|
|
Voorwoord
De herfst komt eraan. En met de herfst is er ook weer een nieuwe editie van onze nieuwsbrief: De Vier Jaargetijden. In deze editie neemt Harrie u mee in gedachten over goed oud worden. De afgelopen weken hadden wij in ons hospice ook enkele jonge mensen in zorg. Wij realiseren ons dan zeer dat het niet iedereen gegeven is om oud te worden. Wat het leven brengt weet niemand van tevoren. Of het leven goed is, is voor iedereen een eigen verhaal. En of goed oud worden kan? Ik weet niet of dat u of mij gegeven is. Het hoofdstuk “oud worden” in een levensverhaal, laat zich niet voorspellen.
Afgelopen periode namen wij als organisatie afscheid van twee coördinatoren, Tine en Jessica. Beiden kozen zij voor een nieuw hoofdstuk in hun eigen levensverhaal. Ik wil hen hier nogmaals bedanken voor de tomeloze inzet van de afgelopen jaren en voor hun waardevolle bijdragen in het verhaal van onze organisatie en iedereen die daarin voorbijgekomen is. In de bijdrage van Martijne leest u hoe zij terugkijken en ook wie het stokje van hen overgenomen heeft.
Deze herfst zijn wij weer op zoek naar nieuwe vrijwilligers. Naar mensen die in hun eigen levensverhaal een hoofdstuk willen toevoegen dat vol is van betekenis voor een ander. Als vrijwilliger kun je met liefdevolle aandacht, van zeer grote waarde zijn in het laatste hoofdstuk van iemands leven. Het levert altijd hele bijzondere momenten op waarin levensverhalen even met elkaar verbonden zijn.
Wat de herfst gaat brengen weten we niet. Wat het volgende hoofdstuk in een levensverhaal gaat brengen ook niet. Wat we wel weten is dat als mensen zich liefdevol aan elkaar verbinden, door naar elkaar om te kijken, door vriend te zijn, door verdriet en vreugde met elkaar te delen en door open te staan voor elkaar, dat ieders levensverhaal daarvan verrijkt wordt.
Tjitske Huender
Directeur |
Goed oud worden
In de zomeruitgave stonden we stil bij onze gasten die in de laatste fase troost vonden in het besef dat ze een “goed leven hadden gehad”. En we probeerden te begrijpen hoe dat gelukt was. Als men start met een fijne jeugd zonder dramatische gebeurtenissen is dat een voordeel. Zeker zo belangrijk bleek de levensinstelling te zijn, het beoefenen van de levenskunst.
Zou dat anders zijn als we ouder worden? Ouderdom kunnen we niet ontkennen. Ze dient zich rond de 75 aan door fysieke beperkingen en het afhankelijk worden van medische en sociale zorg. Ouder worden is een ingrijpende verandering in de levensloop. Hoe gaan we daar verstandig mee om?
Dat we onze lichamelijke en geestelijke gezondheid op peil moeten houden… ja, dat advies bereikt ons regelmatig en met veel of weinig enthousiasme wordt er gesport en gezond gegeten. Wilt u de beste 35 tips nog eens op een rijtje? Ga dan naar deze publicatie van de Universiteit van Wageningen: publicatie (De downloadknop zit rechtsonder in het blauwe vak).
Toch beseffen we best dat goed ouder worden veel complexer is dan enkel werken aan onze gezondheid. Hoogleraar en ethicus Frits de Lange definieert vijf aspecten waaraan een ouder wordend leven minimaal moet voldoen om het goed te kunnen noemen.
Vervulling van natuurlijke behoeften
Mensen hebben behoefte aan voedsel, onderdak en intimiteit. Zij verlangen naar veiligheid, liefde en respect. Zij wensen zelfontplooiing, ze hebben een wil en hebben wensen die ze willen realiseren. Daarom is er veel aandacht voor het fysieke welbevinden van ouderen. Ouder worden betekent nu eenmaal leven met een steeds lastiger wordend lichaam, dat het laat afweten of pijn gaat doen. Gezondheid is voor veel ouderen de eerste zorg en vindt men vaak het allerbelangrijkst. Daarom zien we in ouderenbeleid veel aandacht voor medische zorg, huisvesting en de woonomgeving.
