Twintigste Erfgoednieuws
Welkom bij alweer de 20e editie van ons Erfgoednieuws!
In dit Erfgoednieuws schrijven we weer over een aantal leuke onderwerpen.
Het belangrijkste is natuurlijk de aankomende Open Monumentendag, het thema van dit jaar is: “Erfgoed van routes, netwerken en verbindingen”
In tijdreis nemen wij u mee naar Oud Harfsen. Het onderwerp verduurzaming mist ook deze keer niet. We geven u informatie over de ‘Week van het duurzaam erfgoed’. En er is een uitgebreid boekwerk opgesteld waarin wordt omschreven en getekend hoe u oude panden verantwoord kunt verduurzamen.
Zoals altijd vindt u in deze nieuwsbrief ook de vertrouwde rubriek "Uw Monument".
Ik wens u veel leesplezier.
Martijn Haitink
Monumentencoach gemeente Lochem
|
|
Open Monumentendag:
Zaterdag 14 september 2024 11.00 - 16.00
Het landelijk thema is dit jaar Erfgoed van routes, netwerken en verbindingen. Wij hebben er van gemaakt: Erfgoed Verbindt. Open Monumentendag verbindt u met het verleden, het heden en de toekomst van enkele van de meer dan 250 rijks- en gemeentelijke monumenten.
U kunt op Open Monumentendag van open monument naar open monument. Wandelend, fietsend, varend en met Tram Bello. Zo volgt Tram Bello vanaf de Markt een deel van de oude tramroute. Bij de Lochemse Berg kunt u uitstappen en wandelen naar de Belvédère. Daar krijgt u alle informatie over de geschiedenis, het restauratieplan en het toekomstige gebruik van deze unieke uitkijktoren. Er is ook een fietsroute uitgezet.
Reudinktoren
Wandelend of met de fiets kunt u naar de Reudinktoren, de vroegere Reudinkmolen. Deze is in de afgelopen jaren duurzaam gerestaureerd en voor het eerst publiek toegankelijk. Met een Fries rondjacht uit 1891 op de begane grond, pianomuziek op de eerste verdieping, een verkooptentoonstelling van vier Lochemse kunstenaars en een prachtig uitzicht over Lochem en de Berkel is dit nieuwe monument zeker een bezoek waard. Met de Berkelzomp vaart u vanaf de Zompenloods naar De Cloese.
|
|
Een greep uit het programma
In de Gudulakerk is o.a. een expositie van foto's en posters over vervoer door de jaren heen, van miniatuurvoertuigen en van een modeltrein. Doorlopend worden films vertoond over de oude Tram Bello, over de historie van de Gelderse Tramweg Maatschappij en over de restauratie van de kerk. Op de Markt is een aantal oldtimers te bewonderen, zowel personen- als bedrijfsauto's.
Het Janstheater voert in het Stadshuus een aantal malen een theaterstuk op rond het eeuwenoude voetblok (of schandblok ).
In sociëteitsgebouw De Eendracht is een expositie van de bouwgeschiedenis van dit rijksmonument uit 1840 te zien. In het Kegelhuis kunt u ouderwets kegelen.
|
|
Voor muziekliefhebbers biedt de Remonstrantse Kerk aan u de gelegenheid om onder deskundige begeleiding het orgel te bespelen, op de gitaar te spelen en samen op de vleugel te spelen. Het instrument als experiment voor u.
In de Selimye-Moskee is een bezoek mogelijk aan de indrukwekkende gebedsruimte. Kijkt u ook eens rond in de minimarkt met een keur aan kruiden.
Dit zijn enkele grepen uit het programma van Open Monumentendag in Lochem. U ziet, zowel voor Lochemers als bezoekers van buiten, voor jong en oud, valt er veel te zien, te beleven en te doen.
U vindt alle informatie over de Open Monumentendag Lochem op of scan de bijgesloten QR-code. Landelijke informatie over dit boeiende weekend vindt u op https://www.openmonumentendag.nl/.
Graag tot ziens op 14 september op Open Monumentendag.
Comité OMD Lochem
Scan de QR-code voor de website
|
|
Detailboek ‘Een warme jas’
Op initiatief van de gemeente Rheden en met steun van de Provincie Gelderland hebben de gemeenten Arnhem, Ede en Rheden een boek samengesteld: Een warme jas. Het resultaat mag er zijn. Bijna 200 pagina’s met uitgebreide informatie en tekeningen die u helpen uw oude pand te verduurzamen!
Het boek biedt uitgebreide bouwkundige details voor het verantwoord verduurzamen van oude huizen. Elk detailblad in dit boek bevat een uitgebreide toelichting, waarmee eigenaren, adviseurs en aannemers zorgvuldig maatwerk kunnen leveren zonder telkens opnieuw het wiel uit te vinden. De omschrijvingen en tekeningen zijn zo opgesteld dat het ook begrijpelijk is voor lezers met een beperkte bouwkundige kennis.
