θυμήθηκα τις προάλλες μια ιστορία
που είχα διαβάσει στο Freakonomics, και για την οποία σας είχα γράψει το μακρινό 2014, σε έναν κόσμο αλλιώτικο. Είναι η ιστορία για τα email από τους Νιγηριανούς πρίγκιπες. Τη θυμάστε; Να σας τη θυμίσω λοιπόν. Αντιγράφω:
Έχετε λάβει, ασφαλώς, αυτά τα spam από δήθεν Νιγηριανούς (ή άλλους) πρίγκιπες, που πρέπει να μεταφέρουν κάτι λεφτά, ή έχουν μπλέξει με μια αμύθητη κληρονομία και χρειάζονται τη βοήθειά σας. Αυτό που μου έκανε πάντα εντύπωση ήταν το πόσο κακογραμμένα και ανορθόγραφα είναι αυτά τα emails. Είναι σα να έχουν γραφτεί επίτηδες ασύντακτα. Γιατί το κάνουν αυτό; Γιατί τα γράφουν τόσο κακά; Με απειροελάχιστη προσπάθεια θα μπορούσαν να τα στέλνουν πιο σωστά, πιο ορθογραφημένα. Έτσι πιθανότατα θα έπειθαν και περισσότερους αφελείς. Πάντα αναρωτιόμουν γιατί δεν κάνουν αυτή την απειροελάχιστη προσπάθεια.
Τελικά, όπως διάβασα στο εξής βιβλίο, υπάρχει λόγος. Το κάνουν επίτηδες.
Βλέπετε, το να στείλουν εκατομμύρια emails χύμα σε τυχαίους παραλήπτες δεν έχει κανένα κόστος. Είναι πανεύκολο. Η δουλειά των συγκεκριμένων απατεώνων ξεκινά όταν λάβουν τις πρώτες απαντήσεις: Τότε θα πρέπει να αρχίσουν διάλογο με κάθε αφελή που τσίμπησε, για να τον πείσουν να ακολουθήσει ένα-ένα όλα τα βήματα που χρειάζονται μέχρι να μεταφερθούν τα λεφτά από τον ένα λογαριασμό στον άλλο.
Γι’ αυτό στέλνουν emails τόσο κακογραμμένα, ώστε να μπορούν να δελεάσουν μόνο τους ντιπ για ντιπ ηλίθιους. Μόνο αυτούς θέλουν. Δεν τους συμφέρει να λάβουν πάρα πολλές απαντήσεις, και ασφαλώς δεν θέλουν να σπαταλήσουν χρόνο σε παραπλανηθέντες έξυπνους -εκείνους που αργά η γρήγορα θα καταλάβουν την κομπίνα. Θέλουν μόνο τους τελείως βλάκες. Η κακή ορθογραφία και η ακατανόητη σύνταξη λειτουργεί σαν φίλτρο για να αυτο-επιλεγούν μόνο τα σωστά θύματα.
γιατί τη θυμήθηκα αυτή την ιστορία ρωτάτε;
Τις προάλλες, συζητήθηκε κάπως αυτή η είδηση. Η καμπάνια του Τραμπ ανέβασε κάτι διαφημίσεις στο Facebook ζητώντας χρηματική ενίσχυση, και οι διαφημίσεις έγραφαν ότι ο Τραμπ είναι "υποψήφιος για Νόμπελ Ειρήνης", αλλά είχαν κάνει ορθογραφικό λάθος και αντί για "Nobel" έγραφαν "Noble". Πολλοί ενάρετοι και διαφωτισμένοι την κυκλοφόρησαν την είδηση και τη διαφήμιση στο ίντερνετ, γελώντας και κοροϊδεύοντας. Πόσο χαζοί πρέπει να είναι εκεί πέρα στην καμπάνια του Τραμπ, έλεγαν, πώς κάνουν τέτοια τραγικά λάθη.
