Oproep voor schoolleiders: in gesprek voor afstudeeronderzoek 

Onze stagiaire Silvana Janssen doet voor haar Masterthesis onderzoek naar duurzaam basisonderwijs. Ze heeft de afgelopen tijd bestaande literatuur en onderzoeken doorgenomen en nu wil zij met schoolleiders in gesprek.

Silvana zoekt ongeveer 10 schoolleiders om te interviewen. Goed om te weten: het interview van ongeveer een uur vindt digitaal plaats. De vragen die aan bod komen gaan over de verschillende thema's van de Whole School Approach, zoals het curriculum en professionalisering. Er wordt een audio-opname gemaakt om alle interviews goed te kunnen verwerken. Het liefst worden de interviews in de komende weken gepland.

Kun jij in de komende maand een uur in je agenda vrijmaken voor zo'n gesprek? Mail dan Silvana of bel haar op 0624852936. Ook voor vragen over het onderzoek kun je bij haar terecht. Het delen van deze oproep wordt op prijs gesteld!

Docenten gezocht: meewerken aan klimaatinspiratiekaarten!

Geef je les in maatschappijleer, aardrijkskunde, scheikunde, natuurkunde, wiskunde, biologie, Nederlands, Engels of kunst? Ben je geïnteresseerd in klimaatthema’s als droogte, hitte, wateroverlast en overstromingsrisico’s? Vind je dat deze thema’s veel meer en beter aangeboden kunnen worden binnen jouw vak? Dan is dit ontwikkeltraject iets voor jou!

Jouw inbreng als vak-kenner wordt erg gewaardeerd! Voor het ontwikkeltraject Klimaatinspiratiekaarten zoekt het team van Eco-schools docenten vanuit het middelbaar onderwijs die graag mee willen denken over de uitwerking van deze lesideeën vanuit het eigen vakgebied. Van jou wordt gevraagd om ideeën aan te dragen, passend bij je vak. 

De eerste online bijeenkomst is op maandag 21 juni van 16:00-17:00. 

Recensie 
Chris Maas Geesteranus deelt in deze nieuwsbrief (Lid via de VVM, sectie NME) recensies over onderwijsboeken m.b.t. duurzame ontwikkeling. Heb je vragen of suggesties voor boeken? 
Laat het Chris weten! 

Bespreking van het boek: Ecologie leren en onderwijzen
Mieke Kapteijn, Marcel Kamp en Els de Hullu
2018, NVON.
    
'Voor deze nieuwsbrief maar weer eens een ‘stevig’ onderwijsboek ter hand genomen: ‘Ecologie leren en onderwijzen’. Geschreven door de NVON-leden Mieke Kapteijn, Marcel Kamp en Els de Hullu. Uitgegeven door de NVON zelf, in 2018. Dat leidt ook tot een ‘stevige’ recensie.

Met dit didactiekboek kunnen leraren (vooral biologieleraren en dito studenten aan universitaire lerarenopleidingen zijn de doelgroep) en onderwijsorganisaties wel een tijdje zoet zijn. Want het is een bijzonder degelijk, doorwrocht werk. Juist omdat de auteurs de onderwijs- én leerprocessen werkelijk van allerlei kanten bekijken. Ik vind het zó degelijk dat ik me afvraag of lezers niet wat ongemakkelijk, schrikachtig zullen reageren wanneer ze het in handen krijgen. Er zijn zóveel aspecten waarmee ze rekening kunnen/zouden moeten houden dat sommigen (vast niet allemaal, maar toch) de moed misschien in de schoenen zinkt. Als ze het tenminste als een leesboek beschouwen en niet als een naslagwerk. Maar, eerlijk is eerlijk: de auteurs hebben geprobeerd om die massa informatie ook ‘in te klinken tot hapklare brokken’,  zoals een auteur het omschreef. En verder schrijft deze auteur me:

“Verder hebben we hard er aan gewerkt dat het boek op allerlei manieren geopend kan worden: leraren kunnen starten met een willekeurige leeractiviteit. We hebben daarin veel haakjes gestopt die hen moeten verleiden om zich te verdiepen in de lappen tekst van de eerste 100 blz. Dat lijkt ook zo vaak te werken. Ze bezoeken dan makkelijk de website waarop veel materiaal staat dat ingezet kan worden ‘voor de les van morgenvroeg’”.

