ποιοτικά λινξ και λέξεις από το Θοδωρή Γεωργακόπουλο
|
|
γιατί οι ολιγάρχες του ίντερνετ είναι τόσο περίεργοι;
|
|
Αυτή την εβδομάδα μπορεί να διαβάσατε στις ειδήσεις ότι ο 40χρονος δισεκατομμυριούχος ιδρυτής του Telegram, ενός δημοφιλούς εργαλείου για chat, συνελήφθη στο Παρίσι. Μπορεί να μην ξέρατε τον Πάβελ Ντούροφ μέχρι τώρα, αλλά τις τελευταίες ημέρες είχατε, φαντάζομαι, την ευκαιρία να μάθετε διάφορα πράγματα γι' αυτόν. Όπως, για παράδειγμα, ότι στα νιάτα του (όταν ήταν 21) είχε φτιάξει το VKontakte, το "ρώσικο Facebook", το οποίο του πήρε ο Πούτιν. Ή ότι το Telegram, που είναι κάτι σαν WhatsApp αλλά με πολύ μεγαλύτερα γκρουπ (το σκεφτήκαμε και ως λύση για τους περιορισμούς του 241020 Club) στην πραγματικότητα δεν προσφέρει πλήρως κρυπτογραφημένη επικοινωνία -ειδικά μέσα στα γκρουπ. Ή μπορεί να μάθατε ότι το Telegram χρησιμοποιήθηκε από τους τρομοκράτες που επιτέθηκαν στο Παρίσι το 2015 για να συντονίσουν την επίθεση, ή ότι υπάρχουν γκρουπ που φιλοξενούν παράνομες δραστηριότητες ή κανονικά εγκλήματα (όπως τη διακίνηση παιδικής πορνογραφίας) εκεί μέσα ανενόχλητα. Ή ότι ο Ντούροφ έφτασε στο Παρίσι (είναι και Γάλλος υπήκοος) από το Αζερμπαϊτζάν, όπου συνέπεσε με κάποιον που έκανε επίσημη επίσκεψη στη χώρα: τον Πούτιν. Ή ότι το Telegram είναι ένα από τα ελάχιστα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που λειτουργούν ανεμπόδιστα στη Ρωσία. Μπορεί να τα μάθατε όλα αυτά. Μάθατε όμως και το άλλο;
Ο Πάβελ Ντούροφ έχει, λέει, πάνω από 100 παιδιά. Θεωρεί τη γονιμότητα και την τεκνοποίηση σημαντικό στόχο για τον άνθρωπο, και γι' αυτό έχει γίνει δωρητής σπέρματος εδώ και 15 χρόνια.
Και το ερώτημα που τίθεται είναι: γιατί είναι τόσο περίεργοι όλοι αυτοί οι άνθρωποι; Γιατί όλοι τους έχουν τουλάχιστο μια πετριά και, πολλοί από αυτούς, μπόλικες; Το έγραφε καλά, νομίζω, ο Πολ Κρούγκμαν σε ένα άρθρο του πέρυσι: είναι άνθρωποι που έχουν πετύχει στη δουλειά τους και, συνακόλουθα, έχουν πείσει τους εαυτούς τους πως είναι σπάνιες, μοναδικές μεγαλοφυίες. Κάποιοι έχουν πετύχει, μάλιστα, αμφισβητώντας το status quo σε κάποια συγκεκριμένη πτυχή μιας συγκεκριμένης αγοράς -και μοιάζουν να πιστεύουν πως αυτό τους δίνει την ευχέρεια να αμφισβητούν το status quo στο οτιδήποτε. Ζουν, δε, σε προστατευμένες φούσκες γεμάτες με σφουγγοκωλάριους, πλήρως αποκομμένοι από την πραγματικότητα, και ορίστε. Να πώς ριζοσπαστικοποιούνται από όποια παλαβή ιδέα τους κολλήσει στο μυαλό. Και καταλήγουν καρικατούρες, "περίεργοι", χωρίς την παραμικρή επίγνωση του πώς τους βλέπει ο υπόλοιπος κόσμος.
