Waarom je gek bent als je zonder kaart op reis gaat

Het zijn roerige tijden. Onze aandacht werd door de veelbewogen Amerikaanse presidentsverkiezingen even van COVID19 afgeleid. De impact daarvan op het functioneren van onze samenleving is heftig, maar eigenlijk zou al onze aandacht naar de bestrijding van een veel grotere crisis moeten gaan. We nemen het risico dat grote delen van onze planeet binnen een generatie onbewoonbaar zijn.

De energietransitie gaat over veel meer gaat dan alleen technologische oplossingen en een nieuwe business case. Het gaat over keuzes, gedrag en cultuur. We staan voor de grootse uitdaging om onze collectieve mindset te veranderen en onze cultuur te transformeren naar een samenleving die future-proof is, gebaseerd op duurzaamheid, inclusie en reciprociteit.

Dus wij hebben een missie. Om leiders, duurzaamheidsprofessionals en green rebels te helpen om duurzaamheid in de cultuur van hun organisatie te verankeren. Andere vragen te stellen. Nieuwe perspectieven te omarmen. Green Cultures te bouwen.

Een goede vraag is het halve antwoord. En wij zien gelukkig de vraag verschuiven. Van het ‘waarom’ naar het ‘hoe’ van duurzaamheid.

En juist bij die vraag kunnen wij je helpen. Hoe krijgen we impact in ons DNA? Hoe verankeren we duurzaamheid in de vezels van onze organisatie? Hoe richten we al onze bedrijfsprocessen circulair in? Dat zijn allemaal vragen die gaan over organisatiecultuur. Maar cultuur kan ongrijpbaar zijn, dus waar begin je dan?

Gewoon, bij het begin. Noem het een cultuurscan, cultuuronderzoek, cultuurdiagnose, cultuurmeting, cultuurfoto of een culture assessment. Je wilt de ongeschreven regels begrijpen, de verbanden en patronen zien. Maar ook de spanningsvelden en dilemma's. Bijvoorbeeld dat een spoorbeheerder altijd veiligheid boven duurzaamheid kiest. En dat een impact investeerder voortdurend moet kiezen tussen impact of return on investment.

De keuzes die mensen in dit soort situaties maken, worden grotendeels bepaald door de organisatiecultuur. Dan kun je die maar beter tot in de haarvaten begrijpen. Een cultuurscan geeft je die diepgaande inzichten. Zodat je weet waar je staat. En wat je te doen hebt om je organisatie te verduurzamen.

Enjoy the ride,
Walter

DIENST | CULTUURSCAN

De sociale plattegrond van jouw organisatie

Je wilt impact. Een organisatie bouwen met duurzaamheid in het hart. Dus je moet iets met cultuur. Want ja, culture eats strategy for breakfast. Maar waar moet je dan beginnen? Gewoon, bij het begin. Noem het een cultuurdiagnose, cultuuronderzoek, cultuurmeting, cultuurfoto, culture assessment. Je wilt de ongeschreven regels begrijpen en de verbanden zien. Een cultuurscan geeft je de sociale plattegrond van jouw organisatie.

Niemand gaat op reis zonder kaart

Iedere reis moet je voorbereiden. Je kunt de Lonely Planet kopen, of een Rough Guide. Kwestie van smaak. Met informatie over tijdzone en valuta, toeristische highlights, ‘unieke hotels’ en culturele do’s en don’ts. Je kunt ook een gids om advies vragen. Krijg je wel een mening.

Of een kaart kopen. Met een kaart weet je waar je bent. Kun je zelf je route bepalen. Verdwalen. En de weg weer terugvinden. Je bent gek als je zonder kaart op reis gaat.

Nieuwe verbanden en fundamentele inzichten

Een cultuurscan levert een foto op, de sociale plattegrond van jouw organisatie. Maar dan in beeld en verhaal. Op het oog losse incidenten verbonden tot herkenbare patronen. Zodat je de interne logica begrijpt. Met ruimte voor subtribes, clans en afdelingen. Dé cultuur van Nederland bestaat toch ook niet. We tonen je het sociale reliëf. Leggen nieuwe verbanden. Geven diepe inzichten. Zodat je weet waar je staat. En wat je te doen hebt om je organisatie te verduurzamen.

Nieuwsgierig geworden? Lees hier wat een cultuurscan je oplevert (en wat niet).

Ik wil meer weten over zo'n cultuurscan!

BLOG | Botsende kernwaarden. Veilig of duurzaam?

Veilig of duurzaam?

