ποιοτικά λινξ και λέξεις από το Θοδωρή Γεωργακόπουλο
|
|
σε τριάντα χρόνια αυτό μάλλον δεν θα υπάρχει
|
|
μια από τις πιο προβεβλημένες αλλά και πιο παραφουσκωμένες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής είναι η άνοδος της στάθμης της θάλασσας. Είναι πραγματικό φαινόμενο, συμβαίνει ήδη. Κυρίως επειδή οι γιγάντιες ποσότητες πάγου που βρίσκονται πάνω στην ξηρά (στη Γροιλανδία και την Ανταρκτική) λιώνουν πάρα πολύ γρήγορα και χύνονται στον ωκεανό, αλλά και για άλλους λόγους (όσο πιο ζεστό το νερό, τόσο περισσότερο χώρο καταλαμβάνει). Ωστόσο, πρόκειται για ένα φαινόμενο που εκτυλίσσεται αργά. Πολύ αργά. Από την υπερθέρμανση του πλανήτη η στάθμη της θάλασσας έχει ήδη ανέβει τα τελευταία 100-150 χρόνια -αλλά μόνο μερικά εκατοστά. Η πορεία αυτή θα επιταχύνεται ολοένα και σχεδόν σίγουρα είναι πια αδύνατο να ανακοπεί. Θα λιώσουνε οι πάγοι της Γροιλανδίας, και κάμποσοι από τους πάγους της Ανταρκτικής, και η στάθμη της θάλασσας θα ανέβει παντού για μέτρα ολόκληρα. Αλλά θα πάρει αιώνες για να συμβεί αυτό. Δεν πρόκειται να δούμε ορμητικά κύματα να έρχονται και να κατακλύζουν παραθαλάσσιες πόλεις. Η ανθρωπότητα θα έχει χρόνο να ανταπεξέλθει στις αλλαγές και να προσαρμοστεί. Αλλά (bold αλλά)...
...κάποια μέρη θα έχουν πρόβλημα πολύ νωρίτερα, ακόμα κι αν η στάθμη της θάλασσας αυξηθεί για ακόμα λίγα εκατοστά. Μέχρι το τέλος του αιώνα, λέει, θα έχουμε μια αύξηση από 30 μέχρι 70 πόντους, ανάλογα με το πώς θα τα πάμε με τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Αυτό δεν θα πλημμυρίσει τη Γλυφάδα, ούτε θα καταπνίξει τη Σέριφο. Αλλά κάποια νησιά του Ειρηνικού ή του Ινδικού Ωκεανού που έχουν μέσο υψόμετρο ένα ή ενάμιση μέτρο, θα γίνουν ακατοίκητα μέσα σε μια γενιά. Και κάποια συγκεκριμένα μέρη του πλανήτη απλά θα τα καταπιεί το κύμα. Όπως η παραπάνω παραλία, η Κολώνα στην Κύθνο. Θα χαθεί σε χρονικό ορίζοντα που οι περισσότερες και οι περισσότεροι θα προλάβουμε.
αυτό το μωρό, για παράδειγμα, θα το προλάβει σίγουρα:
|
|
η ωραιότερη ιστορία της εβδομάδας είναι η φωτογραφία αυτή, που δείχνει τον 20χρονο Λιονέλ Μέσι να κρατά στην αγκαλιά του ένα μωράκι για την ανάγκη μιας φωτογράφησης από τον καιρό που έπαιζε στη Μπαρτσελόνα. Το μωράκι αυτό γεννήθηκε το 2007. Όταν ξεκίνησε η πανδημία της Covid ήταν μαθητής της πρώτης γυμνασίου, 12 χρονών. Και την περασμένη Τρίτη έβαλε μια γκολάρα στον ημιτελικό του Euro 2024 ανάμεσα στην Ισπανία και τη Γαλλία, στον οποίο έπαιζε βασικός. Το μωράκι το λέγανε, κι ακόμη το λένε, Λαμίν Γιαμάλ.
είναι ο νεότερος σκόρερ σε Euro στην ιστορία, είναι ένα ανήλικο παιδί, θα γίνει 17 τη Δευτέρα, αφού πρώτα, την Κυριακή, παίξει βασικός στον τελικό του Euro. Το μέλλον είναι δικό του, μπορεί να καταφέρει σπουδαία πράγματα και να προσφέρει χαρές σε εκατομμύρια ανθρώπους. Αλλά μπορεί να μην προλάβει ποτέ να κάνει μπάνιο στην Κολώνα. Θα είναι κρίμα.