Σε αυτά θέλω να προσθέσω το εξής. Όλες και όλοι μεγαλώνουμε με κανόνες και όρια που μας βάζουν οι άλλοι. Μας τα βάζουν οι γονείς, οι δάσκαλοι, "η κοινωνία", οι νόρμες, οι συνήθειες και τα έθιμα. Τα ακολουθούμε όλα αυτά, αν θέλουμε να γίνουμε αρεστοί, αν θέλουμε να "ανήκουμε" και να μας παίρνουν στα σοβαρά οι άλλοι. Είναι ζόρι. Συχνά είναι αφόρητο. Αλλά αυτοί οι δισεκατομμυριούχοι νομίζω ότι μας δείχνουν τι γίνεται όταν κάποιος ξαφνικά παύει να έχει ανθρώπους ή θεσμούς που του θέτουν κανόνες και όρια. Όταν βγάζει τόσο πολλά λεφτά και συσσωρεύει τόση πολλή δύναμη, που οι κανόνες και τα όρια (νιώθει ότι) παύουν να ισχύουν γι' αυτόν. Τι κάνει ένας απελευθερωμένος από όρια και νόρμες άνθρωπος; Προς ποια κατεύθυνση αποχαλινώνεται;
"Η πιο μουρλή σέχτα στην αμερικανική πολιτική σκηνή πλέον δεν είναι κάτι εργάτες με κόκκινα καπέλα σε diners", έγραφε ο Κρούγκμαν, "αλλά δισεκατομμυριούχοι της τεχνολογίας που ζουν σε γιγάντια μέγαρα και πετάνε από εδώ κι από εκεί με ιδιωτικά τζετ. Από μιαν άποψη, είναι αστείο. Δυστυχώς, όμως, αυτοί οι άνθρωποι έχουν αρκετά λεφτά για να κάνουν μεγάλη ζημιά".
Διαβάστε και αυτό το μεγάλο αφιέρωμα στο πώς φτιάχτηκε το "Twitter Blue", μια χαρτογράφηση στο κινούμενο χάος που είναι εκείνος ο άλλος δισεκατομμυριούχος, με τα (μόνο) 12 παιδιά.
|
|
αυτό το Σάββατο στην Καθημερινή
|
|
γράφω για την Κύθνο, το νησί με τη μεγαλύτερη πυκνότητα φορτιστών για ηλεκτρικά αυτοκίνητα στην Ελλάδα. Μεταξύ μας, δεν ξέρω αν είναι όντως το νησί με τη μεγαλύτερη πυκνότητα φορτιστών στην Ελλάδα. Αλλά θα μπορούσε. Έχει, όντως πολλούς. Γιατί έχει τόσο πολλούς; Στο άρθρο γράφω για ένα πρόγραμμα με αναπάντεχη χρηματοδότηση, και για το πώς στη χώρα μας οι περισσότερες αξιέπαινες πρωτοβουλίες γίνονται αποσπασματικά, ευκαιριακά, και χωρίς να συνοδεύονται από άλλες, σημαντικότερες τομές. Με αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα στην Κύθνο να φορτίζουν καίγοντας ντίζελ. Το άρθρο θα ανέβει και το Σαββατόβραδο εκεί.
