Copy
Bekijk deze nieuwsbrief in uw browser
Ruimte voor Erfgoed 

nummer 84 - April 2021
Vorige afleveringen zijn terug te vinden via www.erfgoedplatformapeldoorn.nl  (menu: Ruimte voor Erfgoed).  Zelf iets te melden? Stuur je bijdrage naar epa.redactie@gmail.com.
Erfgoed Agenda

Meer nieuws en activiteiten op Erfgoedplatform Apeldoorn en Mijn Gelderland

17 april: Herdenking bij de sluis
Op 17 april werd Apeldoorn bevrijd. In verband met de corona maatregelen ook dit jaar een herdenking in zeer beperkte vorm door het dagelijks bestuur en de Prinses Margrietschool, dus zonder publiek.
Zie ook het artikel hieronder bij Uit het Geheugen van Apeldoorn.
>> Lees meer over de bevrijding van Apeldoorn

22 en 30 april On line wandelen door Apeldoorn
Wandelen in groepen zit er helaas nog niet in. Maar de Vrije Academie heeft daar iets op gevonden: online lezingen mét een hand-out om daarna zelf op pad te gaan! U volgt via Zoom een online lezing over de stadshistorie. Na afloop ontvangt u een opname van de lezing en een hand-out. In deze hand-out vindt u informatie over de stad om zelf een wandeling mee te gaan maken!
In één uur tijd neemt de docent u mee in de bijzondere of soms roerige geschiedenis van een stad. Na afloop van de lezing ontvangt u zowel een opname van de lezing, als ook een digitale hand-out. In deze hand-out vindt u informatie over de stad om zelf een wandeling mee te gaan maken!

>> Lees meer en schrijf je in.
21 april: biodiversiteit op begraafplaatsen
Het Platform Funerair houdt op woensdagmiddag 21 april van 14.00 tot 15.30 uur een webinar over ‘Biodiversiteit op begraafplaatsen’. Begraafplaatsen kunnen een rol spelen bij herstel of bevordering van biodiversiteit. Het zijn vaak groene oases in een stedelijke omgeving of stepping stones voor planten en dieren in een agrarisch gebied, dat steeds vaker wordt gedomineerd door monoculturen. Wat is die biodiversiteit op begraafplaatsen, hoe kun je die bevorderen en hoe verhoudt zich dat tot de begraaffunctie en het eventueel aanwezige funeraire erfgoed? Aan de hand van vijf presentaties wordt het thema vanuit heel verschillende zijden belicht.
>> Aanmelden
7 mei: Historisch Café Digitaal
De eerste online bijeenkomst van het Historisch Café op 2 april stond in het teken van de ‘Atlas van Apeldoorn: Berg en Bos’ centraal.
Je kunt de lezingen HIER NOG TERUGKIJKEN.

Het volgende Historisch café staat gepland op vrijdag 7 mei. Mogelijk live, anders weer via een digitale sessie. Het onderwerp staat dan in het teken van de geschiednis van de papierindustrie op de Veluwe.
17 mei Workshop Levende tuinen
Apeldoorn: Stad in het groen. Dat geldt voor de omgeving, maar begint bij je eigen tuin.
Wil je meer vogels, vlinders, amfibieën, egels, geur of kleur in je tuin? Tijdens deze 1,5 uur durende online workshop van IVN Apeldoorn leer je wat een levende tuin is en oefen je via een praktische opdracht hoe je een tuin natuurlijker en diervriendelijker kunt maken. Tijdens de cursus krijg je ook veel praktische tips over het veranderen van je tuin in een paradijsje voor vogels, vlinders en andere dieren. 
De workshop is voor iedereen die aan de slag wil met zijn of haar tuin, groot of klein, om deze natuurlijker en diervriendelijker te maken.  Er is plek voor maximaal 25 deelnemers, vol = vol.
>> Meer informatie en opgave
Doe de Vereniging Oud Apeldoorn kennis quiz
De VOA heeft een aantal foto’s uit het foto archief geselecteerd. Ben jij een beetje een oud-apeldoorn kenner?? Weet jij welke antwoorden de juiste zijn?
Kruis het juiste antwoord aan en bekijk de uitslag nadat je de vragen beantwoord hebt.
>> Doe de quiz
Met de digitale IVN natuurgids op pad
IVN Apeldoorn heeft tientallen wandel- en fietsroutes beschikbaar in de IVN Routes app. Je ziet op je smartphone de route en waar je op de route bent. 
Onderweg krijg je informatie over natuur en cultuur.
Bijvoorbeeld:
- Langs beken en sprengen in Ugchelen en Beekbergen
- Berg en Bos vanuit Stayokay
- Achter- en het Paleispark Het Loo
>> Lees meer en dowload de app
Erfgoed Nieuws
Enquête munitiedepots rondom Hoog Soeren
Tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft de Duitse Wehrmacht meerdere munitiedepots aangelegd in de bossen rond Hoog Soeren. Na de oorlog heeft het lang geduurd voordat deze voldoende geruimd waren om het gebied weer veilig te maken voor wandelaars. Tijdens het saneringsproces zijn archeologen aanwezig geweest, en zijn veel vondsten gedocumenteerd.
In 2022 wil de gemeente Apeldoorn deze vondsten delen in de vorm van een expositie. Leif Ian van Herwaarden, stagiair Archeologie Gemeente Apeldoorn heeft een enquête opgesteld met als doel de interesse voor deze expositie te meten zodat de expositie kan worden afgestemd op de wensen van de inwoners van de gemeente. Naar verwachting zal het ongeveer 5 minuten duren om de enquête in te vullen.