Er is nog een andere oplossing voor: eerst gebruiken tijdens een na/bijscholing om ermee te oefenen. Maar gezien de grote hoeveelheid informatie kun je je voorstellen dat dit niet allemaal, zelfs niet in een lessenserie, kan worden verwerkt. Ik begin bijna te geloven dat zo’n boek vooral geschikt is voor een langere leerperiode.'

 Lees hier de uitgebreide recensie.

Filmpje duurzame studentenweek Utrecht 2021

In deze video vertelt Giuseppe je meer over Leren voor Morgen: waar we vandaan komen, waar we ons mee bezighouden, wat duurzaam onderwijs inhoudt, wat de WSA is, hoe de SDG's samenhangen met duurzaam onderwijs en waar we naartoe gaan. Bekijk snel de video!

Interview over duurzaamheid in het MBO

Elke maand interviewt Roos Wemmenhove een deelnemer aan de SustainaBul MBO voor het vakblad Profiel. Sinds de laatste nieuwsbrief zijn er alweer 2 nieuwe interviews online gekomen.  Lees hier het interview met Marjan Nijenbanning van Terra, duurzame MBO docent van 2020 en lees ook het interview met Simone Kleinhout en Froukje Zumbrink, duurzaamheidscoordinatoren bij Yuverta.

Verslag en actielijnen circular skills symposium 2021

In de opbrengsten van het in mei georganiseerde digitale symposium van Circular Skills zijn vijf actielijnen uitgezet die allemaal gebaseerd zijn op de geleerde lessen van afgelopen jaren.
De 5 lessen in het kort: 

1. Ontwikkel authentieke, regionale leeromgevingen voor een circulaire economie met stakeholders in en rondom het onderwijs. 
2. Bouw aan een community (of meerdere communities) van docenten om samenwerken aan en samen leren over de circulaire economie te bevorderen.
3. Haal op wat er al is ontwikkeld op gebied van het aanleren van circulaire vaardigheden en zet dit aanbod zo effectief mogelijk in.
4. Werk samen met schoolleiding en management en met onderwijsplatforms om visie en leiderschap te ontwikkelen op onderwijs voor een circulaire economie.
5. Blijf de rol van facilitator van gezamenlijke leer- en veranderprocessen doorontwikkelen.

Lees ook het volledige verslag! Voor vragen over dit verslag kun je contact opnemen met Daan. 

Introductie jongerenvertegenwoordiger VN

'Dag allen! Ik ben Manal Moussane en momenteel bekleed ik de functie jongerenvertegenwoordiger Mensenrechten en Veiligheid van Nederland naar de Verenigde Naties. Lange titel, maar kort gezegd heb ik de eer om twee jaar lang de input van jongeren op te halen én mee te nemen naar internationaal podium. De Sustainable Development Goals zijn dan de grote richtlijnen die we in gedachte houden. Ik zeg ‘we’ omdat Nederland momenteel een team van maar liefst 8 jongerenvertegenwoordigers heeft op 4 verschillende mandaten. Ik wil mij, binnen het mandaat mensenrechten en veiligheid, extra hard gaan inzetten om jongerenparticipatie binnen het onderwijs te bevorderen. Ik ben daarnaast ook geneeskunde en biomedical sciences studente aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Aangezien Leren voor Morgen is opgericht in het kader van SDG 4 en ik vanuit datzelfde kader opereer, lijkt het me een goede aansluiting. Ons langetermijndoel draait om het opstellen van een adviescommissie van jongeren bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. In samenwerking met meerdere SDG 4 allianties wil ik proberen dat plan zo effectief mogelijk uit te werken. Enerzijds ben ik dus op zoek naar input en anderzijds ook op zoek naar steun voor dit plan en dus samenwerking. Ik zie jullie hopelijk allemaal snel een keertje tijdens een e-vergadering maar voel je vooral vrij om ook privé contact met mij op te nemen.' 

UNESCO- World conference on Education for Sustainable Development

Leren voor Morgen was onderdeel van de Nederlandse delegatie van de UNESCO- World Conference on Education for Sustainable Development. Tijdens deze drie-daagse conferentie met 2800 deelnemers uit 161 landen, met een indrukwekkende line-up van maar liefst 85 ministers, werden goede voorbeelden gedeeld en verschillende rapporten en een toolbox gedeeld.

