και τώρα, κάτι εντελώς καινούργιο
|
|
το σημερινό γράμμα είναι σχετικά σύντομο και θα περιέχει κυρίως λόγια για όσα είδα στον Έβρο, αλλά πρώτα θα χρειαστεί να σας ενημερώσω για κάτι εντελώς καινούργιο που έρχεται και που σίγουρα θα σας ενδιαφέρει. Πώς είμαι τόσο σίγουρος ότι θα σας ενδιαφέρει, αναρωτιέστε; Είστε τόσες και τόσοι, πια (κάπου 6.200, που συμπτωματικά είναι και η χωρητικότητα του Ολυμπιακού Γυμναστηρίου Γαλατσίου), ποικιλόμορφες και ετερόκλητοι, με διαφορετικά γούστα, στάσεις, ιδέες και απόψεις. Πώς ξέρω ότι αυτό το κάτι θα σας ενδιαφέρει; Πώς είμαι σίγουρος;
μα, ρωτώ εγώ, πού βρίσκεστε; Τι διαβάζετε αυτήν ακριβώς εδώ τη στιγμή;
ένα νιουζλέτερ.
οπότε μπορούμε να δεχτούμε και να συμφωνήσουμε ότι υπάρχει ένα πράγμα (ίσως μόνο ένα) το οποίο σε κάποιο βαθμό ενδιαφέρει όλες και όλους ανεξαιρέτως; Να το δεχτούμε. Και αυτό το ένα πράγμα ποιο είναι; Ένα νιουζλέτερ γραμμένο από εμένα.
οπότε με αυτό ως δεδομένο, τι θα μπορούσε να είναι κάτι καινούργιο που σίγουρα θα ενδιαφέρει όλες και όλους ανεξαιρέτως;
|
|
όπως ίσως παρατηρήσατε, τις προάλλες παρουσιάστηκε το νέο, συνδρομητικό kathimerini.gr. Το site της Καθημερινής ανέβασε ένα soft paywall, το οποίο αν είστε πολύ σποραδικοί αναγνώστες ή αναγνώστριες δεν πρόκειται να πάρετε χαμπάρι, αλλά αν είστε πιο πιστοί και συχνοί θα συναντήσετε αργά ή γρήγορα. Από την άλλη πλευρά του paywall, εκτός από το γνωστό περιεχόμενο που γνωρίζετε, θα υπάρχει και περιεχόμενο αποκλειστικό για τους συνδρομητές, που περιλαμβάνει online παιχνίδια, μεγάλα θεματικά special reports (θα μιλήσουμε γι' αυτά σε επόμενη ευκαιρία, κρατήστε τα) και, κυρίως, τη δυνατότητα να γραφτούν συνδρομητές σε κάμποσα καινούργια νιουζλέτερς. Μπορείτε, ας πούμε, να γραφτείτε για να παίρνετε κατευθείαν στο inbox το άρθρο που γράφω εγώ κάθε Σάββατο, για να μην το ψάχνετε. Ή τα άρθρα άλλων αρθρογράφων που διαβάζετε. Ή να παρακολουθείτε άλλες μόνιμες στήλες της εφημερίδας με αυτό τον τρόπο. Ή, επιπλέον, να γραφτείτε σε ένα από τα εντελώς ολοκαίνουργια νιουζλέτερ, τα οποία δεν θα είναι υλικό που υπάρχει και αλλού, ή που μπορείτε να βρείτε με άλλον τρόπο, αλλά θα υπάρχουν μόνο εκεί, μόνο για τους συνδρομητές. Και ένα από αυτά, τα αποκλειστικά, τα ολοκαίνουργια, θα το γράφω εγώ.
κάθε Τετάρτη λοιπόν, θα στέλνω άλλο ένα μακρύ γράμμα, εντελώς διαφορετικό από αυτά που διαβάζετε τις Παρασκευές (ή, συνήθως, τα Σάββατα, μην κοροϊδευόμαστε) εδώ. Εκείνο μάλιστα έχει και όνομα και λογότυπο και απ' όλα: λέγεται 360° και σε αυτό κάθε εβδομάδα θα ξεκοκαλίζω ένα θέμα που μου προκάλεσε το ενδιαφέρον, από τους χώρους της επιστήμης, της οικονομίας, της πολιτικής ή της κοινωνίας.