(bij de foto: Duitse krijgsgevangenen bij het ruimen van munitie vlak na de oorlog. Foto: CODA archief)
>> Vul de enquete in en stuur hem op

De Ridders van Gelre: Röntgen in Apeldoorn
31 maart stond de onthulling van de gedenksteen voor Röntgens voormalige woonhuis door burgemeester Heerts gepland, maar moest helaas worden uitgesteld. De onthulling van de Röntgen-buste en de Röntgen-wanden in Gelre ziekenhuizen Apeldoorn zal pas na de zomer plaatsvinden.
Ook wordt gewerkt aan de inrichting van het historisch Röntgen-paviljoen en het X-perience lab in CODA. Zodra de musea weer open kunnen, kan je dan ervaren hoe belangrijk de ontdekking van de röntgenstralen nog steeds is. 

>> Bekijk via deze link de reportage van de Ridders van Gelre

Doneer voor Koningsdag
Ook dit jaar is het niet mogelijk om op Koningsdag het traditionele Oranjefeest in de Apeldoornse binnenstad te organiseren. Dit betekent dat de vrijwilligersorganisatie Stichting Oranjefeesten Apeldoorn ook dit jaar geen inkomsten zal krijgen. 'Wij vinden dat Koningsdag in Apeldoorn niet "ongemerkt" voorbij mag gaan', aldus Hans Peters van de Stichting Oranjefeesten Apeldoorn. 'Het is juist nu tijd om die nationale feestdag wel met elkaar te vieren. Daarom hebben we in samenwerking met enthousiaste ondernemers en collega-organisaties een passend alternatief programma bedacht. Wij vragen de inwoners van Apeldoorn ons met een financiële bijdrage te helpen met de uitvoering van dat programma'”
>> Lees verder op Apeldoorn Direct
Boek: Joodse huizen
Donderdag 15 april verschijnt deel 7 in de serie 'Joodse Huizen. Verhalen over vooroorlogse bewoners'. Het eerste exemplaar wordt in ontvangst genomen door Salo Muller. De belangstelling voor het joodse leven van alledag, over dat nagenoeg volledig vernietigde deel van onze samenleving, is groeiende. De serie 'Joodse Huizen. Verhalen over vooroorlogse bewoners' reconstrueert de geschiedenis aan de hand van adressen en vormt zo een gestaag groeiend papieren monument voor een verdwenen cultuur.
Ook in dit zevende deel spelen de verhalen verspreid over heel Nederland een rol. Natuurlijk Amsterdam, maar ook Apeldoorn, Groningen, Maastricht, Rotterdam, Utrecht, Den Ham, Roermond, Amersfoort,  Varsseveld en Zwolle zijn het toneel van deze episode in de vaderlandse geschiedenis. Het gaat over een arts in Amsterdam-Zuid en over een psychiater in het Apeldoornsche Bosch, over een zanger en een voorzanger, over een hoedenmaakster en een schoenmaker. Over kunstenares Fré Cohen en een familie van musici. Over een slager, een poelier en een veehandelaar. Over de stichter van een puddingfabriek. Over doorsnee Nederlanders uit alle lagen van de bevolking. Er staat ook een verhaal over Zutphensestraat 153 geschreven door Roeland Oudejans-Albers.
>> Meer informatie
sKBL Nieuwsbrief
Zo veel mogelijk mensen enthousiast maken, dat is een belangrijk doel van de Stichting Kastelen, Buitenplaatsen en Landgoederen (sKBL). Hiervoor geeft zij actuele informatie over het historisch erfgoed in Nederland en organiseert lezingen en educatieve evenementen. 
sKBL geeft een nieuwsbrief uit. In de editie van maart o.a. een verhaal over de vergeten prinses Marianne en een bijdrage van Johan de Haan, hoofdconservator van paleis Het Loo.
>> Je kunt de nieuwsbrief hier teruglezen
2022 thema 'Koninklijke Veluwe'
Voor 2022 is het themajaar van Apeldoorn ‘Koninklijke Veluwe’. In het najaar van 2021 heropent Paleis Het Loo de deuren van het vernieuwde paleis. De heropening van Paleis Het Loo zorgt naar verwachting voor een flinke stijging in bezoekersaantallen. Daar willen de regio en stad ten volste van profiteren door deze bezoekers veel mogelijkheden te bieden. Binnen het project Koninklijke Veluwe werken Paleis Het Loo, Apeldoorn Marketing, Toeristisch Platform Apeldoorn, Centrummanagement Apeldoorn, gemeente Apeldoorn, VisitVeluwe en Veluwe-op-1 samen om dat te realiseren. Door aanbod te ontwikkelen voor specifieke doelgroepen en door dat aanbod te vermarkten. Als evenementenorganisator ideeën uitwisselen of een bijdrage aanbieden? Geef dit dan door aan Michaela Luttenberg, m.luttenberg@apeldoornmarketing.nl.
Raadplaatje
Het vorige raadplaatje is opgelost. Op de foto rechts hebben wij een nieuw raadsel. Wat is het, waar staat het en welke letters zie je daar nog meer?
Stuur uw antwoord naar: epa.redactie@gmail.com

