Ha vogelaar,
Het gaat goed met LiveAtlas. In 2022 vulden al meer dan 550 vogelaars complete lijstjes in. Bij elkaar gaat het al om meer dan 14.700 lijstjes. Gemiddeld tellen we ruim een uur per lijst en hebben we al zeker 15.000 uur vogels geteld.
Ronkende statistieken, maar we doen het natuurlijk vooral omdat we het leuk vinden én omdat dit telwerk waardevolle informatie oplevert. Daarover lees je meer in deze nieuwsbrief.
Dit voorjaar zagen we dat verschillende soorten zwaluwen laat terugkeerden. Op de broedplaatsen van Boerenzwaluwen zien nestonderzoekers ook iets minder bezette nesten. De aantallen lijken dus ook wat lager (trefkans en aantal zijn niet per se 1-op-1 aan elkaar gerelateerd). Nu het broedseizoen van vogels al wat verder is gevorderd en veel broedvogeltellers klaar zijn met hun tellingen voor het BMP-project, is LiveAtlas een mooie manier om toch vogels te blijven tellen. De jaarrond trefkanspatronen laten ons leerzame dingen zien. Neem nu de spechten...
Veel leesplezier!
|
|
Interessante patronen bij spechten
Twee boeiende en schaarse spechten zijn de Middelste en de Kleine Bonte Specht, die eind februari het vaakst in de lijsten voorkomen. Op mooie, rustige ochtenden zijn spechten best vocaal en vallen ze meer op. De piek in juli bij Middelste Bonte Specht is waarschijnlijk te danken aan uitzwervende jonge vogels die dan op nieuwe plekken roepen. In het najaar volgt nog een periode waarin vogels met een territorium wat vaker roepen. De najaarspiek van de Kleine Bonte Specht wordt veroorzaakt door exemplaren die in deze periode gaan rondzwerven. Let eind juni ook op jonge spechten die nog luidruchtig vanuit hun nesthol 'kieken' of wat minder ervaren rondfladderen in het bos.
Wil je meer over het voorkomen en gedrag van deze soorten lezen, kijk dan op de website met soortinformatie van Sovon.
 
Illustraties: Elwin van der Kolk
|
|
Toepassingen LiveAtlas
Misschien heb je je weleens afgevraagd waar al die vogellijstjes voor gebruikt kunnen worden.
Eén van de toepassingen is de zogenaamde relatieve dichtheidskaart: een kaart die op basis van lijsten waarvan we weten welke soorten er geteld zijn, de dichtheid van een bepaalde soort voorspelt ten opzichte van andere locaties. Zoals in de Vogelatlas.
In combinatie met gegevens uit andere telprojecten hebben we recent ook LiveAtlas-gegevens gebruikt om zulke kaarten te maken voor het Natuurloket.
Mochten er ergens plannen zijn voor ruimtelijke ontwikkelingen, dan kunnen de kaarten inzicht geven in het waarschijnlijke voorkomen van beschermde soorten. Met die voorkennis kan er onderzoek ter plekke plaatsvinden. |
|
|
|
Relatieve dichtheid Grutto (broedseizoen). Beeld over 2021
|
|
Nieuwe migration mapping tool
Europese gegevens van vogeltellingen én ringmeldingen worden sinds kort gecombineerd om risico's op vogelgriep in kaart te brengen. Op vraag van de European Food Safety Agency hebben het Euro Bird Portal en Euring samen met medewerkers van de BTO een nieuwe website ontwikkeld waarop je de interactieve kaarten van vogels door het jaar heen kunt bekijken. Een boeiende combinatie van gegevens! Ook de lijsten van LiveAtlas gaan mee in deze kaarten.
Neem eens eens een kijkje op de: Migration Mapping Tool |
|
|
Soortgroepen aanvinken
Met LiveAtlas kun je naast vogels ook de soortgroepen dagvlinder, libellen, sprinkhanen en krekels en zoogdieren tellen.
In de winter is het geen probleem om de soortgroepen dagvlinders, sprinkhanen en krekels en libellen aan te hebben staan tijdens een telling, omdat er nauwelijks tot geen exemplaren van deze soortgroepen gezien worden. Maar bij een telling tijdens het zomerhalfjaar is dat anders; let goed op bij het starten van een telling. Welke staan er aangevinkt?