Μα είναι προφανές: επίτηδες το έκαναν. Η καμπάνια του Τραμπ δεν ψάχνει λεφτά από τους ανθρώπους που ενδιαφέρονται για την ορθογραφία, ή που ξέρουν πως το να είσαι "υποψήφιος για το Νόμπελ Ειρήνης" δεν είναι επίτευγμα. Χρειάζονται μόνο τα κλικ των συγκεκριμένου τύπου πολιτών που είναι έτοιμοι να δώσουν χρήματα για την επανεκλογή αυτού του ανθρώπου.
Και για τις συνέπειες.
|
|
|
|
Δείτε αυτή τη φωτογραφία. Την έφτιαξε (είναι σύνθεση λήψεων) γύρω στο 1920, με τα μέσα που υπήρχαν εκείνη την εποχή, ο Άλφρεντ Μπάκχαμ. Ο Μπάκχαμ ήταν πιλότος της RNAS στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, όπου είχε καταρριφθεί εννέα φορές, με αποτέλεσμα να αποστρατευτεί με 100% αναπηρία. Παρόλα αυτά, συνέχισε να πετάει με σκοπό να τραβάει φωτογραφίες σαν αυτή, που δείχνει το Εδιμβούργο από ψηλά.
|
|
αύριο στην Καθημερινή
γράφω για την "τελευταία ευκαιρία της Ελλάδας". Είναι όσο δραματικό ακούγεται. Μέσα στο χαμό, προσπαθώ να σας υπενθυμίσω ότι έχουμε περίπου δέκα χρόνια για να φτιάξουμε ό,τι φτιάχνεται σε αυτή τη χώρα. Μετά η περίοδος χάριτος που έχουμε για να ξεπληρώσουμε το κρατικό χρέος λήγει. Αν έχουμε ως τότε φτιάξει μια οικονομία που παράγει αρκετό πλούτο για να το αποπληρώνουμε, έχει καλώς. Αν συνεχίσουμε όπως τώρα, θα χρεοκοπήσουμε πάλι. Το 2030-2032. Κάντε τους υπολογισμούς σας. Μας παίρνει να συνεχίσουμε όπως τώρα;
Το κείμενο θα ανέβει εδώ το Σαββατόβραδο. Αυτό, παρεμπιπτόντως είναι το σωστό λινκ -ευχαριστώ όσους μου επισήμαναν ότι το λινκ της προηγούμενης εβδομάδας δεν λειτουργούσε. Την προηγούμενη εβδομάδα, θυμίζω, είχα γράψει αυτό για τις τραγικές συνέπειες των social media στις κοινωνίες μας, με αφορμή εκείνο το ντοκιμαντέρ του Netflix.
Κλείστε τα, τα ρημάδια. Δεν κάνουν καλό. Ή έστω περιορίστε δραματικά τη χρήση τους. Αυτό και τα χταπόδια. Μόνο αυτά σας ζητώ.
|
|
το βιβλίο της εβδομάδας, ο Εθνικός Ύμνος και μύθοι για ανθρώπους και ανδραγαθήματα
|
|
Ο Τζόρτζ Ουάσινγκτον ήταν ο πρώτος Πρόεδρος των ΗΠΑ. Ο "πατέρας" της χώρας, ο ήρωας του πολέμου της ανεξαρτησίας, μια μορφή σχεδόν αγιοποιημένη από την Ιστορία -και όχι μόνο την αμερικανική. Η χώρα του έχτισε νέα πρωτεύουσα στην οποία έδωσε το όνομά του ενώ αυτός ήταν εν ζωή, και ο ίδιος ενέκρινε και τα αρχιτεκτονικά σχέδια. Στην εποχή του ήταν (μαζί με τον Μπέντζαμιν Φράνκλιν) ο διασημότερος αμερικανός στον κόσμο.
Για να σας περιγράψω πόσο διάσημος ήταν, επιτρέψτε μου να κάνω μια παρένθεση εδώ και να σας μιλήσω για τον "Ύμνο εις την Ελευθερία".