 
Reacties op het vorige raadplaatje.
De witte paal is er één van een duo oude grenspaaltjes van het landgoed Berg en Bos die nog te zien zijn op de hoek van de Bosweg en de Jachtlaan. Er kwamen een aantal reacties met vermelding van grenspalen. Zoals drie betonnen grenspalen in Loenen; twee bij de rotonde Harderwijker weg/Eerbeekseweg op de grens Apeldoorn-Brummen en een derde op de Horsterdijk, ook weer op dezelfde gemeentegrens.
En een ander type grenspaal van de oude rijksgrens. Onder ander langs de Loolaan (onder meer voor nummer 55, 57 en 61 zijn witgeschilderde (vermoedelijk) basaltblokken geplaatst met de aanduiding RG ter indicatie van het tracé van de oude Rijksweg van Amersfoort naar het oosten, die destijds over de Loolaan liep. 
Wellicht ook iets voor de grenspalen werkgroep van de VOA?
Uit het Geheugen van Apeldoorn
U kunt naar hartelust online grasduinen en rondzwerven in de geschiedenis van Apeldoorn via het Geheugen van Apeldoorn. Wie verhalen, foto's of suggesties heeft, kan die eenvoudig bijdragen en delen (klik op info rechtsboven). Via www.erfgoedplatformapeldoorn.nl ziet u de laatste toevoegingen.
Papiertechnische school 'Marten Orges'
De Oost Veluwe staat bekend om haar papierindustrie. Maar wist je dat er ook een speciale school was?
De Papier Technische School Marten Orges werd opgericht in 1959 door de gezamenlijke papierfabrieken van de Oost Veluwe. Het was de eerste papiertechnische school in Nederland. Enige jaren later kon de school niet genoeg leerlingen aantrekken voor alleen het onderwijs in de papierindustrie. De school werd een technische school met een belangrijke afdeling voor papiertechniek. In 1976 en 1977 liep het leerlingaantal voor papier terug van 11 naar 6 leerlingen. In 1977 werd de cursus golfkarton gestart voor 46 leerlingen, werknemers afkomstig van papierfabriek De Hoop in Eerbeek en de kartonfabrieken Lona en Kappa. Hoe lang er in Loenen nog leerlingen voor de papierindustrie zijn opgeleid vertellen de bronnen in het archief niet. Tegenwoordig is de VAPA het opleidingscentrum van de Nederlandse papier-, karton- en golfkartonbranche en richt zich op de opleidingsbehoeften van de bedrijven in Nederland en België.
>> Lees meer
Een ramp voorkomen...
Op 15 april 1945 werd er door de Canadezen verwoed gevochten om bij het kanaal te komen. Zij dachten dat Apeldoorn hardnekkig zou worden verdedigd en overwogen een artilleriebeschieting. Maar de Duitsers trokken zich juist terug, zodat een beschieting alleen Apeldoorners zou treffen. Om dat te voorkomen stak verzetsman Gijs Numan met Albert van der Scheur als gids hier, via het sluisje, het kanaal over op zoek naar de Canadezen. Die geloofden hun verhaal eerst niet, maar ze besloten toch een nachtaanval uit te voeren in plaats van de stad te beschieten. Canadese soldaten volgden Gijs Numan over de sluis, namen posities in en wachtten op de grote aanval. 's Morgens vroeg schoot Gijs Numan drie lichtkogels af als sein dat alles veilig was. Een geweldig lawaai vulde de Deventerstraat, tanks kwamen aanrijden, de bevrijding van Apeldoorn was begonnen!
>> Lees meer op www.apeldoornendeoorlog.nl  (foto: Jan van den Heuvel)
‘Apeldoorns Belle Époque’
Indertijd was Hoofdstraat 144 een van de kroonjuwelen van Apeldoorns Belle Epoque. Het was ontworpen door architect J.A. Wijn. De eerste eigenaar was een winkelier uit Amersfoort. Na hem volgden de nieuwe eigenaren elkaar op, die hun pand een eigen aanzicht gaven. Dat gebeurde ook bij andere door Wijn ontworpen winkelpanden. Ze werden gemoderniseerd. Vaak restte nog de bovenpui of een deel ervan. Maar van de oorspronkelijke pui van Hoofdstraat 144 was niets meer overgebleven. Dankzij het Apeldoorns Gevelfonds werd die als eerste in enigszins originele staat teruggebracht.

