αύριο στην Καθημερινή

ναι, με αυτό θα ξεκινήσουμε αυτή τη φορά. 
 

αύριο στην Καθημερινή, λέγω, 

γράφω για το μέλλον. 

πώς φαντάζεστε το μέλλον; 

για να είστε εδώ, το φαντάζεστε κάπως εφιαλτικό, με τον ίδιο τον αέρα να φλέγεται και τ' αποκαΐδια της Δημοκρατίας να ραίνουν τα κάτασπρα από τα ντέρτια μαλλιά σας. Κάπως έτσι. 

ΟΚ 

ο περισσότερος κόσμος, βεβαίως, φαντάζεται άλλα πράγματα. Είναι έμφυτο χαρακτηριστικό του ανθρώπου, η αισιοδοξία. Γι' αυτό ξεχνάμε ό,τι κακό έχει συμβεί και δεν μαθαίνουμε ποτέ τίποτε. Ό,τι είχε γίνει η Γερμανία τη δεκαετία του 1930 έγινε καρμπόν στη Ρωσία τη δεκαετία του 2010, και κανείς δεν ασχολήθηκε (το "κανείς" δεν είναι ακριβές, αλλά τέλος πάντων), έτσι θα πάμε και στην επόμενη πανδημία, κάνοντας τα ίδια λάθη, ξανά και ξανά.

Αλλά υπάρχει ένα πράγμα που θεωρούσαμε όλες και όλοι δεδομένο: ότι η τεχνολογία θα συνεχίσει να εξελίσσεται. Ότι κάθε λίγα χρόνια οι ζωές μας θα αλλάζουν χάρη στα τρομερά τεχνολογικά θαύματα που φτιάχνουν οι διάφορες εταιρείες και οι εντρπρνρ. Δεν είναι παράλογο. Όσοι γεννηθήκαμε στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα έχουμε συνηθίσει να ακούμε το αφήγημα ότι η τεχνολογία και η επιστήμη κάνουν τη ζωή διαρκώς καλύτερη και το έχουμε δει και στην πράξη, σε κάποιο βαθμό, βλέποντας κραυγαλέα χαρακτηριστικές αλληλουχίες να εκτυλίσσονται μπροστά μας, καθώς περνούν τα χρόνια (ασπρόμαυρη τηλεόραση -> έγχρωμη τηλεόραση -> κασέτα VHS -> ιδιωτικά κανάλια -> DVD -> κατεβασμένα avi από το ίντερνετ -> YouTube -> Netflix) ή (πικ απ -> κασετόφωνο -> walkman -> CD -> Napster -> iPod -> Spotify). 

Διάβασα πρόσφατα αυτό το βιβλίο, το οποίο εξηγεί αρκετά πειστικά ότι η διαρκώς επιταχυνόμενη τεχνολογική εξέλιξη δεν είναι μια αναπόφευκτη μοίρα και ότι, ίσα ίσα, φαίνεται ότι σε πολλά επιστημονικά πεδία είτε φτάνουμε σιγά σιγά προς ένα ταβάνι, είτε έχουμε φτάσει ήδη. 

Το κείμενο θα ανέβει το Σαββατόβραδο εκεί και τα εξηγώ μέσα όσο καλύτερα τα θυμάμαι, αλλά ήθελα να σας πω επιπλέον δύο ιδέες που δεν χώρεσαν. 

Η μία έχει να κάνει με τα όρια του ανθρώπινου μυαλού. Πού το λέει ότι είμαστε αρκετά έξυπνοι για να καταλάβουμε τους φυσικούς νόμους του σύμπαντος, τι είναι η σκοτεινή ενέργεια και πού είναι η σκοτεινή ύλη; Τα μυαλά μας έχουν πολλά γνωστά όρια: μπορούμε να αντιληφθούμε μόνο ένα μέρος του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος. Υπάρχουν ζώα που έχουν πολύ καλύτερη όσφρηση από εμάς. Η ακοή μας είναι περιορισμένη, δεν έχουμε ακριβή αντίληψη της θερμοκρασίας ή των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων γύρω μας. Σίγουρα υπάρχουν όρια και στην ευφυία μας. Μπορεί σήμερα να χτυπάμε το ταβάνι των ιδεών που μπορούν να γίνουν αντιληπτές από το 1,5 κιλό γλίτσας που έχουμε στο κεφάλι. 

