ποιοτικά λινξ και λέξεις από το Θοδωρή Γεωργακόπουλο
|
|
|
το σημερινό γράμμα θα έχει το πλούσιο πατροπαράδοτο περιεχόμενό του, αλλά πριν πάμε εκεί, θα πρέπει να συζητήσουμε ένα κάπως σημαντικό νέο:
|
|
Δεν άργησα; Άργησα; Μετά από μόλις δεκατρία χρόνια, ένα καινούργιο βιβλίο μου θα κυκλοφορήσει στα βιβλιοπωλεία. Αυτή τη φορά δεν είναι μυθιστόρημα (όπως τότε), αλλά ένα έγχρωμο τούβλο 400 σελίδων με θέμα την κλιματική αλλαγή. Κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία στις 20 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Ψυχογιός. ΑΛΛΑ. Εδώ υπάρχει ένα μεγάλο αλλά. Ειδικά για εσάς, τις πιστές αναγνώστριες και τους πιστούς αναγνώστες, που διαβάζετε αυτά εδώ τα γράμματα τις νύχτες της Παρασκευής ή τα πρωινά του Σαββάτου (ή οποτεδήποτε, καταλαβαίνετε τι εννοώ), φτιάξαμε μια ειδική, συλλεκτική έκδοση, πιο όμορφη, με σκληρό εξώφυλλο και διάφορες άλλες αισθητικές ομορφιές, το οποίο μπορείτε να προπαραγγείλετε από τώρα, εκεί, για να το παραλάβετε στο σπίτι σας σε λίγες ημέρες, όταν κυκλοφορήσει, υπογεγραμμένο από τα χεράκια μου. Ειδικά για εσάς. Και για τα μέλη του 241020 Club, βεβαίως, που το ξέρουν από την Τρίτη. Αλλά και για εσάς.
Σημαντικές λεπτομέρειες:
1) Αυτή η ειδική έκδοση θα κυκλοφορήσει μόνο σε 500 αντίτυπα.
2) Δεν θα κυκλοφορήσει στα βιβλιοπωλεία. Δεν θα τη βρείτε πουθενά αλλού.
3) Όταν μας τελειώσουν, τέλος. Αυτό ήταν. Μετά θα πρέπει να περιοριστείτε στην απλή έκδοση στο βιβλιοπωλείο. Που κι αυτή ωραία θα είναι, επίσης έγχρωμη, αλλά όχι το ίδιο όμορφη και σπάνια. Οπότε, αν θέλετε το υπογεγραμμένο σας σκληρόδετο αντίτυπο, ένα ωραίο αντικείμενο κι από διακοσμητικής άποψης, και επιπλέον αρκετά βαρύ και στιβαρό που θα χρησιμεύει και για όπλο εναντίον των κακών στις όποιες μάχες μας επιφυλάσσει το μέλλον, σπεύσατε. Το κουμπί:
|
|
Εύλογο ερώτημα. Θα σας πω. Τον Οκτώβριο του 2023 ρώτησα τα μέλη του 241020 Club: τι απορίες έχετε για την κλιματική αλλαγή; Τι ερωτήματα; Τι δεν ξέρετε και θα θέλατε να μάθετε; Είχα λόγο που ρωτούσα, φυσικά. Συγκέντρωσα τις 120 ερωτήσεις που έστειλαν, τις ξεδιάλεξα, τις ομαδοποίησα και κατέληξα με μια λίστα από πενήντα.
"Τι είναι το 'φαινόμενο του θερμοκηπίου'";
"Τι είναι τα tipping points;"
"Πώς ξέρουμε στ' αλήθεια ότι είναι ανθρωπογενής;"
"Ποιοι ευθύνονται για τις περισσότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου;"
"Πώς έχουμε λύσει αντίστοιχα προβλήματα στο παρελθόν;"
"Γιατί υπάρχουν αρνητές του φαινομένου;"
"Και τι πρέπει να κάνουμε εμείς τώρα, δηλαδή;"
Τέτοια με ρώταγαν.
Εκείνην την εποχή είχα συμπληρώσει σχεδόν δέκα χρόνια γράφοντας σποραδικά γι' αυτό το θέμα, και στην εφημερίδα, και συμμετέχοντας στην επεξεργασία και την εκλαΐκευση των αντίστοιχων ερευνών που κάναμε στη διαΝΕΟσις. Είχα μια ιδέα για βιβλίο: να συγκεντρώσω όσα είχα γράψει εκείνο το διάστημα, να τα σουλουπώσω, να τα επιμεληθώ, και να βγάλω το αποτέλεσμα σε ένα συνοπτικό, εκλαϊκευμένο βιβλιαράκι. Μάζεψα, λοιπόν, τις πενήντα ερωτήσεις των μελών, και άρχισα να συναρμολογώ τις απαντήσεις.