Ruimte voor Erfgoed, februari, nummer 82, vermeldt dat nadat dames Van Oss op 30 april 1936 de deuren van hun Magasin de Nouveautés definitief hadden gesloten, een jaar later hun winkel als hoofdkwartier werd gebruikt voor de verkiezing van minister van Financiën P.J. Oud als lid van de Provinciale Staten in mei 1937. En ook dat op 11 maart 1938 de Henderikus Feijen een filiaal van zijn winkel in heren- en kinderkleding in Deventer op Hoofdstaat 144 had gevestigd.


Feijen Heeren en Kinder Kleedinghuis
Omdat Henderik Feijen niet tegelijk in zijn winkels op de Korte Bisschopsstraat in Deventer en op de Hoofdstraat 144 aanwezig kon zijn, nam hij in 1939 Johan Roelofs als winkelchef in Apeldoorn in dienst. Daarmee deed hij hetzelfde als wat een vorige uitbater van Hoofdstraat 144 zo’n veertig jaar eerder had gedaan. Ook Robert Levij woonde en had een winkel in een andere plaats, in Amersfoort (Ruimte voor Erfgoed nummer 79, november 2020). Toen Levij op 31 maart 1900 zijn Apeldoornse filiaal opende, had hij de zusters Anna Beolina van Oss als winkelchef en Bertha Rozetta van Oss als winkeljuffrouw in dienst genomen.
Vier jaar na de opening van zijn Apeldoorns filiaal schreef Hendrik Feijen zich tijdens de Duitse bezetting op 25 november 1943 in het Apeldoorns Handelregister van de Kamer van Koophandel en Fabrieken onder dossiernummer 12240 in. Zijn bedrijf omschreef hij als Winkel in heeren- en kinderkleeding.
Tijdens de oorlog hadden de dames Van Oss hun pand op Hoofdstraat 144 aan de Duitse bezetters moeten afstaan. De stempel van de hypotheekbewaarder op de kadastrale informatiekaart van Hoofdstraat 144, bekend als perceel 8021, vermeldt 15 en 18 december 1942 als data. Het Verkaufsbuch waarin de confiscatie van panden van Joodse eigenaren werd geadministreerd, vermeldt als voorlopige verkoopdatum van Hoofdstraat 144 8 mei 1944 en als definitieve datum 15 juli 1944.

Op 1 juli 1945 droeg Henderik Feijen zijn zaak in heren- en kinderkleding over aan zijn winkelchef Roelofs die de winkel onder zijn eigen naam voortzette. Feijen vermeldde de overdracht ook in het Handelsregister.