Η δεύτερη έχει να κάνει με το ότι αυτή η επιβράδυνση που παρατηρείται στις επιστημονικές ανακαλύψεις και την παραγωγικότητα της επιστήμης, μοιάζει να εμφανίζεται και σε άλλους χώρους που έχουν να κάνουν με τη δημιουργία και τις ιδέες. Σε όλα τα πεδία, λέει, στη φιλοσοφία, στην πολιτική, στις τέχνες, εμφανίζονται ολοένα και πιο σπάνια "μεγάλες" ιδέες που αλλάζουν ριζοσπαστικά το status quo. Πολλή συζήτηση χωράει αυτό το θέμα, αλλά βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρουσα σκέψη την αναφορά που κάνει στη μουσική. Το λέει ως εξής: 

Η μουσική που φτιαχνόταν το 1960 ήταν αδιανόητη το 1940.
Η μουσική που φτιαχνόταν το 1980 ήταν, επίσης, αδιανόητη το 1960.
Σήμερα παράγεται περισσότερη νέα μουσική από οποτεδήποτε στην ιστορία της ανθρωπότητας -40.000 νέα τραγούδια προστίθενται στο Spotify κάθε μέρα. Αλλά, λέει, η μουσική που παράγεται σήμερα δεν αλλάζει δραματικά -η μουσική του 2020 είναι πολύ παρόμοια με τη μουσική του 2000 ή, έστω, δεν θα ακουγόταν καθόλου εξωπραγματική σε κάποιον χρονοταξιδώτη που μας ήρθε από τότε. 

Είναι πολύ ενδιαφέρουσα ιδέα και τη σκέφτομαι από τότε. 

Σας το προτείνω αυτό το βιβλίο, έχει μεγάλο ενδιαφέρον κατά τη γνώμη μου, παρά τους επιμέρους αστερίσκους. 

το βιβλίο του μήνα στο Bookworm

διαΝΕΟδιαβάσματα

αυτή την εβδομάδα είχαμε μια καινούργια έρευνα για το περιβόητο Ταμείο Ανάκαμψης που έχει ενδιαφέρον, αλλά επιπλέον την Τετάρτη κάναμε και μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για την ελληνική οικονομία.
Μπορείτε να διαβάσετε τη μεν εδώ και να παρακολουθήσετε τη δε εκεί. 

και τώρα, τα λινξ

Σχετικό με την εισαγωγή: η πυρηνική σύντηξη είναι ο τρόπος με τον οποίο τα αστέρια φέγγουν -και μια πηγή πεντακάθαρης ενέργειας που η επιστήμη προσπαθεί να τιθασεύσει εδώ και δεκαετίες. Αν είχαμε αντιδραστήρες πυρηνικής σύντηξης να παράγουν άφθονη ενέργεια χωρίς κανένα βλαβερό παραπροϊόν θα το είχαμε λύσει το θέμα της κλιματικής αλλαγής αλλά και την ενεργειακή ανεπάρκεια. Τα ορυκτά καύσιμα θα μπορούσαμε να τα αφήσουμε εκεί που ανήκουν: στο υπέδαφος. Το πρόβλημα, βεβαίως, είναι πως το να φτιάξεις ένα μικρό αστέρι που να καίει σε έναν αντιδραστήρα εδώ στη Γη είναι πάρα πολύ δύσκολο πράγμα. Τόσο δύσκολο, που πολλοί θεωρούν ότι δεν θα καταφέρουμε ούτε σε πενήντα χρόνια να λύσουμε τα τεράστια, θεμελιώδη προβλήματα που έχουν εμφανιστεί σε όλες τις εξαιρετικά δαπανηρές απόπειρες. Και υπάρχει, λέει, κι άλλο ένα πρόβλημα: μας τελειώνει το τρίτιο. 

Καινούργια συνέντευξη του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στο Wired.
Ναι, στο Wired. 

