Copy
MVT-nieuwsbrief nr. 3, november 2021
Het team van Taalwijs.nu, het online platform voor vernieuwend talenonderwijs, en het Meesterschapsteam Moderne Vreemde Talen sturen je hierbij weer een verse nieuwsbrief met de laatste weetjes over het leren, onderwijzen en onderzoeken van moderne vreemde talen. Ben je enthousiast? Zeg het voort! Jij en je collega's, familie en vrienden kunnen zich hier abonneren. Mis je iets in deze nieuwsbrief? Laat het ons weten! Bijdragen zijn welkom op talenplatform@gmail.com.
Uit het leven van een meertalige
Jeroen van Marle: “Ik ben een taalconsument. Ik vind het interessant om te zien hoe dingen in talen overlappen.”
Jeroen van Marle (1971) woont en werkt in Berlijn als fotoredacteur bij Secret Escapes, een organisatie waar je luxe reizen kunt boeken. Als sociaal geograaf wist hij zijn passie voor reizen en schrijven te combineren: sinds 1998 schrijft hij gidsen voor onder meer Rough Guide, In Your Pocket en Capitool. Na een kleine 30 (internationale) verhuizingen heeft hij veel van de wereld gezien en er een brede talenkennis aan overgehouden. Naast Nederlands en Engels spreekt hij Duits, Roemeens en Pools. Bovendien ‘babbelt hij mee’ in nog een paar andere talen zoals het Afrikaans, Tsjechisch en Frans, die hij tijdens zijn internationale omzwervingen oppikte. Lees het taalverhaal van een roving editor.
Uit vakmanschap en onderzoek
De spil van succesvolle grensoverschrijdende uitwisselingsprojecten: de docent
Op 28 oktober 2021 promoveerde Jana Hermann aan de Radboud Universiteit op een proefschrift getiteld Lehrpersonen im Austausch – Grenzüberschreitende Schulaustauschbegegnungen aus Lehrerperspektive dat zij binnen het project Nachbarsprache & buurcultuur uitvoerde. Doel van het INTERREG project is om interdisciplinaire en grensoverschrijdende samenwerking tussen scholen aan weerszijden van de Duits-Nederlandse grens te bevorderen om jongeren zo op het leven in de meertalige en multiculturele samenleving in de regio voor te bereiden. Hermanns onderzoek laat zien hoe belangrijk het is dat docenten, als spil van de uitwisselprojecten, er positief in staan. Dat bleek belangrijker dan specifieke taal- of culturele kennis. Lees een Nederlandse samenvatting of het hele proefschrift.


