12 Ekim Salı sabahından herkese günaydın. 96 yıl önce bugün, beden eğitimi tarihimizin önemli isimlerinden Selim Sırrı Tarcan'ın yeni bir şekil verdiği zeybek dansı ilk kez İzmir'de Atatürk'ün karşısında oynandı. Selim Sırrı Bey Haftalık Mecmua Neşriyatı arasında yayımlanan “Yeni Zeybek Raksı” isimli broşürde bu olayın basındaki yankılarını şöyle aktarıyordu: “1925-13 Teşrinevvel Salı günü akşamı Reis-i Cumhur Gazi Mustafa Kemal Paşa Hazretleri İzmir’de Kız Muallim Mektebini teşrif buyurmuşlardı. Gazi Paşa tarafından ezhar olunan arzu üzerine terbiye-i bedeniye müfettiş-i umumisi Selim Sırrı Bey yetiştirdiği talebelerinden Mualla Hanım’la birlikte tertib ve ihya eylediği Zeybek raksını oynadılar. Bu o kadar cazib ve hoş bir manzara idi ki sahneden gözleri bir an ayırmak mümkün olmuyordu. Bilhassa Gazi Paşa Hazretlerinin mahzuziyeti çehrelerinde okunuyordu. Oyunu tekrar ettirdiler. Müteakkiben yanlarına davet edip Selim Sırrı Bey’e iltifat ettiler..."

İzmir’de subayken zeybeklere ve zeybek oyunlarına ilgi duyan Selim Sırrı Bey, anılarında buraya kadar olan süreci şöyle anlatıyordu: “1313 (1896) senesinde Yunan aleyhimize ayaklanmıştı. Ben de o zaman henüz mektebden zabit çıkmış ve İzmir’e memur edilmiştim. Manisa’dan, Aydın’dan, Denizli’den akın akın gelen redifler İzmir’de toplanıyordu. Bu askerlerin hemen hepsi de çam bölmesi gibi iri yarı zeybeklerdi. Gündüzleri talim yapıyor, geceleri meşaleler yakarak zeybek oynuyorlardı. İşte bu seyrine doyulmaz merdane raksları o zaman görmüş ve hayran olmuştum. Meşrutiyetin ilanını müteakip İsveç’e terbiye-i bedeniye tahsiline gitmiştim. Halkın millî duygularını çok kuvvetli buldum. Halk şarkılarına ve danslarına fazla ehemmiyet verdiklerini gördüm... Orada karar vermiştim. Vatana avdette ilk işim millî raksların ihyasına çalışmak olacaktı.” Devamını şöyle anlatır: “1916'da bir metot dahilinde başlangıç ve sonu malum, muayyen figürleri olan bir zeybek raksı vücuda getirmeğe karar verdim. Bunun için evvela zeybek türküleri içinde beğendiğim 'Sarı Zeybek' türküsüne daha canlı, daha neşeli bir beste yaptım. Sonra da 9/8'lik bir dans havası vücuda getirdim. Adına Selim Sırrı Zeybeği dedim.” Mayıs 2010'da Emin Nedret İşli NTV Tarih için yazmıştı.

Günün müziği, 1932 Kahire Arap Musikisi Kongresi'ne Türkiye'den katılan Tanburî Mesud Cemil'in yorumuyla kaydedilen Muhayyer Aksak bir "Sarı Zeybek"... 

Karanlık ve ezeli gündemimiz: Siyasi cinayetler

“Daha bunlar iyi günleriniz. Başınıza neler gelecek.” Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 26 Mayıs 2021’de yaptığı bu açıklama dört buçuk ay sonra siyasi gündemin baş köşesine oturdu. Erdoğan bu ifadeyi memleketi Rize’de İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in maruz kaldığı sataşmalar sonrasında kullanmıştı. Kendisi de 21 Nisan 2019’da Ankara Çubuk’ta saldırıya uğrayan CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Mersin ziyaretinde basın mensuplarının sorularını yanıtlarken Erdoğan’ın sözlerini hatırlatarak siyasi cinayetlerden kaygılı olduğunu dile getirmişti. Kılıçdaroğlu daha sonra basından gelen bir soru üzerine “Bu tehdit değil midir? Bir siyasi parti liderine saldırı olacak ve ülkeyi yöneten kişi kalkıp şu cümleyi kullanacak. Ne anlama geliyor? Herhalde sevgi anlamına gelmiyor, herhalde kucaklama anlamına gelmiyor” cevabını da verdi. “Gerilimden uzak duracağız, sakin olacağız” vurgusu yapan muhalefet liderinin çağrısına rağmen iktidar ve muhalefet çevrelerinden karşılıklı açıklamalar gelmeye devam ediyor.

İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Koray Aydın, Sözcü gazetesine verdiği röportajda “Siyasi suikastlar yapılacağı yönünde bizim de aldığımız duyumlar var” ifadelerini kullandı. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun da sosyal medya hesabından yaptığı açıklamalarda “Ülkemizde korku iklimi oluşturmayı amaçlayan bu tür iddiaları gündeme getirenleri ellerindeki bilgileri savcılarımızla paylaşmaya davet ediyoruz” diyerek muhalefete tepki gösterdi. Hikayenin başrolündeki isimlerden Akşener ise Altun’un açıklamaları için “Atanmışlara cevap vermiyorum” derken “siyasi suikast” meselesini gündemde tutmama taraftarı olduğunu belirtti. Ayrıca DEVA Partisi lideri Ali Babacan, Kılıçdaroğlu'nun siyasi cinayetler endişesinde haklı olduğunu belirtirken, AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş da "Türkiye'de bir daha hiç kimse faili meçhul cinayetleri diriltme dönemine geri dönemeyecektir" açıklamasında bulundu.

• Kabine Toplantısı'nın ardından açıklamalar yapan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, iklim krizi ve göç konularında yapısal değişikliklerin hayata geçirildiğini duyurdu. Buna göre İçişleri Bakanlığı'na bağlı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü'nün statüsü yükseltildi ve Göç İdaresi Başkanlığı'na dönüştürüldü. Ayrıca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın ismi Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı olarak değiştirildi; Bakanlık bünyesinde İklim Değişikliği ve Uyum Koordinasyon Kurulu ile İklim Değişikliği Başkanlığı kuruldu.
  • Cumhurbaşkanı Erdoğan, Pazar günü Suriye’nin Azez kentinde iki özel harekat polisinin hayatını kaybettiği saldırıyla ilgili de "Artık tahammülümüz kalmamıştır. Buralardan kaynaklanan tehditleri, ya orada etkin olan güçlerle birlikte ya da kendi imkanlarımızla bertaraf etmekte kararlıyız" açıklamasında bulundu.
  • Bugün de sabaha karşı saatlerde Gaziantep’in Karkamış ilçesine Suriye tarafından 5 havan topu atıldı. Saldırıda ölen ya da yaralanan olmazken, maddi hasar meydana geldi.
• Politico'nun ismi açıklanmayan iki kaynağa dayandırdığı haberde, Paris İklim Anlaşması'nı kabul etmesi için İngiltere, Almanya ve Fransa'nın Türkiye'ye para teklif ettiği iddiası ortaya atıldı. Haberde mâli desteğin kaynağının hükümetler mi yoksa bankalar mı olacağının bilinmediği detayı da paylaşıldı. Uluslararası Finans Kurumu (IFC) sözcüsü ise Türkiye'ye fon taahhüt edildiği iddialarının gerçeği yansıtmadığını belirtti.
• TÜİK tarafından açıklanan Ağustos ayı işgücü istatistiklerine göre, işsiz sayısı bir önceki aya göre 11 bin kişi arttı; işsizlik oranı ise %12.1’de sabit kaldı. Verilere göre, 15 yaş ve üstünde mevsim etkisinden arındırılmış işsiz sayısı 3 milyon 965 bin kişi olurken istihdam edilenlerin sayısı bir önceki aya göre 14 bin kişi azaldı ve 28 milyon 706 bin kişi oldu. İstihdam oranı 0.1 puan azalarak %45 oldu.
  • DİSK-AR ise kayıtlı işsiz sayısının İŞKUR’a göre 200 bin kişi arttığını açıkladı. Geniş tanımlı işsiz sayısının 7.9 milyon olduğuna dikkat çekilirken, TÜİK ve İŞKUR’un işsizlik verileri arasında uçurum olduğuna vurgu yapıldı. Açıklamada "Temmuz 2021’de 506 bin artan işsiz sayısının Ağustos 2021’de sadece 11 bin artması izahı zor bir dalgalanmadır" ifadeleri kullanıldı.
• 17 Haziran'da HDP İzmir İl Başkanlığı'nı silahla basarak binada çalışan Deniz Poyraz'ı öldüren Onur G. hakkındaki iddianame kabul edildi. İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı'nca hazırlanan iddianamede Onur G.'nin "Tasarlayarak kasten öldürme" suçundan ağırlaştırılmış müebbet cezasına çarptırılması istendi; sanık hakkında 5 yıl önce konulan “psikolojik rahatsızlıklar" tanısına iddianamede yer verilmesi ise dikkati çekti.
• Alaattin Çakıcı, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na yönelik mektubunda kullandığı ifadeler nedeniyle "hakaret" ve "tehdit" suçlarından 1 yıl 8 ay hapis cezasına çarptırıldı. Çakıcı ise avukatının karar hakkında istinaf mahkemesine başvurduğunu açıkladı.
• Merkez Bankası'nın faiz kararının ardından rekor seviyelere yükselen Dolar/TL kuru, dün akşam saatlerinde bir rekor daha kırarak 9.0145'e ulaştı. Daha sonra bir miktar gerileyen dolar 9.00 seviyesine tutundu. Euro da dolara paralel olarak artış gösterdi ve 10.4275 seviyesine kadar çıktı.
  • Kurdaki yükseliş Merkez Bankası Başkanı Kavcıoğlu'nun TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'ndaki sunumunun ardından "TL'deki değer kaybını sadece faizle ilişkilendirmemek gerektiği" açıklamasının ardından geldi.
• Gebze'deki Mitsuba Otomotiv fabrikasında sendikalı 9 işçinin iş akitlerinin feshedilmesi üzerine kendilerini içeri kilitleyen 120 fabrika çalışanı; atılan işçiler geri alınıp, sendikal hakları tanınana dek fabrikayı terk etmeyeceklerini açıkladı. Eylem sürerken, çok sayıda ekip aracı ve TOMA'yla binanın önüne gelen polis, "Fabrikayı boşaltın" uyarıları yaptı.
• 2022 Dünya Kupası Avrupa Elemeleri'nde G Grubu'nda yer alan Türkiye, 1924'ten beri yenemediği Letonya'yı deplasmanda 2-1 mağlup etti. 70. dakikada yenik duruma düşen Ay-Yıldızlılara galibiyeti 76'da Serdar Dursun ve 90+9'da Burak Yılmaz'ın penaltıdan kaydettiği goller getirdi. Grup üçüncüsü Türkiye, bu skorla 15 puana yükseldi ve 17 puanlı Norveç'i takibini sürdürdü.

