κάμποσα χρόνια πριν, όταν η διαΝΕΟσις ήταν ακόμη στα πρώτα της βήματα, είχαμε βγει στη γύρα

και συναντούσαμε υπουργούς της κυβέρνησης, αρχηγούς των κομμάτων και εκπροσώπους φορέων, για να τους πούμε τι κάνουμε αφενός και για να μας πουν κι αυτοί τα ενδιαφέροντα και τις προτεραιότητές τους, για να δούμε πώς θα μπορούσε ένας οργανισμός σαν το δικό μας να τους βοηθήσει και, μέσω αυτών, να βοηθήσει και τη χώρα. Μια μικρή παρένθεση εδώ για να σας πω ότι τότε, ειδικά στην αρχή-αρχή, κάποιοι μας έβλεπαν με μισό μάτι. Συναντούσαμε υπουργούς, γενικούς γραμματείς και στελέχη της κυβέρνησης και μας υποδέχονταν με δυσπιστία, επιφυλακτικότητα, σχεδόν με μούτρα. Μέχρι μια μαγική στιγμή στη συνάντηση, ένα κρίσιμο σημείο, μετά από το οποίο όλα άλλαζαν. Τότε, βλέπετε, ο περισσότερος κόσμος δεν είχε καταλάβει πώς λειτουργεί η διαΝΕΟσις. Οπότε κάποια στιγμή τους εξηγούσαμε πώς διαλέγουμε τις έρευνες, πώς συντονίζουμε τις ομάδες, ποιοι είναι οι στόχοι και, κυρίως, πως ό,τι κάνουμε το χρηματοδοτούμε μόνοι μας, ότι δεν κάνουμε έρευνες για λογαριασμό άλλων επί πληρωμή και ότι δεν παίρνουμε χρηματοδότηση από απολύτως κανέναν άλλον (φορέα, ίδρυμα, κράτος, Ε.Ε.) πέραν του ιδρυτή του οργανισμού. Σε εκείνο ακριβώς το σημείο, το πρόσωπό τους φωτιζόταν, έλαμπε. Καταλάβαιναν ότι δεν έχουν έρθει να τους ζητήσουν λεφτά και, ως δια μαγείας, μεταμορφώνονταν. Ακόμα και οι πιο στριφνοί υπουργοί μετά από αυτό μας ανοίγονταν και μας έλεγαν με λεπτομέρειες τι θα ήθελαν να κάνουν και τι χρειάζονται για να κάνουν τη δουλειά τους καλύτερα. Κλείνει η παρένθεση. 

Κατά τη διάρκεια αυτής της γύρας συναντήσαμε και σχεδόν όλους τους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων (του "δημοκρατικού τόξου", εννοείται) με τους οποίους είχαμε επίσης πολύ γόνιμες και ουσιαστικές κουβέντες. Όταν συναντήσαμε τον τότε αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αυτός ήρθε στη συνάντηση με ένα μπλοκάκι. Ήξερε τι είναι η διαΝΕΟσις πια, δεν χρειαζόταν να του κάνουμε μεγάλη εισαγωγή, αλλά αυτός είχε στο μπλοκάκι σημειωμένα θέματα που τον ενδιαφέρουν, και με σειρά προτεραιότητας. Το πρώτο θέμα που είχε πάνω πάνω στη λίστα ήταν η "προσχολική αγωγή". Εγώ, να σας πω την αλήθεια, την είχα ακουστά τη μελέτη του Τζέιμς Χέκμαν τότε, ήξερα ότι είναι ένα σημαντικό και παραγνωρισμένο θέμα, αλλά εκείνη την εποχή είχαμε μνημόνια, βαθιά κρίση, το διακύβευμα ήταν να βγούμε, το πώς θα έρθει η ανάπτυξη. Δεν την είχαμε και πολύ ψηλά στη δική μας ατζέντα την προσχολική αγωγή. Αλλά το ψάξαμε περισσότερο μετά από εκείνη τη συνάντηση και, όντως, διαπιστώσαμε ότι εδώ υπάρχει ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα και μια τεράστια ευκαιρία. Και έτσι το 2017 κάναμε μια δημοσιογραφική έρευνα που κατέγραφε την κατάσταση και εξηγούσε γιατί η προσχολική αγωγή είναι, πράγματι, η σημαντικότερη "εκπαιδευτική" βαθμίδα από όλες, ακόμα κι αν πολλοί δεν την σκέφτονται ως "εκπαίδευση". Και παρόλα αυτά η Ελλάδα δεν είχε καν "curriculum", ένα "πρόγραμμα σπουδών" για τους παιδικούς σταθμούς, αντίθετα με τις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες. 

