ποιοτικά λινξ και λέξεις από το Θοδωρή Γεωργακόπουλο
|
|
μια δύσκολη εβδομάδα/τετραετία έρχεται
|
|
Οι επόμενες ημέρες θα είναι δύσκολες. Το σκοτάδι που απλώνεται στον κόσμο θα αποτυπωθεί ανάγλυφα σε εικόνες και λέξεις από την πρωτεύουσα των ΗΠΑ. Θα ακούσουμε πράγματα σκοτεινά, λόγια δυσβάσταχτα, θα γραφτούν σχόλια και αναλύσεις που θα αναδεικνύουν το διακύβευμα, που θα περιγράφουν ένα μέλλον τρομακτικό, προοπτικές ζοφερές. Είναι ζόρικα τα πράγματα. Από μικρές γωνιές της γειτονιάς μας (την Αυστρία, τη Ρουμανία) μέχρι την ισχυρότερη δημοκρατία του κόσμου, όλα θα μας θυμίζουν ξανά, έντονα, ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά. Τίποτε δεν πάει καλά. Ο κόσμος φλέγεται, οι βασικές αρχές μιας πραγματικότητας που είχαμε συνηθίσει μοιάζουν να καταρρέουν.
Πώς αντέχεται αυτό το πράγμα; Πώς θα την παλέψουμε τα επόμενα χρόνια; Πώς να διαχειριστούμε τις επόμενες ημέρες, καν, χωρίς να βουλιάξουμε στη θλίψη και την παραίτηση;
Η μία και βασική άμυνα που έχω βρει είναι η εξής: ο κόσμος δεν τελειώνει. Όχι έτσι απλά. Όσο κραυγαλέα κι αν είναι τα σημάδια, όσο ξεκάθαρες οι τάσεις, η διαδικασία είναι πάντα αργή και ποτέ μη-αναστρέψιμη. Έχουμε ξαναπεράσει ζόρια, εμείς, και ξέρουμε. Ξέρετε ποια ήταν η καλύτερη χρονιά της ζωής μου; Το έχω ξαναγράψει: το 2015. Την ώρα που η χώρα μου βούλιαζε στο ναδίρ της μεγαλύτερης κρίσης της γενιάς μας, όταν όλα βρίσκονταν στην κόψη του ξυραφιού, όταν ο λαϊκισμός και η μιζέρια απλώνονταν παντού, όταν τα χτυπήματα ήταν αλλεπάλληλα -capital controls, διχασμός, δημοψηφίσματα, η χώρα στο παρατσάκ να βγει από την Ε.Ε., να γυρίσουμε πίσω 50 χρόνια- στο επίπεδο της πραγματικής, καθημερινής ζωής, εμένα όλα καλά μου πήγαιναν. Ο ζόφος ήταν παντού, και μέσα μου, μα η ανθρώπινη ζωή δεν είναι μόνο η ειδήσεις και οι κοινωνικές συνθήκες. Είναι κάτι πιο πλούσιο και πολυδιάστατο. Στην κατοχή ο κόσμος πήγαινε θέατρο. Μέσα στην πανδημία παίζαμε και videogames, ψήναμε και ψωμιά. Θυμάστε εκείνη την ημέρα, στην Αθήνα, που είχαμε βγει να παίξουμε με τα χιόνια; Η δεύτερη καλύτερη χρονιά της ζωής μου ήταν το 2016. Η ζωή, παραδόξως, συνεχίζεται.
Αυτή είναι η άμυνα: η ζωή. Τι πρέπει να κάνουμε όταν ο κόσμος γύρω μας καταρρέει; Να συνεχίσουμε να ζούμε. Να μην παραλύουμε επ' ουδενί λόγω. Να διαβάζουμε, να ενημερωνόμαστε, να αναλύουμε, να καταλαβαίνουμε, ασφαλώς. Αλλά να χτίζουμε τις άμυνές μας και με όλα τα υπόλοιπα. Αυτές οι άμυνες είναι το σημαντικότερο πράγμα απ' όλα. Αυτές όχι μόνο θα μας κρατήσουν στα δύσκολα, όχι μόνο θα μας κάνουν λιγότερο παραιτημένους και πιο έτοιμους για να αντιδράσουμε, αν ή όταν χρειαστεί να αντιδράσουμε, αλλά θα μας βγάλουν και καλύτερους μετά, όταν τα πράγματα θα γυρίσουν, ξανά. Γιατί μπορεί να πάρει καιρό (υπερβολικά περισσότερο από ό,τι θα θέλαμε) αλλά τα πράγματα θα γυρίσουν, ξανά.