Een warme jas is niet uitsluitend bedoeld voor beschermde monumenten, maar voor iedereen die betrokken is bij het verduurzamen van historische gebouwen. De opgenomen details helpen risico’s zoals schimmelvorming en houtrot te voorkomen. Dit door te laten zien hoe vaak voorkomende constructies en aansluitingen in de thermische schil van oude woningen u het beste kunt aanpakken.
Download de laatste versie van het boek gratis via: eenwarmejasvooroudehuizen
|
|
|
Uw monument
In deze rubriek vragen wij een monumenteneigenaar of gebruiker over het wonen en gebruiken van een monument en wat zijn of haar mooiste monument in de gemeente is. Dit mag natuurlijk het eigen pand zijn, maar dat hoeft uiteraard niet. In deze editie beantwoordt Lex Wesselink de vragen. Hij is eigenaar van het Jagershuis op Landgoed Verwolde.
Hoe is het om een monument te bezitten/bewonen?
Er gaat niets boven het bewonen van een oud en bijzonder pand, omdat het zoveel charme heeft en bijzondere kenmerken. Dat geldt zeker voor het rijksmonument waar wij in wonen, het 19e eeuwse Jagershuis dat op landgoed Verwolde ligt. Denk alleen maar aan de kenmerkende luiken die zijn geschilderd in de kleuren van het landgoed. Ook het interieur ademt veel sfeer uit. Met allerlei details zoals de plafondbalken, de natuurstenen vloeren, de zandstenen haardpartij en de grote openslaande deuren met roedeverdeling. Je moet wel echt van oude panden houden om er in te willen wonen, omdat er nogal wat onderhoud aan vast zit. Er zit bijvoorbeeld veel houtwerk aan het huis dat regelmatig zorg nodig heeft. Daarnaast heeft het huis niet het comfort dat je wel aantreft in een nieuwere woning.
Wat maakt een monument een monument?
Vooral de historie die aan een monument vastzit maakt een monument bijzonder. Er zit vaak een verhaal achter, wat ervoor zorgt dat een monument meer ‘leeft’ dan een moderne woning zonder geschiedenis. Ook specifieke stijlkenmerken zijn bepalend voor een monument. Dat geeft een pand zijn karakter en eigenheid mee. Monumenten spreken dan ook vaak tot de verbeelding. Je kunt je eigen fantasie loslaten op een oud, monumentaal pand door te bedenken wat er allemaal heeft
plaatsgevonden (of dit nu op waarheid berust of niet).
Wat vindt u het mooiste of meest bijzondere monument van de gemeente Lochem
en waarom?
Het oude stadhuis op de Markt steekt er met kop en schouders bovenuit. Ook weer door de bijzondere stijlkenmerken en details. Dit heeft het oude stadhuis in overvloed. Door zijn leeftijd van enkele onderden jaren oud staat dit pand bol van de historie. Als je bedenkt wat er zich in al die jaren allemaal moet hebben afgespeeld, dan dwingt dit fraaie, monumentale pand alleen nog maar meer respect af.
|
|
Tijdreis
In deze tijdreis nemen wij u ver mee terug in de tijd naar de kapel van het oorspronkelijke buurtschap Harfsen. ‘Oud’ Harfsen lag oorspronkelijk tussen Almen en het huidige Harfsen en had een eigen kapel. Deze stond op het kavel ten noordoosten van de kruising Harfsensesteeg-Kapeldijk. Naast de kapel stond een rietgedekt huisje welke ook eigendom was van de gemeente. Mogelijk diende deze als pastorie. De kapel is afgebroken rond 1860, behalve de straatnamen ‘Kapeldijk’ en ‘Kapelweg’ herinnert niets meer aan het bestaan van deze kapel.
|
|
|
Digitale Nieuwsbrief
Erfgoednieuws brengen we al 20 edities uit op papier en digitaal. Wij krijgen steeds meer aanmeldingen voor de digitale versie. Een digitale nieuwsbrief is veel duurzamer dan een gedrukte op papier. De gemeente Lochem heeft daarom gekozen om nieuwsbrieven alleen digitaal uit te brengen. Erfgoednieuws versturen we in de toekomst ook alleen digitaal. Zo dragen we samen bij aan het verminderen van papierverbruik en afval. Wilt u deze nieuwsbrief blijven ontvangen? Meld u zich dan aan door een e-mail te sturen naar monumentencoach@lochem.nl met de vermelding ‘aanmelding digitale nieuwsbrief’.
|
|
Het reinigen van het schilderwerk
Het regelmatig reinigen van schilderwerk is noodzakelijk om de verflaag en de onderliggende materialen in goede conditie te houden. Door het schilderwerk periodiek te reinigen, behoudt de verf zijn beschermende eigenschappen. En blijft de ondergrond goed beschermd. Dit kan ervoor zorgen dat u pas na een aantal jaren opnieuw hoeft te schilderen, wat uiteindelijk tijd en geld bespaart.
Om te voorkomen dat vuil zich ophoopt en de verflaag beschadigt, is het belangrijk om regelmatig stof, stuifmeel en andere verontreinigingen te verwijderen. Vooral in de lente en herfst kunnen deze stoffen zich snel ophopen. Langdurige blootstelling aan vuil in combinatie met vocht kan de verflaag aantasten.