Μετά από αυτή την έρευνα το βάλαμε το θέμα στην ατζέντα μας για τα καλά. Το ανάφερα παντού, με κάθε ευκαιρία, ειδικά όταν με καλούσαν να μιλήσω για το δημογραφικό (σχετίζονται πολύ). Κάποιες από τις λύσεις που πρότεινε η έρευνα, δε, υλοποιήθηκαν πιο πρόσφατα, όπως η έναρξη της υποχρεωτικής εκπαίδευσης από τα 4, αντί για τα 5 χρόνια. Το λογικό επόμενο στάδιο, εφόσον είχαμε καταγράψει το μεγαλύτερο πρόβλημα που απέμενε στο θέμα της προσχολικής αγωγής θα ήταν, βεβαίως, να προτείνουμε και κάποια λύση. Οπότε μέσα σε όλα τα υπόλοιπα, κάποια στιγμή το 2019 αρχίσαμε να συγκεντρώνουμε και μια ομάδα παιδαγωγών και ειδικών που θα υλοποιούσε το εξής φιλόδοξο: θα έφτιαχνε curriculum για τους ελληνικούς βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς. 

Μια μέρα, μέσα στις περυσινές καραντίνες, μιλούσα στο τηλέφωνο για άσχετο θέμα με την υφυπουργό Εργασίας Δόμνα Μιχαηλίδου (που είναι μέλος του policy lab της διαΝΕΟσις από πριν ασχοληθεί με την πολιτική) και πάνω στη κουβέντα τη ρώτησα για τις προτεραιότητές της εκείνη την εποχή. Και μου είπε δύο: κάτι για τα γηροκομεία και την προσχολική αγωγή. 

Ώπα, είπα. Την προσχολική αγωγή; Κι εμείς κάνουμε για την προσχολική αγωγή. 

Για να μη σας τα πολυλογώ, η υφυπουργός είχε φτιάξει μια επιτροπή για να μελετήσει το θέμα της προσχολικής αγωγής, που είναι εν μέρει αρμοδιότητα του Υπουργείου Εργασίας (και εν μέρει του Υπουργείου Εσωτερικών -αυτό το θεματάκι των συναρμοδιοτήτων είναι μέρος του προβλήματος). Η επιτροπή, υπό το συντονισμό του καθηγητή του Yale Κώστα Μεγήρ (τον οποίο η Δόμνα Μιχαηλίδου είχε στρατολογήσει όταν τον είχε συναντήσει στη Σέριφο και της είχε μιλήσει για το θέμα, πάνω στο οποίο έχει δουλέψει εκτενώς) είχε μάλιστα -εντελώς τυχαία- την πρώτη της συνεδρίαση προγραμματισμένη για την επόμενη ημέρα. 

Όπως αντιλαμβάνεστε, συμμετείχαμε σε αυτή τη συνεδρίαση.

Και μάθαμε ότι η επιτροπή, τα μέλη της οποίας φυσικά δεν αμείβονταν, είχε τρεις στόχους, ένας εκ των οποίων ήταν η κατάρτιση ενός "προγράμματος" για τους παιδικούς σταθμούς, αλλά δεν είχε πόρους ή μια ομάδα εργασίας που θα έκανε την πρακτική και χρονοβόρα δουλειά της έρευνας και του γραψίματος. Υποθέτω ότι με αρκετό χρόνο και λίγη τύχη θα τα έβρισκαν και τα δύο. Κάποια στιγμή στο μέλλον. Εμείς όμως είχαμε κι από τα δύο. Οπότε οι δυο πρωτοβουλίες κούμπωσαν και έγιναν ένα πρότζεκτ. Με το συντονισμό του Κώστα Μεγήρ (που είναι πλέον και μέλος του advisory board της διαΝΕΟσις) και της Φαίης από την διαΝΕΟσις, με τη συνεισφορά των μελών της επιτροπής του Υπουργείου και με τη δουλειά της ομάδας ειδικών που συγκρότησε και χρηματοδότησε η διαΝΕΟσις, το πρόγραμμα, που πήρε την ονομασία "Κυψέλη", άρχισε να φτιάχνεται. Και πριν από λίγες μέρες, τελειώσαμε την επεξεργασία ενός white paper που το περιγράφει με λεπτομέρειες.      
 

