tm 11 oktober: Allee met allure U kunt mee met een gids van het Apeldoorns Gidsen Collectief voor een wandeling langs de Loolaan - een allee met allure. Ook wel genoemd: "de laan der Medici". Loop mee met onze gids en hoor waarom deze prachtige allee zo genoemd wordt. Per 6 personen wordt 1 gids ingezet.
Reserveren minimaal 3 dagen van tevoren >> Meer op www.apeldoornsgidsencollectief.nl
18 oktober: Speuren naar paddenstoelen Vliegenzwam, aardappelbovist, zwavelkopje of geweizwammetje…..beeldende namen voor een aantal paddenstoelen die in onze bossen te vinden zijn. Wie gaat er mee op zondag 18 oktober speuren naar paddenstoelen in Stadspark Berg en Bos. IVN natuurgidsen zetten een gemarkeerde route uit die iedereen in zijn eigen tempo kan lopen tussen 11.00 en 16.00 uur. De route is bewegwijzerd en loopt in èèn richting, rekening houdend met de corona voorschriften. De start vindt plaats op het Acaiaplein in Stadspark Berg en Bos. >> Meer informatie
21 oktober: Bouwhuiscafé In opdracht van de gemeente Apeldoorn inventariseren de architectuurhistorici Evelien van Es en Lara Voerman en stedenbouwkundige en landschapsarchitect Joost Emmerik momenteel alle waardevolle architectonische en stedenbouwkundige projecten die tussen 1970 en 1990 zijn gerealiseerd. Het was de periode waarin Apeldoorn met de erfenis van de 2e schrijftafel van Nederland zat opgezadeld: sloop in het centrum voor bouw van grote kantoren en woningbouw met hoge dichtheid. Maar ook de Centrale Bibliotheek als begin van het cultuurkwartier, de bloemkoolwijk de Maten met ruimte voor experimentele woningbouw en ecologische structuren.
Bouwhuis nodigt u van harte uit om na de presentatie van architectuurhistoricus Evelien van Es uw waardering uit te spreken voor de projecten die volgens u op de longlist moeten komen te staan.
In verband met het maximaal aantal toegestane bezoekers vanwege corona verzoeken wij u zich op te geven via info@architectuurcentrumbouwhuis.nl
>> Lees meer op www.erfgoedplatformapeldoorn.nl
T/m 25 oktober: Buitenmuseum Binnenstad Het Buitenmuseum 75 jaar Vrijheid biedt op 50 locaties in de binnenstad historische foto's van de bevrijding van Apeldoorn .
De locaties van het Buitenmuseum zijn verzameld op een routeflyer. Deze flyer en een set ansichtkaarten zijn, zolang de voorraad strekt, gratis verkrijgbaar bij de deelnemende locaties in de binnenstad. >> Meer informatie
Oktober: Erfgoedfestival Oost West Tien kunstenaars verblijven tijdens het erfgoedfestival 2020 een week op een bijzondere erfgoedlocatie in Gelderland. Daar laten zij zich inspireren door het thema van de Maand van de Geschiedenis: Oost/West.
Kijk op erfgoedfestival.nl voor het complete on- en offline programma van de tien hoofdlocaties en de vijftig aanhakers. Anders dan voorgaande edities vindt het festival voornamelijk digitaal plaats. Waar mogelijk zullen er gedurende de Maand van de Geschiedenis extra optredens van de artiesten plaatsvinden in ‘huiskamersetting’. >> Meer informatie
6 november: Historisch Café Helaas moest het Historisch Café van 2 oktober worden afgelast i.v.m. de nieuwe Corona maatregelen. Het volgende Historisch Café staat gepland op vrijdag 6 november. Uiteraard ook nu weer onder voorbehoud. >> Meer informatie en opgave
6 november: Lezing van Koninklijk Apeldoorn Onderwerp: Staatsbezoeken
Vrijdag 6-11-2020 in de Grote Kerk aan de Loolaan in Apeldoorn. Aanvang 20.00 uur. Inloop vanaf 19.15 uur. Op het programma:
Rode loper uit voor Oranje door Bud Rellum.
Hij geeft op heldere, soms humorvolle wijze een kijkje bij wat er al komt kijken bij de organisatie van staatsbezoeken.