Όπως πιθανότατα γνωρίζετε, ο "Ύμνος εις την Ελευθερία" είναι ένα ποίημα που έγραψε ο Διονύσιος Σολωμός. Ένα μέρος του, οι πρώτες 24 στροφές, είναι ο εθνικός ύμνος της Ελλάδας από το 1865 (και της Κύπρου από το 1966) και κατά συνέπεια σχεδόν σίγουρα γνωρίζετε απ' έξω τις δύο πρώτες του στροφές. Το αρχικό, πλήρες ποίημα είναι πολύ, πολύ μεγαλύτερο ωστόσο. Συγκεκριμένα, έχει πολύ περισσότερες από 24 στροφές. Έχει 158. Και, πώς τα σας το θέσω κομψά, δεν είναι όλες πολύ καλές.
Για παράδειγμα, να μια στροφή:
Βλασφημάει, σκούζει, μουγκρίζει κάθε λάρυγγας εχθρού,
και το ρεύμα γαργαρίζει τες βλασφήμιες του θυμού.
Ναι. Ή αυτό το διαμάντι:
Η ψυχή μου αναγαλλιάζει πως ο κόρφος καθεμιάς
γλυκοβύζαστο ετοιμάζει γάλα ανδρείας κι ελευθεριάς.
*cringe*
Tέλος πάντων, αυτό που θέλω να σας πω με τούτο το ιντερλούδιο είναι πως σε όλο το ποίημα, αν εξαιρέσει κανείς θρησκευτικές προσωπικότητες (Ααρών, Χριστός, Μαρία, Πατριάρχης, Άβελ) αναφέρονται μόνο τρία ονόματα ανθρώπων. Τρεις προσωπικότητες όλες κι όλες, σε ένα ποίημα για την ελευθερία της Ελλάδας, γραμμένο μέσα στην τούρλα της Επανάστασης. Το ένα όνομα είναι "Ρήγας". Το δεύτερο είναι "Πίνδαρος". Παρεμπιπτόντως, η αναφορά στον αρχαίο ποιητή βρίσκεται στο εξής για εμέ ακατάληπτο:
Μες στα χόρτα, τα λουλούδια, το ποτήρι δεν βαστώ·
φιλελεύθερα τραγούδια σαν τον Πίνδαρο εκφωνώ.
ΟΚ.
Τέλος πάντων, το τρίτο και τελευταίο όνομα ανθρώπου που αναφέρεται στους 632 στίχους του ποιήματος, και μάλιστα στη στροφή 22 (άρα είναι μέσα στον "επίσημο" εθνικό ύμνο), είναι του Τζορτζ Ουάσινγκτον. Το 1823 στο ποίημά του για την ελευθερία της Ελλάδας ο Ζακυνθινός ποιητής έγραφε:
Γκαρδιακά χαροποιήθει και του Βάσιγκτον η γη,
και τα σίδερα ενθυμήθει που την έδεναν κι αυτή.
Τόσο διάσημος ήταν ο Τζορτζ Ουάσινγκτον.
Και φτάνουμε τώρα στο λόγο για τον οποίο σας τα γράφω όλα αυτά.
|
|
|
Οι ζωές των ανθρώπων είναι περίπλοκες, μπλεγμένες ιστορίες, ακάθαρτες, μολυσμένες. Δεν υπάρχουν άγιοι, δεν υπάρχουν άσπιλοι ήρωες, δεν υπάρχουν φανταχτερά, δυσδιάστατα, καθαρά, εύχρηστα πρότυπα, να τα κοιτάμε και να λέμε, να ρε παιδί μου, αυτό είναι το όριο της ανθρώπινης ύπαρξης, αυτά τα επίπεδα τελειότητας μπορεί να κατακτήσει το είδος. Αυτό είναι το συμπέρασμα που έβγαλα διαβάζοντας/ακούγοντας τη βιογραφία του Τζορτζ Ουάσινγκτον που έγραψε ο Ρον
|
|
|
Τσέρνοου. Ο Τζορτζ Ουάσινγκτον είναι πια μια μυθική μορφή (βασικά, υπήρξε μυθική μορφή όταν ήταν ακόμη εν ζωή), αλλά ξερουμε καλά από πλούσιες πηγές ότι στην πραγματικότητα ήταν ένας κανονικός άνθρωπος με σοβαρά ελαττώματα, εμμονές και αποτυχίες. Στο βιβλίο ο Τσέρνοου καταγράφει τη ζωή ενός ανθρώπου που βρέθηκε σε κρίσιμες θέσεις στη σωστή στιγμή και κατάφερε να μην κάνει πολύ μεγάλα λάθη -κι έτσι έγινε μύθος. Εδώ θα σας γράψω λίγα πράγματα γι' αυτό το συμπέρασμα, γιατί νομίζω ότι θα τα βρείτε ενδιαφέροντα.