την περασμένη Τετάρτη στο 360 έγραφα για το ντόπινγκ με αφορμή ένα συναρπαστικό άρθρο που διάβασα πρόσφατα για τον Μο Φαρά, τον διάσημο δρομέα μεσαίων και μεγάλων αποστάσεων. Το ντόπινγκ είναι ένα ενδιαφέρον θέμα, καθότι δεν είναι απλή "κλεψιά" -αγγίζει πτυχές της ανθρώπινης υπόστασης, και συνδέεται με άλλες κοινωνικές παθογένειες. Χωράει συζήτηση και σκέψη. Το κείμενο το έχουν ήδη λάβει οι συνδρομητές κι οι συνδρομήτριες στο inbox, αλλά έχει ανέβει και εκεί.
|
|
τα τελευταία λινξ τ' Αυγούστου
|
|
Σημείωση: κάποια από τα σημερινά λινξ είναι σε sites που μπορεί να σας βγάλουν paywall. Σε αυτές τις περιπτώσεις θα βάλω ένα € μπροστά από την παράγραφο.
Το νέο, ανανεωμένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ -αρκτικόλεξο!) βγήκε σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 16 Σεπτεμβρίου. Είναι ένα σημαντικό κείμενο, που θέτει τους στόχους για την ενεργειακή μετάβαση στη χώρα και προδιαγράφει και το πώς θα επιτευχθούν. Είναι πιο φιλόδοξο και τολμηρό από ό,τι θα φανταζόταν κανείς και, ενώ επιδέχεται κουβέντας και κριτικής, νομίζω ότι αξίζει να το διαβάσετε. Αν σας ενδιαφέρουν αυτά τα πράγματα, τουλάχιστον. Θα εκπλαγείτε (και ευχάριστα) από πολλά πράγματα που αναφέρονται μέσα.
€ Πόσο καιρό θα σας πάρει για να διαβάσετε τα καλύτερα βιβλία όλων των εποχών; Ένα χρήσιμο εργαλείο από τον Economist (θέλει συνδρομή). Ενδεικτικά, στα αγγλικά, λέει, τα "100 χρόνια μοναξιάς" χρειάζεται 7 ώρες και 40 λεπτά, ο "Φύλακας στη Σίκαλη" 4 ώρες και 36 λεπτά, το "Catch-22" 10 ώρες και 33 λεπτά και το "Αναζητώντας το Χαμένο Χρόνο" (κυριολεκτικά) 3 ημέρες, 3 ώρες και 47 λεπτά. Από τα 100 πρώτα στη λίστα έχω, λέει, διαβάσει 24, και μου έχουν πάρει 7 ημέρες, 1 ώρα και 53 λεπτά από τη ζωή μου, καθαρό χρόνο. Για να διαβάσει κανείς και τα 500 της λίστας, θα χρειαζόταν σχεδόν έξι μήνες.
Μια φανταστική έρευνα αποκαλύπτει γιατί τα κουνούπια τσιμπάνε κάποιους ανθρώπους και όχι άλλους. Ένας συνδυασμός από πράγματα (το CO2 που εκπνέουμε, η υγρασία του δέρματος, η θερμοκρασία του) τα κατευθύνουν.
Άλλη καταπληκτική έρευνα: μελετούσαν για 5 χρόνια χιλιάδες ανθρώπους που έπαιρναν φάρμακα με αγωνιστές υποδοχέων του GLP-1, και παράλληλα χιλιάδες άλλους που δεν έπαιρναν. Η έρευνα έγινε σε ανθρώπους που δεν πάσχουν από διαβήτη (στους οποίους παραδοσιακά απευθύνονται αυτά τα φάρμακα -και τα παρόμοια, πιο διάσημα ανάλογα GLP-1, σαν το Ozempic και το Wegovy) αλλά που είναι παχύσαρκοι. Κοιτάξτε να δείτε τι έγινε. Στα πέντε χρόνια της έρευνας:
Στο γκρουπ που δεν έπαιρναν τα φάρμακα, 239 από τους 12.000 ανθρώπους που συμμετείχαν πέθαναν.
Στο γκρουπ που έπαιρναν τα φάρμακα, 26 από τους 12.000 ανθρώπους που συμμετείχαν πέθαναν.