την ερχόμενη Δευτέρα βγαίνει σε διαβούλευση

Θα έχουμε και ένα webinar την ερχόμενη Τετάρτη για να το συζητήσουμε, μπορείτε να έρθετε να το παρακολουθήσετε. Στη συνέχεια, αφού δουν και σχολιάσουν το white paper όλοι οι αρμόδιοι φορείς και οι ειδικοί που έχουν γνώμη για αυτά τα πράγματα, κι αφού πάρει την τελική του μορφή, το Υπουργείο θα το υλοποιήσει πιλοτικά σε επιλεγμένους παιδικούς σταθμούς ανά την Ελλάδα (πιθανότατα από τις αρχές του 2022). 

σας το είχα πει ότι αυτή την ιστορία "θα σας την πω κάποτε" 
 

μή νομίζετε ότι τα ξεχνάω αυτά

αύριο στην Καθημερινή

γράφω για το θέμα της επικοινωνίας, για το ότι μέσα στη χειρότερη πανδημία του αιώνα εμείς ενάμιση χρόνο τώρα αδυνατούμε να συζητήσουμε με σωστό, δομημένο και απλό τρόπο για τα βασικά. Είναι ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα. 

Το κείμενο θα ανέβει το Σαββατόβραδο εκεί. 
 

ένα απόσπασμα:

"Δεν είναι μόνο το ότι δεν μαθαίνουμε τα σωστά νούμερα για την πανδημία και το τι σημαίνουν. Είναι ότι έτσι, όλη η συζήτηση για μια παγκόσμια κρίση που έχει ήδη προκαλέσει το θάνατο τουλάχιστον 4 εκατομμυρίων ανθρώπων και έχει τινάξει στον αέρα την παγκόσμια οικονομία εξακολουθεί να γίνεται με λάθος τρόπο. Εξακολουθούμε να ακούμε άσχετες πληροφορίες, θολά, αντιφατικά μηνύματα και να μην ασχολούμαστε με τις βασικές, κρίσιμες πτυχές αυτού που μας συμβαίνει. Ακόμα και σήμερα δεν έχει γίνει κοινή γνώση το πώς μεταδίδεται αυτός ο ιός (σχεδόν αποκλειστικά από τον αέρα) ή το πού (σχεδόν αποκλειστικά σε κλειστούς, ανεπαρκώς αερισμένους χώρους). Ακόμα και σήμερα δεν έχει εξηγηθεί καλά το πώς και πόσο καλά λειτουργούν τα εμβόλια και το πώς πρέπει να προσεγγίζουμε σε ατομικό επίπεδο τις πιθανότητες σοβαρών παρενεργειών. Την ώρα που στην Ελλάδα σήμερα θα έπρεπε να συζητάμε μέρα νύχτα για τον εξαερισμό των κτιρίων, ασχολούμαστε με το αν θα βάλουμε“50%” ή 85%” πληρότητα στα εστιατόρια (νούμερα τα οποία κανείς δεν εξηγεί από πού βγήκαν, παρεμπιπτόντως)".