Een gewaardeerd lid van de gemeenschap zijn
Ouder worden betekent ook afscheid van het arbeidsproces, vaak een verhuizing naar een aangepaste woning. Het netwerk wordt daardoor kleiner. Echter goed oud worden houdt ook in dat men meedoet aan de gemeenschappen waar men nog wel bij hoort. Kan men iets voor anderen betekenen, zodat men door hen gewaardeerd wordt? Dat levert sociale waardering op en is essentieel voor goed oud worden. En die waardering krijgt men niet voor niets; men moet zich daarvoor verdienstelijk maken. Dus kunt u niet meer voetballen? Ga helpen in de kantine! Het tegengaan van sociaal isolement draagt bij aan een goede ouderdom. Hoe beperkt uw bijdrage ook is, blijf actief meewerken in die club!
Leven volgens morele overtuigingen
Tot ‘goed leven’ behoort ook dat iemand leeft volgens morele principes waar men in alle vrijheid voor gekozen heeft. Goed leven is een goed mens willen zijn. Een goede ouderdom verlangt ook dat men een verantwoordelijk en gewetensvol mens wil en kan zijn en morele principes heeft die ook voor hemzelf gelden. Deze levenshouding komt onder druk te staan als ouderen als voorwerp van zorg worden gezien. Wat zo belangrijk is voor moreel handelen, de wederkerigheid, het geven en nemen, wordt dan uit de relatie gehaald. Met het gevaar dat men alleen zorg ontvangt of zelfs eist (ik verdien die aandacht) van kinderen en verzorgers. Daarom draagt het bevorderen en bewaren van zelfstandigheid bij aan een goede ouderdom.
Het leven betekenis geven
Of het leven als zinvol ervaren wordt, hangt af van of en hoe mensen hun individuele bestaan in een groter geheel weten te plaatsen. Te weten dat men “ergens bij hoort”. Religies zorgden er eeuwenlang voor dat individuele levens ingebed waren in een groot geheel. Maar dat kan bijvoorbeeld ook een maatschappelijke beweging, een familie zijn. Deze zingeving is met name van belang waar mensen op harde en onherroepelijke grenzen stuiten. Men is niet op zichzelf gebleven maar is deel geweest van het leven van anderen, van gezamenlijke ervaringen – en dat heeft het leven zin gegeven. Een zinvolle ouderdom is niet per se een gelukkige ouderdom; hij kan best gepaard gaan met verlies en beperkingen.
Een redelijk evenwicht
De laatste dimensie van goed ouder worden vat de vier voorafgaande samen. Het is de deugd van de praktische wijsheid die men zich in al die jaren heeft eigen gemaakt. Het gaat om de flexibiliteit waarmee iemand zijn leven aanpast aan de veranderingen die de ouderdom met zich meebrengt: het fysieke ouder worden, het oefenen van nieuwe sociale rollen, het omgaan met verlies, het aangaan van nieuwe relaties met jongeren en met leeftijdsgenoten.
Samenvattend: u bent bezig goed oud te worden als u binnen de nieuwe situatie van ouder worden, een redelijke balans heeft gevonden tussen de legitieme vervulling van uw natuurlijke behoeften, de eisen die uw rol binnen de gemeenschap aan u stelt, uw morele autonomie en de manier waarop u in staat bent uw bestaan zin te geven.
De oude Grieken wisten het al. Leven is schipperen, goed leven vereist stuurmanskunst.
Voor dit artikel leun ik op de vele artikelen die op de website van Frits de Lange te vinden zijn. U vindt er een schat aan informatie als u meer wilt weten of verdieping zoekt. Hij heeft ook enkele goed leesbare boeken geschreven.
Harrie |
Rabo Clubsupport
Wij doen weer mee met de Rabo Clubsupport!
Hiermee kunnen we een mooie donatie verdienen voor Hospice en Thuiswaken Wijchen.
Zonder giften en donaties kunnen wij onmogelijk voortbestaan, dus we vragen om uw hulp. Het kost u slecht een paar minuten en uw steun kan voor ons ontzettend veel betekenen!
Door uw stem hebben we vorig jaar een prachtige donatie in ontvangst mogen nemen. Mogen wij dit jaar weer op uw stem rekenen?
Bent u lid van Rabobank Rijk van Nijmegen (of wilt u lid worden) dan kunt u van 5 tot 27 september uw stem uitbrengen op uw favoriete club, stichting of vereniging.
LET OP: Wij staan ingeschreven als: Hospice en Thuiswaken Wijchen
Hoe werkt het:
Ga naar www.rabobank.nl/clubsupport of open de Rabo app.
