Copy
Vlaanderen Departement VLAAMSE REGERING Mail onleesbaar?
Bekijk de online versie
 
 
 
Onderzoek naar Bodemvervuiling met PFOS en PFAS
19 juni 2021
 
 

Geachte <<Functie>>,
Beste <<Aanspreking>> <<Naam>>,

Naar aanleiding van de bodemverontreiniging rondom de site van 3M in Zwijndrecht, staat onderzoek naar PFOS (perfluoroctaansulfonzuur) en PFAS (perfluoralkylstoffen, de ruimere groep van producten) hoog op de agenda. In de zone rond 3M werden afgelopen week voorzorgsmaatregelen uitgevaardigd.

Ook op andere plaatsen kunnen deze stoffen door het gebruik van producten, de uitstoot van fabrieken, incidenten of het blussen van branden met fluorhoudend blusschuim, in het milieu terechtgekomen zijn. Omdat er mogelijk nog andere bronnen in Vlaanderen aanwezig zijn, start op vraag van de Vlaamse Regering een inventarisatieronde met oog op het verder verzamelen van meetgegevens en informatie. En daarvoor doen we graag een beroep op uw hulp.

Bodemonderzoek op locaties met verhoogd risico op PFAS-verontreiniging
Uit een inventarisatiestudie die OVAM heeft uitgevoerd naar het voorkomen van een bodemverontreiniging met PFAS, bleek dat de grootste kans op het aantreffen hiervan bestaat bij:

  • productieterreinen van PFAS (3M te Zwijndrecht en Chemours te Mechelen)
  • oefenterreinen van brandweer (door structureel gebruik van fluorhoudend blusschuim)
  • terreinen waar in het verleden een zware industriële brand heeft gewoed, die geblust werd met dergelijk schuim
Daarnaast is er een kleinere kans op het aantreffen van verontreiniging op locaties waar PFAS gebruikt werden. Op en rond de productieterreinen van PFAS wordt momenteel reeds bijkomend onderzoek uitgevoerd.

Om de mogelijke risico’s op de volksgezondheid zo snel mogelijk in kaart te brengen, wil de Vlaamse Regering ook voor andere locaties met een verhoogd risico op verontreiniging gedetailleerd laten onderzoeken of en in welke mate er PFAS werden gebruikt. Op en rond die terreinen laten we verkennende bodemonderzoeken uitvoeren. Bedoeling is om daarbij voorrang te geven aan de terreinen met de grootste kans op verontreiniging.

Om dit te kunnen doen, hebben we zo precies mogelijke informatie nodig over de risico-activiteiten en -locaties. U kunt ons hierbij helpen.

Inventarisatie oefenterreinen brandweer, brandweerkazernes en terreinen waar grote brand heeft gewoed

Wij vragen u om ons, met betrekking tot uw grondgebied, informatie te bezorgen over:
  • huidige of vroegere oefenterreinen van de brandweer (met structureel gebruik of opslag van fluorhoudend blusschuim)
  • huidige of vroegere brandweerkazernes (met gebruik of opslag van fluorhoudend blusschuim). Volgens de informatie van Netwerk Brandweer werden in sommige van de 165 brandweerkazernes korte kwaliteitstesten gehouden met onder andere fluorhoudend schuim. Deze kazernes willen we in beeld brengen en onderzoeken.
  • terreinen waar in het verleden een zware industriële brand gewoed heeft en waar werd geblust met fluorhoudend blusschuim. Volgens informatie die we bekwamen van Netwerk Brandweer gaat het voornamelijk over bluswerken van grote oppervlaktes brandende vloeistoffen.
Aan de provinciebesturen is gevraagd om ons de informatie aan te leveren die beschikbaar is op hun niveau.

Inventarisatie andere locaties waar PFAS werden gebruikt
Naast bovenstaande sites is er een kleinere kans op het aantreffen van verontreiniging op locaties waar PFAS gebruikt werden. Ook daar willen we duidelijkheid verschaffen.

Een algemeen overzicht van die activiteiten (met overeenkomstige Vlarem- en Vlarebo-rubrieken) en indicatie van de kans dat er PFAS werden gebruikt, vindt u hier (PDF). 

We hebben ook specifieke lijsten opgesteld van terreinen in uw gemeente, waar mogelijks activiteiten worden uitgeoefend waarbij PFOS of PFAS worden of in het verleden werden gebruikt. Deze informatie is gebaseerd op bij de Vlaamse overheid beschikbare informatie, zoals de afgeleverde milieuvergunningen of informatie in de gemeentelijke inventaris.  

Het overzicht van de bedrijven die we zo gevonden hebben voor uw gemeente en een overzichtskaart kan u via onderstaande URL’s consulteren:
  • <<Excel info ja>>
  • <<Kaart info ja>>
We vragen u om na te kijken of de informatie u correct lijkt. U kunt ons deze informatie bezorgen door het overzicht te downloaden en gecorrigeerd/aangevuld aan ons terug te bezorgen.

Enkel activiteiten die na 1970 hebben plaatsgevonden, zijn hierbij relevant, gelet op de periode waarin deze stoffen werden geproduceerd en gebruikt.