Staatsbezoeken en de media door Justine Marcella
Justine Marcella is Koninklijk Huis journalist en koningshuisdeskundige en hoofdredacteur van het tijdschrift Vorsten. Zij reist regelmatig mee met Staatsbezoeken en zal u vanuit media perspectief vertellen over haar ervaringen.
Een ensemble van het Koninklijk Conservatorium in Den Haag brengt een selectie ten gehore van vorstelijke muziek bij officiële ceremonies binnen de Koninklijke familie.
Boek: Lang geleden in Apeldoorn.... ‘Lang geleden in Apeldoorn; de geschiedenis van Apeldoorn in 10 (voorlees)verhalen’.
Dit kinderboek van schrijfster Nanda Roep beschrijft verschillende historische periodes door de ogen van kinderen. Het is een voorleesboek en geeft een beeld van de ontwikkeling van Apeldoorn voor kinderen in de basisschool leeftijd. Aan de orde komen onder andere hoe de Veluwe is ontstaan, de grafheuvels en de vroegere ijzerwinning, Willem Röntgen en de wijk de Maten.
Het boek is onder andere te koop bij de boekhandel en bij Primera Westra winkels.
Herinneringen aan de Hoge Veluwe Conferentie Op de Veluwe in april 1946, tijdens de Hoge Veluwe Conferentie in het Jachthuis Sint Hubertus werd onderhandeld tussen een Nederlandse en Indonesische delegatie over het akkoord van Linggadjati, om oorlog te voorkomen. Dat dit in Nederland, op de Hoge Veluwe, gebeurde was bijzonder. Omdat het een politiek gevoelig lag, en men bang was voor protest was sprake van een gigantische militaire beveiliging in het gebied.
De NTR wil graag Apeldoorners die zich hier iets van herinneren voor de televisie in verband met een 9-delige televisieserie Indonesia Roept! Hoe Nederland een wereldrijk verloor 1900-1950. In deze serie zal presentator Hans Goedkoop in Nederland, maar vooral ook in Indonesië op zoek gaan naar ooggetuigen van de geschiedenis, vanuit beide perspectieven. Wie zich veel of alleen flarden herinnert van deze gebeurtenis en van de militairen in de regio, kan mailen naar mirjam.gulmans@ntr.nl. >> Meer informatie
Nieuwsbrief Erfgoedfonds In het Erfgoedfonds zijn belangrijke stimulerings- en ondersteuningsregelingen samengevoegd; de monumentensubsidie, het gevelfonds, het archeologiefonds en een duurzaamheidsdienst.
Met deze nieuwsbrief informeert de gemeente Apeldoorn de lezers over over de ontwikkelingen.
Via het gevelfonds kunnen ondernemers en pandeigenaren een bijdrageontvangen om de gevel van hun historisch winkelpand in de binnenstad op te knappen. Dit versterkt de uitstraling van de Apeldoornse binnenstad.
>> Meer informatie: www.apeldoorn.nl/gevelfonds.
Open Monumenten Dagen in Apeldoorn Bezoekers aan de Open Monumentendagen met thema Leermonument toonden zich enthousiast over de gelegenheid een aantal nooit eerder geopende monumenten te kunnen bezoeken, waaronder twee voormalige schooltjes in Hoog Soeren en de Theologische Universiteit Apeldoorn.
Het prachtige weer droeg bij aan de uitstekende sfeer en maakte een groot deel van de beperkingen vanwege de corona-epidemie ruimschoots goed, ook al waren er minder monumenten te bezoeken dan in voorgaande jaren.
Een uniek onderdeel bleek de ‘scholenroute’ te zijn langs scholen en voormalige schoolgebouwen; monumentale panden die in de loop van de tijd dikwijls een andere bestemming hadden gekregen.