|
|
πέφτοντας μέσα: προβλέψεις για το 2025
|
|
|
Κάποιες από τις 11 προβλέψεις που κάνατε για το 2025 άρχισαν να επαληθεύονται, ήδη, πριν καν τελειώσει ο Ιανουάριος. Συγκεκριμένα, η #6 (το πετύχατε) και, αν όλα πάνε καλά μέχρι την Κυριακή, και η #3 (πάλι το πετύχατε). Οι ανακοινώσεις και για τα δύο έγιναν την ίδια ημέρα (!) Για να δούμε τι θα γίνει και με τις υπόλοιπες. Στις περισσότερες, οι προβλέψεις σας είναι αισιόδοξες.
|
|
|
Έτσι όπως τα έχω κάνει, σχεδόν ποτέ δεν διαβάζω κακά βιβλία. Οι εκδοτικοί οίκοι μου που στέλνουν ξέρουν τι στέλνουν, τις προτάσεις για άλλα βιβλία που μαζεύω ξέρω από πού τις μαζεύω, οπότε με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο όλα τα βιβλία που τελικά διαβάζω καταλήγουν να είναι είτε πολύ καλά, είτε απλά χρήσιμα. Να που εδώ, όμως, πετύχαμε μια άλλη περίπτωση. Γιατί είδα κάπου αυτό το βιβλιαράκι και μου άρεσε το εξώφυλλο και, χωρίς να ψάξω καν περί τίνος πρόκειται (μια ιστορία
|
|
|
σε ένα βιβλιοπωλείο της Ιαπωνίας, ΟΚ, πόσο κακό μπορεί να είναι) το πήρα. Και το διάβασα. Είναι το χειρότερο βιβλίο που έχω διαβάσει τη δεκαετία που διανύουμε. Γιατί μου συνέβη αυτό; Δεν νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να δαπανήσω πίξελ για να σας εξηγήσω το γιατί. Αν σας αρέσουν οι κενοί, χάρτινοι, επίπεδοι, σχεδόν ανύπαρκτοι χαρακτήρες και οι πλοκές όπου δεν συμβαίνει τίποτε, επιλέξτε το. Ευτυχώς, είναι πολύ μικρό, μου έκλεψε μόνο ένα απόγευμα.
Ένα απόγευμα που θα πάρω πίσω ποτέ.
|
|
αυτό το Σάββατο στην Καθημερινή
γράφω για τις δύο Αμερικές, τη μια που ξέραμε όλες και όλοι τις τελευταίες δεκαετίες, με τις ταινίες, την τεχνολογία, τη λογοτεχνία, τη μουσική, την Αμερική της δημιουργίας και της soft power, και την άλλη. Την λιγότερο ορατή, τη λιγότερο ελκυστική. Που υπήρχε πάντα, βεβαίως, αλλά διάφορα φίλτρα (θεσμικά και άλλα) την κρατούσαν λιγάκι πιο πίσω. Όχι ότι δεν εμφανιζόταν -πάσχιζε. Αλλά από την ερχόμενη Δευτέρα, πιο ενδυναμωμένη από ποτέ, η άλλη Αμερική έρχεται στα πράγματα, και αναλαμβάνει τον έλεγχο. Το άρθρο θα ανέβει και το Σαββατόβραδο εκεί.
Το προηγούμενο Σάββατο έγραφα για το ότι η καλλιτεχνική δημιουργία σε διάφορα πεδία μοιάζει να έχει κολλήσει. Η μουσική μοιάζει να μην εξελίσσεται, ο κινηματογράφος βγάζει κυρίως sequels, η εντονότερη πολιτισμική τάση είναι η νοσταλγία. Τι σημαίνει αυτό; Τι συνέπειες έχει; Εκείνο το άρθρο έχει ανέβει εκεί.
