend, en soms frustrerend. Daarom schreef ik er deze blog over. Een antropologische duiding van een Polariserend Klimaat. En er is nieuws, veel nieuws. En inspiratie, filmpjes. En ik deel het graag!
Hartelijke groet,
Walter
|
|
BLOG | Polariserend Klimaat
|
|
|
Als samenleving staan we voor twee grote uitdagingen: klimaatverandering en polarisering. En ze hebben alles met elkaar te maken.
“Building liveable communities isn’t rocket science. It’s much more complicated. The real solution will be in the hard, non-technical work of changing human behaviour” - Naomi Klein
Klimaatverandering
Klimaatverandering vergroot en verscherpt de reeds bestaande sociaal-economische ongelijkheden, binnen en tussen communities, landen en regio’s. “Our energy use, urbanisation, human mobility and the spread of information technology are speeding up the world to overheating. The world is overheated, too full and too fast, uneven and unequal" (Thomas Hylland Eriksen).
Polarisering
Polarisatie gaat over het omgaan met verschil. En dat vinden we moeilijk. We zien een verscherping van het maatschappelijke debat, minderheidsstemmen die niet gehoord worden, gesprekken die niet meer gevoerd worden omdat mensen elkaar niet meer willen horen of omdat mensen zich eruit terugtrekken. Het gaat over groepen mensen die niet meer met elkaar praten. Het gaat over mensen die zich niet gehoord voelen in hun onzekerheid over de toekomst.
In welke wereld willen we leven?
Klimaatverandering en polarisering gaan ook over macht. Over wie de grootste invloed heeft op wat er gebeurt, op dat wat normaal is, op de ordeningsprincipes van de wereld. Wie mag de norm bepalen? Wie niet? En met welke gevolgen? Het gaat over wie de energietransitie moet betalen, en wie er de vruchten van plukt. Over wie er moet betalen voor de verduurzaming van sociale huurwoningen.
Harald Welzer (Klimaatoorlogen) stelt: klimaatverandering is het gevolg van een onbeantwoorde culturele vraag: in welke wereld willen we met elkaar leven?”. En zo is polarisering ook een gevolg van het niet beantwoorden van dezelfde vraag.
Waar kunnen we landen?
We zijn uit verbinding. Uit verbinding met de plek waar we wonen en leven. Uit verbinding met de ander.
|
|
En misschien ook wel uit verbinding met onszelf. Uit verbinding met dat wat belangrijk is in het leven. Dat wat belangrijk is voor onszelfen voor de ander. En voor onze levende omgeving. Want de aarde is ons huis. De filosoof Bruno Latour schrijft: ‘Waar kunnen we landen?’, omdat klimaatverandering en polarisering in essentie gaan over hetzelfde: losraken van je plek en gemeenschap.
Opnieuw verbinding maken
De uitdaging is dan om weer verbinding te maken. Met de plek waar we leven, zodat we er de schoonheid van blijven zien, zodat we er ook weer voor gaan zorgen. En de uitdaging is om weer verbinding te maken met elkaar. En met onszelf.
Om dat te kunnen doen moeten we weer leren omgaan met verschillen tussen mensen, en met de polariteiten in onszelf. Dan helpt het om onszelf te oefenen in compassie met onszelf en met anderen, om minder snel te oordelen en meer vragen te stellen, om minder te praten en meer te luisteren, om minder te zenden en meer uit te wisselen.
Hoeveel verschil kun je aan? Met hoeveel verschil voel je je nog comfortabel? En wat heb je nodig om toch het gesprek te voeren met mensen die écht anders zijn of denken dan jij?
Diversiteit als gegeven
Diversiteit is een gegeven, hoe je ermee omgaat is interessant. De verschillen uitvergroten en vastzetten leidt tot polarisatie, het gesprek hebben over de verschillen, over wat voor mij belangrijk is en wat voor jou en hoe we dan nu verder moeten, maakt creatieve energie los.
Dat gaat over het bouwen van een inclusieve economie of samenleving, waarin iedereen zichzelf kan zijn. Waarin we niet alleen goed hebben omgaan met verschillen, maar er zelfs gebruik van maken. Makkelijk? Allerminst. Nodig?
Meer dan ooit.