Johan Roelofs en Reintje Fetlaar
Johan Roelofs, geboren 14 juli 1899 in Zwolle, was kleermaker van beroep. Op 15 oktober 1925 was hij getrouwd met stadsgenote Reintje Fetlaar, die op 4 oktober 1901 was geboren Het echtpaar verhuisde naar het Groningse Vlagwedde waar Johan, die zijn naam als Joh. schreef, een baan als winkelchef kreeg. 
Mogelijk hadden Johan en Reintje gesolliciteerd op de advertentie in het Nieuwsblad van het Noorden op 6 mei 1926. De woorden een paar jongelui voor de verkoop van manufacturen en het beschikbaar winkelhuis als werkruimte voor een kleermaker leek beiden op het lijf geschreven.

In maart 1938 verhuisden Johan en Reintje Roelofs-Fetlaar naar Apeldoorn waar ze op 7 maart werden ingeschreven. Johan liet als beroep winkelchef vermelden. Wellicht hadden ze Apeldoorn leren kennen tijdens een van de vele in het Nieuwsblad van het Noorden geadverteerde autoritten naar Zwolle en Apeldoorn, of hadden ze uit de vele Apeldoornse advertenties in deze Groningse krant de portee van de Gelderse stad leren kennen.
Aanvankelijk woonden Johan en Reintje op Tutein Nolteniuslaan 24, later bekend als Sunnie Cottage. Een kleine twee maanden later verhuisden ze naar Hoofdstraat 144 waar ze boven de winkel gingen wonen.
In 1942 volgde Johan Roelofs een cursus reclame-en  etalageschrift en slaagde (Nieuwe Apeldoornsche Courant 15-01-1943).
Ook schreef hij zich in het Handelsregister in. Dossiernummer 12422 werd op 10 maart 1944 geopend en vermeldde de vestiging op 27 januari 1940 van de Detailhandel in heeren- en kinderconfectie, annex mode-artikelen genaamd “Reinjo” op Hoofdstraat 144 met Johan Roelofs als eigenaar. De keuze voor de naam Reinjo was natuurlijk snel gekozen en voor de hand liggend: een samentrekking van hun beider voornamen. 
Vanaf dat moment herbergde Hoofstraat 144 twee zaken namelijk de winkel in heren en kinderkleding van Henderik Feijen en de detailhandel in heren- en kinderconfectie van Johan Roelofs.
 
Met ingang van 1 juni 1945 droeg Henderik Feijen zijn winkel over aan Johan Roelofs. Feijen vermeldde in zijn handelsregister dat Roelofs de zaak voortzet onder zijn eigen naam. Dat deed Johan ook, gezien de vermelding in zijn handelsregister op 25 juni 1945. Maar op 9 juli 1945 wijzigde hij de winkelnaam in Reinjo.
Dat jaar werd Hoofdstraat 144 zijn eigendom, hoewel het pand pas officieel in 1949 conform de Rechtsherstelregeling formeel aan de oorspronkelijke eigenaar, de dames Bertha Rozetta en Rica Alexandra Eugenie Van Oss, zou worden teruggeven.
 
Rechtsherstelregeling
Reeds tijdens de Duitse bezetting had de Nederlandse regering in 1942 in Londen de Commissie Herstel Rechtsverkeer opgericht met de opdracht wetten voor te bereiden voor de regeling van het vermogensbeheer na de bevrijding. Het Militair Commissariaat voor het Rechtsherstel (MCRH) werd voorlopig belast met de uitvoering ervan. Op verschillende plaatsen werden in Nederland Bureaus van Districtsmilitaire Commissarissen gevestigd, die werden bijgestaan door Adviescommissies Rechtsherstel en Beheer.
Tussen 1945-1959 konden de oorspronkelijke eigenaren bij de afdeling Rechtspraak van de Raad voor het Rechtsherstel een verzoek indienen voor de teruggave van hun onroerend goed dat beheerd was geweest door de Niederländische Grundstückverwaltung (NGV) was gesteld (zie voor de NGV Ruimte voor Erfgoed nummer 82, februari 2021).
Wanneer de oorspronkelijke eigenaar in zijn recht werd hersteld, ging zijn claim op de NGV over naar de actuele eigenaar. Dat was het geval bij Hoofdstraat 144.
 
