Jakie działania pomocowe dla Ukrainy podejmowane są w innych miastach? Jakie są etapy opracowania nowego programu URBACT? Jak rozumiemy w URBACT Zintegrowany Rozwój Miejski? Czego nauczyliśmy się o transferze miejskich, dobrych praktyk w kontekście Festiwalu Miejskiego URBACT 2021 i 2022? Jakie ilustrowane wskazówki w formie materiałów video przygotowała Sieć Playful Paradigm? Na te i inne pytania znajdziecie odpowiedź w numerze Biuletynu nr I/2022.
Od czasu inwazji Rosji na Ukrainę 24 lutego 2022 r. Agencja ONZ ds. Uchodźców poinformowała, że w ciągu dwóch tygodni z Ukrainy uciekło ponad 2,5 mln osób. Oczekuje się, że w najbliższych dniach liczba ta ulegnie zwielokrotnieniu. Jednocześnie znaczna większość Ukraińców nadal pozostaje w swoim kraju, nie mogąc wyjechać, odmawiając opuszczenia swoich domów lub wzywając do wsparcia i walki.
Wraz z wybuchem inwazji rządy krajowe i lokalne z Unii Europejskiej, a zwłaszcza z krajów sąsiednich, na różne sposoby okazują Ukraińcom swoje wsparcie.
Zgodnie z wartościami UE i duchem współpracy, które charakteryzują program URBACT, Krajowe Punkty URBACT i miasta URBACT w całej Europie są zmobilizowane do zidentyfikowania sprawdzonych źródeł inicjatyw samorządów lokalnych i krajowych na rzecz ludności ukraińskiej.
W rezultacie poniższa - niewyczerpująca - lista ma na celu uczynienie tych inicjatyw w poszczególnych krajach UE bardziej widocznymi dla osób potrzebujących lub chcących pomóc, a także zainspirowanie innych miast, które chciałyby zorganizować podobne wsparcie. W najbliższych tygodniach będziemy ją aktualizować.
Cztery spotkania komitetu programowego, liczne dyskusje internetowe, ankieta „Potrzeby miasta”, otwarte konsultacje z zainteresowanymi stronami z UE i ostateczna wersja programu współpracy URBACT 2021-2027 jest już dostępna.
Trwało to nieco dłużej niż planowano – budżet dostępny dla programu został ogłoszony w marcu 2021 roku, a ostateczne wersje europejskich przepisów opublikowano pod koniec czerwca.
Projekt ten został przesłany członkom Komitetu Programowego do pisemnego zatwierdzenia. Konsultacje na szczeblu krajowym, zostały przeprowadzone w drugiej połowie 2021 r.
W drugiej połowie roku również otrzymaliśmy zgodę państw członkowskich i partnerskich, aby formalnie przedłożyć dokument Komisji Europejskiej do zatwierdzenia. Konsultacje w sprawie programu URBACT w Polsce zostały zamknięte 6-go września.
Jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące dotychczasowej zawartości programu, możesz skorzystać z formularza kontaktowego (https://urbact.eu/contact) w celu nawiązania kontaktu.
Programowanie osi czasu
Lipiec 2021: Projekt programu współpracy przesłany do pisemnego zatwierdzenia do państw członkowskich i partnerskich
Ekspert URBACT Eddy Adams opowiada nam o doświadczeniach i lekcjach pierwszej generacji sieci transferowych URBACT.
Piszę w środku sezonu egzaminacyjnego. W całej Europie uczniowie przygotowują się do testów w efekcie których okaże się co wiedzą, a czego nie wiedzą. O Sieciach Transferu URBACT, które projektowały i testowały sposoby transferu efektywnych rozwiązań miejskich, myślałem w takich właśnie kategoriach. Gdy wracam myślami do początku, zdaję sobie sprawę, że zadano nam również pytanie egzaminacyjne:
„Biorąc pod uwagę, że europejskie miasta stoją przed podobnymi wyzwaniami, jak możemy im pomóc skuteczniej przekazywać dobre praktyki? Co możemy zrobić, aby powielać, skalować i wdrażać do realizacji niektóre świetne rozwiązania, które pojawiły się w naszych miastach w ostatnich latach?”
