|
|
Voorwoord
De zon schijnt en het voorjaar laat zich al vroeg in volle glorie zien. Het is wat we allen zo hard nodig hebben. Uitzicht op mooie nieuwe dingen, licht en vrolijkheid. De donkere winter en de coronacrisis maken dat we erg gericht zijn op wat er allemaal niet kan, niet mag, of spannend en eng is. Gelukkig zijn daar dan de kopjes van de krokussen en sneeuwklokjes die ons het gevoel geven dat het ook weer anders kan. Na een winter in het donker en de kou, gewoon brutaal het kopje weer omhoog, zodra de eerste zonnestralen en warmte zich laten zien.
Als vrijwilligers en medewerkers van Hospice en Thuiswaken Wijchen maken we vaak mee dat de mensen voor wie wij zorgen deze kracht laten zien in hun laatste dagen. Er wordt genoten van kleine dingen zoals een bezoekje, een lekker kopje koffie, een advocaatje of een momentje in de sneeuw. Er zijn naast de moeilijke momenten, de waardevolle momenten samen en zaken die nog uitgesproken worden. Ook maken we mee dat nabestaanden na een periode van rouw even terug zijn om te herdenken. Normaal in de vorm van een herdenkingsbijeenkomst, nu met het leggen van een herdenkingssteen. Daarbij zijn er warme en liefdevolle herinneringen die een zonnestraal zijn in het verdriet. U leest in deze editie over de waarde van herdenken in een bijdrage van Franka.
Wij leren elke dag van de bijzondere mensen die we mogen bijstaan over hoe levens geleefd worden en hoe de laatste dagen van een leven kunnen zijn. Daar zitten donkere tijden in en ook lichtpuntjes, veerkracht en zonnestralen. Net als de seizoenen ons laten zien.
Het geeft de vrijwilligers en medewerkers in het hospice de kracht om door weer en wind, of moet ik zeggen sneeuw, te gaan. U leest erover in de bijdrage van Harrie. Letterlijk de twee kanten van een verhaal: de barre overlast van de sneeuw en het mooie van de sneeuwpret en de zon.
We zijn erg trots op al die vrijwilligers en verpleegkundigen die, in deze coronatijd en dwars door de sneeuw, klaarstaan en komen. Zij zorgen dat we als Hospice en Thuiswaken Wijchen er kunnen zijn voor mensen die onze steun nodig hebben. We hebben geleerd om zelfs achter een mondkapje breeduit te glimlachen en medeleven te tonen, zodat in de ogen de warme zorg te zien en te voelen is. We proberen daarmee het gevoel te brengen van een eerste lente zonnestraal en een eerste lente krokus.
Even zo dankbaar zijn we voor de kleine en grote attente gebaren, zoals u leest in de bijdragen Attent. En even zo dankbaar zijn we voor de mensen die zich aanmelden als “Vrienden” van Hospice en Thuiswaken Wijchen. Dat zijn voor ons de lichte zonnestralen en het warme gevoel van samen.
Er zijn vele vormen van sprankeltjes licht in donkere dagen en steun in moeilijke tijden. Ik wens u deze toe in een zonnig, warm en kleurrijk voorjaar. Ik wens u mooie momenten in dat wat de dagen u ook mogen brengen.
Tjitske Huender
Directeur |
Even een terugblik
2021
Hospice 6 jaar……
Thuiswaken 31 jaar…………
Herdenkingsbijeenkomst 5 jaar…?
Dit was een mooie reeks aan het worden, totdat in 2020 corona roet in het eten strooide.
Een traditie binnen Hospice en Thuiswaken Wijchen: elk jaar rond half maart wordt er een herdenkingsbijeenkomst georganiseerd voor nabestaanden. Voor mensen die in het hospice of bij een thuiswake iemand verloren hebben.
De eerste keer dat dit georganiseerd werd was maart 2016. Een voorbereidingsgroep van vrijwilligers(waar ik deel van uitmaakte) ging aan de gang :
- er werd een thema bedacht,
- er werden adressen verzameld,
- er werd een plaats gezocht waar dit kon plaatsvinden,
- er werd een gelegenheidskoor opgericht dat zich ontfermde over
uitgezochte liedjes, passend bij het thema.
Kortom : de hele logistiek werd uitgebreid voorbereid.
De thema’s die we tot nu toe gebruikt hebben, zijn :
Sterren en licht, water, handen, licht.
Waar we bij een herdenkingsbijeenkomst steeds bij stil staan, is dat mensen thuis of in het hospice afscheid van het leven nemen.
Een plaats waar het laatste stukje leven wordt geleefd.
Een plaats waar afscheid genomen wordt van de geliefde, echtgenoot, vader, moeder, zoon, dochter, vriend, vriendin, opa, oma, zus, broer, oom, tante, neef of nicht.
