είχαμε και καλά νέα αυτή την εβδομάδα, επιτέλους, αλλά εγώ θέλω να σας πω τώρα μιαν άλλη, εντελώς άσχετη ιστορία
To 2004 κυκλοφόρησε ένα βιβλίο περίπου χιλίων σελίδων με τ' όνομα Jonathan Strange & Mr Norrell. Η πλοκή του διαδραματιζόνταν στην Αγγλία του 19ου αιώνα, κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντιων πολέμων, αλλά δεν είναι ακριβώς ιστορικό μυθιστόρημα. Στον κόσμο του βιβλίου η μαγεία είναι ένα υπαρκτό πράγμα το οποίο στην εποχή της ιστορίας είχε χαθεί από τον κόσμο, μέχρι που ήρθαν οι δύο κύριοι του τίτλου (ο ένας εμφανίζεται μόλις στη σελίδα 200) και την επαναφέρουν.
Είναι ένα βιβλίο καταπληκτικό, που περιγράφει έναν κόσμο πλούσιο και συναρπαστικό (έχει 200 υποσημειώσεις με "πηγές"), με αριστοτεχνικά σχεδιασμένη πλοκή και καταπληκτική ατμόσφαιρα. Έκτοτε το συστήνω σε όσους ενδιαφέρονται για τέτοιου είδους αναγνώσματα με κάθε ευκαιρία. Να σας πω την αλήθεια, ποτέ δεν κατάλαβα για ποιο λόγο δεν έχει αποκτήσει φήμη και δημοσιότητα εφάμιλλη έργων όπως το Dune ή το Lord of the Rings. Είναι τέτοιας κλίμακας επίτευγμα.
Το βιβλίο αυτό το έγραψε μια βρετανίδα συγγραφέας με τ' όνομα Σουζάνα Κλαρκ. Της πήρε δέκα χρόνια, αφ' ενός επειδή χρειάστηκε πολλή έρευνα και ψάξιμο, αλλά αφ' ετέρου επειδή δεν ήταν συγγραφέας. Αυτό ήταν το πρώτο της βιβλίο.
Λίγο καιρό μετά την κυκλοφορία του, η Κλαρκ έβγαλε και μια μικρή συλλογή διηγημάτων (τα περισσότερα είχαν δημοσιευτεί σε περιοδικά και άλλες εκδόσεις νωρίτερα). Και μετά σταμάτησε. Δεν ξανάγραψε τίποτε. Εξαφανίστηκε. Ούτε διηγήματα, ούτε μια συνέχεια του έπους της, ούτε λέξη. Για δεκαέξι χρόνια.
Γιατί συνέβη αυτό; Πώς το κάνει αυτό κάποια; Πώς αφήνει την τέχνη της, το πάθος της; Δεν έχει την δίψα να γράψει καινούργια πράγματα για να τα δώσει στους άλλους να τα διαβάσουν; Τι παθαίνει; Στερεύει; Χορταίνει; Είχα μεγάλη απορία γι' αυτά τα θέματα, ώσπου τα χρόνια πέρασαν και το ξέχασα. Μέχρι που ήρθε το επάρατο 2020.
πριν από λίγες εβδομάδες κυκλοφόρησε το καινούργιο βιβλίο της Σουζάνας Κλαρκ και μάθαμε τι συνέβη
Το νέο της βιβλίο λέγεται "Piranesi" και είναι πολύ πιο μικρό, εύκολο και απλό από το πρώτο της έπος. Είναι μια ιστορία για έναν άνθρωπο που ζει σε ένα γιγάντιο σπίτι γεμάτο με αχανείς αίθουσες με αγάλματα, με τον ωκεανό να μαστιγώνει το ισόγειο και μόνο έναν (ζωντανό) συγκάτοικο. Είναι πάρα πολύ ασυνήθιστο βιβλίο, με δύο πολύ σημαντικά χαρακτηριστικά: την ατμόσφαιρα και τον τρόπο με τον οποίο διαρθρώνεται η πλοκή. Το δεύτερο είναι πιο σημαντικό από το πρώτο. Να σας πω εδώ δυο λόγια γι' αυτό, αν μου επιτρέπετε.