Δεν πήγε πολύ καλά αυτό.
Γρήγορα έγινε προφανές ότι οι απαντήσεις ακόμα και στις πιο βασικές ερωτήσεις για την κλιματική αλλαγή δεν είναι απλό πράγμα. Τα άρθρα που είχα γράψει δεν έφταναν. Έπρεπε να κάνω εκ νέου έρευνα για όλα τα ερωτήματα, που άγγιζαν και θέματα εξαιρετικά περίπλοκα, σε πεδία που μάλιστα άλλαζαν διαρκώς. Χρειάστηκε ακόμα και να ταξιδέψω σε μακρινά μέρη (ακόμα και άλλες χώρες) για να δω ο ίδιος λύσεις, ιδέες, και εκφάνσεις του προβλήματος από κοντά. Τελικά πέρασα περίπου ένα χρόνο μελετώντας, διαβάζοντας, ταξιδεύοντας, φωτογραφίζοντας, μιλώντας με ειδικούς και γράφοντας, με όσο πιο απλό και κατανοητό τρόπο μπορούσα, απαντήσεις. Ώσπου φτάσαμε σε αυτό το βιβλίο. Μου είχε λείψει η όλη μαρτυρική διαδικασία. Και τώρα, επιτέλους, τελείωσε. Δεν το έχω πιάσει ακόμα στα χέρια μου. Να σας πω την αλήθεια, ανυπομονώ.
Εσείς;
|
|
|
|
αυτές οι εικόνες είναι από την εκτύπωση του εξωφύλλου της κανονικής έκδοσης, που θα βγει στα βιβλιοπωλεία. Το δικό σας εξώφυλλο είναι αλλιώς.
|
|
|
πάμε τώρα στο κανονικό περιεχόμενο της εβδομάδας
|
|
αυτό το Σάββατο στην Καθημερινή
γράφω για τα τεκταινόμενα στις ΗΠΑ, θέτοντας το εξής ερώτημα: με όσα συμβαίνουν αυτές τις μέρες, αλλά και με όσα έχουν συμβεί και έχουμε δει τα τελευταία οκτώ χρόνια σε αυτή τη χώρα, τι περιθώρια θεωρούμε ότι απομένουν για να ξαναγίνουν "κανονικές" δημοκρατικές εκλογές εκεί πέρα, με νορμάλ δημοκρατικές διαδικασίες, αποδοχή του αποτελέσματος από τους ηττημένους, αρμονική παράδοση της εξουσίας κλπ; Την ώρα, μάλιστα, που ήδη συζητιούνται μέθοδοι και τρόποι για μια τρίτη τετραετία Τραμπ. Μη γελάτε. Δεν είναι ούτε αδύνατο, ούτε απίθανο. Τίποτε δεν είναι απίθανο στον κόσμο μας, πια. Το κείμενο θα ανέβει το Σαββατόβραδο εκεί.
Το προηγούμενο Σάββατο έγραφα για τα Τέμπη. Συγκεκριμένα, για το τραγικό τροχαίο το 2003, στην άθλια Εθνική Οδό της εποχής, όταν ένα υπερφορτωμένο φορτηγό έπεσε πάνω σε ένα λεωφορείο που μετέφερε παιδάκια σε σχολική εκδρομή. Με αφορμή αυτή την ιστορία γράφω για το πώς στη χώρα μας, ακόμα και γεγονότα που συγκλονίζουν ολόκληρη την κοινωνία, προκαλούν σχετικά λίγες σημαντικές αλλαγές. Το κείμενο έχει ανέβει εκεί.