De scholenroute kan nog altijd worden gefietst. Zie het programmaboekje “Open Monumentendagen Apeldoorn”. Uiteraard zijn de locaties niet meer opengesteld. Voor de klassendag zijn vier filmpjes gemaakt. Gemaakt voor scholieren maar ook voor volwassenen interessant. De filmpjes zijn terug te kijken via onderstaande links. Gymnasium Apeldoorn Papierfabriek De Middelste Molen Oude Ambachtsschool Herinneringscentrum Apeldoornsche Bosch
Het Platform Monumenteigenaren Dit platform is een gezamenlijk initiatief van de gemeente Apeldoorn en de Stichting Apeldoornse Monumenten. Het doel is om alle eigenaren van ‘beschermde panden’ in de gemeente Apeldoorn te ondersteunen bij de instandhouding, restauratie en verduurzaming van hun pand. Onder ‘beschermde panden’ vallen rijks- en gemeentelijke monumenten, erkende karakteristieke, erkende beeldbepalende en overige panden binnen een beschermd stads- of dorpsgezicht. >> Meer informatie en het aanmeldformulier
Cursus voor monumenten eigenaren Deze cursus over onderhoud, restauratie en verduurzaming voor leden van het Platform Monumenteigenaren is inmlddels van start gegaan. In zes avonden wordt een palet aan onderwerpen behandeld over de technische kanten van monumentenonderhoud, zoals metsel- en voegwerk, dakbedekking en hemelwaterafvoer, schilderwerk en glas, en vochtproblemen. Ook onderwerpen als verduurzaming van een monument en financiering van restauratiekosten komen aan de orde.
Vanwege het grote aantal aanmeldingen streeft de Stichting Apeldoornse Monumenten er naar om in 2021 een vergelijkbare cursus aan te aanbieden. Geïnteresseerden kunnen de geluidopname en presentatie een aantal dagen na de cursusavond op de SAM-website terugvinden. >> Meer informatie en het aanmeldformulier
Miny van der Zande Ridder in de orde van Oranje -Nassau Burgemeester Ton Heerts reikte op zaterdag 19 september de onderscheiding "Ridder in de orde van Oranje Nassau" uit aan Miny van der Zande. Miny was 15 jaar voorzitter van de Vereniging Oud Apeldoorn (VOA).
Burgemeester Ton Heerts van Apeldoorn reikte weliswaar de onderscheiding uit, maar het opspelden gebeurde door haar zoons in verband met de corona maatregelen.
Miny zal ongetwijfeld nog vaak bij de VOA bijeenkomsten verschijnen.
Nieuw boek: op weg naar Hamaland Nieuwe uitgave voor de archeologie liefhebbers. Uitgegeven in het kader van het 50 jarig jubileum van de Archeologische Werkgroep Nederland regio 18 (Oost Veluwe).
230 pagina's met foto's in kleur. In 20 hoofdstukken worden diverse archeologische onderwerpen beschreven met uit de gemeente Apeldoorn:
- Vroegmiddeleeuwse ijzerwinning op de Veluwe
- Is Uttiloch ontdekt?
- Dalenk 21 in Loenen
Mede mogelijk gemaakt door het Fonds Apeldoornse Historische Publicaties (FAHP) Zie
Met 20 artikelen over archeologie tussen de 9e en 11e eeuw. Over opkomende steden, ijzerwinning op de Veluwe, Vikingen, muntslag, de eerste kerken en nog veel meer.
Bestellen voor 24,95 via AWN-18 (awn18secretariaat@gmail.com) of bij de boekhandel.
Boek: Vluchteling in eigen land nu verkrijgbaar Onlangs overhandigde Ben Mouw, voorzitter van het ErfgoedPlatformApeldoorn (EPA) het eerste exemplaar aan loco burgemeester Maarten van Viersen. Twee oud-evacués vertelden over deze periode en de schrijfster gingin op de verhalen van de geïnterviewden. Tenslotte werd een film uit 1945 vertoond over de terugkeer naar het verwoeste en leeggeroofde Arnhem. Hierna konden bezoekers het boek aanschaffen met handtekening van de schrijfster.
Het boek ‘Vluchteling in eigen land, Arnhemse oorlogskinderen over de evacuatie van 1944’ is verkrijgbaar bij boekwinkel Nawijn & Polak en de vestigingen van Primera in Apeldoorn. >> Lees ook het artikel in de Stentor
Reactie Naar aanleiding van het boek 'Vluchteling in eigen land' reageerde Kees Walter.
'Dezer dagen rommelde ik in de papieren van mijn grootouders. Ik kwam een formulier tegen van de "schade enquete commissie" (zie hieronder). Mijn grootouders woonden in Arnhem, ook tijdens de WO2. Ik heb ooit wel gehoord van de vernielingen in hun huis, maar geen idee of zij toen ook de stad zijn ontvlucht. Maar ja, toen werd er eigenlijk weinig over gesproken. Het was gebeurd.