Δεν ξέρω αν παρακολουθούσατε ποτέ τη σειρά X-Files. Ήταν μια σειρά με πολύ μυστήριο και εξωγήινους. Εγώ την έβλεπα από τότε που πρωτο-προβλήθηκε στην τηλεόραση, μια εποχή πριν από το streaming και το broadband, μεσάνυχτα στο τηλεοπτικό κανάλι "ΑΝΤ1", αν δεν κάνω λάθος, ή ίσως στο κανάλι "Star", δεν θυμάμαι πού παίχτηκε πρώτα. Εκείνη την εποχή, για να το εξηγήσουμε λίγο για τους νεότερους που μας διαβάζουν και μπορεί να μην ξέρουν, αν ήθελες να παρακολουθήσεις μία τηλεοπτική σειρά έπρεπε να κάθεσαι μια συγκεκριμένη ώρα και ημέρα της εβδομάδας μπροστά σε μια οθόνη ανάλυσης περίπου 640x480 (!) που ήταν απαραιτήτως συνδεδεμένη με καλώδιο με μια μεταλλική κεραία στην ταράτσα του κτιρίου. Αν δεν καθόσουν εκεί εγκαίρως, έχανες την ευκαιρία να δεις το επεισόδιο και έπρεπε να περιμένεις την επόμενη εβδομάδα για να παρακολουθήσεις το επόμενο. Επιπλέον, κάθε τέτοιο πρόγραμμα διακοπτόταν κάθε λίγα λεπτά για να προβληθούν διαφημίσεις, τις οποίες δεν μπορούσες να κάνεις skip. Υπήρχαν και περίπλοκες λύσεις για να παρακολουθήσεις αυτά τα προγράμματα αργότερα, με τη χρήση ειδικών συσκευών μαγνητοταινίας που ονομάζονταν "βίντεο" (ναι, οι συσκευές ονομάζονταν έτσι) αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία που αν θέλετε μπορώ να σας τη διηγηθώ μιαν άλλη φορά.
Τέλος πάντων, η σειρά εκείνη είναι το αγαπημένο μου παράδειγμα ανισορροπίας στο ισοζύγιο μυστήριο/λύση. Υπάρχουν κι άλλα (η μεταγενέστερη σειρά "Lost" ένα κραυγαλέο παράδειγμα) αλλά νομίζω ότι το X-Files είναι το καταλληλότερο. Τι είναι αυτή η ανισορροπία που λέω; Όταν ένας δημιουργός περιγράφει το μυστήριο, διατυπώνει τα ερωτήματα, χτίζει την ατμόσφαιρα, πυροδοτεί τη φαντασία του αναγνώστη/θεατή και μετά αποτυγχάνει να δώσει μια εξίσου ικανοποιητική λύση στο μυστήριο, μια αντάξια κατάληξη. Είναι κάτι που το X-Files, στην κεντρική του ιστορία (όχι στα αυτοτελή επεισόδια) δεν έκανε καθόλου καλά, πιθανότατα επειδή οι δημιουργοί δεν είχαν καθολου στο μυαλό τους το πού θα πάει ιστορία όταν άρχισαν να τη λένε, ή δεν είχαν προβλέψει ότι θα τραβήξει για τόσο πολύ καιρό.
Τέλος πάντων, αυτό είναι που κάνει πάρα πολύ καλά το καινούργιο βιβλίο της Σουζάνας Κλαρκ. Χτίζει αριστοτεχνικά έναν μυστηριώδη κόσμο γεμάτο με ερωτήματα για τον αναγνώστη (τι είναι αυτό το σπίτι; Πώς βρέθηκε ο πρωταγωνιστής εκεί πέρα, και ποιος είναι ο 'Αλλος; και πολλά άλλα μα, καταλαβαίνετε, δεν θέλω να σας πω τίποτε παραπάνω) και μετά, εξίσου αριστοτεχνικά, αρχίζει σιγά σιγά να συναρμολογεί μια ικανοποιητική εξήγηση για τα πάντα. Το τελειώνεις και λες, α, μάλιστα. Αυτή ήταν μια απολαυστική αξιοποίηση του χρόνου μου. Μπράβο στην δημιουργό που τον σεβάστηκε.
Όπως αντιλαμβάνεστε, σας το συστήνω ανεπιφύλακτα και μάλιστα αν θέλετε μπορείτε να δοκιμάσετε και την audiobook εκδοχή του, την οποία διαβάζει ο πολύ καλός ηθοποιός Τσιούετελ Έτζιοφορ.
Αλλά κι από αυτήν εδώ την ιστορία λείπει η λύση του μυστηρίου, έτσι δεν είναι; Έχουμε αφήσει αναπάντητη μια σημαντική ερώτηση εδώ. Δεν μπορεί να τελειώνει εδώ πέρα αυτή η πολύ μεγάλη εισαγωγή του γράμματος. Δεν θα ήταν ικανοποιητικό.