Την Τετάρτη στο "360" έγραφα για το διοικητικό πραξικόπημα που συντελείται αυτή τη στιγμή στο αμερικανικό Δημόσιο, ένα φαινόμενο που δεν έχει προηγούμενο -και δεν υπάρχει περίπτωση να έχει και καλό τέλος. Οι συνδρομητές έχουν λάβει το κείμενο στο inbox, ήδη, αλλά έχει ανέβει και εκεί.
|
|
πρέπει να μιλήσουμε για το πραξικόπημα
|
|
Τα υπόλοιπα θέματα της επικαιρότητας, οι σεισμοί της Σαντορίνης, οι μετασεισμοί των Τεμπών, είναι πράγματα που τα ξέρετε καλά, τα παρακολουθείτε, φαντάζομαι. Αλλά ίσως να μην έχετε διαβάσει όσα θα θέλατε να έχετε διαβάσει για αυτά που συμβαίνουν στις ΗΠΑ. Ε, ορίστε 23 άρθρα που αξίζει να μελετήσετε, για να πάρετε μια σφαιρική εικόνα:
Την καλύτερη δουλειά στη δημοσιογραφική κάλυψη του διοικητικού πραξικοπήματος στις ΗΠΑ δεν την κάνουν τα παραδοσιακά ΜΜΕ αλλά, παραδόξως, τα site τεχνολογίας, που μάλλον έχουν τις προσβάσεις, τις γνωριμίες (και το λεξιλόγιο) για να καταλάβουν και να μας εξηγήσουν καλύτερα τι γίνεται. Το Wired έχει κάνει σειρά από αποκαλύψεις για το ποιόν των πιτσιρικάδων χάκερ που έχει εγκαταστήσει ο Μασκ στις δημόσιες υπηρεσίες καθώς και ρεπορτάζ από το Υπουργείο Οικονομικών (δυστυχώς με paywall), το Verge εξηγεί με απλό τρόπο όσα συμβαίνουν (εδώ και εδώ).
Και η ProPublica έχει μια αναλυτική λίστα με τα ονόματα και τις ιδιότητες των ανθρώπων που εκτελούν το διοικητικό πραξικόπημα εντός του κρατικού μηχανισμού για λογαριασμό του Ήλον Μασκ, με όσες πληροφορίες είναι διαθέσιμες για το τι ακριβώς κάνουν.
Οι οποίοι άνθρωποι, εν τω μεταξύ, έχουν μπει και στη ΝΟΑΑ, έναν από τους μεγαλύτερους και σημαντικότερους οργανισμούς συλλογής και επεξεργασίας κλιματικών δεδομένων στον κόσμο. Παράλληλα, αφαιρείται από τα websites πολλών υπουργείων κάθε περιεχόμενο που περιέχει αναφορές ή στοιχεία για την κλιματική αλλαγή. Η ζημιά που γίνεται είναι ανυπολόγιστη.
Εν τω μεταξύ, όταν ο Τραμπ ανακοίνωσε το όραμά του για την κατάληψη της Γάζας από τον αμερικανικό στρατό, την εκκένωση όλων των Παλαιστίνιων, που θα πάνε να ζήσουν "αλλού", και τη μετατροπή της ισοπεδωμένης πόλης σε κάτι σαν Μεσογειακό Μαρ-α-Λάγκο, εγώ ξέρετε ποιους σκέφτηκα; Τους "Μουσουλμάνους για τον Τραμπ", εκείνους τους πολύ θυμωμένους με τη στάση του Μπάιντεν στο Μεσανατολικό αμερικανούς ψηφοφόρους. Πώς το άκουσαν το νέο όραμα για τη Γάζα, αυτοί; Μπορεί να εκπλαγείτε με την απάντηση.
Πώς ο Χίτλερ κατέλυσε τη δημοκρατία σε 53 ημέρες. Θα πέσει το ρεκόρ; Ακόμα χρήσιμο: οι ολιγάρχες που στήριξαν το Χίτλερ. Γιατί όλα όσα γίνονται, έχουν ξαναγίνει.
Μερικές απόψεις που έχουν ενδιαφέρον:
Το πιάνετε το νόημα.
Από όλα αυτά, βεβαίως, δεν βγαίνουν όλοι χαμένοι. Κάποιοι κερδίζουν. Διαβάστε τη χαρά και την αγαλλίαση στα λεγόμενα του CEO της Palantir. Πανηγυρίζει ανοιχτά για το ότι τα προϊόντα της εταιρείας του θα χρησιμοποιηθούν για περισσότερες συλλήψεις και απελάσεις μεταναστών και για περισσότερες "δολοφονίες" εχθρών. Κυριολεκτικά, γι' αυτό πανηγυρίζει.
Την Κυριακή (ξημερώματα Δευτέρας για εμάς) στις ΗΠΑ έχουν το Superbowl, τον τελικό του αμερικάνικου φούτμπολ, και στον αγώνα θα είναι παρών και ο Τραμπ. Οπότε το NFL αποφάσισε να αφαιρέσει από τις άκρες του γηπέδου την αναγραφή ενός συνθήματος που υπάρχει εκεί από το 2021. Το σύνθημα είναι: "End Racism".