Od tego czasu jestem w centrum tego procesu, pomagając kształtować odpowiednie podejście, pracując z naszymi partnerami w miastach i wraz z nimi wiele się ucząc. Pozwólcie, że podzielę się z Wami tym, czego się nauczyliśmy, tym co dalej robi URBACT, aby wykorzystać tę wiedzę, i jak to wszystko pasuje do szerszego kontekstu zmieniających się planów i priorytetów polityki miejskiej UE.
Jak wyglądały wydarzenia w 2018 roku?
Gdy rozpoczynaliśmy tę wyprawę, było kilka ważnych rzeczy, o których już wiedzieliśmy. Jednym z nich było to, że sieci transnarodowe są skutecznymi sposobami budowania potencjału miast. Zapewniając ustrukturyzowaną przestrzeń do wzajemnego uczenia się – popartą jasno zdefiniowaną metodą URBACT i dobrze rozwiniętym zestawem narzędzi – URBACT zyskał silną reputację w zakresie umożliwiania zintegrowanych podejść partycypacyjnych. Wiedzieliśmy również, że połączenie miasta Partnera Wiodącego z Ekspertem Wiodącym zwykle działa bardzo dobrze.
Tego wszystkiego nauczyliśmy się od Sieci Planowania Działań (ang. Action Planning Networks - APN), które były rozwijającą się podstawową działalnością URBACT od 2002 roku. Ale Sieci Transferu (ang. Transfer Networks - TN) były kolejną propozycją. Po raz pierwszy partnerzy weszli z jednym miastem posiadającym już sprawdzone rozwiązanie. Mieliśmy kilka pytań, na które mieliśmy nadzieję znaleźć odpowiedzi.
Kluczowym pytaniem było, w jaki sposób te dobre praktyki mogą i będą przekształcane w innych kontekstach lokalnych. Ale co równie ważne, nie byliśmy pewni, jak ten nowy proces wpłynie na “chemię” sieci. Nie wiedzieliśmy nawet, czy miasta z dobrymi praktykami zrobią krok do przodu i zobowiążą się do oddania swojej wiedzy przez trzy lata. Na koniec zastanawialiśmy się, czy ten nowy typ sieci będzie wymagał nowych narzędzi wsparcia.
Pierwsza pula Sieci Transferu zakończyła już swoją pracę i mamy odpowiedzi na te kluczowe pytania. I, co nie dziwi, po drodze odkryliśmy dodatkowe rzeczy, o których nie przyszło nam do głowy – rzeczy, o których nawet nie wiedzieliśmy, że nie wiedzieliśmy! I nie mam na myśli tylko pandemii, do której powrócimy później. Ale najpierw…
Jakie były wyniki?
Co najważniejsze, wiemy, że Sieci Transferowe URBACT odniosły sukces. W 23 sieciach uczestniczyło 161 miast z 25 krajów, z czego 37% nowych miast w URBACT. Jeśli chodzi o wyniki, co najmniej 76% miast transferowych jest przekonanych, że docelowa dobra praktyka zostanie ponownie wykorzystana.
Pilotaż Sieci Transferowych URBACT rozpoczął się w 2016 r. od naboru do określenia dobrych praktyk miejskich. Przyjrzyjmy się tylko dwóm przykładom sposobów, w jakie te sieci czerpią teraz korzyści z wielomiesięcznej współpracy i wybiegają w przyszłość.
W tym samym tygodniu, sieć Bio-Canteens była gospodarzem udanego wydarzenia w Parlamencie Europejskim promującego kampanię zachęcającą do produkcji lokalnej żywności ekologicznej po przystępnej cenie w miastach. Ich plany objęły aktywną rolę na COP26 i instrumentalne miejsce w rosnącym klastrze działań związanych z żywnością URBACT.
Czego nauczyliśmy się po drodze?
Niedawne badanie Sieci Transferu potwierdziło kilka ważnych wniosków wynikających z naszej pracy. Kluczowym odkryciem było, znaczenie modularyzacji złożonych inicjatyw strategicznych – rozbijania ich na części składowe – w celu ułatwienia ich adaptacji i replikacji. Dostrzegliśmy również wartość rozpoczęcia od analizy dobrej praktyki przeprowadzonej przez zewnętrzną firmę prawniczą, aby upewnić się, że jest ona przejrzysta i łatwiejsza do zrozumienia.