Το μυστήριο, λοιπόν, είναι το γιατί της πήρε 16 χρόνια να γράψει ένα βιβλίο -και μάλιστα ένα μικρό, απλό, γραμμικό βιβλίο, περίτεχνο κι ευφάνταστο μεν, αλλά όχι ιδιαίτερα δύσκολο ή δαιδαλώδες. Τι έκανε; Διακοπές; Χάζευε; Όχι. Η Σουζάνα Κλαρκ
πάσχει από σύνδρομο χρόνιας κόπωσης
που είναι μια απολύτως αληθινή, πολύ σοβαρή ασθένεια.
Οπότε το μήνυμα αυτής της ιστορίας, κι αυτό που θέλω να σας πω εδώ σήμερα, είναι το εξής:
Ποτέ δεν ξέρουμε ακριβώς τι συμβαίνει στις ζωές των άλλων ανθρώπων.
Κάντε μ' αυτή την πληροφορία ό,τι νομίζετε.
Πάμε παρακάτω στα υπόλοιπα, τώρα.
|
|
αύριο στην Καθημερινή
γράφω για το ότι, καθώς οι άνθρωποι καταναλώνουν όλο και περισσότερες πληροφορίες, διαμορφώνουν όλο και περισσότερες γνώμες και σχηματίζουν όλο και πιο πολύπλοκες και πολυσύνθετες ατομικές ταυτότητες, εμείς ως κοινωνία χωριζόμαστε σε όλο και μικρότερες ομάδες. Είναι ένα φαινόμενο που βλέπουμε μπροστά μας κάθε μέρα, που φάνηκε και τις προάλλες στις αντιδράσεις μετά την απόφαση του δικαστηρίου που καταδίκασε τους νεοναζί, ένα θέμα που, θεωρητικά, θα έπρεπε να μας ενώνει σχεδόν όλους.
Το κείμενο θα ανέβει το Σαββατόβραδο εκεί.
ένα απόσπασμα:
"Τσακωνόμαστε και διαφωνούμε για τον Τραμπ, για τον κορωνοϊό, για τα συντριβάνια και τους πεζόδρομους, για τον Ποινικό Κώδικα, για την κυβέρνηση, για την αντιπολίτευση, για τους μετανάστες, για την “πολιτική ορθότητα”, για την εκκλησία, για το Pride, για την ΑΟΖ, για τη Γκρέτα, για τις συντάξεις, για το Νόμπελ Λογοτεχνίας, για τα Χριστουγεννιάτικα φωτάκια στους δρόμους και για το Ναγκόρνο Καραμπάχ. Έχουμε χαλύβδινη άποψη -ατσαλωμένη στην πυρά των social media- κι αταλάντευτο δίκιο, -σφυρηλατημένο σε ανελαστικές online και offline κοινότητες-, για όλα. Συναντάμε παλιούς φίλους και διαπιστώνουμε ότι κάπου στην πορεία παρέκκλιναν και έγιναν “ψεκασμένοι”. Κόβουμε την καλημέρα σε συγγενείς, αδυνατούμε να βρισκόμαστε ακόμα και στο ίδιο δωμάτιο με συναδέλφους".
|
|
διαΝΕΟδιαβάσματα
την Κυριακή έχουμε μια νέα έρευνα που νομίζω ότι θα σας φανεί ενδιαφέρουσα, για το πώς ζουν οι Έλληνες μετά από επτά μήνες πανδημίας. Οπότε είναι μια ευκαιρία μέχρι τότε να σας κάνω μια ανακεφαλαίωση για τα πρόσφατα πράγματα που έχουμε βγάλει, μήπως και σας έχει μείνει κανένα κενό.
Και την Κυριακή έχουμε την καινούργια έρευνα, για την οποία είμαι σίγουρος ότι θα ακούσετε διάφορα την ερχόμενη εβδομάδα.
|
|
και τώρα, μερικά λινξ
Άλλο ένα από αυτά τα καταπληκτικά, απίστευτα βίντεο με έναν αμερικανό δημοσιογράφο που πηγαίνει σε προεκλογικές συγκεντρώσεις του Τραμπ και μιλάει με τους οπαδούς του. Απλά τους μιλάει, δεν κάνει τίποτε άλλο. Το αποτέλεσμα είναι να τραβάς τα μαλλιά σου. Θα μας λείψουν άραγε αυτά, αν όλα πάνε καλά το Νοέμβρη; Όχι. Η απάντηση είναι όχι.
