Copy
Bekijk deze nieuwsbrief in je browser

Achtiende nieuwsbrief Erfgoed

Welkom bij de 18e editie van Erfgoednieuws. In deze editie vertellen wij u over de recente archeologische vondsten op de Markt. We geven u tips over onderhoud van uw monument, deze keer gericht op het voorkomen van problemen met uw dakgoten. Het “ontzorgingsprogramma” voor rijksmonumenten en de mogelijkheid voor subsidie voor rijksmonumenten.

Ook hebben we goed nieuws over het versoepelde beleid voor zonnepanelen op monumenten en het plaatsen van warmtepompen en airco’s bij monumenten. Verder kunt u genieten van onze vaste rubrieken “Tijdreis” en “Uw monument”

Veel leesplezier en tot de volgende nieuwsbrief!


Martijn Haitink
Monumentencoach gemeente Lochem

Beleid zonnepanelen, warmtepompen en airco’s

In de vorige nieuwsbrief gaven we aan dat het beleid voor het plaatsen van zonnepanelen versoepeld zou worden. Het college van de gemeente Lochem heeft dit beleid intussen vastgesteld. In vergelijking met de regels die in 2017 zijn opgesteld, kan en mag er veel meer.

Meer mogelijkheden

De voornaamste wijziging is dat u op een voordakvlak (dat is het dakvlak gericht naar de weg of openbaar toegankelijk gebied) onder voorwaarden ook zonnepanelen mag plaatsen. De belangrijkste regel is dat de zonnepanelen de kleur van de dakbedekking hebben en dat u ze in een vierkant of rechthoekig vlak plaatst. Ook op het zijdakvlak is er meer mogelijk. In de regels uit 2017 was een rechthoekig of vierkant vlak het voorschrift. Nu mag u er onder voorwaarden van afwijken. Uitgangspunt is wel dat het geheel een nette en verzorgde indruk maakt.


Omgevingsvergunning
Wat niet is veranderd is de vergunningsplicht. Voor het plaatsen van zonnepanelen op of bij monumenten is altijd een omgevingsvergunning nodig. Voor het plaatsen van zonnepanelen op woningen die geen monument zijn, maar wel in een beschermd stadsgezicht staan (in Lochem is dat de wijk Berkeloord en de Nieuweweg) is een omgevingsvergunning verplicht als ze op de voorzijde of op de zijdakvlakken komen. Het installeren van zonnepanelen op een achterdakvlak is op gebouwen zonder monumentenstatus meestal vergunningsvrij als ze vanaf openbaar gebied niet of nauwelijks zichtbaar zijn.

Airco’s of warmtepompen
Voor het plaatsen van airco’s of warmtepompen bij monumenten is ook beleid. Dit richt zich op de plaatsing van buitenunits van warmtepompen en airconditioners. Er zijn regels voor de zichtbaarheid en normen voor het maximaal geproduceerde geluidsniveau.

Contact
Wilt u zonnepanelen plaatsen op een monument of in een beschermd stadsgezicht? Neem dan altijd contact op met de monumentencoach van de gemeente. Hij kan u adviseren over de mogelijkheden en het aanvragen van een eventuele omgevingsvergunning. Een uitgebreide uitleg en de exacte regels die er zijn voor uw situatie en wensen kunt u lezen www.lochem.nl/wonen-bouw-en-verbouw/meldingen-en-vergunningen/monument-en-zonne-installaties


Lezing Over Lochems Erfgoed

Op dinsdag 20 februari geeft de Monumentencoach van de gemeente Lochem een lezing over Lochems erfgoed. Het Historisch Genootschap Lochem organiseert deze avond.

Bijzondere gebouwen in een kleine landstad

U hoort wat de rol is van de erfgoedcommissie en hoe plannen voor monumenten worden beoordeeld. We vergeten hierbij niet de ontwikkeling van de restauratievisie in de loop der tijd.