In de Berlin Declaration, ondertekend door alle deelnemende landen, werden overheden opgeroepen om leren voor duurzame ontwikkeling een kerndeel te laten zijn van onderwijs in elk land.

Vooraankondiging nieuw te stichten middelbare school in Utrecht

Sinds het begin van dit jaar hebben Jacomijn de Vries en Guido Bastiaans (bestuurders van de stichting O3-Nederland) de handschoen weer opgepakt om een nieuwe middelbare school in Utrecht te stichten. Een school die zich in haar onderwijs expliciet richt op leren voor duurzame ontwikkeling. De komende tijd zullen zij jullie in onze nieuwsbrieven en via onze socials regelmatig informeren over dit interessante proces en de verschillende fases waaruit het stichten van een school bestaat. De website gaat 1 juli live!

En de naam van de school? O3-Utrecht is de naam waarmee zij het initiatief indienen. De hoofdletter O staat voor onderwijs en het cijfer 3 is de verwijzing naar de balans tussen 3 gebieden van duurzame ontwikkeling; People, Planet, Prosperity.

Schooldakrevolutie: al een kwart van de scholen heeft zonnepanelen 

De schooldakrevolutie in Nederland zet door: bijna 770.000 leerlingen krijgen onderwijs op en over zonne-energie. Op dit moment wekt 25% van alle scholen in het primair- en voortgezet onderwijs duurzame energie op. Op 2.246 scholen liggen 307.044 zonnepanelen, die samen goed zijn voor een uitstootreductie van 48.000 ton CO 2  per jaar.
 

Vacature allround communicatiemedewerker

Ben jij iemand die de zonnepanelen op schooldaken onderwerp van het gesprek weet te krijgen? Stichting Schooldakrevolutie heeft als doelstelling om alle schooldaken te voorzien van zonnepanelen. Het is onze missie om alle kinderen in Nederland te laten leren op én over zonne-energie. We hebben een geweldige functie voor iemand die onze missie van de (school)daken wil schreeuwen. Lees de volledige vacature.

Friesland College wint de Energie Ontwerp challenge 2021

Met een windmolentje van recycled plastic dat als bouwpakket geleverd kan worden, wint studententeam D.O.N.E. de Energie OntwerpChallenge van Stichting SMARTCirculair. Juryvoorzitter Ruud Koornstra over dit ontwerp: “Dit slimme windmolentje sluit naadloos aan bij de energiebehoefte van mensen in ontwikkelingslanden die nu een euro per dag moeten betalen om hun aggregaat te laten draaien. Als ze al zonnecellen hebben dan is opslag vaak nog een probleem. Dit windmolentje is verrassend vanwege de eenvoud, het gebruik van gerecyclede materialen, componenten zoals een fietsdynamo, het aerodynamisch ontwerp, een opschaalbaar plan en de lage productiekosten.'' Ook een ander studententeam van Friesland College haalde met Blue Glow, dat energie haalt uit lichtgevende algen, een prijs binnen. Lees verder over deze mooie inzendingen. 

Neem deel aan de SustainaBul VO! 

 In het MBO is de SustainaBul al enkele jaren met heel veel enthousiasme ontvangen en het aantal deelnemers (en aandacht ervoor) groeit. Wij breiden dit jaar de SustainaBul VO verder uit, wat betekent dat er meer scholen uit het VO mee kunnen doen!

De SustainaBul is een digitale zelfscan die scholen helpt om inzicht te krijgen in duurzaamheid binnen de school. Samen met andere scholen inventariseer je wat er op je eigen school al gebeurt en ga je in gesprek om met elkaar te leren. In het najaar worden de ingevulde zelfscans gerankt en maken we een winnaar bekend. 

Deelnemende scholen geven aan dat het hen helpt om duurzaamheid binnen de school een plek te geven en om duurzaam onderwijs verder te brengen. Daarnaast verrast het hen dat er vaak al veel meer op hun school gebeurt dan zij dachten. Ook inspireert deelname aan de SustainaBul hen, doordat zij goede en soms verrassende voorbeelden zien van wat anderen doen. Redenen genoeg om mee te doen!