Bovendien vormen bepaalde verontreinigingen een ideale omgeving voor schimmels en andere micro-organismen. Schimmelsporen kunnen na verloop van tijd door de verflaag dringen en het onderliggende materiaal, zoals hout, beschadigen. Dit kan leiden tot verdere aantasting van het schilderwerk en de ondergrond.
Bij het reinigen is het belangrijk om lauwwarm water te gebruiken om het vuil voorzichtig los te weken. Vermijd het gebruik van hogedrukreinigers en harde borstels of agressieve schoonmaakmiddelen, omdat deze het schilderwerk kunnen beschadigen. Gebruik in plaats daarvan een zachte borstel en katoenen doeken. Een scheutje reinigingsmiddel zoals Universol of St. Marc in het water helpt bij een grondige reiniging. Controleer tijdens het schoonmaken ook op eventuele beschadigingen in het schilderwerk, zoals scheuren of openstaande naden en werk deze bij.
|
|
Herbestemmingssubsidie
Wilt u uw monument een nieuwe bestemming geven? Vraag dan van 1 oktober tot en met 30 november 2024 voor uw onderhoudskosten instandhoudingssubsidie aan.
Bent u eigenaar van een kerk, een fabriek, een klooster of een ander gebouw dat zich lastig leent voor herbestemmen? Dan kunt u waarschijnlijk gebruik maken van herbestemmingssubsidie. De herbestemmingssubsidie moet voorkomen dat monumenten waarvoor een nieuwe functie lastig te vinden is, langere tijd leeg staan en daardoor snel achteruit gaan. U kunt de subsidie gebruiken om de mogelijkheden van herbestemming zo breed mogelijk te verkennen met bijvoorbeeld een haalbaarheidsonderzoek. Een andere mogelijk is om de subsidie te gebruiken om uw gebouw te beschermen tegen weersinvloeden, verzakking of instorting.
Meer informatie vindt u op https://www.monumenten.nl/monumenten-onderhouden/subsidies/herbestemmingssubsidie.
|
|
|
De week van Het Duurzaam Erfgoed
Op 18, 19 en 20 september is weer de Week van het Duurzaam Erfgoed! Op deze dagen worden er bijeenkomsten, Webinars en excursies georganiseerd over het verduurzamen van erfgoed. Deze week is dé gelegenheid voor eigenaren, erfgoedprofessionals, en liefhebbers om meer te leren over de nieuwste technieken en inzichten op het gebied van duurzaam erfgoedbeheer.
Woensdag 18 september is Webinar-woensdag, op deze dag kunt u webinars volgen over biobased isolatie en installatietechniek in monumenten. Of ontdek het milieueffect van herbestemming versus sloop/nieuwbouw.
Donderdag 19 september is het ‘Duurzaam Erfgoed Congres’. Deze staat in het teken van de resultaten van de Routekaart Verduurzaming Monumenten.
Vrijdag 20 september kunt u aansluiten bij verschillende boeiende excursies. Bijvoorbeeld historisch Hoorn, het verduurzaamde eiland Pampus, of dichter bij huis; het industriële erfgoed rondom Roombeek in Enschede.
De Week van het Duurzaam Erfgoed wordt mogelijk gemaakt door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Nationaal Restauratiefonds en De Groene Grachten in samenwerking met de Routekaart Verduurzaming Monumenten.
U kunt u inschrijven en meer informatie vinden op https://www.weekvanhetduurzaamerfgoed.nl/
|
|
Een mooie toekomst voor de Belvédère (deel 2)
In de vorige nieuwsbrief schreven we over de mooie toekomstplannen om de Belvédère op de Lochemse Berg nieuw leven in te blazen. De ontwikkelingen gaan door. Kreunen Bouw in Lochem bestaat 100 jaar en heeft om die reden een cheque ter waarde van € 4000 overhandigd aan de Stichting Belvédère Lochem.
Ondertussen is er ook veel informatie verzameld over de geschiedenis als luchtwachttoren. Deze informatie is terug te lezen op de website van de stichting.
Door de diverse oproepen om dit mooie initiatief te steunen hebben zich veel mensen aangemeld om ‘vriend’ te worden van de Stichting Belvédère Lochem. Deze steun is meer dan welkom. Bent u nog geen vriend en wilt u bijdragen aan deze nieuwe toekomst, meld u dan aan via https://belvederelochem.nl/vriend/
|
|
De monumentencoach
Mijn naam is Martijn Haitink en ik ben de monumentencoach voor de gemeente Lochem. U kunt bij mij terecht met alle vragen over uw monument. Of het nu gaat om onderhoud, vergunningen of duurzaamheid.
Ik ben te bereiken via (0573) 28 92 62 of monumentencoach@lochem.nl
|
|
|
Contact
Gemeente Lochem
(0573) 28 92 22 of whatsapp (06) 500 80 619
Monumentencoach
(0573) 28 92 62 of monumentencoach@lochem.nl
Comité Open Monumentendag
Mr. C.H.P. (Kees) de Boer, (0573) 78 91 76 of
knkboer@gmail.com
Archeologie
h.pape@apeldoorn.nl
|
|
|
|
|