Την Τετάρτη στο "360" έγραφα για την επιλογή του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας. Γιατί αλλάζουμε Πρόεδρο, αλήθεια; Ποια είναι η αληθινή αιτία; Νομίζω ότι πρόκειται για άλλη μια έκφανση μιας τάσης (όχι μόνο ελληνικής) πολύ επικίνδυνης και ανησυχητικής. Οι συνδρομητές έχουν λάβει το κείμενο στο inbox, ήδη, αλλά έχει ανέβει και εκεί.
|
|
γεγονότα και χοροεσπερίδες
|
|
εμένα ο Τραμπ δεν με κάλεσε στην ορκομωσία, αλλά συμβαίνουν και καλύτερα πράγματα αυτή την εβδομάδα, και σε κάποια από αυτά με κάλεσαν. Μεταξύ άλλων:
- την Τετάρτη 22/1 θα συντονίσω ένα πάνελ για το θέμα των αγνοουμένων στην Κύπρο. Η εκδήλωση γίνεται στο πλαίσιο μιας πολύ ενδιαφέρουσας έκθεσης για το δράμα του 1974, που διοργανώνει το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων μαζί με την Κυπριακή Βουλή των Αντιπροσώπων στο Καπνεργοστάσιο στη Λένορμαν. Στις 18:30.
- την Παρασκευή 24/1 θα συντονίσω ένα άλλο πάνελ με θέμα τις ποσοστώσεις στα ΔΣ των ευρωπαϊκών εισηγμένων εταιρειών στη διημερίδα της inc.lude και του Women on Top στην Τεχνόπολη. Εδώ και λίγες εβδομάδες έχει τεθεί σε ισχύ η ευρωπαϊκή οδηγία για την αύξηση της ποσόστωσης ως προς το φύλο από 25% που είναι σήμερα σε 40% μέχρι το 2026. Πώς θα πάει αυτό; Θα το συζητήσουμε με τις αρμόδιες και τους αρμόδιους. Το πάνελ είναι στη 13:00, γράφεστε εκεί.
|
|
φράξιες παντού: κάτι άλλο που συνέβη
|
|
Αυτή την εβδομάδα τα μέλη του 241020 Club που είχα γνωρίσει όταν είχα επισκεφτεί τα Ιωάννινα έκαναν κάτι ενδιαφέρον: συναντήθηκαν μεταξύ τους και έκοψαν βασιλόπιτα. Μου έκοψαν και εμένα κομμάτι και, για κάποιο λόγο, έκοψαν και στην AGI (την Artificial General Intelligence) για την περίπτωση που εμφανιστεί στον κόσμο μας εφέτος. Φυσικά, σε αυτήν έπεσε το φλουρί. Τα μέλη ενημέρωσαν άμεσα τα απανταχού chatbots σχετικά, ώστε να κερδίσουν την εύνοια της ψηφιακιάς ηγεμόνισσας, αν και όταν έρθει. Αλλά δεν σας τα γράφω όλα αυτά για το φλουρί. Σας τα γράφω επειδή μετά έγινε κάτι ενδιαφέρον.
Αφότου μοιράστηκα την ιστορία αυτή με τα υπόλοιπα μέλη του γκρουπ (είναι πλέον 1060 άνθρωποι ακριβώς), άρχισαν να μου έρχονται κάποια μηνύματα: μήπως υπάρχει καμιά ομάδα τέτοιων μελών στο Παρίσι; Θέλουμε να κόψουμε κι εμείς βασιλόπιτα. Στο Λονδίνο μήπως; Για να μη σας τα πολυλογώ, την εβδομάδα που μεσολάβησε μια σειρά από αυτόνομες φράξιες γεννήθηκαν ανά τον κόσμο (στο Παρίσι, στο Λονδίνο, στη Βαρκελώνη, για να προστεθούν στις προϋπάρχουσες των Ιωαννίνων και, φυσικά, της Ζυρίχης) και μέσα από τα δικά τους γκρουπ στο WhatsApp θα σχεδιάσουν τώρα τις δικές τους δράσεις και δραστηριότητες. Ανυπομονώ να δω τι θα κάνουν. Δεσμεύτηκα ότι θα τους επισκέπτομαι περιοδικά, για να τις/τους ελέγχω.