|
|
μια πολιτισμική συνεισφορά
|
|
Υπάρχουν πολλά πράγματα που δεν ξέρετε για εμένα. Είμαι πολύπλοκος άνθρωπος, πολυεπίπεδος. Σαν κρεμμύδι. Σας τα φέρνω σιγά σιγά (τα τελευταία δέκα χρόνια), για να μην σας τρομάζω. Το παρακάτω το έχω δείξει ήδη στα μέλη του 241020 Club (που είναι ακόμα πιο safe space) αλλά τώρα οι συνθήκες είναι ώριμες για να το μοιραστώ και μαζί σας. Είναι κάτι που προετοιμάζω εδώ και πολύ καιρό με μεθοδικότητα, περίσκεψη και, τολμώ να πω, με μεράκι. Κάτι που φρονώ πως λείπει από το δημόσιο διάλογο. Με αυτό μου το έργο, φιλοδοξώ βάλω το δικό μου λιθαράκι στην πολιτισμική αναβάθμιση της χώρας μας, και να συνεισφέρω όσο μπορώ στην βελτίωση της καθημερινότητας Ελληνίδων και Ελλήνων που πασχίζουν να ανταπεξέλθουν σε έναν κόσμο γεμάτο ακρίβεια, πολέμους, δυσκολίες και κακή μουσική. Κυρίες και κύριοι, σας παρουσιάζω μια playlist στο Spotify. Έχει τίτλο:
Διαθέτει 35 τραγούδια, προσεκτικά επιλεγμένα για εκλεκτικά αυτιά και ανοιχτά μυαλά. Μια ιδανική εισαγωγή σε ένα μουσικό σύμπαν που μπορεί να μην υποπτεύεστε ότι μπορεί να σας αφορά. Περί Τέιλορ Σουίφτ, ποπ μουσικής, πολιτισμικών ταυτοτήτων, τοξικού κυνισμού και για τη χαρά της ζωής (συνδεδεμένα θέματα) θα γράψω, το δίχως άλλο, αργά ή γρήγορα. Γιατί ο κόσμος πρέπει να μάθει, να καταλάβει. Ως τότε, βάλτε και ακούστε. Παρακαλώ.
|
|
αυτό το Σάββατο στην Καθημερινή
|
|
γράφω για μια μικρή πολιτική μεταρρύθμιση που μπορεί να γίνει σχετικά εύκολα και σχετικά άμεσα, με μικρό δημοσιονομικό κόστος, χωρίς να ενοχλεί κανέναν, και με ουσιαστικό αντίκτυπο στις ζωές πολλών φτωχών γυναικών: τη μείωση του συντελεστή ΦΠΑ για τα προϊόντα περιόδου από 24% σε 13%, κάτι που έχει ήδη γίνει για άλλα είδη πρώτης ανάγκης όπως τις βρεφικές πάνες και τα παιδικά καθισματάκια. Το κείμενο θα ανέβει και το Σαββατόβραδο εκεί. Θα συζητήσουμε περισσότερο γι' αυτό το θέμα και στο κοντινό μέλλον, γιατί αντίθετα με άλλες μεταρρυθμίσεις και πολιτικές για τις οποίες έχω γράψει για το παρελθόν, γι' αυτήν εδώ, ετούτο το "low hanging fruit", είπα να προσπαθήσουμε να κάνουμε κάτι άλλο: να βοηθήσουμε να γίνει.
την περασμένη Τετάρτη στο 360 έγραψα για το μύθο της "παραδοσιακής ελληνικής οικογένειας", με αφορμή το θεσσαλονικιώτικο "Family Pride" και ένα παλιό ελληνικό μυθιστόρημα που ξαναδιάβασα πρόσφατα (θα το δείτε παρακάτω στο "βιβλίο της εβδομάδας"). Η ελληνική οικογένεια, που κράτησε όρθια την κοινωνία σε διάφορες κρίσεις και καταστροφές, κρύβει μέσα της ωκεανούς παθογένειας, βίας και δυσλειτουργίας. Το κείμενο το έχουν ήδη λάβει οι συνδρομητές και έχει ανέβει και εδώ, για όσες και όσους γραφτείτε από τούδε και στο εξής.
|
|
|
Τις προάλλες σε ένα νησί διάβασα "Το Τρίτο Στεφάνι" του Κώστα Ταχτσή για πρώτη φορά μετά από περίπου 30 χρόνια. Δεν θυμόμουν τίποτε και, σας ομολογώ, ζορίστηκα αρκετά. Αν δεν το θυμάστε, ολόκληρο το μυθιστόρημα είναι γραμμένο με την "παρλάτα" των δυο ηρωίδων, μια γλώσσα ελεύθερη και προφορική, όπως περίπου υποθέτει κανείς ότι μιλούσαν (και σκέφτονταν;) οι μικροαστές Ελληνίδες των δεκαετιών του 1930 και 1940. Είναι ένα ύφος ζόρικο. Κι έχει αντιγραφεί του θανατά από
|
|
|
άλλους και άλλες, μα και σε άλλα εκφραστικά μέσα. Έγραψα στο "360" της περασμένης Τετάρτης:
"Το «Ρετιρέ» είναι για «Το Τρίτο Στεφάνι» ό,τι το “Ice Ice Baby” είναι για το “Under Pressure”.