Ieder Rabolid heeft 5 stemmen waarvan er maximaal 2 op een vereniging of stichting mag worden uitgebracht. De andere drie kunnen op een bevriende club/vereniging worden uitgebracht. Iedere stem levert extra geld op voor Hospice en Thuiswaken Wijchen dus zegt het voort!
Mogen we op uw stem rekenen?
Het bestuur en vrienden van
Hospice en Thuiswaken Wijchen |
Komen en gaan
Het Hospice kenmerkt zich door een komen en gaan van allerlei mensen. Vrijwilligers, medewerkers, en ander (medisch) personeel die allen hun taak komen vervullen. Zij zorgen dat de dagelijkse gang van zaken rond de gasten en hun bezoekers op rolletjes verloopt. Hoe bijzonder dat ook is, dat zij komen en gaan is dagelijkse kost.
De reden om er nu een stukje over te schrijven in De Vier Jaargetijden is dat er een aantal uitzonderlijke afscheiden en verwelkomingen hebben plaats gevonden. Zo is er afgelopen zomer een gast zo ver opgeknapt dat ze weer naar huis kon. Een enkele keer gebeurt het dat de naar verwachting terminale patiënt langer van het leven kan genieten. Ook zonder onze zorg.
In het voorbije kwartaal hebben ook twee coördinatoren Tine Boes en Jessica Reijnen afscheid genomen van hun werk en zijn nieuwe coördinatoren, Wies Bos en Fenna Husson gestart. Alle vier heb ik om een reactie gevraagd op hun besluit.
Tine is dankbaar voor alle gasten, cliënten en hun naasten en familieleden voor wie zij van betekenis mocht zijn. Voor alle wijze lessen die ze heeft ontvangen. Voor de 100+ fijne, lieve collega’s en “dat ik mijn steentje mocht bijdragen aan dit mooie werk”. Ze zal zich de gast die nog graag een keer de scepter wilde zwaaien in de keuken, niet gauw vergeten. Hij werd met bed en al naar de huiskamer gebracht waar hij de regisseur werd van zijn kleinkinderen. Hij vertelde precies wat en hoe, waarom en wanneer. Aan het begin van de avond kon het hele huis genieten van heerlijke geuren en velen hebben een hapje mee kunnen eten. De gast zelf heeft nauwelijks gegeten, maar des te meer genoten.
Jessica heeft zich met veel plezier en passie ingezet voor Hospice en Thuiswaken Wijchen. Ze gaat het werk in de terminale zorg en de contacten met alle vrijwilligers en collega’s enorm missen. Toch gaat ze na 8 en een half jaar beginnen aan een nieuw hoofdstuk in haar werkzame leven. Ze dankt iedereen voor de fijne samenwerking. Voor haar is de ludieke coronaveilige kerstactie, die ze met Tine bedacht, er een om niet te vergeten. Ze hadden de auto volgeladen met kerstattenties. Daarmee zijn ze alle vrijwilligers thuis gaan bezoeken om de attentie en de beste wensen, vanaf de stoep over te brengen. Het was zo fijn om iedereen even te zien en op een veilige manier contact te hebben. Ze hebben er zo van genoten om iedereen te verrassen in die rare donkere tijd.
Wies en Fenna zijn al geïnspireerd door de ontmoetingen en hebben zich verwonderd over de bevlogenheid van de vrijwilligers. Wies wil een open en zorgzame kijk op zaken meebrengen en Fenna wil zorgen voor een rustige en tevens gestructureerde aanpak. Met de overgedragen ervaringen van de vervangende vrijwillige coördinatoren kijken ze er naar uit om het Hospice een fijne plek te laten zijn voor ieder die er komt en de inzetten thuiswaken goed te coördineren. Ze gaan ervoor om samen met de vrijwilligers, collega's en het ZZG-team een verschil te kunnen maken in de laatste levensfase van onze gasten en cliënten thuis.
De oudgedienden hebben wel tips gegeven voor de nieuwkomers. Zorg goed voor de gasten, de vrijwilligers, voor jezelf en voor elkaar. Giet niks in beton en kleur, als het nodig is, vooral buiten de lijntjes. Het bijzondere is dat dit stukje over komen en gaan het laatste zal zijn van mijn hand. Er komt vast een nieuw redactielid om te schrijven. Dankzij het komen en gaan zal het Hospice en Thuiswaken Wijchen voortbestaan.
Martijne |
Attent
Vrienden werven: hard nodig!!