De actieve soortgroepen hebben een groen vinkje en moeten dan ook daadwerkelijk geteld worden. Anders worden lege lijsten van soortgroepen als volledig beschouwd, terwijl ze niet geteld zijn.
Via de instellingen rechts bovenin je scherm kun je tijdens de telling de actieve soortgroepen eventueel nog aanpassen.
|
|
|
5 vragen aan: Stephen Tas uit Den Haag
|
|
Hoe is je deelname aan LiveAtlas begonnen?
Samen met Rob Berkelder, jullie wel bekend, sta ik regelmatig in de Haagse duinen trekvogels te tellen. Hij vertelde over het initiatief van LiveAtlas, waarbij mensen zoals hij (en Ik) vogels registreren door heel Nederland. Er werden meer mensen gezocht. Dit soort lijstjes houd ik al jaren bij. Waar ik ook heen ga, alles wat ik zie wordt genoteerd. Dus nu loop ik ook regelmatig rond met mijn verrekijker om de nek en telefoon in de hand en noteer ik wat ik zie.
Je bent heel fanatiek. Waar ben je actief?
In principe ben ik altijd actief, dus in heel Nederland. Als ik een wandeling maak, kan ik een telling maken. Maar ik woon in Den Haag en daar ben ik het meest actief; de stad is superinteressant en divers. Meestal check ik even waar in de afgelopen jaren nog geen blok is geteld en dan pak ik die mee. Of het nou onderweg naar het werk is, tijdens een avondwandeling of een zondagmiddag. Ik kijk altijd om me heen.
Wat maakt meedoen leuk?
Ik tel graag alles wat los en vast zit. Wat het leuk maakt is de eenvoud van de app die we kunnen hanteren. Drie keer klikken en de drie Kauwen die overvliegen zijn genoteerd.
|
Het mooie is dat je niet gekoppeld bent aan een specifiek uurhok, maar dat je kan variëren. Het maakt niet uit welke dag of hoe laat. Ik kijk als landschapsontwerper veel om me heen, bezoek verschillende gebieden en zie dus veel. Dus ik doe gewoon waar ik veel plezier aan beleef: vogels kijken en nu ook nog kwantificeren.
Heb je nog dingen voor het team die volgens jou beter kunnen?
Ik wandel ook wel trajecten en dan houd ik me niet precies aan de kilometerhokken. Soms gaan mijn routes door twee hokken. Het zou wel mooi zijn als je naderhand een digitale schaar zou hebben om de route in twee delen te kunnen knippen.
Leukste lijstje of waarneming?
Het leukste lijstje is voor mij lastig te bepalen. Ik vind het leuk als er opmerkelijke soorten opduiken op opmerkelijke plekken. Dat kunnen grote gele kwikken zijn op een kaderand te midden van drukke stadwegen, groepen Kruisbekken over de stad enzovoort. Het is leuk om te zoeken naar de grootste variatie in een kilometerhok. Ik heb een keer 78 verschillende soorten geteld.
|
|
Wie valideren de lijstjes?
Per ongeluk een verkeerde soort invoeren of het verkeerde kilometerhok selecteren waarin je een uur telt. Het overkomt iedereen weleens. Om de gegevens in de database van LiveAtlas zo goed mogelijk te houden, kijken we achter de schermen geregeld naar de binnenkomende lijstjes. Dat doen we samen met validatoren uit verschillende regio's. Misschien heb je al eens een mailtje van ze gehad. Dit zijn de validoren die je een handje helpen om je lijsten zo goed mogelijk te verwerken:
- Friesland en Groningen: Koert Scholten
- Noord-Holland: Kees Scharringa
- Flevoland en Utrecht: Albert de Jong
- Drenthe en Overijssel: Harm Meek
- Zuid-Holland: Rob Berkelder
- Gelderland en Limburg: Fred Hustings
- Zeeland en Noord-Brabant: Hidde Bult
Meer info over validatie lees je hier.
|
|
|
Veel plezier in het veld!
Groeten van het team en de validators: Paul van Els, Fred Hustings, Albert de Jong, Gerard Troost, Erik van Winden. Koert Scholten, Kees Scharringa, Rob Berkelder, Harm Meek, Hidde Bult en Fred Hustings.
Contact met het team
|
|
|
|
|
|
|
|
|
