Nationaal onderzoek naar talen en dialecten in Nederland
Ongeveer een kwart van de 15-plussers gebruikt thuis het meest een andere voertaal dan het Nederlands. Daarbij kan het gaan om een dialect, om een regionale taal als Fries, Limburgs en Nedersaksisch, of om een andere taal, zoals Engels, Pools of Turks. Het gebruik van regionale talen en dialecten verschilt per regio, maar ook opleiding en leeftijd zijn van invloed. Dit blijkt uit cijfers van het CBS-onderzoek Sociale samenhang en welzijn, dat in 2019 onder ruim 7,5 duizend personen is uitgevoerd. Leonie Cornips van het Meertens Instituut werkte aan het onderzoek mee.  
 Lees meer.

Alles begint met A genomineerd voor Taalboekenprijs
Dit najaar wordt (voor de derde keer) de Taalboekenprijs toegekend – een onderscheiding voor het beste boek over (de Nederlandse) taal. De prijs, waaraan een geldbedrag van € 3000 verbonden is, wordt uitgereikt op 2 oktober, aan het begin van de Week van het Nederlands. Er zijn vijf boeken genomineerd, waaronder Alles begint met A van letterkenner Diedrik van der Wal van het Meertens Instituut. Lees meer.

Nieuw overzicht van de volkskundige vragenlijsten 1989 - 2004
De vragenlijsten van het Meertens Instituut vormen de oudste en grootste verzameling van het instituut. De eerste dialectvragenlijst werd in 1931 verzonden; in 1934 volgde de eerste volkskundevragenlijst en in 1946 de eerste naamkundevragenlijst. In totaal zijn meer dan 220 papieren lijsten uitgezet. De vragenlijsten zijn een heel interessante bron voor onderzoek. Er wordt gewerkt aan de nadere ontsluiting van het materiaal en in dat kader is een nieuw overzicht gemaakt om een lacune op te vullen. Het nieuwe overzicht betreft de periode 1989-2004.
Lees meer.

Doet u mee aan de koeientaalquiz?
Er is een nieuwe vragenlijst beschikbaar voor het Meertens Panel, de groep informanten die een paar keer per jaar vragen beantwoordt over alledaagse leefcultuur en taalgebruik. De vragenlijst gaat deze keer over een onderwerp dat nog niet eerder aan bod gekomen is: koeientaal. Taalwetenschapper Leonie Cornips doet onderzoek naar de talige en communicatieve overeenkomsten tussen dieren en mensen. In de quiz laten we u geluiden horen die koeien in diverse situaties maken. Kunt u de betekenis van de geluiden achterhalen? Naar de quiz. 

Meer weten over het koeientaalonderzoek? Bekijk het onderstaande filmpje.

Vurige liefde - Peter Jan Margry
Hoe het dorpje Welberg in de jaren 30 en 40 van de vorige eeuw korte tijd de uitverkoren plek op aarde leek – en het Vaticaan vervolgens snoeihard ingreep. Peter Jan Margry kreeg van het Vaticaan als enige toegang tot het archiefmateriaal over de dramatische en traumatische kwestie 'Janke Gorissen'. Overrompeld door een niet eerder in Nederland geziene, wonderbaarlijke mystiek wierpen katholieken zich massaal aan de voeten van deze zieneres. De kerkelijke leiding liet het fenomeen betijen, maar ook uit de hand lopen. Kardinaal De Jong werd door het Vaticaan gedwongen ‘Welberg’ in de doofpot te stoppen. De affaire, het ingrijpen en de (on)waarheden brachten een trauma met zich mee dat nog altijd nadreunt. Lees meer.

Tracing slavery. The politics of Atlantic memory in The Netherlands - Markus Balkenhol
Looking at the ways in which the memory of slavery affects present-day relations in Amsterdam, this ethnographic account reveals a paradox: while there is growing official attention to the country’s slavery past (monuments, festivals, ritual occasions), many interlocutors showed little interest in the topic. Developing the notion of “trace” as a seminal notion to explore this paradox, this book follows the issue of slavery in everyday realities and offers a fine-grained ethnography of how people refer to this past – often in almost unconscious ways – and weave it into their perceptions of present-day issues. Lees meer.