Verdere aanpak bodemonderzoeken
Voor de bodemonderzoeken hanteren we volgende fasering:
  • Op de relevante brandweeroefenterreinen en hun directe omgeving worden zo snel mogelijk bodemonderzoeken uitgevoerd. Prioriteit wordt gegeven aan terreinen nabij woonzones en drinkwaterwinningen.
  • Op en rond terreinen waar hoge kans bestaat dat geblust werd met PFOS-houdend schuim (bv. omdat er een ernstige chemische brand heeft gewoed), zullen ook op zeer korte termijn bodemonderzoeken worden uitgevoerd. Prioriteit wordt ook hier gegeven aan terreinen nabij woonzones en drinkwaterwinningen.
Omdat op bovenstaande terreinen de kans op verontreiniging met PFOS het grootst is, worden de staalnames uitgevoerd binnen de maand. Daarna worden ook de analyses met spoed uitgevoerd. De termijn hiervoor bedraagt ongeveer 2 weken, maar wordt beïnvloed door het aantal nodige analyses en de laboratoriumcapaciteit beschikbaar in Vlaanderen en Nederland.
  • Voor de brandweerkazernes gaan we in samenwerking met de brandweer gedetailleerd na of er een reële kans is dat fluorhoudend schuim werd gebruikt.  Vervolgens voeren we op de relevante terreinen bodemonderzoeken uit, opnieuw met prioriteit aan locaties in of nabij woonzones en nabij drinkwaterwinningen.
  • Bij de bedrijfsactiviteiten waar een kans bestaat of PFAS of PFOS werd gebruikt, wordt in detail onderzocht of dat effectief het geval is of was. Vaak is de rubrieksindeling van de betreffende bedrijven namelijk te generiek om uitsluitsel te geven over de precieze bedrijfsactiviteiten. Op de relevante terreinen worden in een volgende fase bodemonderzoeken uitgevoerd. De hoogste prioriteit wordt gegeven aan locaties in of nabij woonzones en drinkwaterwinningen.
Van zodra resultaten beschikbaar zijn uit deze onderzoeken (ook wanneer reeds een onderzoek werd uitgevoerd, maar waar we nog niet beschikken over de resultaten), koppelen we deze met de bijhorende duiding én de noodzakelijke gevolggeving ervan, zo snel mogelijk naar u terug.

Onze concrete vraag aan u
We vragen u om ons de informatie over de oefenterreinen van de brandweer met structureel gebruik of opslag van fluorhoudend blusschuim zo snel mogelijk te bezorgen. 

Wij vernemen graag uiterlijk 1 juli uw feedback met betrekking tot terreinen waar in het verleden een ernstige industriële brand gewoed heeft en waar werd geblust met fluorhoudend blusschuim, zodat we deze zo snel mogelijk kunnen laten onderzoeken.

Uiterlijk 15 juli ontvangen we graag uw feedback met betrekking tot de andere terreinen, zodat we hier zo snel mogelijk kunnen uitklaren waar er daadwerkelijk bodemonderzoeken moeten gebeuren en deze kunnen inplannen.

U kunt ons uw input voor de inventarisatie van risicoterreinen bezorgen via PFASinventarisatie@ovam.be.

Als voorzorgsmaatregel worden de risicolocaties versneld gescreend op PFAS in bodem en grondwater. Deze screening zal toelaten de gemeten waarden te toetsen aan de normen en waar nodig voorzorgsmaatregelen te implementeren.

Voorlopige voorzorgsmaatregelen volksgezondheid
In afwachting van de resultaten uit dit bijkomend onderzoek adviseert het agentschap Zorg en Gezondheid om in heel Vlaanderen - en dus ook op en rond potentieel vervuilde sites – de aanbevelingen inzake de voedingsdriehoek te checken. Gebruik daarbij een mix van voeding van verschillende bronnen.  Dit algemeen advies geldt niet voor de regio rond Zwijndrecht, waarvoor reeds een specifiek advies werd opgemaakt op 14 juni 2021.

Het Agentschap Zorg en Gezondheid adviseert u om lokaal ‘no regret’ maatregelen te treffen, in de omgeving van 
  • brandweeroefenterreinen waar structureel fluorhoudend blusschuim werd gebruikt of opgeslagen
  • sites waarop een zware industriële brand heeft gewoed, waar gebruik gemaakt werd van PFAS houdende blusschuimen.
Deze maatregelen zijn bedoeld om de risico’s voor de volksgezondheid te beperken. U vindt hier een brief van agentschap Zorg en Gezondheid met meer details over deze maatregelen.

Meer informatie
Voor meer informatie met betrekking tot deze bevraging kan u contact opnemen met PFASinventarisatie@ovam.be.

Voor al uw andere vragen over dit thema kan u terecht op de website https://www.vlaanderen.be/pfos-vervuiling of kan u contact opnemen met pfas@vlaanderen.be.
 
Wij danken u alvast hartelijk voor uw hulp!

Vriendelijke groeten,

BART SOMERS, viceminister-president van de Vlaamse Regering en Vlaams minister van Binnenlands Bestuur, Bestuurszaken, Inburgering en Gelijke Kansen

ZUHAL DEMIR, Vlaams minister van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme

WOUTER BEKE, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding
 






This email was sent to <<Email Address>>
why did I get this?    unsubscribe from this list    update subscription preferences
Opdrachthouder coördinatie aanpak PFAS-verontreiniging · Roderveldlaan 1 · Antwerpen 2600 · Belgium