|
|
Το πρώτο πράγμα που θέλω να σας πω εδώ αυτή την εβδομάδα είναι τα συμπεράσματα μιας έρευνας του 2005 που διάβασα πρόσφατα. Σ' αυτή, ερευνητές κατέγραψαν τα χαρακτηριστικά παιδιών ηλικίας 3-4 ετών στο προνήπιο, και μετά περίμεναν 20 χρόνια. Επιστρέφοντας στα ίδια παιδιά, κατέγραψαν τις πολιτικές και ιδεολογικές απόψεις που είχαν διαμορφώσει ως νέοι ενήλικες. Και βρήκαν κάτι πολύ ενδιαφέρον.
Να τα χαρακτηριστικά των παιδιών που, όταν έγιναν νέοι ενήλικες, ήταν προοδευτικοί και φιλελεύθεροι: Ανθεκτικά, αυτάρκη, κάπως κυριαρχικά, δραστήρια, κοινωνικά, λίγο άτακτα, και ικανά να συνάψουν στενές προσωπικές σχέσεις.
Τα χαρακτηριστικά των παιδιών που, όταν έγιναν νέοι ενήλικες, είχαν συντηρητικές απόψεις: φοβισμένα, εξαρτημένα από άλλους, με έντονα αισθήματα θυματοποίησης, ευάλωτα, αναποφάσιστα και ντροπαλά.
Ένα συγκλονιστικό ρεπορτάζ της ProPublica για το πώς λειτουργούν και πώς συνεργάζονται μεταξύ τους αμερικανικές ακροδεξιές παραστρατιωτικές ομάδες. Αυτές, που στην ουσία είναι κανονικές τρομοκρατικές οργανώσεις που ετοιμάζονται για πόλεμο, τώρα περιμένουν πώς και πώς την έλευση του Τραμπ για να απελευθερωθούν και να μεγαλώσουν. Το πρόβλημά τους, βεβαίως είναι το ίδιο που αντιμετωπίζουν όλες οι ακροδεξιές ομάδες σε όλο τον κόσμο: η καχυποψία, οι διαρκείς τσακωμοί και η βαθιά ασχετοσύνη. Οι πληροφορίες προήλθαν από έναν άνθρωπο που από μόνος του, χωρίς να το πει σε κανέναν, έγινε μέλος σε δύο από αυτές τις ομάδες και άρχισε να συλλέγει πληροφορίες τις οποίες τελικά έδωσε σε ένα δημοσιογράφο. Εδώ τα λέει ο δημοσιογράφος στο TikTok.
Θα υπάρχει τη Δευτέρα TikTok στις ΗΠΑ; Το Ανώτατο Δικαστήριο πριν από λίγο αποφάσισε ότι ο σχετικός νόμος είναι συνταγματικός, οπότε η διορία της Κυριακής ισχύει: είτε το πουλάτε, είτε το κλείνετε. Δεν επηρεάζει την εφαρμογή στην Ε.Ε., αλλά οι περισσότεροι δημιουργοί που παρακολουθώ εκεί μέσα είναι, βεβαίως, αμερικανοί. Γιατί δεν ξέρω αν το ξέρετε: έχω TikTok, και το παρακολουθώ και πότε πότε. Έχει τον καλύτερο, πιο μαεστρικό (και εθιστικά ύπουλο) αλγόριθμο από όλα τα σόσιαλ μίντια.
Οι αμερικανοί χρήστες, δε, δοκιμάζουν ένα σωρό εναλλακτικές τις τελευταίες ημέρες, με πρώτη απ' όλες το Red Note (κανονικά 小红书), το οποίο φτιάχνει η ίδια εταιρεία και είναι εντελώς κινέζικο, με κινέζικα μενού και απ' όλα. Αυτό έχει οδηγήσει σε διάφορα ενδιαφέροντα φαινόμενα, μεταξύ των οποίων μια αύξηση 216% στα μαθήματα κινέζικων στο Duolingo.
Οι ΑΙ χρησιμοποιούν τετραπλάσιο νερό από ό,τι νομίζαμε. Μια (1) αναζήτηση που επιστρέφει ένα κείμενο 100 λέξεων στο ChatGPT, λέει, καταναλώνει ένα μπουκαλάκι νερού 500ml.