Μολαταύτα, αν επιμείνει κι αντέξει κανείς το ύφος, μπορεί να διαβάσει μια κρυστάλλινη ακτινογραφία της ελληνικής κοινωνίας της εποχής εκείνης -και μια γλαφυρή και αναπάντεχα επίκαιρη ακτινογραφία των δυναμικών (και της βίας) της ελληνικής οικογένειας. Οι σημερινές οικογένειες είναι ομολογουμένως πολύ μικρότερες σε μέγεθος και η αλληλεξάρτηση των μελών του (ψυχολογική, οικονομική) είναι ίσως ασθενέστερη, αλλά οι δυναμικές είναι γνώριμες, η τοξικότητα παρόμοια. Αξίζει να το ξαναδιαβάσετε με φρέσκο μάτι.
|
|
πώς θα μοιάζει το νέο κύμα του αμερικανικού φασισμού που κυοφορείται. Δεν είναι υπερβολές αυτές οι εκφράσεις, ούτε αδόκιμοι παραλληλισμοί με άλλα φαινόμενα, άλλων εποχών. Το ίδιο φαινόμενο είναι. Τα ίδια πράγματα συμβαίνουν, τα ίδια κόλπα χρησιμοποιούνται, τα ίδια κουμπιά των ψηφοφόρων πατιούνται. Έναν αιώνα μετά, ο φασισμός είναι φασισμός. Και επιστρέφει.
για το ίδιο θέμα: πόσο μοιάζει η κατάσταση στις σημερινές ΗΠΑ με τη Γερμανία του μεσοπολέμου; Ενδιαφέρον podcast.
μια άποψη που, κατά τη γνώμη μου, εμπεριέχει ένα σημαντικό φαινόμενο απολύτως υπαρκτό και πολύ σοβαρό, το οποίο είναι στην εποχή μας εντονότερο από ποτέ άλλοτε στην ανθρώπινη ιστορία και θα γίνεται ολοένα εντονότερο. Συγγνώμη προκαταβολικά για το clickbait. Αλλά σκεφτείτε το.
το αστείο για την πυρηνική σύντηξη, την μέθοδο παραγωγής ανεξάντλητης "καθαρής" ενέργειας που είναι τόσο αποτελεσματική που τη χρησιμοποιεί και ο ήλιος, λέει ότι "η ανθρωπότητα απέχει 30 χρόνια από την επίτευξή της. Και πάντα θα απέχει 30 χρόνια". Τη δεκαετία του 1980 πρωτο-τέθηκε η ιδέα μιας διεθνούς συνεργασίας για την κατασκευή ενός πρότυπου αντιδραστήρα σύντηξης, πριν ακόμα να έχουν λυθεί βασικές τεχνολογικές ελλείψεις στο σχέδιο. Η διεθνής συνεργασία επετεύχθη και το ITER, το γιγάντιο πρότζεκτ που προέκυψε, άρχισε να κατασκευάζεται στη Γαλλία το 2010, με προϋπολογισμό 6 δισεκατομμύρια ευρώ και ημερομηνία-στόχο για την έναρξη της λειτουργίας του το 2020. Σήμερα ο προϋπολογισμός έχει ξεπεράσει τα 20 δισ. και, βέβαια, ο αντιδραστήρας όχι απλά δεν έχει πάρει μπρος, αλλά δεν πλησιάζει καν στην ολοκλήρωση της κατασκευής, καθώς εκκρεμούν ακόμη τεράστιες τεχνικές δυσκολίες. Είναι ήδη το μεγαλύτερο και πιο ακριβό επιστημονικό πείραμα στην ιστορία. Η ημερομηνία-στόχος για να πάρει μπρος έχει πάει πια στο 2034. Και βλέπουμε.
εν τω μεταξύ, στην Ελλάδα.
στην Αργεντινή έχει αναλάβει μια ακροδεξιά κυβέρνηση υπό τον Χαβιέ Μιλέι, ο οποίος δηλώνει "φιλελεύθερος" -αλλά βέβαια οι ηγέτες που αυτοαποκαλούνται έτσι είναι πολύ, πολύ περισσότεροι από όσους είναι έτσι. Στην πράξη, οι συνέπειες της διακυβέρνησής του είναι οφθαλμοφανείς: οι βίαιες επιθέσεις κατά ΛΟΑΤΚΙ ατόμων σε μια κατά τα άλλα προοδευτική χώρα (όπου οι γάμοι των ομόφυλων ζευγαριών νομιμοποιήθηκαν το 2010) αυξάνονται.