De Stichting Vrienden wil binnenkort de uitgangspunten en de wijze waarop de werving van nieuwe vrienden aangepakt werd en wordt onder de loep nemen. De noodzaak voldoende vrienden te hebben die het hospice en thuiswaken financieel ondersteunen staat vast. Door de extra publiciteit die met de bouw en de ingebruikname van het hospice gepaard ging, waren eerder veel mensen bereid vriend te worden. De laatste paar jaren is de publiciteit minder en daarmee ook de instroom van nieuwe vrienden, terwijl er wel verloop is. Dat wil de stichting Vrienden verbeteren en daarom gaan we dit najaar, met een aantal belanghebbenden en onder deskundige begeleiding, om de tafel zitten en een strategie voor de komende jaren bepalen.
Heeft u daarbij ideeën of kent u iemand die relevante deskundigheid en/of ervaring bezit: meld het ons svp: vrienden@hospicewijchen.nl!
P.S. Ook als u mensen kent die vriend willen worden: meld het ons of verwijs ze naar de website: www.vriendenhospicewijchen.nl.
|
Witte dâ
► Vaak brengen onze gasten iets mee van huis om zich nog meer thuis te voelen. Denk aan een stoel, tafeltje of schilderij. Arthur houdt van tuinieren en op zijn terrasje zitten. Plantjes zaaien, stekken en iedereen verrassen met het overvloedige resultaat. U begrijpt het al: zijn hospicetuintje is helemaal omgetoverd. Een volledige metamorfose nadat potplanten en stekbakken zijn meeverhuisd. “Ik denk ik neem wat dingen van huis mee die bijdragen aan mijn genot” vertelde Arthur. Dus staan er potten met uitbundig bloeiende canna, een vijg, mandevilla, passiebloem, siernetel en een geïmproviseerd vijvertje voor de vogels. Die hadden dat snel gevonden, gevolgd door een of twee egels die als het donker wordt zijn tuintje opzoeken. Ze worden vertroeteld met kattenbrokjes want “ik wil ze leren miauwen”….. Tijdens deze mooie zomer is Arthur meestal in zijn hospice-tuintje te vinden. Ook vele nachtelijke uren. Omringd door zijn planten en de egels die op bezoek komen.
► Wist u dat een klusser -Peter- na een jarenlange bijdrage weer even wat anders gaat doen... En er dus ruimte is voor een klusser(ster)-vrijwilliger(ster) met groene vingers en handen. Die het fijn vindt om in de hospice-tuinen te werken en/of ander kluswerk te doen. En wie zich geroepen voelt dat vooral moet laten weten aan een van onze coördinatoren info@hospicewijchen.nl of even bellen tijdens kantooruren 024 – 6414905.
► We kunnen nog meer hulp gebruiken. Leest u met genoegen dit blad? Denkt u dat u inspiratie heeft om voor Vier Jaargetijden een artikel te schrijven? Of denkt u dat zou ik ook wel willen doen? Dan bent u de persoon waar deze redactie naar op zoek is. Bent u verbonden aan het Hospice of Thuiswaken dan is dat prima, want u weet waar we mee bezig zijn. Maar is dat niet het geval en heeft u affiniteit heeft met palliatieve zorg of zorg in het algemeen dan komen we toch graag in gesprek. Ook hier: bel dan 024-6414905.
► Witte Dâ de thuiswakers elke maand een avond bij elkaar komen om elkaar te ontmoeten. Dit is belangrijk om van elkaar te leren en je verhaal te delen hoe je een waken hebt ervaren. Tijdens de vorige vergadering bespraken we er het thema “Vijf visies op sterven”. Het gaf een bijzonder inzicht in hoe mensen staan in de processen die spelen bij een afscheid van het leven. Met dat inzicht kun je mogelijk met meer begrip reageren op situaties tijdens een waken. Het gesprek kwam op gang naar aanleiding van een artikel uit medisch contact (Vijf visies op sterven | medischcontact) met ondersteuning van YouTube filmpjes. De moeite waard om verder te lezen en googlen.
Harrie |
Gedicht
Al wat sterft zal bloeien
De bomen komen uit de grond
En uit hun stam de twijgen
En ied'reen vindt het heel gewoon
Dat zij weer bladeren krijgen
We zien ze vallen naar de grond
En dan opnieuw weer groeien
Zo heeft de aarde ons geleerd
Dat al wat sterft zal bloeien
Toon Hermans |
|
|
|
|