Lees meer op onze website of bekijk direct de vragenlijst op vo.sustainabul.com! Meedoen kan met elke VO-school.

Deelnemen aan de SustainaBul MBO is weer mogelijk!

Deelname aan de SustainaBul MBO voor de editie van 2021 is nog steeds mogelijk. Interesse? Of ken je mensen die interesse hebben? Bekijk en deel dan het filmpje over de SustainaBul MBO, gemaakt door Studenten van het Mediacollege Amsterdam in opdracht van Leren voor Morgen. Klik hier voor meer informatie over de SustainaBul MBO.

Wageningen University & Research wint de SustainaBul HO!

Op 28 mei 2021 werd de SustainaBul, dé duurzaamheidsranglijst voor het Nederlandse hoger onderwijs, uitgereikt tijdens de Groene Peper.

Na grondig onderzoek door 30 studenten vanuit heel Nederland is Wageningen University & Research (WUR) bovenaan de ranglijst geëindigd, gevolgd door Hogeschool Van Hall Larenstein en de Universiteit van Amsterdam. 

WSA nieuwe website

Onze nieuwe website van de Whole School Approach (WSA) staat online! Op deze website vind je heldere uitleg over wat de WSA inhoudt, waarom het belangrijk is en hoe het in de praktijk werkt. 

De 21e eeuw vereist een (duurzame) omslag in de manier waarop we met elkaar en de aarde omgaan. Een belangrijke vraag daarbij is: Hoe verankeren we duurzaam doen en denken structureel in ons DNA? De WSA biedt een integrale aanpak die als uitgangspunt op scholen (en bedrijven) kan worden gebruikt om deze transitie naar een groene en sociale wereld vorm te geven. Bezoek snel onze nieuwe website!

Gratis praatplaten voor moestuinlessen

Geeft jouw organisatie moestuinlessen of zijn er in jouw regio moestuincoaches actief op scholen? Met 8 nieuwe praatplaten op A3-formaat kunnen begeleiders op vernieuwende wijze (extra) verdieping geven aan de lessen.

GDO heeft deze educatiemiddelen ontwikkeld in samenwerking met Utrecht Natuurlijk, De Groene Belevenis en Omgevingsdienst regio Utrecht. Dit gebeurde in opdracht van Jong Leren Eten. De platen en een handleiding kun je gratis downloaden en ook voor drukwerk vind je de juiste specificaties.

Smaaklessen in de klas!

Zijn jullie bezig met het schoolplan van volgend jaar? Maak ruimte voor Smaaklessen! De school is een goede plek om over gezond en duurzaam eetgedrag te leren. Door voedseleducatie aan te bieden maken kinderen eerder gezonde en duurzame voedselkeuzes en weten ze hoe ze een gezonde maaltijd kunnen bereiden. Smaaklessen leert je hoe je dit op kunt nemen in periodes, kan laten aansluiten op je reguliere lesmethodes of tijdens een projectweek kan implementeren. Alle lessen staan gratis op het lesportaal Chef. 

Nieuw lesmateriaal Plastic Fashion

Plastic Soup Foundation heeft een nieuwe les voor het voortgezet onderwijs ontwikkeld. In deze les wordt de relatie tussen kleding, fast fashion, (plastic)vervuiling en gezondheid besproken. Leerlingen doen onderzoek naar hun kleding. Waar komt hun kleding vandaan en welke materialen zijn ervoor gebruikt? Wat is de relatie tussen kleren en de plasticsoep, en in hoeverre schaden ze onze gezondheid?

 Deze les is gratis online beschikbaar voor verschillende niveaus en sluit goed aan bij de vakken aardrijkskunde, biologie, CKV, O&O, leefstijl en mentorles. Bekijk de lessen voor vwo, havo en vmbo-t en vmbo-bk(g).

Nieuw initiatief Modemaat brengt kennis over mooie en lelijke kant van mode naar het onderwijs

Het nieuwe educatieplatform ModeMaat, opgericht door Sophie Holterman, maakt zich sterk voor meer kennis over kleding door middel van vakoverstijgend lesmateriaal, dat niet alleen gaat over designerkleding, milieuvervuiling en arbeidsomstandigheden, maar ook over identiteit en historische context. Scholen kunnen bij ModeMaat een schoolbreed project boeken en geïnteresseerden kunnen zich inschrijven voor de nieuwsbrief met gratis lesmateriaal.