Ik woonde tijdens WO2 in Utrecht, Ik kwam pas na de oorlog wel eens in Arnhem.
De vraag is: is dit formulier algemeen bekend? Dus niet echt bijzonder? ' Reacties svp via epa.redactie@gmail.com. Wij sturen het dan door.
Zoekplaatje
Wie weet wat dit is, waar dit staat en heeft eventueel achtergrondinformatie? Stuur je antwoord naar epa.redactie@gmail.com
Erfgoedfestival: Het verleden schuilt in de stenen In het derde kwart van de negentiende eeuw werd in Apeldoorn een spoorlijn aangelegd. Vanuit het hele land trokken welgestelde mensen naar de Gelderse plaats. Apeldoorn voldeed aan de wensen van deze rijke inwoners om in een groene omgeving te wonen en toch de sociale voorzieningen van de stad te behouden.
De Parkenbuurt werd tot leven gewekt. Dit nog onbewoonde gedeelte groeide snel uit tot een villawijk ten noorden van het centrum. De connectie met Indië en de koloniale geschiedenis maken deze wijk een interessant onderdeel van het Apeldoornse erfgoed. >> Lees het hele verhaal (Bij de foto: Huis ‘De Pasch’, Regentesselaan, architect H.A. Wegerif, in 1912. CODA GA-004801_6202)
Joodse school in wijkgebouw Bethel
Het Wijkgebouw Bethel (vroeger op Koningdwarsstraat 4, nu Waldeck Pyrmontstraat 4) was wat we nu een ‘multifunctioneel buurtcentrum’ zouden noemen. De wijkraad van de wijk Het Loo vergaderde er, het was stemlokaal voor stemdistrict 62 en er was een naai- en breischool in gehuisvest.
In oktober 1941 kwam er bij de burgemeester van Apeldoorn een brief binnen van de Secretaris-Generaal van het Departement van Opvoeding, Wetenschap en Cultuurbescherming. Hierin werd te kennen gegeven dat Apeldoorn een Joodse school diende te krijgen.
Op zoek naar een ruimte voor deze school, kwam de gemeente uit bij de wijkvereniging Bethel die bereid bleek haar gebouw gratis voor dit doel ter beschikking te stellen. Toen de school op 22 december 1941 de deuren opende, telde ze 54 leerlingen. 28 daarvan hadden eerst op de Rijksleerschool aan de Molleruslaan gezeten, de andere 26 waren afkomstig van verschillende andere Apeldoornse basisscholen.
Nadat op 20 januari 1943 de laatste Apeldoornse Joden, samen met de bewoners van het Apeldoornsche Bosch werden weggevoerd, hief de Joodse Raad, aan wie inmiddels het beheer van de school was overgedragen, de Joodse School op.
De Joodse school was één van de scholen in de OMD scholenroute. De beschrijvingen van de scholen zijn nu ook beschikbaar via het Geheugen van Apeldoorn
‘Apeldoorns Belle Époque’
Over Apeldoornse gebouwen in de binnenstad die in hun tijd spraakmakend waren.
Magazijn Gebr. Noteboom Hoofdstraat
In de vijf afleveringen in Ruimte voor Erfgoed (februari 2020 tm augustus 2020) kon niet altijd uitgebreid ingaan op de geschiedenis van Magazijn Gebr. Noteboom. Daarom is het complete verhaal te downloaden vanaf de EPA website (zie menu Ruimte voor Erfgoed).
Wij wensen u veel leesplezier. En... mocht u aanvullingen of verbeteringen hebben, heel graag. U kunt die sturen naar de redactie van Ruimte voor Erfgoed epa.redactie@gmail.com.
Colofon
Ruimte voor Erfgoed verschijnt maandelijks bijna 1300 abonnees in hun mailbox. Heeft u tips of wilt u een bijdrage leveren? Laat het ons weten. Stuur dit bulletin ook gerust door naar anderen. Zij kunnen zich GRATIS abonneren via onderstaande link.
Burgemeester Ton Heerts reikte op zaterdag 19 september de onderscheiding "Ridder in de orde van Oranje Nassau" uit aan Miny van der Zande. Miny was 15 jaar voorzitter van de Vereniging Oud Apeldoorn (VOA).