In het tweede deel geeft de Monumentencoach een lezing over veel voorkomende bouwstijlen en hoe ze in Lochem vertegenwoordigd zijn. Hierbij komen mooie voorbeelden voorbij van hoe landelijke en internationale bouwstijlen en -stromingen zich vertalen in gebouwen in een kleine landstad. Waarschijnlijk gaat u na deze avond anders kijken naar verschillende gebouwen in Lochem.

De lezing is op 20 februari in het Stadhuus in Lochem en begint om 20.00 uur.

Uw monument:
Monument in hartje Lochem

In deze rubriek vragen wij een monumenteneigenaar of gebruiker over het wonen en gebruiken van een monument en wat zijn of haar mooiste monument in de gemeente is. Dit mag natuurlijk het eigen pand zijn, maar dat hoeft uiteraard niet. In deze editie beantwoorden Joris en Ellis Driessen-Vos de vragen. Zij wonen in een gemeentelijk monument in Lochem.


Hoe is het om in een monument te wonen?

Wonen in een monument is en blijft uniek. Je bent verantwoordelijk voor het behoud van een pand met een enorm rijke geschiedenis en dat ademen de muren zelfs. Vanaf het moment van de eerste bezichtiging voelden wij al de warme sfeer van het huis, terwijl het pand toen nog leeg stond. Daar komt bij dat gekke kiertjes, speciaal bedachte constructies/reparaties, de moderne inrichting en andere bijzonderheden het gevoel geven dat je uniek woont in een toch wel erg statig pand; wij houden ervan!

Wat maakt een monument een monument?
Een monument is voor ons een monument wanneer een pand oud is, in de geschiedenisboeken staat met een bepaalde historische functie, er te zien is dat het in een specifieke tijdgeest thuis heeft gehoord en tóch nog mee kan met zijn huidige tijd (voordat het een ruïne wordt). ‘Onze’ Oosterbleek is daar een sterk voorbeeld van: hoewel we op de lange termijn zeker nog wat zaken zouden willen aanpassen op gebied van duurzaamheid en isolatie, kun je toch zéker zien dat er al veel aan gedaan is om het anno 2023 leefbaar en modern te maken. Een goed voorbeeld hiervan zijn de recentelijk verbouwde keuken en badkamer (+/- 5 jaar geleden).


Wat vindt u het mooiste of meest bijzondere monument van de gemeente en waarom?
Wij vinden ons huis natuurlijk het allermooiste, nu we er een paar maanden wonen. Daarnaast is de meest bijzondere absoluut de Zwiepse Molen. Daar zit ook weer een klein stukje eigenbelang omdat we mede-eigenaar zijn van het restaurant. Joris is inmiddels vaak boven om samen met de molenaars de doeken te spannen en de molen ‘aan te zetten’. De kennis over een bepaald pand maakt je ook enthousiast. We wonen nog niet zo lang in Lochem dus alle monumenten die openbaar te bezoeken zijn willen we zeker nog een keertje gaan zien!

Onderhoudstips voor uw monument

Na de herfst zijn de bomen kaal en in deze periode valt er behoorlijk wat neerslag. De afgevallen bladeren kunnen zich in een goot verzamelen, met als gevolg verstopte goten. Hierdoor kunnen goten overstromen of kan lekkage ontstaan. Dat kan houtwerk aantasten. Ook kunnen zuren van rottende bladeren zinken goten aantasten. Deze zuren verkorten de levensduur van een zinken goot behoorlijk. Het is dus van belang dat u deze goten schoonmaakt en dat u het blad verwijdert.

Kijkt u dan meteen of de goot nog waterdicht is en of de soldeernaden geen scheuren vertonen. Het bladafval mag op de composthoop of in* de groene container. Goten zijn vaak hoog, dus zorg voor een stevige ladder of een rolsteiger. Bent u niet in staat om deze werkzaamheden uit te voeren of heeft u hier geen veilig gevoel bij? Neem dan contact met de Monumentenwacht. Zij kunnen het hele pand inspecteren. U weet dan ook meteen wat de onderhoudsstaat van uw pand is en wat u kunt doen om uw pand in een goede staat te krijgen of houden.