• Çin'in Şansi eyaletindeki aşırı yağışlar yüzünden 17 bin ev yıkıldı; 120 binden fazla insan başka bölgelere yerleştirildi; 190 hektarlık ürün ise harap oldu. Toplamda 1.7 milyonun üzerinden insanın hayatını olumsuz etkileyen sel felaketinde, devam eden şiddetli yağışlar arama kurtarma çalışmalarını engelliyor.
• Avusturya'da yeni başbakan Alexander Schallenberg yemin ederek görevine başladı. Schallenberg, 2019'dan beri sürdürdüğü Dışişleri Bakanlığı göreviniyse Türkiye doğumlu diplomat Michael Linhart'a devretti.
  • Avusturya'nın yeni başbakanı Schallenberg, geçen yıl Dışişleri Bakanı olarak görev yaptığı dönemde, Türkiye'nin 30 yıl daha AB üyesi olamayacağını ve iki tarafın da "üyelik müzakerelerinin sonuç vermeyeceğini" bildiğini söylemişti. Schallenberg, Alman Die Welt gazetesine verdiği mülakattaysa, Türkiye'nin Avrupa'dan giderek daha fazla uzaklaştığını savunmuş; hükümetin yıllardır Kopenhag Kriterleri'ni çiğnediğini öne sürmüştü.
• İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, 2021 Nobel Ekonomi Ödülü'ne David Card, Joshua Angrist ve Guido Imbens'in layık görüldüğünü duyurdu. Komite'den yapılan açıklamada "David Card, doğal deneyleri kullanarak asgari ücret, göç ve eğitimin işgücü piyasası üzerindeki etkilerini analiz etti. Joshua Angrist ve Guido Imbens ise doğal deneylerden neden-sonuç ilişkisine dair kesin sonuçların nasıl çıkarılabileceğini göstererek metodolojik bir sorunu çözdü" ifadeleri kullanıldı.
• Irak'ta yapılan genel seçimleri Şii din adamı Mukteda es-Sadr'a bağlı Sadr Grubu'nun kazandığı açıklandı. Grubun 329 sandalyeli mecliste en az 70 sandalye elde ettiği belirtildi. Seçimlere katılım oranı ise %41'de kaldı.
• Irak Başbakanı Mustafa Kazimi, DAEŞ'in mâli işler sorumlusu Sami Cesim’i yakaladıklarını açıkladı. Cesim, ABD tarafından 2019'da öldürülen DAEŞ lideri Ebubekir El-Bağdadi'nin yardımcılığı görevini de yapmıştı. AFP'ye konuşan Iraklı bir üst düzey askerî yetkiliyse Cesim'in Türkiye’de ele geçirildiğini iddia etti.
• 28 Eylül'de Tunus'ta hükümeti kurmakla görevlendirilen ülkenin ilk kadın başbakanı Necla Buden Ramazan yeni kabineyi açıkladı; kabinede 9'u kadın 25 bakan yer aldı.
  • Cumhurbaşkanı Kays Said, 25 Temmuz'da Başbakan Hişam El-Meşişi'yi görevden almış ve meclisin yetkilerini dondurmuştu.
• Geçen ay Pentagon'un teknolojideki atıllığına ve hantal bürokratik yapısına isyan ederek istifasını sunan baş yazılımcı Nicolas Chaillan, yapay zekada Çin'e karşı yarışın kaybedilmek üzere olduğunu söyledi. Çin'in yapay zeka, makine öğrenmesi ve siber becerilerde kaydettiği ilerleme sayesinde küresel hâkimiyeti ele geçirmek üzere olduğu uyarısını yapan Chaillan, "Önümüzdeki 15-20 yıllık dönemde Çin'le rekabette mücadele şansımız yok. Şu an için iş bitmiş durumda" ifadelerini kullandı.
• BBC'ye konuşan eski bir Kuzey Kore istihbarat subayı, Pyongyang yönetiminin 1990'larda uyuşturucu ticareti yaptığını ve İran'a yasadışı şekilde silah sattığını iddia etti. Kim Kuk-song takma adını kullanan yetkili, uyuşturucu satışından elde edilen paranın eski lider Kim Jong-il'e aktarıldığını öne sürdü.