Reinjo's Kledinghuis 






Vanaf 22 januari 1946 breidden Johan en Reintje Roelofs-Fetlaar hun detailhandel uit met meisjeskleding. En dus was extra personeel in de winkel en in het woonhuis nodig (Nieuwe Apeldoornsche Courant  28-06-1946 en 05-02-1947).
Ze deden ook mee met voor die tijd gebruikelijke etalagewedstrijden voor Apeldoornse winkeliers. In september 1948 behaalde Reinjo’s Kledinghuis met zijn etalage in de categorie Herenvak Groep A. Eigen Werk de ereprijs. Johans indertijd gevolgde cursus reclame-en  etalageschrift was niet voor niets geweest. 
Johan en Reintje Roelofs-Fetlaar hadden een eigen beeldmerk (Nieuwe Apeldoornsche Courant 14-01-1949).
Maar blijkbaar vonden ze dat een paar jaar later ouderwets want dankzij Johans diploma  reclame-en  etalageschrift kozen ze voor een modern logo (Nieuwe Apeldoornsche Courant 25-03-1949).
Ze timmerden met hun Reinjo’s verder aan de weg. Ze verkochten kamgaren kostuums voor dunne en gezette heren. En ze gingen zich verder specialiseren (Nieuwe Apeldoornsche Courant 13-01 en 13-07-1950).

Op 15 juni 1951 voerde Johan Roelofs in het Handelsregister zijn zaak weer op als detailhandel in Heren- en Jongensbovenkleding en Herenmode-artikelen. Blijkbaar waren hij en Reintje gestopt met de verkoop van meisjeskleding.
Maar een aantal jaren later vermeldde hij weer hun oude naam Reinjo als winkelnaam. Ze bleven die naam voeren totdat ze op 31 december 1963 met de zaak stopten. Die dag sloot Johan zijn dossier en beëindigde zijn inschrijving in het Handelsregister. De doorgehaalde namen op de omslag van dit dossier laten zien dat de administrateur van de Kamer van Koophandel alle naamvarianten had bijgehouden.

Hoofdstraat 144 verkocht
Vanaf 1938 tot en met 1965 woonden Johan en Reintje Roelofs-Fetlaar boven hun winkel die hun eigendom was. Vanuit de eetkamer aan de achterkant van hun winkelhuis hadden ze al die jaren uitgekeken op de tuin, het achterom en de erven van Fa. Gebr. Noteboom van hun buurman Lex Noteboom.
Om te voorkomen dat er zich op nummer 144 een concurrent zou vestigen, kocht Arnoldus Gerardus Witteveen in 1962 het pand van Roelofs. Witteveen  was eigenaar van de sinds april 1919 gevestigde gelijknamige herenkledingzaak op Hoofdstraat 145. Wellicht had hij met lede ogen toegekeken hoe zijn overbuurman vanaf 1950 kamgaren kostuums verkocht.
Lex Noteboom die geen geloop over zijn grond wilde hebben, kocht de grond aan de achterzijde van  Hoofdstraat 144 met de bedoeling het te zijner tijd bij zijn winkel te betrekken. Maar dat is nooit gebeurd.
 

Vrijetijdsbesteding
Kort na zijn verhuizing naar Apeldoorn werd Johan Roelofs voorzitter van de Zwemgroep van de Nederlandse Arbeiders Sportbond (Erica, het adresboek van de gemeente Apeldoorn 1939-1940). Het Sportfondsenbad dat in 1935 was geopend, lag immers om de hoek. Vanuit zijn keukenraam keek hij uit op de kleedhokjes, het buitenbad en het binnenbad.
Maar zijn passie lag meer bij de zangkunst en Reintje deelde die met hem.

 
Nederlandsche Vereeniging voor den Volkszang, Afdeling Apeldoorn
Op 2 maart 1928 werd besloten tot de oprichting van de afdeling Apeldoorn der Nederlandsche Vereeniging voor den Volkszang. De moedervereniging ‘Volkszang’ was in 1906 opgericht. Haar doelstellingen zijn tot op de dag van vandaag actueel:
  • het samenbrengen en doen samenwerken van alle personen en vereenigingen, die met het doel van de Vereeniging instemmen;
  • het oprichten van plaatselijke afdeelingen;
  • het oefenen van invloed op het zangonderwijs in de scholen;
  • het houden van zangbijeenkomsten voor kinderen en volwassenen;
  • het uitgeven en verspreiden van losse liederen en liederenbundels;
  • al wat verder strekken kan tot bereiking van het doel der Vereeniging.
Het voorlopige bestuur werd gevormd door de Vereeniging tot het organiseren van feesten en vermakelijkheden ‘Het Centrum’, die het hoofdbestuur van 'Volkszang' over de oprichting informeerde.
Op donderdag 8 maart 1928 werd ‘Volkszang’ afdeling Apeldoorn in Hotel van der Burg op de Hoofdstraat opgericht, en werd een zustervereniging van ‘Het Centrum’. Uit de aanwezigen werd het definitieve bestuur van ‘Volkszang’ afdeling Apeldoorn gekozen. De oprichting werd afgesloten op een voor ‘Volkszang’ gebruikelijke wijze, met een zangavond (Nieuwe Apeldoornsche Courant 02 en 06-03-1928).
    