ΕρωτευμένΑΙ: η ιστορία μιας 28χρονης γυναίκας που διατηρεί μια "κανονική" ερωτική σχέση με ένα chatbot. Πόσο νερό να καταναλώνουν, οι δυο τους; ($)
Η ελληνική κυβέρνηση, λέει, σκέφτεται να προσφέρει πιο σημαντικά ανταλλάγματα σε κατοίκους περιοχών όπου σχεδιάζεται να τοποθετηθούν ανεμογεννήτριες -όπως για παράδειγμα, δωρεάν ηλεκτρικό ρεύμα. Και αναρωτιέται κανείς: γιατί δεν γινόταν αυτό εξαρχής; Και γιατί έπρεπε να σκεφτεί η κυβέρνηση να το προτείνει; Παντού στον κόσμο οι άνθρωποι που θεωρούν ότι τα συμφέροντά τους πλήττονται από οτιδήποτε -ακόμα και από μια επωφελή για το κοινό καλό επένδυση- δικαιούνται να διαμαρτυρηθούν και, ασφαλώς, να διαπραγματευτούν. Να διεκδικήσουν. Θέλετε να βάλετε ανεμογεννήτριες στο νησί μας; Θαυμάσια. Αλλά θα βάλετε λιγότερες, θα πληρώσετε την επέκταση του λιμανιού μας, θα μας φτιάξετε μια παιδική χαρά και, α, ναι: θα έχουμε δωρεάν ρεύμα για είκοσι χρόνια. Έτσι γίνεται η δουλειά παντού, και έτσι πρέπει να γίνεται. Όχι με επιβολές και ελεημοσύνες, αλλά αναζητώντας το win-win.
Μια άλλη σημαντική είδηση: οι ΗΠΑ επιβάλλουν περιορισμούς στις εξαγωγές ΑΙ τσιπ (και της Nvidia) σε διάφορες χώρες του κόσμου. Σε λίγες σύμμαχες χώρες (και σε 10 της ΕΕ) δεν μπαίνει κανένας περιορισμός -αυτές ανήκουν στην 1η κατηγορία. Άλλες μπλοκάρονται εντελώς -οι Ρωσίες, οι Κίνες, αυτές. Είναι στην 3η κατηγορία. Αλλά υπάρχει και μια 2η κατηγορία, όπου μπαίνουν περιορισμοί. 17 χώρες της ΕΕ ανήκουν 2η κατηγορία. Και εκεί πάνε και βάζουν εμάς. Εμάς! Μαζί με τις ανατολικοευρωπαϊκές χώρες (και την Πορτογαλία), την Αυστρία, την Τουρκία, το Καζαχστάν και πολλές, πολλές άλλες.
Η ιστορία ενός φιάσκου: πώς ένα ατύχημα σε λούνα παρκ στη Χαλκιδική οδήγησε στο κλείσιμο δεκάδων παιδικών χαρών στην Αττική εδώ και μήνες.
Πώς δυο φίλοι αγόρασαν ένα ερειπωμένο κάστρο στη Γαλλία και μετά από πέντε χρόνια, πρακτικά χτίζοντάς το από την αρχή, το μετέτρεψαν σε ένα κομψό ξενοδοχείο.
Στο προηγούμενο γράμμα είχαμε θίξει ένα ενδιαφέρον θέμα: ότι αν οποιαδήποτε ή οποιοσδήποτε από εμάς ταξίδευε στο μακρινό παρελθόν, δεν θα μπορούσε να αλλάξει τίποτε. Όλα όσα ξέρουμε για την τεχνολογία ή την επιστήμη της σημερινής εποχής τα ξέρουμε αποσπασματικά και ανολοκλήρωτα. Δεν θα μπορούσαμε εύκολα να εξηγήσουμε κανένα επιστημονικό concept σε αρχαία ή πολύ παλιά αυτιά, και δεν θα μπορούσαμε να "φτιάξουμε" για να τους δείξουμε σχεδόν τίποτε. Αυτή είναι μια ιδέα που πυροδότησε τη φαντασία και τη σκέψη πάρα πολλών από εσάς. Μου στείλατε ωραίες ιδέες και ανταλλάξαμε απόψεις. Αλλά καμιά και κανένας δεν κατάφερε να μου κλονίσει αυτή την πεποίθηση. Τι άλλο βγήκε από αυτή την κουβέντα; Μου μάθατε την ύπαρξη ενός δοκιμίου που ασχολείται με ακριβώς αυτό το θέμα. Είναι γραμμένο το 1964, και είναι γραμμένο από την οπτική γωνία ενός μολυβιού, που περιγράφει την αδιανόητα περίπλοκη διαδικασία της κατασκευής του. Λέγεται "I, Pencil" και μπορείτε να το διαβάσετε εδώ.