Mantra Sieci Transferu transferu URBACT „Zrozum, dostosuj, wykorzystaj ponownie” odzwierciedla podstawowe zasady leżące u podstaw procesu transferu. To nie jest ćwiczenie kopiuj-wklej.
Oczywiste jest również, że partnerzy wiodący skorzystali na dzieleniu się swoimi dobrymi praktykami na wiele sposobów: podnosząc swój profil w Europie i identyfikując ulepszenia w oparciu o analizę swoich kolegów. Uczenie się, rzadko, jeśli w ogóle, było jednokierunkowe, a kultura współpracy we wszystkich sieciach URBACT pozostała.
Jako bonus dowiedzieliśmy się kilku rzeczy, których nie przewidzieliśmy. Jednym z nich było to, że Ekspert Wiodący przyjmuje bardziej rolę coacha w procesie transferu, w porównaniu z tradycyjnym modelem sieci URBACT. Dzieje się tak, ponieważ to miasto Partnera Wiodącego jest posiadaczem głębokiej wiedzy na temat treści praktyki, a nie Ekspert Wiodący, dotychczas wnoszący główną wiedzę tematyczną.
I oczywiście największą niewiadomą był Covid! W połowie drogi, sieci musiały dokonać radykalnych zmian w swoich metodach pracy, ponieważ podróże międzynarodowe zostały wstrzymane.
Przy aktywnym wsparciu Sekretariatu URBACT, przyjęli nową generację narzędzi internetowych, aby utrzymać tempo i zakończyć pracę. Nie ma wątpliwości, że dla wielu było to trudne, ale te lekcje były bardzo cenne. Ponieważ mniej podróżujemy, współpraca międzynarodowa nigdy nie będzie taka sama i być może nowe cyfrowe metody pracy, które zapoczątkowali, stały się znakiem rozpoznawczym tych sieci.
A co z kolejnymi krokami w modelu transferowym?
Przed nowym okresem programowania, URBACT chętnie testuje nowe sposoby budowania na sukcesie tej początkowej fali sieci przesyłowych i zapowiedział już pilotażowe trzy sposoby działań.
Pierwsza z nich jest dość prosta: druga fala Sieci Transferowych opiera się na doświadczeniach pierwszej. Partnerzy wiodący z pierwszej fali sieci byli w stanie odpowiedzieć na wezwanie do powtórzenia swoich doświadczeń z nową grupą miast. To pozwoli im wyciągnąć wnioski z pierwszej próby i wybrać, co zrobić inaczej. Za drugim razem powinny być jeszcze bardziej efektywne!
Drugi to nowy mechanizm transferu URBACT „UIA Transfer Mechanism” do pilotowania transferu udanych miejskich działań innowacyjnych (Urban Innovative Actions - UIA). To nowe wspólne przedsięwzięcie z programem UIA zbada sposoby powielania i skalowania wniosków wyciągniętych z dużych projektów innowacyjnych. Miasta transferowe opracują plan inwestycyjny dla zaadaptowanej wersji doświadczenia UIA, podczas gdy oryginalne miasta UIA opracują plan, mający na celu utrzymanie i skalowanie oryginalnego projektu.
Nowym wyzwaniem dla sieci mechanizmu transferu URBACT UIA (UTM) jest to, że projekty UIA są świeżo wyjętymi ze swoistego laboratorium nicjatywami innowacyjnymi, a w niektórych przypadkach wciąż trwają. Kluczowym pierwszym krokiem będzie ich sprowadzenie do podstawowych założeń i ich objaśnienie wyjaśnienie w prosty sposób, przy jednoczesnej ocenie ich potencjału transferowego i optymalnego sposobu, aby ten transfer osiągnąć.
Trzecią kontynuacją inicjatywy transferu URBACT jest „Narodowa Inicjatywa Transferu Praktyk” (National Practice Transfer Initiative - NPTI), której celem jest „przekazanie” pomyślnie przeniesionej praktyki do innych miast w tym samym kraju. Pięć sieci pilotażowych jest prowadzonych przez Krajowe Punkty URBACT (NUP) wraz z miastem wiodącym, które uczestniczyło w jednej z pierwotnych Sieci Transferowych. Pierwsze programy pilotażowe zostały zatwierdzone we Włoszech, Irlandii, Estonii, Słowenii, a wspólna inicjatywa w Czechach i na Słowacji.