En dat alles gebeurt soms met een lach, soms met een traan.
Afscheid nemen van het leven is voor mensen niet gemakkelijk. Of het nu gaat om iemand die vroegtijdig doodgaat, of op hoge leeftijd. Het is moeilijk voor degenen die achterblijven.
Je bent immers zo aan elkaar gewend : de waarde voor elkaar, de betekenis voor elkaar, het trouw blijven, het verliezen, het kwijt zijn.
Dit loslaten betekent verliezen.
Wat overblijft zijn de herinneringen, de namen, de vergeten beelden en indrukken.
Om de namen te blijven herinneren is er in de tuin van het hospice een gedenkplek ingericht. Op deze plek wordt er een steen gelegd voor elke gast die in het hospice is overleden, met op de steen diens naam.
Dit is een blijvende herinnering. Bovendien is er een namenboek met alle namen van gasten die in het hospice verbleven. Ook dit is een blijvende herinnering.
Waarom deze terugblik?
Omdat we aan onze traditie van een herdenkingsbijeenkomst wederom geen gehoor kunnen geven vanwege de corona en alle maateregelen die daarbij horen. Dus in 2020 niet en nu in 2021 ook niet.
Ik hoop dat we dit jaar allemaal een vaccinatie kunnen krijgen en we in 2022 opnieuw een herdenkingsbijeenkomst kunnen organiseren.
Franka Bakker |
Echt winter
En toen werd het weer eens echt winter….
Veel sneeuw en lage temperaturen zouden we krijgen vanaf het weekend van 6 en 7 februari. Dan blijf ik toch mooi binnen, dacht u zeker. We mogen er toch al niet uit. En al was code rood afgekondigd, dat kon niet iedereen zeggen. Brandweer, politie, ziekenhuizen en nog veel meer organisaties draaiden gewoon door. En dat geldt ook voor ons: het Hospice moet altijd doorgaan.
Het klusteam had een vooruitziende blik. De zoutvoorraad was aangevuld en het herdenkingsmonument werd afgedekt tegen bevriezing. De vrijwilligers van de zaterdagavondploeg kregen het eerst er mee te maken. Het sneeuwde al wel lekker maar het was nog leuk. Gerrie en Karin maakten zich geen zorgen, Toen één van onze gasten zo enthousiast was over het buitentafereel hebben ze zelfs een sneeuwbal voor haar naar binnen gebracht. De lol kon niet op. Kyra, de nachtverpleegkundige was ook netjes op tijd zodat Gerrie en Karin, gewapend met een “avondklokvrijwaring” weer op tijd naar huis konden. Karin genoot er van om te banjeren door de verse sneeuw waar zij de eerste voetstappen zette. Het leukste vond Gerrie het dat ze door de politie staande werd gehouden. Tja, wie rijdt er na 23 uur door de sneeuwstorm? Er werd zelfs geen hond meer uitgelaten. Kyra zag gedurende de nacht haar auto onder een steeds dikkere sneeuwlaag verdwijnen en was opgelucht toen de ochtendploeg om 7 uur netjes op tijd binnenstapte.
Dat was niet vanzelfsprekend. Wichta’s echtgenoot was al vóór zes uur begonnen met het uitgraven van hun auto.
Na 5 kilometer stapvoets rijden kwam de grootste uitdaging: dit was Wichta’s derde dienst en waar was de oprit van het Hospice ook al weer? Onherkenbaar. Gelukkig werd er goed gegokt en dwars door de sneeuwmassa bereikte zij de ingang. Voor Petra viel het mee; “Normaal loop ik er in 5 minuten naar toe. Nu, voorzichtig schuifelend, was ik er na 20 minuten”. Lieke vond het wel “cool”. Rustig rijdend, met niemand hoefde je rekening te houden want je bent de enige op de weg. Aan het eind nog een aanloopje om door de sneeuwmassa te komen die op de oprit lag.
Na de overdracht kon Kyra naar huis…. Eerst de auto uitgegraven: “ik had gelukkig een schep en bezem meegenomen”. Voorzichtig rijdend door Nijmegen naar Millingen aan de Rijn. Er was niemand op straat en hadden er in Nijmegen geen verkeerslichten gestaan dan had je niet gezien waar de kruispunten waren. “Ik was de enige op straat ik ben dus maar doorgereden”. Na Nijmegen kwam de ware beproeving: de Ooipolder: “Er had nog niemand gereden, er was geen sneeuw geruimd en halverwege ben ik vastgereden”. Helemaal alleen op de wereld, in het dichtstbevolkte land van Europa, heeft ze in 20 minuten haar auto uitgegraven. “Eindelijk in Millingen aangekomen, bijna thuis, reed ik weer vast maar er waren gelukkig een paar sterke mannen die mij hielpen”. Na drie uur was Kyra thuis… “Ben je toen meteen gaan slapen”, wilde ik weten. “Nee dat lukte pas tegen het middaguur”.