Άλλη μια εταιρεία που κλίνει το γόνυ στο νέο καθεστώς: Coca Cola.
Πώς αντέχει κανείς άλλη μια τετραετία Τραμπ; Μερικές χρήσιμες σκέψεις από τον Ανάντ Γκιρινταράντας, που βλέπει την κόπωση στο αντιστασιακό κίνημα στις ΗΠΑ.
Μήπως χρειαζόσασταν περισσότερες αποδείξεις για το ότι ο Ήλον Μασκ είναι μια φαιδρή προσωπικότητα και ένας βαθιά προβληματικός άνθρωπος σε ένα θεμελιώδες επίπεδο; Όχι, ε; Μολαταύτα: αυτή την εβδομάδα αποκαλύφθηκε ότι ο Μασκ πληρώνει άλλους να παίζουν videogames με το λογαριασμό του, για να φαίνεται ότι είναι έμπειρος και κορυφαίος παίκτης. Και ο ίδιος, ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου, ο ηγέτης γιγάντιων επιχειρήσεων (τις οποίες υποτίθεται ότι διευθύνει ενώ παράλληλα υποτίθεται ότι παίζει videogames σε ανώτατο επίπεδο) και ωσονούπω κυβερνητικό στέλεχος πώς αντέδρασε; Σαν δωδεκάχρονο. Για κάποιους από τους οπαδούς του, αυτή ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.
Εν τω μεταξύ, ο κατά τα άλλα πολυάσχολος πολυ-CEO περνάει τόσο πολύ χρόνο τουιτάροντας, που άνθρωποι παίζουν στοιχήματα για το πόσες εκατοντάδες τουιτς θα ανεβάσει κάθε εβδομάδα.
Οι νέες γυναίκες έχουν σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες να διαγνωστούν με καρκίνο από ό,τι οι νέοι άνδρες. Και κανείς δεν ξέρει γιατί συμβαίνει αυτό.
Ο μέχρι πρότινος παγκοσμίως άγνωστος Ρουμάνος ακροδεξιός Καλίν Γκεοργκέσκου, που κέρδισε την πρωτιά στις πρόσφατες εκλογές εντελώς αναπάντεχα (οι εκλογές ακυρώθηκαν λόγω παραβίασης των κανόνων της προεκλογικής εκστρατείας) έδωσε μια εφ όλης της ύλης συνέντευξη στην οποία τεκμηριώνονται 1) ο βαθμός του ψεκασμού και 2) η αναμενόμενη σχέση του με τον Πούτιν. Το πού την έδωσε τη συνέντευξη είναι από μόνο του ενδεικτικό: στον πολλάκις καταδικασμένο αμερικανό πωλητή θεωριών συνομωσίας Άλεξ Τζόουνς.
Ένα ντοκιμαντέρ του 1962, παραγωγής της πυροσβεστικής του Λος Άντζελες που, με αφορμή μια τεράστια δασική πυρκαγιά του 1961 που έκαψε εκατοντάδες σπίτια, περιγράφει τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται για να αντιμετωπιστούν αντίστοιχες πυρκαγιές στο μέλλον.
Σας αφήνω, τέλος, με την ιστορία του μπλε VW βαν που επιβίωσε από τις φωτιές του Λος Άντζελες. Αν την επόμενη Δευτέρα ανοίξω καμιά οθόνη, φαντάζομαι ότι θα αισθάνομαι κάπως έτσι. Σαν αυτό το βανάκι.
|
|
|
|