Aandacht voor systematische klankverschuiving helpt bij woordjes leren 
In het tijdschrift Language Teaching Research staan regelmatig vrij toegankelijke artikelen die dicht bij de praktijk staan. Zo ook het onderzoek van Nina Selina Hicks, die in Zwitserland basisschoolleerlingen onderzocht die expliciet onderwijs kregen over klank- en spellingverschillen tussen het Duits en het Engels. Denk bijvoorbeeld aan woorden zoals Wasser → water.
Het onderzoek wijst uit dat leerlingen van deze systematische aanpak profiteerden en Engelse woordjes veel beter konden onthouden - en dit was niet afhankelijk van hun woordenschatkennis aan het begin van de studie. Wie de details wil lezen kan hier terecht of bij een vergelijkbaar onderzoek in het Duits.
Sowieso is de site www.sprachenunterricht.ch leuk om in de gaten te houden. Ook leuk? Het concept van taalvergelijking toepassen in het Nederlandse vreemdetalenonderwijs! Heeft iemand goede voorbeelden?
Het anderstalige oor herkent Parkinson in een vroeg stadium
Patiënten met Parkinson krijgen meestal ook problemen met hun spraak: er zit minder melodie in en de klinkers worden minder goed gearticuleerd. Voor haar promotieonderzoek aan de Rijksuniversiteit Groningen (verdedigd op 4 november 2021) keek Vass Verkhodanova in hoeverre specialisten of leken in staat zijn om deze veranderingen waar te nemen. Wat blijkt: leken kunnen dit beter dan specialisten, en als ze geen Nederlands spreken, lukt het nog beter. Verkhodanova is al bezig om met behulp van spraaktechnologen een app te ontwikkelen waarmee mensen zelf hun spraak onderzoeken voor vroegherkenning van Parkinson en vervolgens er mee kunnen oefenen - en de app zal in verschillende (minderheids)talen werken (ook Fries en Gronings). Een goed overzicht van het onderzoek lees je in dit kennislink artikel en wie het echt wil weten, kan het gehele proefschift lezen.
Language Learning and Technology (LLT): een overzicht van 25 jaar Computer-Assisted Language Learning (CALL)
Het tijdschrift Language Learning and Technology heeft een speciale uitgave gemaakt waarin wordt teruggekeken op 25 jaar onderzoek naar digitaal ondersteund taalonderwijs. Artikelen in dit tijdschrift zijn *altijd gratis toegankelijk*, de taal is soms doorspekt met wetenschappelijk jargon maar in deze uitgave zijn de teksten van Marta González-Lloret over pragmatiek, van Richard Kern over digital literacy en van Liudmila Klimanova over identiteitsvorming zeker het lezen waard.
Uitgelicht - MVT in onderwijs en media
Vakoverstijgend MVT-onderwijs rond een gedicht om niet te vergeten
In het gedicht “Todesfuge” (fuga van de dood) verwerkt de Duits-Joodse dichter Paul Celan in 1945 zijn eigen ervaringen en de berichten van overlevenden van de Holocaust. In 2020 heeft een team van vo-docenten, didactici, wetenschappers en studenten van de Radboud Universiteit samen met ontwerpbureau Ketel educatief materiaal rondom het gedicht ontwikkeld dat in lessen Duits, Geschiedenis, CKV en Maatschappijleer kan worden ingezet. Lees er meer over op onze website
Zuid-Hollandse vakdidactiek MVT
De talenopleidingen van de Universiteit Leiden, het ICLON (de lerarenopleiding) en ONZ (Onderwijsnetwerk Zuid-Holland) werken regelmatig samen, wat uitmondt in mooie initiatieven. Vanaf december komt er een (online) vakdidactiekcafé voor moderne vreemde talen gericht op startende docenten Engels, Frans, Duits of Spaans, om ervaringen, zorgen of tips uit te wisselen. Ook vind je op hun site innovatieve lessen over Franse literatuur die studenten ontwikkeld hebben. Letterlijk Leiden is daarnaast bezig met de alternatieve leeslijst waar je via het webformulier voor 1 december nog een boek kunt voordragen voor Frans, Duits, Engels en een gooi kunt doen naar de juryprijs voor de beste pitch.
Taal naar keuze pleit voor onderwijs in een taal die ‘niet op het lijstje’ staat
Leerlingen mogen kiezen welke talen ze willen leren in het voortgezet onderwijs (naast Nederlands en Engels), maar uiteindelijk bepaalt het bevoegd gezag. Stichting Taal naar Keuze ondersteunt leerlingen (en hun ouders/docenten) die eindexamen willen doen in een andere taal dan op school gangbaar is. Ze geven ook informatie over hoe docenten, ouders en leerlingen om kunnen gaan met de aanwezige meertaligheid en taaldiversiteit in de klas (zie bijvoorbeeld deze film). Karijn Helsloot, directeur van stichting Taal naar Keuze, kreeg onlangs de AUV-alumnusprijs voor haar bijdrage aan een meer taalvaardige jeugd. Zij schreef voor Taalwijs.nu een vlammend pleidooi voor meer keuzevrijheid in het talenonderwijs
Woord X Macht X Strijd. Documentaire: masterclass met Jan Blommaert.
Op 7 januari 2021 overleed Jan Blommaert, sinds 2007 hoogleraar Taal, cultuur en globalisering aan Tilburg University en directeur van Babylon, het Centrum voor de Studie van Superdiversiteit. In de laatste maanden voordat hij overleed is er een documentaire over en met hem gemaakt: een masterclass over taal en ongelijkheid. Een prachtige voorzet voor een stevige discussie.
Documentaire over Jan Blommaert
Klokhuis over meertaligheid
Op 17 november ging het in Het Klokhuis over meertaligheid. Het onderzoek van Evelyn Bosma en Naomi Nota over lezen in het Fries en Nederlands (winnaar van de Klokhuis Wetenschapsprijs) komt daarin aan bod. Volg de link om de aflevering terug te kijken.
Pleidooi voor vernieuwing van de talenopleidingen
Heb Hermans, emeritus hoogleraar Romaanse talen en culturen aan de Rijksuniversiteit Groningen pleit voor meer Spaans op middelbare scholen en meer moderniteit op de universiteiten in een opiniestuk in het onderwijsblog van het NRC (8 november).
OPeRA conferentie
Op 4 november lanceerde OPeRA (Onderwijspartners Regio Amsterdam) een nieuw vo-ho netwerk voor de alfa- en gammavakken. Dit netwerk gaat activiteiten ontwikkelen om de aansluiting tussen voortgezet en hoger onderwijs te verbeteren. Tijdens de conferentie gaf Eline van Batenburg een inspirerende lezing over de docentprofessionalisering in het talenonderwijs (vanaf minuut 19). In aansluiting hoor je Maaike Koffeman van het Nationaal Platform voor de Talen (vanaf minuut 35) over de vraag hoe we meer leerlingen kunnen motiveren om een talenstudie te kiezen.
Opname van de keynotes van Eline van Batenburg en Maaike Koffeman
Uit het aanbod van Taalwijs.nu
Doeltaal Digitaal
Doeltaal Digitaal is een driejarig NRO-project van Marrit van de Guchte (UvA) en Eline van Batenburg (HvA) dat het doeltaalgebruik tussen leerlingen wil bevorderen. Je kent de intiatiefnemers van hun podcast Taal gewoon doen! waar we in de vorige nieuwsbrief naar verwezen hebben. Maar wist je dat onze website Taalwijs.nu een aparte sectie heeft die gewijd is aan Doeltaal Digitaal? Naast een tutorial vind je er informatie over de didactische principes die aan het project ten grondslag liggen, en een groot aantal direct beschikbare taaltaken.
Uit Levende Talen Magazine 

Vertalen in een nieuw jasje
Daniela Fasoglio (SLO) breekt een lans voor vertalen in het communicatieve taalonderwijs. In haar artikel geeft ze een historisch overzicht van vertalen in het mvt-onderwijs en beschrijft ze hoe vertalen als ultieme functie van mediation terugkomt in het ERK en het recentere Companion Volume (Raad van Europa, 2001, 2020). Tot slot geeft ze talloze creatieve voorbeelden van hoe vertalen in het communicatief en inclusief taalonderwijs geïntegreerd kan worden. Lees hier haar artikel in Levende Talen Magazine: "Vertalen in een nieuw jasje".

Taalwijs.nu is een initiatief van het Nationaal Platform voor de Talen voor ondersteuning bij de vernieuwing van het talencurriculum. De inhoud van deze nieuwsbrief wordt verzorgd door het Meesterschapsteam Moderne Vreemde Talen
Facebook
Twitter
Website
Copyright © 2021 Taalwijs.nu, Alle rechten voorbehouden.


Wil je deze nieuwsbrief niet meer ontvangen? 
Je kunt je hier afmelden.

Email Marketing Powered by Mailchimp