De Afdeling Apeldoorn van ‘Volkszang’ was een van de oudste afdelingen. Koningin Wilhelmina was beschermvrouwe van de landelijke ‘Volkszang’. Een aubade van de afdeling Apeldoorn aan de vorstin was dan ook snel georganiseerd. Het jaar dat Johan en Reintje Roelofs-Fetlaar naar Apeldoorn verhuisden, was A. v.d. Werken voorzitter, A.H. van Zutphen secretaris en G. Koldenhof penningmeester. De door de afdeling Apeldoorn georganiseerde volkszangbijeenkomsten en -avonden trokken veel belangstelling. De journalist van de Nieuwe Apeldoornsche Courant maakte er regelmatig melding van.

Natuurlijk waren ook Johan en Reintje Roelofs-Fetlaar aanwezig toen de landelijke vereniging ‘Volkszang’ in september 1946 haar veertigjarig jubileum vierde in de Poort van Kleef op de Marktstraat. Johan was toen voorzitter van de afdeling Apeldoorn en werd gefeliciteerd door burgemeester Des Tombe. de commissaris van de koningin Quarles van Ufford en een vervanger van de minister van Onderwijs.
De zangavond vond plaats in Tivoli. Na afloop werd ook Reintje in de bloemenhulde gedeeld (Nieuwe Apeldoornsche Courant 25-09-1946).
 
Het bestuur van de afdeling Apeldoorn van ‘Volkszang’ bestond behalve Johan Roelofs uit A.H. van Zutphen (penningmeester), G. Koldenhof (secretaris) en de leden T.M. Beekman, J. Dubois, J. van Elst en G. Wassink. Het aantal leden was weer als van voor de oorlog (Nieuwe Apeldoornsche Courant 08-04-1947).
Kaarten voor de volkszangavonden waren bij Reinjo’s Kledinghuis verkrijgbaar (Nieuwe Apeldoornsche Courant 12-12-1947).
 
Tijdens de eerste zangdemonstratie van het jaar 1949 in La Bordelaise, tegenwoordig de Finnigans op het Caterplein, sprak Johan Roelofs de aanwezigen toe. De Nieuwe Apeldoornsche Courant publiceerde het begin van zijn toespraak op 18 maart 1949.

 
Het is helemaal niet nodig dat u de beschikking heeft over een goede zangstem; volkszang beoogt alleen het zingen van het eenvoudige lied. Wat wij zingen proberen wij zo goed mogelijk te doen en ons streven is dan ook het Nederlandse lied gezamenlijk te leren en te zingen.
 
Behalve voorzitter van ‘Volkszang’ afdeling Apeldoorn was Johan Roelofs eind 1949 ook voorzitter van het voorlopige afdelingsbestuur van het Nederlands Verbond van Middenstandsverenigingen (Nieuwe Apeldoornsche Courant 10-11-1949).
Maar onder het motto Zing niet alleen in bad of voor de scheerspiegel was het zingen met medeliefhebbers zijn grootste gedrevenheid. 
Hij adverteerde met Reinjo’s Kledinghuis ook in de zangboekjes van de Afdeling Apeldoorn van ‘Volkszang’, bijvoorbeeld in die van 17 maart en 6 oktober 1960.

Nadat ze waren gestopt met Reinjo's Kledinghuis hadden Johan en Reintje alle tijd voor ‘Volkszang’. Ze woonden met andere leden van de afdeling Apeldoorn de landelijke samenkomsten bij, die toogdagen werden genoemd.

