ποιοτικά λινξ και λέξεις από το Θοδωρή Γεωργακόπουλο
|
|
αυτές οι φωνές δεν είναι άνθρωποι
|
|
Στο τελευταίο τεύχος του Economist υπάρχει ένα αφιέρωμα στις μεγάλες τομές που πρέπει να γίνουν στο χώρο της τεχνητής νοημοσύνης, ώστε αυτό το πράγμα να γίνει κάποτε βιώσιμο. Προς το παρόν, λέει, κάθε prompt που γράφετε για πλάκα στο ChatGPT ή στο Claude σας βγάζει ό,τι σας βγάζει με κόστος εκατοντάδων ή και χιλιάδων ευρώ, καταναλώνοντας αδιανότητες ποσότητες ενέργειας. Πριν από λίγο διάβαζα ότι το Three Mile Island, το πυρηνικό εργοστάσιο όπου συνέβη το διάσημο δυστύχημα το 1979, θα ξαναρχίσει να λειτουργεί. Για να συνεισφέρει στην αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων ικανοποιώντας τις αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες των βορειοανατολικών ΗΠΑ; Όχι. Ολόκληρη την ενέργεια που παράγει θα την χρησιμοποιεί η Microsoft για τα data centers της. Οι τρελές επενδύσεις που έχουν κάνει αυτές οι γιγάντιες εταιρείες δεν υπάρχει τρόπος να αποφέρουν κέρδη με τον τρόπο που λειτουργούν τα εργαλεία ΑΙ που υπάρχουν σήμερα. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό.
Εδώ και καιρό αφότου κόπασε ο πολύς ντόρος, έχω μεγάλες επιφυλάξεις και απορίες για τα ΑΙ εργαλεία που υπάρχουν σήμερα. Αν και έχω ακούσει διάφορους να ισχυρίζονται ότι τα χρησιμοποιούν ήδη και τα βρίσκουν πολύτιμα -και τους πιστεύω- νομίζω ότι αποτελούν μια μικρή μειοψηφία. Προς το παρόν οι περισσότεροι άνθρωποι δεν χρειάζονται πραγματικά ούτε το GPT, ούτε το Claude, ούτε το Gemini ούτε κανένα από αυτά για ουσιαστικές, χρήσιμες δουλειές. Κάποιοι τα χρησιμοποιούν, όντως, με ευφάνταστους τρόπους, όπως αυτός που έφτιαχνε μουσική από AI την οποία μετά έβαζε bots να ακούνε κατά εκατομμύρια streams και έτσι έβγαλε εκατομμύρια δολάρια (μέχρι που τον έπιασαν). Λίγοι τα χρειάζονται πραγματικά.
Αν δεν υπήρχαν καθόλου τα LLMs και τα άλλα σύγχρονα εργαλεία, η δικιά μου ζωή θα ήταν ολόιδια. Θα έψαχνα λίγο περισσότερο για να βρω τις εικόνες που μερικές φορές εικονογραφούν το "360" (πότε πότε τις φτιάχνω με το Firefly της Adobe), αλλά κατά τα άλλα, τίποτε. Οπότε όλη εκείνη η αρχική μου περιέργεια γι' αυτή την τεχνολογία, όλη αυτή η πεποίθηση πως αυτή η εξέλιξη, αντίθετα με τις πρότερες τεχνολογικές φούσκες (το blockchain, το metaverse, τα NFT) έχει όντως σημαντικές προοπτικές και μπορεί να οδηγήσει σε κάτι ενδιαφέρον, ατόνησαν. Βαρέθηκα λιγάκι.
Μέχρι τώρα.
Τις προάλλες συνέβη κάτι σε μια οθόνη που με έκανε να εκπλαγώ. Να μείνω με ανοιχτό το στόμα. Να θέλω να το πω σε άλλους, να τραβήξω μανίκια, αμέσως. Παραλίγο να σας στείλω εκτάκτως μεσοβδόμαδα νιουζλέτερ (το ξανασκέφτηκα -δεν ήθελα να σας τρομάξω).
Η Google έχει φτιάξει ένα καινούργιο ΑΙ εργαλείο το οποίο ονομάζει NotebookLM. Βασισμένο στο Gemini, ο σκοπός του είναι να βοηθά ερευνητές που πρέπει να διαβάσουν μεγάλους όγκους από papers και δεδομένα. Αλλά δεν είναι αυτό το εντυπωσιακό. Θα σας πω τι έκανα.