Ένας από τους λόγους που ο Τζόρτζ Ουάσινγκτον κέρδιζε γρήγορα την εμπιστοσύνη στρατιωτών και πολιτών ήταν το παράστημά του. Ήταν ψηλός και έδειχνε εντυπωσιακός πάνω στο άλογο. Αυτό έπαιξε αναπάντεχα σπουδαίο ρόλο στη γρήγορη ανέλιξή του στη στρατιωτική ιεραρχία.
Δεν είχε σημαντική μόρφωση, ούτε καταγόταν από τζάκι. Ποτέ δεν ταξίδεψε εκτός των ΗΠΑ. Δεν ήταν χαρισματικός, ούτε καλός ρήτορας. Ήταν εσωστρεφής και σεμνός, δεν μίλαγε πολύ, και είχε και αυτό το παράστημα. Το σημαντικότερο χαρακτηριστικό του φαίνεται να ήταν το ότι δεν έκανε πολλούς εχθρούς και έτσι κατόρθωνε να δημιουργεί συμμαχίες επειδή αυτός ήταν που μισούσαν οι λιγότεροι.
Ήταν πολύ κακός επιχειρηματίας και αγρότης και είχε σε όλη του τη ζωή οικονομικό πρόβλημα, παρ' όλο που είχε συσσωρεύσει μια τεράστια ακίνητη περιουσία. Την περιουσία του την συσσώρευσε επειδή ένας αδιανόητα μεγάλος αριθμός συγγενών του πέθαναν πρόωρα.
Ήταν καλός άνθρωπος. Όσο καλός μπορεί να είναι ένας άνθρωπος που έχει 300 σκλάβους, τέλος πάντων. Ήταν με τα μέτρα της εποχής αξιοπρεπής, τίμιος, αδιάφθορος και ντόμπρος.
Στην καριέρα του ως στρατηγός, αν και ακούραστος και θαρραλέος στο πεδίο της μάχης, έκανε τεράστια τακτικά λάθη και έχασε περισσότερες από τις μισές του μάχες στην Επανάσταση. Βεβαίως, ξέρουμε όλοι ότι αν δεν είχε στείλει σημαντική βοήθεια η Γαλλία, η αμερικανική επανάσταση θα είχε αποτύχει. Ο Ουάσινγκτον όμως είχε αποκτήσει όνομα σε όλες τις χώρες τις Ευρώπης πριν ακόμα ο πόλεμος τελειώσει. Η φήμη του ήταν αυτή που γεννούσε το σεβασμό, που ανατροφοδοτούσε τη φήμη, που κατοχύρωνε το μύθο.
Το πιο εντυπωσιακό πράγμα από το βιβλίο, το οποίο δεν γνώριζα: ο κυριότερος λόγος για τον οποίο ο Τζορτζ Ουάσινγκτον ήταν η ομόφωνη επιλογή για να γίνει ο πρώτος Πρόεδρος, ήταν το ότι δεν είχε απογόνους. Η μεγαλύτερη πρόκληση και ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τη νέα δημοκρατία εκείνη την εποχή ήταν να μη διολισθήσει σε μια αγγλικού τύπου μοναρχία -πράγμα που θα μπορούσε να επιδιώξει ο πρώτος Πρόεδρος, αν το ήθελε. Ο Τζορτζ Ουάσινγκτον, χωρίς παιδιά, δεν θα μπορούσε πρακτικά να γίνει βασιλιάς. Και επίσης δεν ήθελε. Και είχε και τους λιγότερους εχθρούς. Οπότε επελέγη ομόφωνα.