Και υπήρξαν και θεαματικές διαφορές και σε άλλα πράγματα, όπως στην εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων, σε παθήσεις του συκωτιού, ακόμα και στις αλλεργίες. Οι άνθρωποι που έπαιρναν αυτά τα φάρμακα είχαν καλύτερη υγεία γενικώς, στα πάντα.
€ Το 26% των αμερικανών ενηλίκων χωρίς παιδιά δηλώνουν ότι το άγχος που νιώθουν τον περισσότερο καιρό είναι αβάσταχτο. Το ποσοστό των ενηλίκων με παιδιά που δηλώνουν το ίδιο; 48%. Από αυτό το άρθρο του Διευθυντή της Υπηρεσίας Δημόσιας Υγείας των ΗΠΑ (ο "surgeon general", που είναι κανονικός βαθμός στρατηγού -αντίστοιχη θέση δεν έχουμε στην Ελλάδα).
Μια κουβέντα στο Reddit για το όριο που μπήκε στο πόσο φορτισμένα πρέπει να είναι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα που επιβιβάζονται σε ελληνικά φέρι μπόουτ. Μολονότι το νούμερο (έως 40%) είναι λίγο-πολύ αυθαίρετο, υπάρχει βιβλιογραφία για τις ασφαλέστερες συνθήκες μεταφοράς μπαταριών (20-50%) αλλά όχι πολλά προηγούμενα από αντίστοιχους περιορισμούς σε φέρι μπόουτ άλλων χωρών. Από ό,τι φαίνεται, πρωτοπορούμε πάλι. Μάλιστα, στη Σκανδιναβία πλέον κυκλοφορούν οχηματαγωγά πλοία που έχουν μέσα τους φορτιστές για να φορτίζονται τα αυτοκίνητα εν πλω.
Ένα ενδιαφέρον αυτο-χρηματοδοτούμενο δημοσιογραφικό εγχείρημα.
Τα καινούρια κινητά της Google έχουν κάμερα -όπως όλα τα κινητά- αλλά η κάμερά τους μπορεί να παρεμβαίνει -με ΑΙ- στις φωτογραφίες προσθαφαιρώντας πράγματα μόνο με μια απλή οδηγία. Αυτό μοιάζει απλό και ασήμαντο. Αλλά, όπως λέει εδώ, αυτή η αναπόδραστη μετάβαση σε έναν κόσμο στον οποίο όλες οι ψηφιακές εικόνες χάνουν την αξιοπιστία τους ως στιγμιαίες αποτυπώσεις της αλήθειας, είναι μια μετάβαση για την οποία δεν είμαστε προετοιμασμένοι.
Μια ενδιαφέρουσα ανάλυση του πώς η ηλικία επηρεάζει την συμπεριφορά των ψηφοφόρων στην κάλπη, στις ΗΠΑ. Όπως αναμενόταν, οι νεότερες ηλικίες κλίνουν έντονα προς τους Δημοκρατικούς και οι μεγαλύτερες προς τους Ρεπουμπλικάνους. Το ενδιαφέρον, όμως, είναι το εξής: αυτό είναι καινούργιο φαινόμενο. Δεν συνέβαινε πάντα. Οι 20κάτι το 1999 ήταν μοιρασμένοι 52-46 ανάμεσα στα δύο κόμματα. Οι σημερινοί 20κάτι είναι 62-35.
€ Θυμάστε το άρθρο της προηγούμενης εβδομάδας για τα αρκτικόλεξα; Ε και οι Γάλλοι έχουν το ίδιο πρόβλημα.
Θυμάστε, επίσης, το φιάσκο με το τρέιλερ του "Megalopolis", που χρησιμοποίησε ψεύτικες ατάκες από παλιές κριτικές ταινιών του Κόπολα; Από ό,τι φαίνεται, ένα στέλεχος του τμήματος μάρκετινγκ τις βρήκε χρησιμοποιώντας ένα AI εργαλείο -το οποίο, όπως συνηθίζουν, του έβγαλε αληθοφανείς μπούρδες.