Αυτό τον καιρό διαβάζω διάφορες δημοσιεύσεις και έρευνες για το τζόγο. Είναι ένα σημαντικό θέμα, πληγή για όλες τις κοινωνίες, και τα τελευταία χρόνια έχει γιγαντωθεί με τρόπο που περνά λίγο πολύ απαρατήρητος και με συνέπειες που είναι ακόμα αόρατες. Θα σας τα πω κάποτε. Οπότε έκανα το εξής: πήρα ένα ενδιαφέρον paper που είχα διαβάσει και το ανέβασα στο NotebookLM. Copy/paste. Λίγες στιγμές αργότερα, το NotebookLM μου εμφάνισε μια (εξαιρετική) σύνοψη του paper και κάμποσες επιλογές. Οι επιλογές ήταν, μεταξύ άλλων, να κάνω ερωτήσεις για το περιεχόμενο του paper, να μου φτιάξει ένα FAQ με τα σημαντικότερα σημεία, ή να μου σχεδιάσει ένα study guide για το θέμα. Και κάτι άλλο: ένα "audio overview" με την επιλογή "generate". Την πάτησα. Το σκέφτηκε για λίγα λεπτά. Και μετά, το NotebookLM μου εμφάνισε έναν audio player.
Πατώντας το "play", άρχισε να παίζει ένα 9λεπτο ηχητικό. Ήταν ένα επεισόδιο podcast με δυο ανθρώπους, έναν άνδρα και μια γυναίκα, να συζητούν στα αγγλικά. Για το θέμα του paper. Κάνοντας κανονική, ανθρώπινη συζήτηση. Απαράλλαχτη στο ύφος και το στυλ από τα podcasts που έχουμε συνηθίσει να ακούμε. Μαντεύετε, προφανώς: δεν υπήρχαν άνθρωποι. Δεν υπήρχε συζήτηση. Το εργαλείο "διάβασε" το paper, έβγαλε μια σύνοψη και μετά έφτιαξε ένα εντελώς τεχνητό αλλά απόλυτα αληθοφανές podcast για το θέμα του paper.
Μήπως σας μοιάζει λίγο ασαφές αυτό που σας γράφω; Μήπως λίγο, πώς το λένε, underwhelming; Δεν ξέρω. Πείτε μου εσείς.
Αυτό ήταν το paper που του έβαλα να διαβάσει.
Κι αυτό ήταν το ηχητικό που μου έβγαλε μετά:
|
|
Είναι τέλειο; Όχι. Είναι τόσο καλό που έκανε να σκεφτώ ότι κάποιο λάκκο έχει η φάβα, κι ότι μάλλον έχουν δυο σκλάβους με 7 δολάρια την ώρα σε κάποιο υπόγειο να τους τα ηχογραφούν επί τόπου στα γρήγορα και μετά τα ανεβάζουν ότι δήθεν τα έφτιαξε το ΑΙ; Οπωσδήποτε.
Μετά δοκίμασα να του βάλω ένα δικό μου άρθρο, στα ελληνικά. Συγκεκριμένα, εκείνο για τις δεξιότητες και την ποιότητα του ελληνικού ανθρώπινου δυναμικού. Πάλι, έβγαλε μια σωστή σύνοψη (στα αγγλικά) και ένα 10λεπτο podcast, από τις δύο ίδιες φωνές, εξίσου εντυπωσιακό (επίσης στα αγγλικά). Οι άνθρωποι (ποιοι άνθρωποι) λένε μέσα στην κουβέντα τους (ποια κουβέντα) και εντελώς δικά τους λόγια, για brain drain, Παρθενώνες και παραλίες, που εγώ δεν τα λέω μέσα, αλλά είναι εντός θέματος. Το πετυχαίνουν όλο. Είναι άψογο; Πάλι, όχι. Αλλά το κουμπάκι το έβγαλε μέσα σε τέσσερα λεπτά. Πότε πρόλαβαν; Πώς γίνεται; Τι συμβαίνει;
|
|
Ούτε το NotebookLM έχω να το κάνω κάτι, αυτή τη στιγμή. Το άρθρο μου για το τζόγο θα το γράψω αφού πρώτα διαβάσω μόνος μου τα papers και τα στοιχεία, επειδή ο σκοπός της δουλειάς που κάνω είναι να τα καταλάβω εγώ, να μάθω κάτι καινούργιο μέσα από την αναζήτηση εγώ, όχι απλά να εμφανιστεί ένα κείμενο για το θέμα στο τέλος (ακόμα κι αν μπορούσε σε αυτή τη φάση το NotebookLM ή οποιοδήποτε άλλο εργαλείο να κάνει κάτι τέτοιο στα ελληνικά). Αλλά βλέποντας αυτό εδώ το πράγμα μου πυροδοτήθηκε πάλι αυτή η περιέργεια, αυτή η αναστάτωση, που είχε ξυπνήσει πριν από κανα-δυο χρόνια, όταν πρωτοδοκιμάσαμε το ChatGPT. Το θυμάστε το συναίσθημα;
Τα παλιά τα χρόνια το νιώθαμε συχνότερα.