Ήταν ένας άνθρωπος που κόντεψε να πεθάνει τρεις φορές τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης της χώρας, ενώ απέτυχε να συντονίσει ένα υπουργικό συμβούλιο γεμάτο τεράστια εγώ, ανθρώπους σπουδαίους που όμως κατέληξαν να μισιούνται θανάσιμα πριν ακόμα τελειώσει η θητεία τους. Αλλά έκανε και σημαντικές τομές (στην οικονομία, στην άμυνα) και, κυρίως, με την παρουσία του, την αξιοπρέπεια και το ήθος του υπαγόρευσε τους κανόνες πολιτικού πολιτισμού που σε κάποιο βαθμό ισχύουν μέχρι σήμερα (ή, έστω, ίσχυαν περίπου μέχρι το 2016). Είναι μια εξαιρετικά σημαντική και όχι αυτονόητη προσφορά.
Και, βέβαια, ενώ σε διάφορα γράμματα εξέφραζε την βούλησή του να καταργηθεί η δουλεία "κάποτε", κατά τη διάρκεια της θητείας του δεν έκανε τίποτε προς αυτή την κατεύθυνση. Ο ίδιος ελευθέρωσε τους δικούς του σκλάβους μόνο με τη διαθήκη του. Λίγες δεκαετίες μετά η χώρα του σκίστηκε στα δύο γι' αυτό το θέμα, και μάτωσε, και τις συνέπειες του σχίσματος τις ζει ακόμα, μέχρι σήμερα. Αν τότε, στην αρχή, είχε αντιμετωπιστεί αυτό το θέμα, τότε μπορεί η νέα χώρα να είχε στηθεί σε πιο στέρεες βάσεις. Κανείς δεν μπορεί να ξέρει.
Καθώς πλησιάζουν και οι εορτασμοί της δικής μας Επανάστασης, σας ενθαρρύνω να διαβάσετε την ιστορία του "Βάσινγκτον", που λέει κι ο Σολωμός, για να βγάλετε τα δικά σας συμπεράσματα περί ηγεσίας, Ιστορίας, αξιοπρέπειας, και ευθύνης.
Πολύ μεγάλο βγαίνει αυτό το γράμμα. Τέλος πάντων, υπομονή, κοντεύουμε.
|
|
πάμε και στα λινξ
Εδώ ένα μεγάλο άρθρο για τους αντιμασκιστές στις ΗΠΑ, αυτό τον τρομακτικό ακροδεξιό συρφετό που βλέπουμε σε αδιανόητα βίντεο να παρελαύνουν με τα όπλα διαμαρτυρόμενοι κατά των περιοριστικών μέτρων αντιμετώπισης της πανδημίας σε διάφορες πόλεις. Το άρθρο τον εξανθρωπίζει το συρφετό, μας δείχνει ότι πρόκειται για ανθρώπους ευάλωτους και με ευαισθησίες, όχι για σκουπίδια. Βεβαίως, όλα όσα λένε είναι λάθος και το σύστημα αξιών τους είναι εντελώς εκτός αυτού που φανταζόμαστε εμείς ως "δυτικός πολιτισμός". Αλλά ακόμα και τα άκρα αξίζει να τα μελετάει κανείς με νηφαλιότητα και ενσυναίσθηση. Σε σύγκριση με αυτούς, πάντως, οι δικοί μας μοιάζουν πολύ πιο επιφανειακοί, αφελείς και (σχετικά) άκακοι.
Στην Ινδονησία, πάντως, βρήκαν τι να τους κάνουν: τους βάζουν να σκάβουν τους τάφους των νεκρών από Covid-19.
Να και η ιστορία του πάρτι ενός γάμου στο οποίο κόλλησαν Covid 13 άτομα, συμπεριλαμβανομένου του παππού του γαμπρού που έπαθε και πνευμονία και παραλίγο να πεθάνει, και οι νεόνυμφοι δήλωσαν ότι δεν μετανιώνουν που το έκαναν το πάρτι και ότι αν τους δινόταν η ευκαιρία θα το ξανάκαναν, γιατί οι καλεσμένοι "ήξεραν το ρίσκο".
Μια σημαντική παράπλευρη συνέπεια των μέτρων κατά του κορωνοϊού: λειτουργούν και κατά της γρίπης. Κανονικά κάθε Απρίλιο στην Αυστραλία, λέει, έχουν περί τα 20.000 κρούσματα εποχικής γρίπης. Φέτος είχαν 229.