Lees hier meer.

Nieuw aanbod Wageningen Pre-University havo vwo

Het nieuwe aanbod nascholingen en Docent Ontwikkelteams (DOT) van Wageningen Pre-University voor havo vwo staat online! De thema’s voor 2021/2022 zijn: Duurzame ontwikkeling, Onderwijsvernieuwing, De Stad van de Toekomst, De Toekomst van de Landbouw, Klimaatverandering, Ecologie en Praktische scheikunde. Bij de meeste thema’s van deze nascholingen hebben wij ook passende lesmaterialen, projecten of practica. Maak daarnaast vrijblijvend kennis met het DOT van jouw keuze tijdens de kennismaking!

Bekijk het gehele aanbod op www.wur.nl/teacheracademy of www.wur.nl/docentontwikkelteam.

Een lespakket voor het mbo, over de toepassing van biodiversiteit en kringlooplandbouw op melkveebedrijven, is in samenwerking tussen Wageningen University & Research en bijna alle Nederlandse groene mbo-scholen ontwikkeld. De belangrijkste doelen van het pakket zijn studenten actief betrekken bij deze thema’s en leren om doelgericht te werken aan een meer natuurinclusieve melkveehouderij.

Biodiversiteit, kringlooplandbouw en natuurinclusieve melkveehouderij staan sterk in de belangstelling. Wat kun je er aan doen en hoe kan het bijdragen aan het verdienmodel van de melkveehouder? Het nieuwe lespakket geeft antwoord op deze vragen. Het lespakket is geschikt voor het combineren van e-learning, klassikaal- en in de praktijk leren. In de docentenhandleiding is meer informatie te vinden over de navigatie van het lespakket en de manieren om de lessen middels blended learning toe te passen. Voor meer informatie over dit lespakket kun je contact opnemen. 

Nieuwe online databank met ruim 600 bronnen voor natuur- en milieueducatie

Sinds 1970 zijn er veel publicaties verschenen over natuur- en milieueducatie en over leren voor duurzaamheid. Veel van die publicaties zijn nu nog steeds waardevol. Ongeveer 600 ‘bronnen’ zijn nu opgenomen in een online kennisbank. Deze databank is vrij toegankelijk voor alle professionals, vrijwilligers en studenten die op dit brede werkterrein actief zijn. Dit project is tot stand gekomen op initiatief van enkele (oud-)NME-ers onder leiding van SME.

Korting van 15% op een DesignWeek

DesignWeek@School biedt duurzaamheidschallenges aan rondom verschillende Sustainable Development Goals. Zij gebruiken Design Thinking en nieuwe technologie in hun challenges. Zo leren leerlingen hoe ze zelf bij kunnen dragen aan een duurzame wereld, stimuleer je creativiteit en probleemoplossend vermogen én werk je aan digitale geletterdheid. Om te vieren dat de scholen alweer even open zijn en verdere soepelingen van de corona-maatrelen eraan komen, bieden zij een aantrekkelijke korting van 15% op een DesignWeek. Om daarvan gebruik te kunnen maken, meld je je voor 18 juni aan via floor@designweekatschool.nl. De DesignWeek mag ook in schooljaar 2021-2022 plaatsvinden.

Webinar kennisdeling challenges en hacketons in het MBO

24 juni 15:30 - 17:00

Hacketons en challenges kunnen een mooie onderwijsvorm zijn om duurzaamheid een plek te geven in het curriculum. Teams kan je interdisciplinair samenstellen, onderwerpen uit de praktijk zijn interessant voor studenten en stimuleren eigenaarschap over het leerproces. Wat zijn de do’s en dont’s als je hacketons en challenges voor studenten organiseert? Hoe vind je geschikte opdrachten? Hoe begeleid je studenten succesvol? Welke onderwerpen spreken aan? Welke rol kunnen externe partijen vervullen in de organisatie van zulke challenges/hacketons? Deze onderwerpen bespreken we na een gezamenlijke aftrap graag in kleine groepen tijdens een kennisdeelsessie op donderdag 24 juni van 15.30-17.00 uur via zoom. Deelname is gratis. Meld je bij Roos aan en geef bij aanmelding ook aan welke van bovenstaande vragen je het meest aanspreekt.