Κάτι που πολύς κόσμος δεν γνωρίζει: τα iPhone στην Ευρώπη έχουν κάποιες διαφορετικές δυνατότητες από αυτά που πωλούνται σε άλλες περιοχές του πλανήτη. Ο λόγος; Η ευρωπαϊκή νομοθεσία, που επιβάλλει την ανοιχτότητα σε κάποιες υπηρεσίες και σε προϊόντα.
Πιθανότατα δεν έχετε γεωγραφική εικόνα για το πόσο απλωμένη, νησιωτική και αλλοπρόσαλλη είναι η Δανία, αλλά αυτό εδώ το άρθρο για ένα νέο γιγάντιο υποθαλάσσιο τούνελ που θα συνδέει ένα από τα νησιά της (και την Κοπεγχάγη) με τη Γερμανία θα σας δώσει μια καλή εικόνα.
€ Ένας ύμνος στη σιέστα.
Ένας τύπος είχε φτιάξει ένα σάιτ που είχε ένα εκατομμύριο κουτάκια που μπορούσες να κάνεις τσεκ. Αυτό. Τίποτε άλλο. Ο κόσμος μπορούσε να τσεκάρει όσα κουτάκια ήθελε -και όσα κουτάκια τσέκαρες ή ξετσέκαρες εμφανίζονταν τσεκαρισμένα ή άδεια, αντίστοιχα, και για όλους τους άλλους. Να ένα πολύ ενδιαφέρον θρεντ για πράγματα που έγιναν μετά.
Ίσως ο καλύτερος τίτλος είδησης της εβδομάδας.
€ Ένα καταπληκτικό στοιχείο από ένα άρθρο του Economist για τους bitcoin miners στο Τέξας: καθότι η διαδικασία δημιουργίας νέων bitcoin είναι τρομερά ενεργοβόρα, και καθότι κάποιοι miners είχαν υπογράψει μακροχρόνια συμβόλαια με σταθερές τιμές με εταιρείες ενέργειας στο παρελθόν, πλέον προσφέρουν μια καινούργια, απίθανη υπηρεσία: τις ημέρες που το πολύπαθο ενεργειακό δίκτυο του Τέξας (αποκομμένο από των υπόλοιπων ΗΠΑ) αντιμετωπίζει προβλήματα ή ελλείψεις, οι εταιρείες ενέργειας πληρώνουν τους miners για να σταματήσουν να τραβάνε ρεύμα. Τον Αύγουστο του 2023, μια από τις εταιρείες bitcoin στο Τέξας έβγαλε, λέει, $8,6 εκατομμύρια από τα bitcoin που πούλησε, και $32 εκατομμύρια από το ρεύμα που δεν έκαψε.
€ Τέλος, να κλείσουμε με μια ωραία συνέντευξη του Πέπε Μουχίκα, του πρώην Πρέδρου της Ουρουγουάης, Τον θυμάστε. Ο φτωχός, τίμιος αγρότης, παλιός επαναστάτης με τους Τουπαμάρος, που είχε αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας του από το ταπεινό του σπιτάκι, φορώντας εκείνα τα πουλοβεράκια, κι ένα πονηρό χαμόγελο. Τώρα είναι 89 χρονών και πλησιάζει στο τέλος της ζωής του. Να, για κλείσιμο, ένα απόσπασμα της συνέντευξής του:
"Η ανθρωπότητα πρέπει να εργάζεται λιγότερο, να έχει περισσότερο ελεύθερο χρόνο, και να είναι πιο προσγειωμένη. Γιατί τόσα σκουπίδια; Γιατί πρέπει να αλλάξεις αυτοκίνητο; Γιατί ν' αλλάξεις το ψυγείο; Υπάρχει μόνο μια ζωή, και τελειώνει. Πρέπει να της δώσεις νόημα. Να παλεύεις για την ευτυχία, όχι μόνο για τον πλούτο".
|
|
|
|