Herinrichting Markt legt 2500 jaar van de Monument in hartje Lochem geschiedenis van Lochem bloot

De herinrichting van de Markt in Lochem onthult een rijke geschiedenis van maar liefst 2500 jaar. Ruimtelijke ontwikkelingen in historische binnensteden zijn zeldzaam en de kans op het ontdekken van archeologische resten is er daarom groot.

De gemeente Lochem schakelde archeologisch bureau Hamaland Advies in om de geschiedenis van de Markt te onderzoeken en advies te geven over eventueel vervolgonderzoek. Met mooie resultaten, zoals Eric van der Kuijl van Hamaland Advies met ons deelt:

“Tijdens de herinrichting door REKO Raalte vonden archeologen van SOB Research en Hamaland Advies archeologische resten uit verschillende periodes. De Markt met de Gudulakerk wordt beschouwd als de oudste kern van Lochem, voor het eerst vermeld in 1059. De stad ontstond op het kruispunt van landroutes van Zutphen en Deventer richting Münsterland in Duitsland. Daar kruiste ook de landroute van Deventer de Berkel. Het gebied was oorspronkelijk een hof van de heren van Zutphen.


Houten vakwerkhuis
Het archeologisch onderzoek bracht de overblijfselen van een houten vakwerkhuis uit de 11e eeuw aan het licht. Vermoedelijk behoorden ze tot de hof van de heren van Zutphen. Onder deze sporen ontdekten de onderzoekers zelfs oudere overblijfselen, afkomstig van een akker uit de IJzertijd, inclusief handgevormd aardewerk uit circa 200 v.Chr. Andere vondsten omvatten lemen vloeren van een vakwerkhuis uit de Late Middeleeuwen en funderingen van een stenen huis rond 1400.

Muur rond kerkhof
Dichter bij de kerk vonden de onderzoekers resten van de oorspronkelijke muur rond het kerkhof, met menselijke beenderen die getuigen van begravingen van de 11e tot de 19e eeuw. Een opmerkelijke ontdekking was een oude waterput ten zuiden van de kerk, niet eerder bekend en vermoedelijk daterend van vóór 1600. Na afronding van de graafwerkzaamheden zijn de gevonden ‘gaten’ op de Markt aangevuld. Met de geplande aanplanting van nieuwe bomen in het voorjaar krijgt de Markt zijn rol als centrale historische plek in Lochem terug.”

Zo luidt het enthousiaste verhaal ‘uit het veld’, met grote dank aan Eric van der Kuijl van Hamaland Advies. Als gemeente kijken we uiteraard uit naar de rapportage van het onderzoek!

Harry Pape-Luijten,
Regio-archeoloog Stedendriehoek


Informatieavond kerkenvisie

Op woensdag 13 december 2023 was er een informatieavond in de Lochemse Synagoge voor eigenaren en gebruikers van religieuze gebouwen in de gemeente Lochem. Deze avond stond in het teken van de kerkenvisie. Dat is een visie op de toekomst van alle religieuze gebouwen binnen de gemeente. Bij het opstellen van deze visie worden kerkeigenaren, inwoners, de gemeente en erfgoedorganisaties betrokken. Het maakt hierbij niet uit of de kerk een monument is en welk geloof er in het gebouw gepredikt wordt. De gemeente organiseerde deze avond. Met als doel de behoefte en de vragen van de kerkeigenaren en gebruikers in beeld te krijgen. Eigenaren en gebruikers kregen informatie over de kansen van de kerkenvisie en partijen hebben elkaar hun visie en behoeftes verteld. Wethouder Marja Eggink opende de avond. Verschillende uitdagingen van de eigenaren en gebruikers kwamen voorbij. De gemeente neemt deze punten mee bij het opstellen van de visie.

Tijdreis

In deze tijdreis nemen wij u mee naar de Oosterwal, kijkend richting de Nieuwstad. De stadsgracht met de brug naar de binnenstad is er nog en geeft een schilderachtig beeld van deze huidige kruising. Het beeld was niet alleen schilderachtig, maar de inrichting van de plek ook klimaatadaptief, biodivers en natuurinclusief. Thema’s die in de huidige tijd erg actueel zijn.