De vrijwilligers van de ochtenddienst waren er dus op tijd. Petra, de verpleegkundige had er wat meer moeite mee. Toen zij aankwam was de sneeuw in de Fazantstraat inmiddels geschoven. Met als resultaat dat onze inrit daardoor helemaal dicht was. Petra reed met haar auto muurvast in die sneeuwhoop. De auto stond half op straat en kon niet meer voor- of achteruit. De echtgenoot van een collega is met een baal strooisel voor pluimveehokken gekomen en dat blijkt een wondermiddel te zijn. Later die ochtend is één van onze gasten in haar rolstoel, juichend de sneeuw ingereden….
Voor vrijwilligers die buiten Wijchen wonen was het de eerste dagen bijna onmogelijk om het Hospice te bereiken. Gelukkig werden die diensten altijd weer ingevuld door andere collega’s.
Het openbaar vervoer was nog dagenlang ontregeld of zelfs gestremd. Geeske, de verpleegkundige die de twee daaropvolgende nachtdiensten voor haar rekening nam, weet er over mee te praten. “Ik woon in Nijmegen en toen zondag bleek dat het openbaar vervoer stillag ben ik taxi’s gaan bellen”. De een was al volgepland, anderen wilden helemaal niet rijden. Na vele telefoontjes toch nog een taxi gevonden die mij naar Wijchen wilde rijden. “De volgende ochtend, maandag, zou ik met de bus naar huis gaan. Volgens 9292 reden die weer”. De bushalte ligt pal voor het Hospice. Er stonden al 5 mensen te wachten, maar er kwam geen bus. Toen naar het station gelopen en gelukkig reed de trein wel. In Nijmegen kon ze zelfs een taxi naar huis krijgen. Maandagavond reden er nog steeds geen bussen. Treinen mondjesmaat en taxi’s lieten het afweten. Op de fiets dan maar door een bijna onbegaanbaar Nijmegen naar het station. “Daar reed de trein van 21.25 uur voor mijn neus weg en de daaropvolgende treinen waren gecanceld”. Tja, dan blijft er maar een oplossing over; op de fiets naar Wijchen. “Dankzij de avondklok was het rustig op de weg en heb ik soms over de weg gefietst omdat het daar beter begaanbaar was dan op het fietspad. Half fietsend, half lopend was ik na 90 minuten bij het hospice”. Geeske was precies op tijd om aan de nachtdienst van 23 uur te beginnen.
Tegen die tijd had Peter, één van onze klusvrijwilligers, al zoveel geschoven en gestrooid dat ons terrein wel begaanbaar was zonder je benen te breken. Ook de gemeente hielp daarna de oprit en parkeerterrein sneeuwvrij te maken.
Met een beetje trots schreef ik het allemaal op. De mensen die het Hospice draaiende houden maken het mogelijk dat de zorg voor onze terminale gasten, ook onder zeer moeilijke omstandigheden, altijd doorgaat. “Hart voor de zaak” tonen, niet klagen als het tegenzit en soms dit avontuur ook leuk vinden. Waarom? Ze weten waarvoor ze het doen.
Harrie |
Attent
De 20 januari werden wij blij verrast door Burgemeester Marijke van Beek van Wijchen.
Ze bracht voor alle vrijwilligers en ZZG collega’s een kleine attentie.
Een hart onder de riem en blijk van steun voor alle hardwerkende mensen in de zorg.
Op haar kaart schreef ze de volgende woorden:
Begin februari overleed Dhr. H. Banken. Oprichter van het gelijknamige Champignonbedrijf op Bijsterhuizen. Hij speelde een belangrijke rol in de startfase van de bouw van ons Hospice. Zijn betrokkenheid bij ons werk werd nogmaals duidelijk toen wij na zijn overlijden vele giften ontvingen van zijn relaties. Rob Jeurissen, voorzitter van ons bestuur, verwoordt het als volgt:
“Tijdens onze campagne voor de bouw van het Hospice hebben we ondernemend Wijchen uitgenodigd op onze plannen onder de aandacht te brengen. De heer Banken heeft in zijn bedrijf gelegenheid geboden om de bijeenkomst te houden en de deelnemers rond te leiden door zijn bedrijf. Dat gebeurde op een zeer gastvrije manier met hart voor onze zaak en met passie voor zijn onderneming. Tijdens deze bijeenkomst is het idee geboren om “bouwend Wijchen” te mobiliseren het gebouw te bouwen in plaats van een traditionele aanbesteding. We kennen het geweldige resultaat van de uitvoering van dat idee.”
Rond de kerstdagen bereikten ons lieve attenties zoals kerstpakketten van de kerstengelen. En toen even later veel winkels moesten sluiten bedacht de HEMA dat organisaties zoals het Hospice best blij zouden zijn met een grote doos vol chocolaatjes en kerstkransjes.