• 9. Engelsiz Filmler Festivali, eff2021.muvi.com adresinde ve Ankara Doğan Taşdelen Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde başladı. 17 Ekim'e kadar sürecek festival programında "Ulusal Uzun Film Yarışması", "Kısa Film Yarışması", "Çocuklar İçin", "Oditoryum", "Kaleydoskop" ve "Absürt" seçkileri yer alıyor.
• İsrail'in Yavne şehrinde iki yıldır süren ve 300 kişinin çalıştığı arkeolojik kazılarda Bizans dönemine ait en büyük şarap üretim merkezi bulundu. Yılda yaklaşık iki milyon litre üretim yapılan ve döneminin en büyüğü olan şaraphanenin bulunduğu yerde ayrıca 2300 yıllık Pers dönemi şarap presleri de ortaya çıktı.
• Sevgi Hirschhauser'in "Toprak" filmi, Brooklyn'de düzenlenen 6. Imagine This Women’s International Film Festival'i kapsamında En İyi Yabancı Film ödülüne layık bulunarak, 39. ödülünü aldı.
• Sürdürülebilir Dünya Film Günleri kapsamında 8 filmden oluşan bir seçki, 13 Ekim - 5 Kasım tarihleri arasında her çarşamba ve cuma saat 19.00’da OMM’da izleyiciyle buluşacak. 40 kişiyle sınırlı gösterimlere 0222 221 27 37 numaralı telefondan rezervasyon yaptırarak katılabilirsiniz.
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’nda bu hafta, Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde “Tatlı Kaçık”, Fatih Reşat Nuri Güntekin Sahnesi’nde “Yaftalı Tabut”, Sadabad Sahnesi’nde “Geçit”, Üsküdar Musahipzade Celal Sahnesi’nde ise “Moby Dick” oyunları saat 20.30’da sahnelenecek.
• Pera Müzesi’ndeki "Yüzleşme" sergisi kapsamında bugün saat 19.00'da Didem Çetin, Fevzican Acar ve Arzu Durukan, "Gastronomi ve Kültür" başlığıyla yemek ve sanatın ilişkisini mercek altına alıyor. Zoom üzerinden düzenlenecek söyleşi için buradan rezervasyon yaptırabilirsiniz.
• Haluk Bilginer‘in başrolünü üstlendiği, Shakespeare klasiği "Kral Lear" Oyun Atölyesi yorumuyla bugün saat 20.30'da Zorlu PSM'de!
• 11. Uluslararası Turhan Selçuk Karikatür Yarışması’nda ödül kazanan eserler, Milas Belediye Toplantı ve Nikah Salonu’nda sergilenmeye başlandı. Sergi 15 Ekim'e kadar ziyaret edilebilir.

Bizi takip ediniz!