Jak to pasuje do szerszego obrazu?
Wkraczając w nowy okres programowania, polityka miejska UE znajduje się wspólnej ścieżce z proponowaną Europejską Inicjatywą Miejską (EUI) mającą na celu poprawę synergii między różnymi programami miejskimi i wspieranie przyjmowania skutecznych praktyk miejskich w ramach głównego nurtu programu Polityki Spójności. Inicjatywy transferu programu URBACT pojawiły się w szczególnie odpowiednim momencie, dostarczając dobrych przykładów tego, jak możemy to zrobić w praktyce.
Współpraca UTM między URBACT i UIA może wnieść cenny wkład, ponieważ prawdopodobnie wzmocni powiązania operacyjne, wygeneruje wspólne punkty uczenia się i zaangażuje instytucje zarządzające w opracowywanie miejskich planów inwestycyjnych.
Innym ważnym wymiarem, szczególnie odzwierciedlonym w Krajowych Inicjatywach Transferu Praktyk, jest rola efektywnych krajowych punktów węzłowych, które mogą łączyć poziom miasta, krajowy i międzynarodowy. Ta nowa inicjatywa pilotażowa daje NUP nową swobodę, budując ich potencjał, a co za tym idzie, pomagając mniejszym miastom, nowym w pracy międzynarodowej, podnieść ich na wyższy poziom rozgrywki.
Jednocześnie wszystko to jest ujęte w kontekście pięciu nowych celów polityki UE, z których jednym jest „Europa bliższa obywatelom”. Ponownie, w kluczowym momencie, kiedy zaufanie musi zostać odbudowane, URBACT stanowi jasny przykład tego, jak można osiągnąć ten cel UE. Jako kluczowy element metody URBACT, każde uczestniczące miasto ustanawia Lokalną Grupę URBACT (ULG), gromadzącą reprezentatywną grupę interesariuszy w celu posiadania i rozwijania działań miasta w ramach programu.
Pierwsza generacja Sieci Transferu zaangażowała kucharzy szkolnych, pszczelarzy, młodych przedsiębiorców, uchodźców, nauczycieli i wielu innych w swoich społecznościach. Ten oddolny nacisk pozostaje w centrum wszystkich nowych inicjatyw URBACT i zapewnia przewodnictwo dla planowania przyszłych inwestycji w ramach polityki miejskiej.
W czerwcu zeszłego roku odbyła się kolejna edycja Festiwalu Miejskiego URBACT
Podczas gdy ci, którzy uczestniczyli w poprzednim festiwalu w Lizbonie, mogli być rozczarowani, słysząc, że ta edycja jest dostępna jedynie online, ale dało to możliwość przyłączenia się do wydarzenia większej liczbie osób i uzyskania lepszego wglądu w lekcje i doświadczenia Sieci Transferu URBACT.
Program wydarzenia wniósł zwyczajową już dla URBACT kreatywność, aby zapewnić dynamiczne i interaktywne wrażenia. Można też prześledzić co się na nim działo: https://urbact.eu/urbact-city-festival-2021
W międzyczasie dziękujemy wszystkim naszym bohaterskim uczestnikom sieci i trzymamy kciuki, aby Wasze zaadaptowane dobre praktyki nadal się rozwijały!
Sieć Transferu Playful Paradigm przedstawia serię ilustrowanych wskazówek dla miast i decydentów miejskich, aby przyjąć, zaadaptować i wdrożyć projekt Dobrej Praktyki.
Zestaw narzędzi dla miast do przeniesienia inicjatywy Playbus – Ludobus PDF (angielski)
Zestaw narzędzi dla miast do przekazywania inicjatywy ToyLibrary PDF (angielski)
Zestaw narzędzi dla miast do promowania zabawnych zajęć w szkołach. PDF (angielski)
Zestaw narzędzi, który sprawi, że Twoje miasto będzie zabawne! PDF (angielski)
Dzielimy się naszymi wnioskami z roku spotkań w formule cyfrowej. Nie ma się czego obawiać, wyjaśnia ekspert URBACT, Sally Kneeshaw.
Ponieważ pandemia okazała się trwać dłużej, niż początkowo przewidywano, URBACT kontynuuje pionierskie działania w zakresie dostosowanego do potrzeb wsparcia cyfrowego dla miast. Cel? Dalsze maksymalizowanie potencjału zarówno transgranicznej wymiany między miastami, jak i lokalnej współpracy wielostronnej pomimo wyzwań.