Wat doe je als kernwaarden botsen? En het niet lukt om te innoveren of verduurzamen? Dan is het goed om een (antropologische) blik te werpen op de interne logica van cultuur. Laten we eens kijken naar een organisatie waar veiligheid hoog in het vaandel staat: een spoorbeheerder. Een organisatie met als taak het spoor, de stations, bruggen en de aanpalende infrastructuur te bouwen en onderhouden, zodat spoorgebruikers hun passagiers en goederen veilig kunnen vervoeren.

Veilig, klantgericht en duurzaam

De organisatie heeft een strakke visie, een stevig missie-statement en een tweetal kernwaarden.Veilig (het voorkomen van ongelukken en onveilige situaties) en Klantgericht (op tijd en volgens dienstregeling rijden). Logisch toch? Hier kún je haast geen bezwaar tegen hebben.

De directie maakt zich zorgen over de effecten van klimaatverandering en realiseert zich dat ook daar een rol ligt voor de spoorbeheerder. Duurzaam wordt als nieuwe derde kernwaarde gelanceerd. Natuurlijk met een uitgebreide campagne inclusief gelikte filmpjes en strakke presentaties.

De bestaande MVO-afdeling krijgt de taak om de transitie te versnellen en duurzaamheid in het DNA van de organisatie te krijgen.Dit team komt na grondige analyse tot een pilot om te experimenteren met spoorstaven die van gerecycled staal zijn gemaakt in plaats van ‘virgin’ materiaal. Ze stuiten echter op veel weerstand en het experiment komt niet van de grond. Waarom niet?

Organisatiecultuur als
besturingssysteem

In deze situatie helpt het om door de bril van een antropoloog naar het vraagstuk te kijken. Cultuur vormt de interne logica van het besturingssysteem. Laten we proberen de keuzes van mensen te begrijpen door de bril van een binnenstaander, een medewerker die in die interne logical zit. Antropologen noemen dit een emic perspectief.

De hele organisatie, alle afdelingen en teams en haast ieder individu blijkt erop gericht veiligheid te maximaliseren. Niemand wil ook maar een pótentieel veiligheidsrisico op zijn geweten hebben, want stel dat er ooit iets gebeurt op het tracé met gerecycled staal?! Dan ben je je naam als betrouwbaar ingenieur kwijt. Of meteen je baan. Veiligheid voor alles.

Botsende kernwaarden en moeizame innovatie

De kernwaarden veilig, klantgericht en duurzaam zijn leken zo aannemelijk en logisch. Tegelijkertijd is het essentieel om te begrijpen wat er gebeurt als er een potentieel conflict tussen twee kernwaarden ontstaat.

In dit geval is de hele organisatie erop ingericht om te kiezen voor veiligheid. Dat betekent dat er een spanningsveld bestaat tussen veiligheid en betrouwbaarheid versus duurzaamheid en innovatie. De duiding, patronen en de verklaringen noemen antropologen het etic perspectief.

Voorbij de korte termijn

De oplossing ligt vaak niet in een of/of oplossing, in dit geval het vervangen van de kernwaarde veilig door duurzaam, want dat zou slechts conflict tussen afdelingen en een korte termijn oplossingen brengen. Dit zijn twee interventies die wel werken:

(1) Afgebakende experimenteerruimte creëren voor hele nieuwe oplossingen. Bij experimenteren en innoveren hoort dat je fouten maakt. Daarom is het zo belangrijk om te zoeken naar een context of bandbreedte waarin fouten acceptabel zijn en niet meteen de veiligheid in gevaar brengen (en alle reflexen in het systeem activeren).

(2) Een organisatiebrede dialoog organiseren tussen medewerkers, teams en afdelingen op het niveau van de kernwaarden. Een gesprek over hoe de kernwaarden zich tot elkaar verhouden, wat dat betekent, welke consequenties dat heeft en wat je zou moeten doen om te vernieuwen of veranderen.

Conclusie

Het emic perspectief, zonder oordeel kijken door de bril van binnenstaander, helpt om te snappen waarom het experiment flopt en waarom het zo moeilijk is om mandaat, energie en speelruimte te krijgen om duurzame oplossingen te zoeken en implementeren.

Het etic perspectief laat zien dat het cultuurpatronen van ‘veiligheid voor alles’, de beweging naar een duurzame en circulaire organisatie flink in de weg kan zitten.

Zodat je weet waar je staat. En wat je te doen hebt om je organisatie te verduurzamen.

TER INSPIRATIE

Een goede vraag is het halve antwoord. Het helpt ons dan ook altijd om de tijd te nemen om de goede vraag te vinden. Om daarna het gesprek met de ander vanuit nieuwsgierigheid, fascinatie of verwondering te voeren. Zodat we het waarom achter de mening ontdekken. Juist nu. Daarom deze piekfijne uitleg over de kracht van vragen.

Hal Gregersen - Asking the right Questions