αν λοιπόν δεν σας φτάνει το σαββατιάτικο fix και χρειάζεστε και κάτι επιπλέον μεσοβδόμαδα για να σας κρατήσει, σας προτρέπω να γραφτείτε συνδρομητές εδώ και μετά σε όσα νιουζλέτερ θέλετε εκεί. Η συνδρομή κοστίζει 5,90 το μήνα ή 59 ευρώ το χρόνο, αλλά για την περίπτωση που είστε και πιο παραδοσιακοί τύποι και τύπισσες σας προτείνω ένθερμα την επιλογή της συνδρομής στο kathimerini.gr και στην Κυριακάτικη Καθημερινή, για να σας έρχεται στο σπίτι. Κάνει 159 ευρώ το χρόνο, που νομίζω ότι είναι πολύ καλή τιμή, αλλά δυστυχώς είναι διαθέσιμη μόνο σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
αυτό ήταν λοιπόν το νέο που ήθελα να σας πω. Σας το είπα ότι θα σας ενδιαφέρει. Δεν το είπα;
|
|
μιας και το 'φερε η κουβέντα, αυτό το Σάββατο στην Καθημερινή
|
|
γράφω για το θέμα που γράφω και πιο κάτω εδώ: συμπεράσματα από όσα είδα στα δάση του Νότιου Έβρου που κάηκαν πριν από μερικές εβδομάδες.
Το κείμενο θα το βρείτε στο Σαββατιάτικο φύλλο και, όπως πάντα, και το ίδιο βράδυ στο kathimerini.gr. Ή, όπως είπαμε μόλις, μπορείτε να γραφτείτε για να το παίρνετε απευθείας στο inbox μόλις το έχουν έτοιμο.
|
|
|
Ο πολιτισμός δεν είναι μια απλή οικονομική ή κοινωνική δραστηριότητα. Πώς σχεδιάζεις "πολιτικές" για κάτι που έχει στον πυρήνα του τη δημιουργικότητα και το συναίσθημα; It's complicated, που λένε και στο Τρίκορφο. Σε αυτήν εδώ την ολοκαίνουργια έρευνα, ειδικοί από διάφορα πεδία της πολιτιστικής παραγωγής συνεργάστηκαν για την καλύτερη δυνατή απόπειρα: μια πολύ ενδιαφέρουσα χαρτογράφηση των πολιτιστικών και δημιουργικών τομέων στην Ελλάδα.
|
|
|
και τώρα, πάμε μια βόλτα στο δρόμο της κατάθλιψης
|
|
Τον Αύγουστο του 2023 τα δάση του νότιου Έβρου κάηκαν. Ήταν η μεγαλύτερη δασική πυρκαγιά στην ελληνική ιστορία. Λίγες εβδομάδες μετά, επισκέφτηκα την περιοχή για να δω από κοντά την καταστροφή. Ήθελα κυρίως να συλλάβω το μέγεθος: πώς μοιάζει “η μεγαλύτερη δασική πυρκαγιά στην ελληνική ιστορία”; Ο καλός αναγνώστης Αριστοτέλης Παπαγεωργίου, μέλος του 241020 Club, δασολόγος και καθηγητής στο Δημοκρίτειο, ανέλαβε να μου βρει μια διαδρομή κατάλληλη ώστε να καταλάβω το μέγεθος. Μετά από διαβούλευση με ντόπιους γνώστες, μου πρότειναν μια διαδρομή που διέσχιζε μεγάλο μέρος από τα δυο δάση που κάηκαν, το πιο διάσημο δάσος της Δαδιάς (επίσημη ονομασία: “Εθνικό Πάρκο Δαδιάς-Λευκίμης-Σουφλίου”) και το απογοητευτικά ονοματισμένο “νότιο δασικό σύμπλεγμα Έβρου”. Την ονόμασαν “ο δρόμος της κατάθλιψης”.
Κόλλησα με βεντούζα μια κάμερα στο νοικιασμένο αυτοκίνητο, και οδήγησα στο δρόμο της κατάθλιψης. Και πήρα μια εικόνα για το μέγεθος. Το παρακάτω βίντεο είναι ένα από τα αποτελέσματα της επίσκεψης. Άλλα αποτελέσματα μπορείτε να δείτε σε φωτογραφίες πιο κάτω, σε άλλα βιντεάκια στο Instagram και στο TikTok και, όπως είπαμε, σε περισσότερα λόγια και συμπεράσματα στην Καθημερινή. Αυτό το βίντεο που σας βάζω παρακάτω, πέρα από λίγες σποραδικές εκπλήξεις (αγελάδες!), δεν περιλαμβάνει τίποτε άλλο: μόνο τη διαδρομή με το αυτοκίνητο. Εγώ νομίζω ότι είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς το μέγεθος μιας τέτοιας καταστροφής κοιτάζοντας ένα χάρτη. Αλλά η κλίμακα του κόσμου μέσα απ’ το παρμπρίζ του αυτοκινήτου μας είναι πιο οικεία. Μπορούμε να τη μεταφράσουμε στο μυαλό καλύτερα. Ο δρόμος της κατάθλιψης έχει μήκος περίπου σαράντα χιλιόμετρα. Η διαδρομή διαρκεί σχεδόν μία ώρα.