το συγκρότημα Killers είχε μια συναυλία στην Αγγλία την ώρα που διεξαγόταν ο ημιτελικός Αγγλία - Ολλανδία για το Euro 2024. Κάποια στιγμή διέκοψαν τη συναυλία, έδειξαν εικόνα από το δραματικό τέλος του αγώνα μέχρι να ακουστεί το τελικό σφύριγμα και, όταν σφύριξε ο διαιτητής και η Αγγλία πέρασε επισήμως στον τελικό, πάτησαν τα πυροτεχνήματα και τα κονφετί και άρχισε να παίζει το Mr. Brightside. Να ένα βίντεο από το καταπληκτικό στιγμιότυπο. Να κι άλλο ένα. Κι άλλο ένα.
|
|
μερικά λινξ πίσω απ' τα paywalls
|
|
για τους καύσωνες που πλήττουν τον κόσμο μας -και θα μας πλήττουν ολοένα και περισσότερο- δυο άρθρα με πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία από τους New York Times και από τον Economist. Κρατήστε το εξής: τουλάχιστον μισό εκατομμύριο άνθρωποι πεθαίνουν στον κόσμο μας κάθε χρόνο από τη ζέστη.
Επίσης από τον Economist:
Μια ψύχραιμη και πολύ σύντομη καταγραφή της ιστορίας του παλαιστινιακού προβλήματος.
Πώς τα καρτέλ και άλλες εγκληματικές οργανώσεις χρησιμοποιούν τα κρυπτονομίσματα για να ξεπλένουν τα παράνομα έσοδά τους. Από αυτό το βιβλίο, που μοιάζει ενδιαφέρον.
Η καταπληκτική ιστορία της καυτερής σάλτσας σριράτσα, την οποία δεν ήξερα (την ιστορία, όχι τη σάλτσα -αυτή την ήξερα). Εν τάχει, η σάλτσα έγινε πολύ δημοφιλής μέχρι που οι πιστοί πελάτες της άρχισαν να διαπιστώνουν ότι η γεύση της είχε αλλάξει. Ο λόγος ήταν το ότι ο ιδρυτής της εταιρείας που την παρασκεύαζε και την εμπορευόταν είχε τσακωθεί για τα οικονομικά με τον βασικό του προμηθευτή πιπεριών τσίλι.
Τα παιδιά στην Κίνα έχουν μυωπία σε πολύ μεγαλύτερα ποσοστά από τα παιδιά στη Δύση, και τα ποσοστά αυτά αυξάνονται. Ξέρετε τι άλλα μεγάλα ποσοστά έχουν τα παιδιά στην Κίνα; Στις καλές βαθμολογίες στην PISA. Το ότι γονείς και σχολεία πιέζουν τα παιδιά να βγαίνουν για να παίξουν σε εξωτερικούς χώρους σπανιότερα, και να διαβάζουν σε βιβλία και οθόνες ολοένα και περισσότερο, έχει συνδεθεί άμεσα με τη συχνότερη εμφάνιση μυωπίας σε μικρές ηλικίες.
Στη Ρωσία, δε, η χούντα έχει αντιγράψει ολόκληρη τη Wikipedia και την προσφέρει στους Ρώσους χρήστες του ίντερνετ ως "RuWiki", που είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα, με τα λήμματα όμως που ενοχλούν τους λογοκριτές της χούντας αλλαγμένα κατά τα γούστα του καθεστώτος. Ωραία πράγματα.
|
|
|
ότι τα μέλη του 241020 Club έχουν επιλέξει από τον γύρο των "8" κιόλας το νικητή του φετινού Euro. Η ομάδα που έχουν επιλέξει έχει όντως φτάσει στον τελικό της Κυριακής. Θα σας πω την άλλη εβδομάδα αν, όπως είχε συμβεί και στο Μουντιάλ (και στα τελευταία δύο Όσκαρ), το πέτυχαν πάλι.
|
|
τέλος, σχετικά με εκείνο το κτίριο
|
|
|
Την περασμένη Παρασκευή σας έγραφα ότι οι του Women on Top πήραν αυτό το νεοκλασσικό στη Σωκράτους στο κέντρο της Αθήνας και θα το μετατρέψουν τους επόμενους μήνες σε ένα hub με έναν coworking χώρο για εργαζόμενους γονείς, με δημιουργική απασχόληση για τα παιδιά τους, αλλά και με χώρο για events, μικρό στούντιο, κλειστά γραφεία και άλλα. Το crowdfunding campaign που ξεκίνησαν για να το εξοπλίσουν και να το κάνουν πλήρως προσβάσιμο έχει φτάσει στο 80% του στόχου του μέσα σε λιγότερες από δύο εβδομάδες.
|
|
|
|