We ontvingen ook weer mooie giften van nabestaanden van mensen die in ons hospice verbleven. Ook de nodige spontane giften. En soms best ontroerend, zoals vanwege “een goede uitslag in het ziekenhuis”. Dat zijn prachtige uitingen van waardering. Dank daarvoor.
In het herfstnummer van Vier Jaargetijden presenteerde de Stichting Vrienden van Hospice Wijchen zich. De doelstelling werd uitgelegd en er werd bij u de vraag neergelegd of u “Vriend” wilde worden. Veel lezers voelden zich aangesproken en zegden hun medewerking toe. Nu denkt de Stichting dat er nog meer vrienden te vinden zijn. U wilde het wel doen maar het is er bij ingeschoten. Of u bent vergeten waarom ook al weer die knoop in de zakdoek zat. Hier komt een herkansing: kijk eens op https://www.hospicewijchen.nl/index.php/vrienden en alles wordt weer duidelijk. Vriendelijk dank. |
Witte dâ
We kijken uit naar het moment waarop ook onze vrijwilligers gevaccineerd kunnen worden. De vrijwilligers behoren tot de categorie bijzondere zorgverleners en we hopen gauw te horen wanneer ze aan de beurt komen. Veel verpleegkundigen die bij ons werken zijn al gevaccineerd. Sommigen hebben ook al de tweede prik gehad.
We ontvingen via de landelijke organisatie voor Vrijwilligers Palliatieve zorg (Vptz Nederland) een grote doos mondkapjes. Deze zijn geschonken voor alle bij de VPTZ Nederland aangesloten organisaties.
De jaarlijkse herdenkingsbijeenkomst kan helaas niet plaatsvinden. Nabestaanden van mensen die in 2019 en 2020 overleden zijn in ons hospice zijn uitgenodigd om een “steentje” te leggen bij het herdenkingsmonument in de tuin. Hierop wordt warm gereageerd. Het levert mooie intieme momenten op om de geliefde weer even te herdenken en met de aanwezige vrijwilligers even na te praten over de bijzondere tijd in het hospice.
Er zijn mooie boeken over de manier waarop mensen omgaan met het naderend einde van het leven. Het boek met verhalen van de Nijmeegse schrijfster Annemarie Haverkamp willen we u toch even noemen. “Ik heb geleefd”.
Het bevat meer dan 70 gesprekken met mensen die weten dat ze niet lang meer te leven hebben. Deze verhalen hebben al eerder in de Gelderlander gestaan. Het zijn mooie menselijke verhalen waarin vooral het leven centraal staat.
Harrie |
Thuiswakers zonder Waken
Het afgelopen jaar zijn er nog maar weinig thuiswaken aangevraagd. Je zou denken dat het jammer is dat mantelzorgers en cliënten geen gebruik maken van onze diensten. Als je echter even je gedachten er over laat gaan is het wel te begrijpen.
Met alle gewone bezigheden en verplichtingen die je voor de coronabeperkingen had, was er helemaal geen tijd of energie om de nachten bij een dierbare door te brengen. De nachtrust had je hard nodig om alle verplichtingen en de mantelzorg overdag vol te houden. De wakers waren zonder veel poespas aan te vragen en snel in te zetten. Dat gaf ruimte om in ieder geval energie op te doen in de nachten.
Door alle corona regels kun je niet naar de vereniging, sportclub of op familiebezoek.
Werken doe je thuis en dat scheelt reistijd en energie. Met de werktijden kun je wat flexibeler omgaan. Daarmee kun je zelf je naaste bijstaan ook in de nachten. Dat kon zelfs niet altijd want vele corona-gerelateerde overlijdens zijn zonder naaste geschied.
Daarbij komt ook een drempel om de toch al verzwakte dierbare nog een test te laten doen zodat corona uitgesloten is. Met het beperkt aantal bezoekers dat er mag komen om afscheid te nemen is het toelaten van een vreemde eigenlijk niet zo wenselijk.
Als thuiswaker mis ik het werk wel. Er kunnen zijn voor mensen die binnenkort aan hun laatste reis beginnen en hun dierbare te ontlasten in de zorg geeft zoveel voldoening.
We zijn er wel hoor als thuiswakers. Voor allen die ons nodig hebben. Ook in deze tijd kan dat verlichting geven. Bovendien tellen we niet mee in de bezoekersaantallen die de regering heeft opgelegd. Dus aarzel niet en bel toch als onze ondersteuning overdag of ’s nachts kan helpen.
Thuiswaker Martijne |
Soms stromen de herinneringen
samen met verlangen,
in duizend kleine glinsteringen,
ineens over je wangen.
Uit Troostgedachten van Marin Gijzemijter
|
|
|
|