Η Οδησσός, περιμένοντας τους Ρώσους. Πολύ ενδιαφέρον το ότι ο δήμαρχος, ένας διεφθαρμένος αρχιμαφιόζος με δικαστικές υποθέσεις να εκκρεμούν εναντίον του, θεωρείται πλέον ήρωας της αντίστασης κατά των εισβολέων. Ακόμα και η αντιπολίτευση, που πάσχιζε να τον βάλει φυλακή, συνεργάζεται μαζί του για την άμυνα της πόλης. Ακόμα κι αν η Ουκρανία όντως δεν ήταν ένα συνεκτικό "έθνος" πριν από την εισβολή της Ρωσίας, τώρα είναι. 

Έβγαλε καινούργιο βίντεο ο αμερικανός κωμικός (και πρώην YouTuber) Μπο Μπέρναμ, και σας προτείνω να πάτε να το δείτε, δωρεάν (και χωρίς διαφημίσεις -περίπου) στο YouTube. Είναι ό,τι περίσσεψε από το αριστουργηματικό περυσινό "Inside", το έργο που έφτιαξε μόνος του μέσα σε ένα δωμάτιο κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Για την περίπτωση που δεν έχετε ανακαλύψει το Μπο Μπέρναμ, ορίστε. Μη χάσετε και την προηγούμενη παράστασή του -η κορύφωσή της στο τελευταίο νούμερο είναι μια από τις πιο συγκλονιστικές καλλιτεχνικές δημιουργίες που έχω δει στη ζωή μου. Εκείνο που τραγουδάει για τα μπουρίτο που ξεχειλίζουν με τα συστατικά τους. Ανυπέρβλητο αριστούργημα. 

Βλέπετε, υπάρχουν και κωμικοί που μπορούν να κάνουν καταπληκτική δουλειά χωρίς να κοροϊδεύουν τρανς άτομα και άλλους ευάλωτους και καταφρονημένους. #ΑΜΕΝΣΙΟΤΟ  

Κατά τα άλλα, επειδή δεν είχαμε αρκετούς λόγους να αγχωνόμαστε και να ανησυχούμε: φέτος αναμένεται επέλαση της μωβ μέδουσας στις ελληνικές παραλίες, επειδή τα νερά είναι πια πολύ πιο ζεστά από παλιά και η περίοδος αναπαραγωγής τους μεγαλώνει, αλλά και επειδή έχουμε αφανίσει/φάει τους θηρευτές τους (τα μεγάλα ψάρια). Αν χάσουμε και τις καλοκαιρινές παραλίες, πραγματικά, τι θα έχει απομείνει σε αυτήν εδώ τη χώρα; 

Όλοι έχουμε απόψεις για τα σόσιαλ μίντια και για τις επιπτώσεις τους στις κοινωνίες (κάποιοι περισσότερες από ό,τι άλλοι, γκουχ γκουχ) αλλά ένα σημαντικό πρόβλημα, λέει εδώ, είναι ότι δεν έχουμε αρκετές αξιόπιστες πληροφορίες για το πώς λειτουργούν στα αλήθεια. 

Οι Αμερικάνοι και τα όπλα τους. Ένα thread. 

Το άκαυστο βιβλίο. Ποιο άλλο. Το "Handmaid's Tale". Ωραία ιδέα. 

Εσείς ξέρατε ότι από το 2013 ως το 2019 όταν το Twitter σας ζήταγε τα κινητά σας τηλέφωνα για να χρησιμοποιήσετε αυτό το κόλπο ασφάλειας που σας στέλνει SMS με κωδικό για να ενεργοποιήσετε το λογαριασμό σας, μετά χρησιμοποιούσε τους αριθμούς των κινητών σας για να σας σερβίρει στοχευμένες διαφημίσεις; Η αρμόδια αμερικανική αρχή γι' αυτό το λόγο τις προάλλες επέβαλε πρόστιμο ύψους $150 εκατομμυρίων στην εταιρεία. 

"It's dishonourable for the British Museum to keep the Parthenon Marbles". No shit, Sherlock. 

Επίσης: ξέρατε ότι οι δισκογραφικές εταιρείες πιέζουν τους καλλιτέχνες τους να "προσπαθήσουν να γίνουν viral στο TikTok;". Από ό,τι φαίνεται, το TikTok είναι το μέρος όπου πάρα πολλοί άνθρωποι ανακαλύπτουν πλέον καινούργια μουσική.