Σας προτείνω να βάλετε το βίντεο να παίξει ακούγοντας μουσική, Μαξ Ρίχτερ ή κάτι άλλο που κρίνετε εσείς ταιριαστό. Δεν χρειάζεται να το παρακολουθήσετε ολόκληρο. Το συμπέρασμα γίνεται προφανές αρκετά γρήγορα. Προχωράς, προχωράς, και μετά προχωράς κι άλλο. Και σχεδόν όλα τριγύρω είναι καμμένα. Για μία ώρα, συνεχόμενα.
|
|
|
Σας ομολογώ ότι το θέαμα αυτό με ζόρισε. Έκανα την ίδια διαδρομή τρεις φορές (τη μία με τη βεντούζα της κάμερας στο αυτοκίνητο) και στο τέλος έφυγα ένα ράκος. Δεν είναι μόνο η ίδια η καταστροφή και το τι σημαίνει για τη “φύση”, τις τοπικές κοινωνίες, την ποιότητα ζωής στην περιοχή ή “τον πλανήτη”. Είμαστε φτιαγμένοι να καταλαβαίνουμε τον κόσμο με βάση κάποιες θεμελιώδεις αξίες και κάποιες βασικές κοινές σταθερές. Υπάρχουν κάποια πράγματα (όχι πάρα πολλά) που είναι σε καθολικό και σχεδόν πανανθρώπινο επίπεδο αποδεκτά ως καλά και ως σωστά, και κάποια ως κακά, ως λάθος. Είναι βαρύ και δύσκολο πολύ να περνάς ώρες σε ένα μέρος όπου όλα, όλα, μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι, είναι λάθος.
|
|
|
Τράβηξα πολλές φωτογραφίες από εκεί, προφανώς, αλλά δεν θέλω να σας τις δείξω όλες. Το νόημα κάπου χάνεται, το σοκ αμβλύνεται. Πόσες τέτοιες εικόνες να κοιτάξει κανείς; Τι περισσότερο μαθαίνει από την επόμενη και τη μεθεπόμενη;
|
|
|
Η ευαισθητοποίηση για τις συνέπειες, η πυροδότηση της ενσυναίσθησης για όσους, όσες και όσα πλήττονται άμεσα και έμμεσα, η ενδυνάμωση της φρόνησης και της αποφασιστικότητας για την κοινωνική δράση, τον ακτιβισμό και τον αγώνα για όσα πρέπει να γίνουν στο μέτωπο της κλιματικής κρίσης είναι, προφανώς, ευγενείς στόχοι. Πόση μαυρίλα χρειάζεται, όμως, για να επιτευχθούν;
|
|
|
Φτάνει τόση; Χρειάζεται κι άλλη;
Δεν ξέρω.
Tο τελευταίο πράγμα που ήθελα να σας δείξω εδώ είναι κάποιες εικόνες που συγκρίνουν το πώς έμοιαζε ο “δρόμος της κατάθλιψης” στις 10 Οκτωβρίου 2023 και πώς ήταν το τοπίο πριν από τη φωτιά, από τις αντίστοιχες εικόνες του Google Street View (τραβηγμένες, όπως γράφει, το Μάιο του 2023).
|
|
|
Τι μπορούμε να κάνουμε για να μην ξαναδούμε τέτοιες πυρκαγιές στο μέλλον; Τίποτε. Απολύτως τίποτε. Θα ξαναδούμε τέτοιες πυρκαγιές στο μέλλον. Υπάρχουν πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να τις βλέπουμε σπανιότερα, ή να είναι μικρότερες, ή να τις προλαμβάνουμε καλύτερα, ή να τις αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικότερα. Αλλά θέλει προσπάθεια. Ξέρω πως το να καθόμαστε να τραβάμε ή/και να κοιτάμε φωτογραφίες και βίντεο από τα καμμένα από μόνο του δεν επιτυγχάνει απολύτως τίποτε.
Έχει νόημα μόνο αν λειτουργεί ως κίνητρο για δράση.
|
|
|
Θερμές ευχαριστίες στον δασολόγο Αριστοτέλη Παπαγεωργίου για την ξενάγηση στο "δρόμο της κατάθλιψης", καθώς και τη Δώρα Σκαρτσή, δασολόγο και διευθύντρια της Εταιρείας Προστασίας Βιοποικιλότητας Θράκης και τον Θοδωρή Μανουσίδη διδάκτωρ ζωικής παραγωγής στην Ορεστιάδα, που μου μίλησαν για την περιοχή, την καταστροφή και το μέλλον.
|
|
|
|