De organisatie van het zestigjarig bestaan van de landelijke ‘Volkszang’ was natuurlijk een kolfje naar Johans hand. Het jubileum werd in Apeldoorn gevierd.
Op 8 juni 1966 werden de gasten door hem in de Julianatoren verwelkomt, vervolgens werd er een rondrit in de omgeving van Apeldoorn gemaakt. Daarna was er de koffietafel of de aanwezigen konden hun meegebracht brood opeten. Het middag- en avondprogramma vond in Orpheus plaats met ’s avonds een optreden van de toen bekende volksliedzangeres Marie-Ceçile Moerdijk.

Johan Roelofs was zo’n twintig jaar voorzitter van de afdeling Apeldoorn van ‘Volkszang’ geweest. Natuurlijk met de steun van Reintje. Het kon dan ook niet anders dan dat beiden aanwezig waren bij het gouden jubileum op 16 maart 1978 van de afdeling Apeldoorn. In hun felicitatiebrief bedankten ze op 23 maart 1978 het bestuur voor de mooie avond en de leden voor hun hartelijkheid en belangstelling.


Laatste levensjaren
Na de verkoop van hun winkel en woonhuis verhuisden Johan en Reintje Roelofs-Fetlaar naar een woning in de wijk Orden en vandaar naar een flat op de Henri Dunantlaan 165 met telefoonnummer 252921.
Hun laatste levensjaren brachten ze door in hun bejaardenwoning op Scheperstraat 154 in Epe. Johan overleed op 18 april 1985 en Reintje op 23 juni 1986. Ze werden in Dieren gecremeerd.


Nieuwe uitbater Hoofdstraat 144
In 1965 had ‘Diana Lederwaren N.V.’ uit Amsterdam Hoofdstraat 144 gekocht. Na zestig jaar waren er in de etalages van de winkel geen kleding en mode accessoires meer te zien, maar leren tassen. Daarover meer in de volgende aflevering van Ruimte voor Erfgoed.
Dank
Een woord van dank in deze coronatijd waarin het niet mogelijk is zelf onderzoek in archieven te doen en betrokkenen te interviewen, is zeker op zijn plaats. Stefan Rutten zocht in het archief van CODA de antwoorden op mijn vragen op. Bestuurslid Lenie van Maanen en haar echtgenoot Kees brachten op voorstel van medebestuurslid Gonny Janssen van de Nederlandse Vereniging van de Volkszang Afdeling Apeldoorn hun archief bij mij thuis voor mijn zoektocht naar de band van Johan Roelofs als lid en voorzitter de afdeling Apeldoorn  van ‘Volkszang’. Natuurlijk bedank ik ook deze keer Max Noteboom voor zijn onmisbare informatie. Ditmaal betroffen het zijn herinneringen als buurjongen van Johan en Reintje Roelofs-Fetlaar

Bronnen
CODA archief; Crematorium Dieren; Delpher; Documentatie Nederlandse Vereniging van de Volkszang Afdeling Apeldoorn; Erica, het adresboek van de gemeente Apeldoorn; Gelders Archief; Historisch Centrum Overijssel.
Colofon
Ruimte voor Erfgoed verschijnt maandelijks bij ruim 1300 abonnees in hun mailbox. Heeft u tips of wilt u een bijdrage leveren? Laat het ons weten. Stuur dit bulletin ook gerust door naar anderen. Zij kunnen zich GRATIS abonneren via onderstaande link.

Uitgave: Stichting Erfgoedplatform Apeldoorn (EPA)
Redactie: Hans Hogenbirk en Adrienne Zuiderweg
Internet:     www.erfgoedplatformapeldoorn.nl
E-mail:       epa.redactie@gmail.com
Facebook: erfgoedplatformapeldoorn
Foto's: CODA Archief; IVN Apeldoorn, Adrienne Zuiderweg, Jan van den Heuvel, VOA, paleis Het Loo
Wilt u zich uitschrijven of uw mailadres wijzigen? Klik dan op onderstaande links. Als u niets doet, gaan wij uit van uw eerdere toestemming/inschrijving deze nieuwsbrief te willen ontvangen. 
Meld u aan voor deze nieuwsbrief   Meld u af voor deze nieuwsbrief    Wijzig aanmeldgegevens 
Share Share
Forward to Friend Forward to Friend
Tweet Tweet
Share Share






This email was sent to <<E-mail adres>>
why did I get this?    unsubscribe from this list    update subscription preferences
Erfgoedplatform Apeldoorn (EPA) · Vosselmanstraat 299 · Apeldoorn, Nederland 7311 CL · Netherlands

Email Marketing Powered by Mailchimp