Poniżej przedstawiamy, w jaki sposób nasza oferta ewoluowała w ciągu ostatniego roku i czego nauczyliśmy się o podnoszeniu kwalifikacji pracowników miejskich w zakresie interakcji cyfrowych. Nie zapomnijmy również zapoznać się z zestawem narzędzi URBACT, w którym znajdują się wskazówki wideo dotyczące tych tematów: angażowanie interesariuszy online.
Uwaga: Ten artykuł nawiązuje do serii artykułów, które napisaliśmy w ciągu ostatniego roku, opisując, w jaki sposób URBACT dostosował się do "nowej normy" spowodowanej brakiem możliwości spotkań twarzą w twarz. Zachęcamy do poświęcenia chwili na to, aby przypomnieć sobie, jak wszystko wyglądało w kwietniu 2020 r., jak nastał nowych narzędzi dla nowych czasów w czerwcu 2020 r., wyzwań związanych z realizacją w 100% online naszego opóźnionego letniego uniwersytetu we wrześniu i powiązanego z nim przewodnika do facylitacji online.
Dobra praktyka Paradygmatu Zabawy miasta Udine jest jedną z takich inicjatyw i wywodzi się z idei wykorzystania gier jako elastycznego i innowacyjnego narzędzia współtworzenia miejsca, jako sposobu na aktywne zaspokajanie potrzeb związanych z promocją zdrowia, aktywnym starzeniem się, zdrowym stylem życia, uczestnictwem w życiu społeczności lokalnej oraz jako szansy na zwiększenie świadomości w zakresie kwestii środowiskowych, społeczeństwa integracyjnego i sprawiedliwego.
Zdając sobie sprawę, że łatwiej jest uczyć się i nawiązywać relacje poprzez zabawę, ponieważ różnice kulturowe, braki fizyczne i poznawcze lub zwykła nieświadomość mogą być łatwo kompensowane reakcjami emocjonalnymi, Udine zaczęło wykorzystywać zabawy i gry do promowania integracji społecznej, usuwania różnic, pokonywania barier i budowania mostów między ludźmi, pokoleniami i miejscami, dzięki czemu łatwiej jest popierać zmiany i innowacje oraz wspierać integrację społeczną.
Guimarães to miasto położone w północnej Portugalii i jedno z miast partnerskich CITIES4CSR.
Założone w X wieku, Guimarães jest znane wszystkim Portugalczykom jako miejsce narodzin ich narodu. Od samego początku Guimarães przyciągało ludzi, którzy tworzyli silną społeczność lokalną. Guimarães zajęło czołowe miejsce w procesie industrializacji Portugalii, wykorzystując dużą liczbę dostępnych pracowników i lokalną przedsiębiorczość. W ostatnich latach miasto wykorzystało swoje dziedzictwo kulturowe, które w 2001 r. zostało sklasyfikowane jako Historyczne Centrum Światowego Dziedzictwa Kulturowego, a działalność kulturalna i sportowa stała się znakiem rozpoznawczym rozwoju lokalnego. W 2012 r. Guimarães było gospodarzem Europejskiej Stolicy Kultury, a w 2013 r. - Europejskiego Miasta Sportu.
Tłumaczenie i redakcja biuletynu:
Aldo Vargas-Tetmajer – koordynacja
Karol Bury
Przemysław Antkowiak
URBACT to europejski program wymiany doświadczeń i wyników badań, promujący zrównoważony rozwój miast.
URBACT umożliwia miastom współpracę na rzecz opracowywania rozwiązań głównych problemów miast, podkreślając rolę, jaką odgrywają miasta w stawianiu czoła coraz bardziej kompleksowym problemom społecznym. Program pomaga miastom w szukaniu rozwiązań pragmatycznych, nowych i zrównoważonych oraz integrujących aspekty gospodarcze, społeczne i środowiskowe.
URBACT umożliwia miastom wymianę przykładów dobrej praktyki i wniosków z wdrażania projektów w środowiskach wszelkiego rodzaju fachowców, zaangażowanych do realizacji polityki miejskiej w całej Europie.
W programie URBACT uczestniczy 550 miast, 29 krajów i 7.000 aktywistów.