Inclusie next level
De polarisering die klimaatverandering met zich meebrengt is een kans. Een kans om beter om te gaan met de aanwezige verschillen. Om weer verbinding te maken met onszelf, met anderen en de plek waar we leven. Een kans om te bouwen aan een rechtvaardige, inclusieve en welvarende samenleving.
|
|
|
|
In maart gaf ik een keynote voor de Green Business Club over duurzame stadslogistiek. Want duurzaamheid is geen technologische uitdaging, maar een cultuurvraagstuk. Dan helpt het als je snapt hoe je cultuur bouwt en verandert.
|
|
NIEUW | Antropologische Bootcamps
|
|
|
Leren kijken, begrijpen en veranderen door de ogen van een corporate antropoloog. Deze bootcamps zijn voor duurzaamheidsprofessionals die willen leren werken met cultuur, door beter te kijken, beter te begrijpen en beter te veranderen. Omdat duurzaamheid en inclusie cultuurvraagstukken zijn.
Antropologisch kijken
Via Human Dimensions geef ik met veel plezier deze tweedaagse training antropologisch kijken. Van binnenuit een (organisatie-)cultuur begrijpen. Manieren van luisteren en interviewen zonder meteen te willen begrijpen. Observeren en begrijpen voorbij je eigen denkkaders.
Bouwen aan een duurzaamheidscultuur
Duurzaamheid is niet alleen een technologische uitdaging maar veel meer een cultuurvraagstuk. Dan is het essentieel om te snappen hoe mensen cultuur vormen, hoe cultuur verandert en wat dat betekent voor MVO professionals en leiders. Via Impact Academy geef ik met veel plezier het Impact Atelier 'Bouwen aan een duurzaamheidscultuur'.
|
|
Training | Duurzaamheidscultuur bouwen | Impact Academy
In april gaf ik een training aan MVO-professionals 'Zo bouw je een duurzaamheidscultuur'. Supergaaf en bijzonder geslaagd want met een 8,8 gewaardeerd. Op 26 november opnieuw!
|
|
|
Keynote | Zo bouw je een sterke tribe! | De Drie Notenbomen
In april gaf ik de eerste keynote in een reeks van vier aan een zaal vol zorgondernemers. Over diversiteit en inclusie, macht en ranking, power en love, rituelen en leiderschap. Over contact maken. En de ander echt zien.
|
|
|
Masterclass | Storytelling voor Duurzaamheid | Impact Academy
Over de kracht van sterke verhalen, over hoe roddelen en verhalen ons helpen om samen te werken, over de rol van de storyteller en hoe je magie rond je verhaal creëert, over narratives of change en cultuurverandering.
|
|
|
Bootcamp | Antropologisch kijken | Human Dimensions
Met 16 professionals observatieskills trainen, interviewtechnieken oefenen, gave instructiefilmpjes van Jitske Kramer en met simulatie en echt veldwerk in Utrecht. Met andere ogen leren kijken naar dezelfde landschappen.
|
|
|
|
Artikel | Liefde haalt het nooit tot op de voorpagina
Prachtig Interview met Nasrdin Char: "We móéten de verschillen aangaan, want ze zijn er nu eenmaal. Nederland is niet meer het land van vijftig jaar geleden. Ik zie een hele diverse samenleving. Het is gewoon een feit dat we open moeten staan voor al die andere verhalen. Daar zit heel veel potentie in en heel veel rijkdom.”
|
|
|
Boek | Wij zijn het klimaat
Brief aan iedereen van twee Belgische scholieren en klimaatactivisten: "Dit is een brief aan iedereen, een brief die niemand uitsluit. En wij hopen dat iedereen hem leest. Want het gaat over verbinding. We zijn niet alleen, dat is niemand op deze planeet. We zijn allemaal met elkaar verbonden vanwege de aarde die we met elkaar delen. Het klimaat gaat ons allemaal aan. Wij zijn het klimaat".
|
|
|
|
Interview | Meedoen, Meebeslissen, Meepraten
Mooi interview met Jitske Kramer over haar nieuwe boek Jam Cultures. "Jammen vergt lef. Als je geen lef hebt kun je geen jamsessie doen. In organisaties en co-creatie is lef cruciaal. Het vergt lef om te zeggen wat je wil zeggen en echt te luisteren naar het tegengeluid van een ander”.
|
|
|
|
Artikel | Why we all need to stop worrying about climate change
Prachtig stuk over wat er nu zo nodig is:
"I think the fundamental answer lies in rebuilding our lives around connection. Connection to ourselves, to others and the world around us. Feeling at home in our own skin, having meaningful relationships and being friendly with our neighbours".
|
|
|
|
Soms zijn we meer verbonden met elkaar dan dat we weten.
Dit filmpje uit Denemarken geeft dit prachtig weer. Méér hiervan?
Check dan dit filmpje!
|
|
|
|
|