Παράλληλα, μέσα σε όλα αυτά, αξίζει να θυμόμαστε το εξής: η αμερικανική οικονομία καλπάζει, αλλά από σχεδόν όλες τις άλλες απόψεις, οι ΗΠΑ τα πηγαίνουν χειρότερα από τις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες στον κόσμο. Και, αντίθετα με τις περισσότερες χώρες του κόσμου γενικότερα, αυτές χειροτερεύουν.
Τέλος, "Here at DOGE, we've streamlined America's collapse".
|
|
τα υπόλοιπα λινξ (έγιναν κι άλλα πράγματα)
|
|
Μια πιθανή εξήγηση για όσα μας συμβαίνουν: τα μικροπλαστικά. Μικροπλαστικά έχουν βρεθεί στο ανθρώπινο αίμα, στο σπέρμα, στον πλακούντα, στο μητρικό γάλα και στο μυελό των οστών. Φυσικά, και στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Μια νέα έρευνα σε στοιχεία από πτώματα που πέθαναν το 2016 και πτώματα που πέθαναν το 2024 βρήκε και κάτι άλλο ενδιαφέρον: η συγκέντρωση των μικροπλαστικών στα δείγματα του 2024 ήταν πολύ μεγαλύτερη.
Ο αστεροειδής 2024 YR4 (τι όνομα είναι αυτό), ο οποίος έχει διάμετρο κάπου στα 80 μέτρα, έχει, λέει, πιθανότητα 2,3% να πέσει πάνω στη Γη στο επόμενο πέρασμά του, το 2032. Το νούμερο δεν είναι τελεσίδικο, το ποσοστό θα επανεκτιμηθεί όταν υπάρχουν περισσότερα δεδομένα, και σχεδόν πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις το ποσοστό πέφτει. Που βεβαίως, βάζει κάποιον σε σκέψεις. Προφανώς και πέφτει. Είμαστε εδώ και το μετράμε, επειδή πάντα πέφτει. Αν δεν έπεφτε, μάλλον δεν θα ήμασταν εδώ. Τέλος πάντων, η πέτρα αυτή έχει μέγεθος παρόμοιο με εκείνη που έπεσε πάνω απ' την Τουνγκούσκα της Σιβηρίας το 1908. Θα είναι καλό, αν πέσει, να πέσει σε εξίσου ακατοίκητη περιοχή και αυτή τη φορά.
"Που είναι ένας εισαγγελέας να επέμβει;" Το έχετε ακούσει ποτέ αυτό; Βάλσαμο στην ανομία και την ανασφάλεια θα ήταν να μπορεί αν επέμβει, όταν κάτι κακό συμβαίνει, ένας αδέκαστος εκπρόσωπος της δικαιοσύνης. Ένας εισαγγελέας. Εν τω μεταξύ, στην πραγματικότητα, να ένας εισαγγελέας.
Ο πληθυσμός των ανθρώπων στην Ελλάδα μικραίνει, αλλά ο πληθυσμός των αυτοκινήτων αυξάνεται. Το 2019 υπήρχαν 489 αυτοκίνητα για κάθε 1000 κατοίκους. Μόλις τέσσερα χρόνια μετά, το 2023, υπήρχαν 539. Σχεδόν 400.000 αυτοκίνητα προστέθηκαν στους ελληνικούς δρόμους μέσα στην πανδημία.
Δεν είναι μόνο οι υποκλοπές και τα Τέμπη -πολλές και πολλοί ξεχνάμε το ναυάγιο του "Αdriana" στα ανοιχτά της Πύλου, όπου χάθηκαν πάνω από 600 άνθρωποι. Οι επικρίσεις και οι υπόνοιες για τη στάση του λιμενικού τη βραδιά της τραγωδίας καλύφθηκαν κάτω από ένα πέπλο ασάφειας και αδιαφορίας. Τώρα, ο Συνήγορος του Πολίτη έβγαλε ένα πόρισμα που επισημαίνει "μια σειρά σοβαρών και επίμεμπτων παραλείψεων στα καθήκοντα έρευνας και διάσωσης εκ μέρους ανώτερων αξιωματικών του Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής". Το δελτίο τύπου εδώ.