Η συνέντευξη του Γιουβάλ Νόα Χαράρι στην Καθημερινή (βίντεο).
Μια καταγραφή όλων των κρουσμάτων από το "Rose Garden Massacre", το superspreading event που συνέβη ένα από τα πιο καλά φυλαγμένα κτίρια στον κόσμο, το Λευκό Οίκο. Δεκάδες άνθρωποι έχουν κολλήσει Covid από εκεί μέσα, πια, από καθαριστές και δημοσιογράφους μέχρι τον Πρόεδρο, ο οποίος, καθώς πέφτει όλο και πιο χαμηλά στις δημοσκοπήσεις και βγαίνουν κι άλλα φορολογικά και οικονομικά του σκάνδαλα -και είναι και τίγκα στα στεροειδή από τις θεραπείες- έχει, πια, ρετάρει τελείως, και τώρα μοιάζει να θέλει να κολλήσει κι άλλους, όσους μπορεί, όσους προλαβαίνει, πάλι στο Λευκό Οίκο το Σάββατο, και μετά στη Φλόριντα τη Δευτέρα.
12 χώρες που έχουν λιγότερα νέα κρούσματα Covid από το Λευκό Οίκο αυτή την εβδομάδα.
Το ίντερνετ δεν είναι πια "αμερικανικό".
Στο Παλαιοβιβλιοπωλείο των Αστέγων βρέθηκε ένα αντίτυπο του "Ο Γέρος και η Θάλασσα" με ιδιόχειρη υπογραφή του Χέμινγουεϊ από το 1954!
Το γράμμα που έγραψε ο Αλμπέρ Καμύ στο δάσκαλό του, όταν έμαθε ότι κέρδισε το βραβείο Νόμπελ.
Μια ταινία με τίτλο "Fatman" με πρωταγωνιστή το Μελ Γκίμπσον. Δεν υπάρχει περίπτωση να μαντέψετε την υπόθεσή της. Καμία απολύτως.
Παίζοντας χιονοπόλεμο στο Παρίσι το 1896. Ένα βίντεο.
Κι ένα παρόμοιο, "φτιαγμένο" βίντεο από ταινία που δείχνει το Λος Άντζελες τη δεκαετία του 1940.
Τέλος, στο σχεδόν τακτικό, πια, ταξίδι μας στον κόσμο του ΤικΤοκ, σε ένα κομμάτι του γράμματος που στο εξής μπορούμε να αποκαλούμε
|
|
"ανταπόκριση από το Τικ Τοκ για πολυάσχολους μεσήλικες που δεν
ξέρουν τι είναι το Τικ Τοκ"
η ιστορία του Νέιθαν Αποντάκα. Το λοιπόν, ένας κύριος ονόματι Νέιθαν Αποντάκα, 37 χρονώ από το Άινταχο των Ηνωμένων Πολιτειών, πήγε μια μέρα να πάρει το φορτηγάκι του να πάει στη δουλειά, σε μια αποθήκη με πατάτες, και το φορτηγάκι δεν έπαιρνε μπρος (είχε και μισό εκατομμύριο χιλιόμετρα στο κοντέρ) οπότε πήρε το σκέιτμπορντ του και πήγε στη δουλειά τσουλώντας. Στο δρόμο, τράβηξε ένα βιντεάκι τον εαυτό του καθώς τσούλαγε, ατενίζοντας τριγύρω και πίνοντας γουλιές από το χυμό κράνμπερι που κρατούσε, ακούγοντας το "Dreams" των Fleetwood Mac. Και μετά ανέβασε το βιντεάκι στο ΤικΤοκ, που είναι, όντως, λίγα ακατανόητα ακαταμάχητα δευτερόλεπτα ανεμελιάς κι ελευθερίας. Το αποτέλεσμα:
27 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν δει το βιντεάκι μέχρι τώρα.
Το τραγούδι των Fleetwood Mac (του 1977 παρακαλώ) ξαναμπήκε στα charts.
Ο Μικ Φλίτγουντ άνοιξε λογαριασμό στο ΤικΤοκ και ανέβασε κι αυτός ίδιο βιντεάκι, να τσουλάει στο δρόμο και να πίνει χυμό κράνμπερι, ακούγοντας το τραγούδι του.
Και, βέβαια, η εταιρεία που βγάζει τους χυμούς χάρισε στο Νέιθαν καινούργιο φορτηγάκι.
Ίντερνετ.
|
|
|
|