 

Subsidies voor rijksmonumenten

Voor het onderhouden van rijksmonumenten zijn verschillende subsidieregelingen. Laat u vooraf goed informeren welke regeling voor uw rijksmonument van toepassing is en of een laagrentende lening voor onderhoud en verduurzaming van uw monument niet interessanter is.

Instandhoudingssubsidie (SIM)
Voor rijksmonumenten zonder woonfunctie, zoals een kerk, een molen of een landhuis is er de instandhoudingssubsidie. U vraagt de subsidie aan op basis van een 6-jarig onderhoudsplan. Een onafhankelijke organisatie, bijvoorbeeld de Monumentenwacht stelt dit plan op aan de hand van een inspectierapport . Eigenaren die hun rijksmonument bedrijfsmatig gebruiken kunnen 40% subsidie krijgen. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) beoordeelt de subsidieaanvragen, wijst ze toe (of af) en verdeelt het beschikbare budget. Ieder jaar kunt u van 1 februari tot en met 31 maart de Instandhoudingssubsidie (SIM) aanvragen.

Woonhuissubsidie
Bent u particuliere eigenaar van een rijksmonument met woonfunctie? Dan kunt u elk jaar tussen 1 maart en 30 april subsidie aanvragen voor instandhoudingskosten, die u in het afgelopen jaar gemaakt heeft. De woonhuissubsidie is alleen voor instandhoudingskosten aan monumentale onderdelen van het rijksmonument. U kunt bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed woonhuissubsidie aanvragen voor de instandhouding van de monumentale onderdelen van uw monument. Voorbeelden van deze werkzaamheden zijn herstel van de fundering, het vervangen van voeg- of metselwerk aan de gevel of monumentale schilderwerkzaamheden. In de Leidraad subsidiabele instandhoudingskosten staan de kosten die u mag meenemen. De woonhuissubsidie is 38% van deze kosten.
  

Financiële ondersteuning energieonderzoek
monumenten

Voor de ondersteuning van eigenaren van rijksmonumenten is op 3 april 2023 het Ontzorgingsprogramma Verduurzaming Monumenten van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed van start gegaan. Deze ondersteuning bestaat uit een vergoeding voor een uitgebreid duurzaamheidsadvies voor de daadwerkelijke realisatie van de verduurzaming. Meer informatie vindt u op www.monumenten.nl/ontzorgingsprogramma-
verduurzaming-monumenten.

Voor eigenaren van gemeentelijke monumenten heeft het Restauratiefonds een regeling voor een aantrekkelijke bijdrage in de kosten voor een energieonderzoek. Een partner van het Restauratiefonds voert dit onderzoek uit. Voor gemeentelijke monumenten is de vergoeding 50% van het factuurbedrag, met een maximum van € 500 voor een quickscan en een maximum van € 1.750 voor een haalbaarheidsonderzoek of maatwerkadvies. Meer informatie leest u op www.restauratiefonds.nl/particulier/
kennis-diensten/duurzaamheidsadvies-monumenten 

De monumentencoach

Mijn naam is Martijn Haitink en ik ben de monumentencoach voor de gemeente Lochem. U kunt bij mij terecht met alle vragen over uw monument. Of het nu gaat om onderhoud, vergunningen of duurzaamheid.
Ik ben te bereiken via (0573) 28 92 62 of monumentencoach@lochem.nl

Contact


Gemeente Lochem
(0573) 28 92 22 of whatsapp (06) 10 27 01 39

Monumentencoach
(0573) 28 92 62 of monumentencoach@lochem.nl

Comité Open Monumentendag
Mr. C.H.P. (Kees) de Boer, (0573) 78 91 76 of
knkboer@gmail.com

Archeologie
h.pape@apeldoorn.nl






This email was sent to <<E-mailadres>>
why did I get this?    unsubscribe from this list    update subscription preferences
Gemeente Lochem · Hanzeweg 8 · Lochem, Ge 7241 cr · Netherlands

Email Marketing Powered by Mailchimp