Πριν από οκτώ χρόνια τέτοιο καιρό είχαμε βγάλει εκείνη την έρευνα για το φράγμα της Μεσοχώρας. Είχε μέσα ένα ενδιαφέρον και αρκετά τρομακτικό στοιχείο: η σήραγγα εκτροπής της ροής του Αχελώου στο σημείο εκείνο του βουνού είχε κατασκευαστεί με πρόβλεψη να λειτουργήσει 5 χρόνια, όσο θα διαρκούσε η κατασκευή του φράγματος. Όταν γράφτηκε η έρευνα, είχαν περάσει 16 χρόνια. Πλέον έχουν περάσει 24. Το φράγμα δεν έχει τελειώσει ακόμα.
Οι ΑΙ κάνουν πολλά πράγματα καλά. Μπορούν όμως να αντικαταστήσουν τον Χανκ Αζάρια, τον ηθοποιό που κάνει 100 διαφορετικές φωνές στους Simpsons; Ένα γλυκόπικρο αφιέρωμα.
Μια είδηση-αριστούργημα: εταιρεία ΑΙ ζητά από τους υποψήφιους εργαζόμενούς της να μη χρησιμοποιούν ΑΙ στις αιτήσεις που της στέλνουν για δουλειά.
Ένα καταπληκτικό -και γιγάντιο- αφιέρωμα στην ιστορία του Netflix, από το πώς ανατίναξε αγορές που, ουσιαστικά, διαχειρίζονταν το ξεβόλεμα του πελάτη (τα βίντεο κλαμπ που σε τιμωρούσαν αν αργούσες να επιστρέψεις την κασέτα, ή τα καλωδιακά κανάλια με τα ασφυκτικά, πανάκριβα συμβόλαια). Περιγράφει γλαφυρά και το πώς ανατινάζει ολόκληρη τη βιομηχανία του θεάματος σήμερα, με τις συνέπειες που βλέπουμε στην ποιότητα και την ποικιλία του τελικού προϊόντος, των ταινιών και των σειρών. Μια δραματική διαπίστωση που προκύπτει από το άρθρο είναι ακριβώς αυτή: καμία από αυτές τις αγορές δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για το ίδιο το προϊόν που εμπορεύεται. Η πραγματική τους στόχευση δεν είναι ποτέ αυτό.
"Η Μεσογειακή δίαιτα είναι ένα ψέμα". Μια έρευνα στην Ιταλία.
Ενδιαφέρουσα συνέντευξη του Μπιλ Γκέιτς στον New Yorker ($). Ο διευθυντής του περιοδικού που του παίρνει τη συνέντευξη τον ρωτάει και αυτά που θα περίμενε κανείς να τον ρωτήσει για όσα συμβαίνουν στις ΗΠΑ σήμερα, και για όσα κάνουν οι νεότεροι ολιγάρχες της τεχνολογίας, οι υποταγμένοι στον Τραμπ. Για να σας το θέσω ως εξής: καίτοι υπερβολικά διπλωματικός, απαντάει απ' τη σωστή πλευρά της ιστορίας. Αν το καλοσκεφτεί κανείς, ο Μπιλ Γκέιτς κι εγώ είμαστε πρακτικά συνάδελφοι, καθότι ο Μπιλι (τον αποκαλώ Μπίλι -συνάδελφοι) αυτή την εποχή έχει βγεί στη γύρα διαφημίζοντας τo καινούργιο του βιβλίο. Καλοτάξιδο, Μπίλι!
|
|
ειδική ενότητα: χαρούμενα πράγματα
|
|
εδώ, κάτω κάτω, θα βάζουμε μόνο ανέμελα, ανέφελα, εντυπωσιακά πράγματα από την ανθρώπινη δημιουργικότητα και φύση:
Το πώς ο αμερικανός συγγραφέας Τζον Γκριν έφτασε να είναι συνιδιοκτήτης της βρετανικής ποδοσφαιρικής ομάδας AFC Wimbledon -την πλειοψηφία των μετοχών της οποίας διατηρούν οι φίλαθλοι- είναι μια τρυφερή, ζαχαρένια ιστορία. Τους βοηθάει ακόμα και να κάνουν μεταγραφές, όταν χρειάζεται.
Τα 25 σημαντικότερα κτίρια του 21ου αιώνα ως τώρα, σύμφωνα με το αρχιτεκτονικό site dezeen. Έχω δει από κοντά τα έξι. Ωραία είναι.
Πού τελειώνει το πράσινο και πού αρχίζει το μπλε; Ένα ωραίο τεστ. Κάθε ζευγάρι μάτια βγάζουν διαφορετικό αποτέλεσμα. Εσείς πού είστε;
|
|
|
(ανυπομονώ να σας πώς είναι απομέσα)
|
|
|
|