Αν θέλετε να καταλάβετε πόσο γρήγορα εξαπλώνεται ο νέος κορωνοϊός στον πλανήτη, να ένα χρήσιμο και πολύ τρομακτικό visualization.
Αν θέλετε να νιώσετε ηλικιωμένοι, να μια συλλογή skins για το WinAmp. Αν δεν ξέρετε τι είναι το WinAmp, περάστε έξω σας παρακαλώ πάρα πολύ, νιάνιαρα, να πάτε στο TikTok, ορίστε μας.
Αν είδατε εκείνο το ντοκιμαντέρ του Netflix για τα social media και σας φάνηκε λίγο επιφανειακό και ελαφρύ, διαβάστε τώρα εκτενή αποσπάσματα από το memo που έγραψε μια data scientist του Facebook για το πώς η ηγεσία της εταιρείας γνώριζε τους τρόπους με τους οποίους απολυταρχικές κυβερνήσεις χρησιμοποιούσαν την πλατφόρμα για να χειραγωγήσουν ή να καταπιέσουν τους λαούς τους και δεν ενδιαφερόταν καθόλου. Η data scientist, που ήταν δουλειά της να ψάχνει μαζικές καμπάνιες μαζικής παραπληροφόρησης, αλλά δεν είχε καμία υποστήριξη από την εταιρεία, παραιτήθηκε αηδιασμένη.
Ποιος είπε ότι δεν υπάρχουν πια μεγάλες οραματικές ιδέες; Ο αμερικανός αρθρογράφος Μάθιου Ιγλέσιας έγραψε ένα βιβλίο για την εξής: πώς θα έμοιαζαν οι ΗΠΑ με πληθυσμό 1 δισεκατομμύριο; Και πώς μπορεί να φτάσει σε αυτό το σημείο; Δεν είναι εντελώς παλαβή ιδέα. Αν και οι λεπτομέρειες χωράνε συζήτηση, λαμβάνοντας υπόψιν τα οικονομικά και δημογραφικά δεδομένα που έχουμε για τον κόσμο μας σήμερα, βγάζει νόημα. Και μας υπενθυμίζει ότι, όπως πάνε τα πράγματα, ανεξαρτήτως πανδημιών, ψεκασμένων αντιδράσεων και άλλων καταστροφών, οδηγούμαστε σε έναν κόσμο στον οποίο λίγες χώρες θα ανταγωνίζονται για να προσελκύσουν τους καλύτερους ανθρώπους στη Γη. Εδώ ένα απόσπασμα από το βιβλίο.
Κάποιοι κάθισαν και μέτρησαν το κόστος που έχουν οι περιβαλλοντικές πολιτικές του Τραμπ στο περιβάλλον. Κι όταν λέμε "περιβαλλοντικές πολιτικές του Τραμπ" εννοούμε το ξεχαρβάλωμα σχεδόν όλων των μέτρων προστασίας που είχαν περάσει επί Ομπάμα (αλλά και Μπους!). Ο Τραμπ υπέγραφε αβέρτα την κατάργηση περιορισμών σε "βρώμικες" βιομηχανίες και το αποτέλεσμα είναι ότι μέχρι το 2035 οι ΗΠΑ θα ξεράσουν στην ατμόσφαιρα 1,8 δισεκατομμύρια τόνους αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου περισσότερους, από ό,τι αν ο Τραμπ δεν πείραζε τίποτε.
Α, κι εσάς που σας είπα να πάτε στο TikTok; Ελπίζω να μην βρίσκεστε στις ΗΠΑ. Γιατί από την Κυριακή ο Τραμπ σας κλείνει και το TikTok.
Παρεμπιπτόντως, αυτό είναι ένα θέμα πιο περίπλοκο από την τραγωδία της Προεδρίας σε εκείνη τη χώρα, και χωράει συζήτηση. Την οποία όμως δεν θα κάνουμε τώρα. Προς το παρόν, σας αφήνω με έναν
ΠΥΡΟΣΤΡΟΒΙΛΟ.
|
|
|
|