τα βιβλία του καλοκαιριού στο Bookworm

τέλος, λίγα λινξ

Αυτό το φαινόμενο που οι άνθρωποι παλιά -αλλά όχι πολύ παλιά- φαίνονταν πολύ πιο γέροι σε σχέση με τους ανθρώπους που ζουν σήμερα είναι κάτι που με απασχολεί και, τολμώ να πω, με συναρπάζει. Μια νέα έρευνα τεκμηριώνει ότι είναι αληθινό φαινόμενο και ότι δεν φταίνε οι κακές φωτογραφίες. Ερευνητές από τη Φινλανδία έκαναν εξετάσεις σε άτομα ηλικίας 75-80 ετών πριν από 28 χρόνια, και τις επανέλαβαν και σε άτομα της ίδιας ηλικίας σήμερα. Βρήκαν πολύ σημαντικές διαφορές. Οι εβδομηνταπεντάρηδες σήμερα περπατούν πιο γρήγορα, έχουν περισσότερη δύναμη στα χέρια και πολύ περισσότερη στα γόνατα από ό,τι είχαν οι παλιοί και έχουν καλύτερη μνήμη και καλύτερες διανοητικές ικανότητες. Αυτό είναι ενδιαφέρον και σημαντικό. Πέραν όλων των άλλων, σημαίνει ότι καθώς αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής δεν προστίθενται απλά περισσότερα χρόνια γηρατειών στη ζωή μας -μάλλον προστίθενται περισσότερα χρόνια μέσης ηλικίας. 

Παρεμπιπτόντως, δεν ξέρω αν το έχετε προσέξει: εδώ και μερικές εβδομάδες έχω γίνει "verified" στο Twitter. Δεν έχω παρατηρήσει μεγάλες διαφορές στη ζωή μου έκτοτε. 'Ισως μόνο να αναλογίζομαι τον "κανόνα της Προέδρου" λίγο πιο συχνά. Αλλά ίσως να υπάρχει και κάτι άλλο, πιο υπόγειο. Μια εξωτερική, αντικειμενική επιβεβαίωση ότι υπάρχω. Όχι αρκετά ισχυρή για να καταρρίψει τη βαριά, σκοτεινή αλήθεια. Μα κάτι, που να κάνει την ψευδαίσθηση λίγο πιο στέρεα και πλήρη.  

Ανακοίνωσις: επιτέλους μπορείτε να δείτε την ταινία της Μαριάννας Κακαουνάκη "Invisible", ένα ντοκιμαντέρ για γκιουλενιστές πρόσφυγες που διέφυγαν κυνηγημένοι από την Τουρκία αναζητώντας καταφύγιο στη δική μας χώρα. Προβάλλεται στο -online για φέτος- Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Την είχαμε δει παλαιότερα και μας άρεσε πολύ -περιέχει κι ένα plot twist αβάσταχτο. 

Εξαιρετικά ενδιαφέρον θρεντ για την οικονομική κατάσταση της εταιρείας του Τραμπ, η οποία βρίσκεται σε σοβαρά νομικά μπλεξίματα και, αν ισχύουν αυτά που γράφει εδώ, στα πρόθυρα μιας τιτάνιας χρεοκοπίας. 

Άλλο ένα ενδιαφέρον θρεντ, με ό,τι χρειάζεται να ξέρετε για το Brexit. 

Εκείνο το χωριό, όπου καταγράφηκε το ρεκόρ υψηλότερης θερμοκρασίας στην ιστορία του Καναδά (49,6C!) δεν υπάρχει πια. Σχεδόν όλα τα σπίτια έγιναν στάχτη στη γιγάντια πυρκαγιά που ακολούθησε. 

Ένας αμερικανός αστυνομικός παραδέχτηκε on camera ότι έβαλε ένα τραγούδι της Τέιλορ Σουίφτ να παίζει στο κινητό του, καθώς πολίτες τον βιντεοσκοπούσαν (όπως έχουν δικαίωμα), ώστε να μην μπορούν μετά να ανεβάσουν τα βίντεο στα σόσιαλ μίντια. Ως γνωστόν, οι αλγόριθμοι κατεβάζουν αυτόματα βίντεο που περιέχουν copyrighted περιεχόμενο, και κάποιοι αστυνομικοί στις ΗΠΑ έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούν αυτό το κόλπο για να αποτρέπουν τους πολίτες από να τους ελέγχουν. 

Ο καλύτερος τίτλος άρθρου της χρονιάς; Ο καλύτερος τίτλος άρθρου της χρονιάς. 

Τέλος, επειδή την προηγούμενη φορά σας έστειλα το email σε εντελώς απροσδόκητη ώρα (πρωί Παρασκευής, από εδώ) και μπορεί να το χάσατε, να, ξανά, οι ιστορίες σας.