|
|
το βιβλίο της εβδομάδας (ή της δεκαετίας;)
|
|
|
σας έχω ξαναγράψει για αυτό το βιβλίο. Το διάβασα πέρυσι, αλλά μόλις τώρα μπόρεσα να μεταγράψω τις απειράριθμες σημειώσεις που είχα κρατήσει, όταν το διάβαζα. Είναι ένα συναρπαστικό δημοσιογραφικό επίτευγμα: μια ενδελεχής καταγραφή της ανθρωπιστικής τραγωδίας που εκτυλίσσεται στα στρατόπεδα προσφύγων στη Λιβύη, εκεί όπου στοιβάζονται όσες και όσοι αποτυγχάνουν να περάσουν στην Ευρώπη με τα σαπιοκάραβα των διακινητών.
|
|
|
Είναι σκληρό κείμενο, αλλά γεμάτο ανθρωπιά και νηφαλιότητα. Κανένα ΑΙ δεν θα μπορούσε να το γράψει σε αυτή τη φάση. Και είναι απαραίτητο ανάγνωσμα για όποια και όποιον θέλει να καταλάβει τον κόσμο μας και ενδιαφέρεται λίγο για ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Κάθε Ευρωπαίος πολίτης που το διαβάζει, εξάλλου, θα πρέπει να γεμίζει ντροπή. Επειδή εμείς φταίμε. Είναι ντροπή αυτό που κάνουμε με τους ανθρώπους αυτούς. Γίνεται εδώ και χρόνια και δεν μπορεί να συνεχίζεται έτσι, ανενόχλητα. Θα σας τα γράψω όλα αυτά αναλυτικά στην Καθημερινή και στο 360 τις επόμενες ημέρες.
Εν τω μεταξύ, παραγγείλτε το στα εγγλέζικα. Δυστυχώς δεν κυκλοφορεί ακόμα στα ελληνικά.
|
|
αυτό το Σάββατο στην Καθημερινή
|
|
γράφω για το βιβλίο της εβδομάδας. Το άρθρο θα ανέβει και το Σαββατόβραδο εκεί (είναι μεγάλο -2300 λέξεις)
την περασμένη Τετάρτη στο 360 έγραφα για ένα πολύ δύσκολο, σκληρό θέμα: τις αυτοκτονίες. Η αφορμή ήταν το βίντεο με το Τζον Μπον Τζόβι που βοηθάει μια γυναίκα που σκόπευε να πηδήξει από μια πεζογέφυρα στη Νάσβιλ. Βεβαίως, μια άλλη γυναίκα ήταν που πήρε την πρωτοβουλία και πήγε για να βοηθήσει, και ο Μπον Τζόβι την ακολούθησε κι αυτός. Αλλά τέλος πάντων. Το θέμα είναι δύσκολο. Έγραψα κάποια πράγματα τα οποία αξίζει να γνωρίζει κανείς για το φαινόμενο. Το κείμενο το έχουν ήδη λάβει οι συνδρομητές κι οι συνδρομήτριες στο inbox, αλλά έχει ανέβει και εκεί.
|
|
εκδηλώσεις και χοροεσπερίδες
|
|
Αυτή την εβδομάδα γίνονται αρκετά ενδιαφέροντα πράγματα. Εκτός από αυτά που σας έγραψα την προηγούμενη φορά (η παρουσίαση βιβλίου, η επιστροφή στην Ελευσίνα), την ερχόμενη Τετάρτη στις 17:30 στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, στο πλαίσιο της έκθεσης του ΝΕΟΝ Space of Togetherness η διαΝΕΟσις διοργανώνει μια συζήτηση για τις πολιτικές συμπερίληψης στην Ελλάδα.
Αλλά εγώ θα τα χάσω όλα αυτά, καθότι θα είμαι στην Κύπρο για αυτό το συνέδριο με θέμα την κλιματική κρίση και τις επιπτώσεις της στην ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Το δικό μου πάνελ είναι την Παρασκευή το απόγευμα στη Λάρνακα, για την περίπτωση που σας φέρει ο δρόμος. Όσο είμαι εκεί, θα προσπαθήσω να καταλάβω και τι στο καλό γίνεται με αυτή την ηλεκτρική διασύνδεση. Είναι που έχουν τα εγγλέζικα βύσματα για τις πρίζες και υπάρχει ασυμβατότης; Συμβαίνει κάτι άλλο; Θα μάθω και θα σας πω.
|
|
Πώς πάραγουν την ηλεκτρική ενέργεια που χρειάζονται οι διάφορες Πολιτείες των ΗΠΑ;
Ο Τζίμι Ντόναλντσον, γνωστός ως Mr. Beast, έχει το δημοφιλέστερο κανάλι του κόσμου στο YouTube (με 316 εκατομμύρια συνδρομητές) και, βεβαίως, έχει μια ολόκληρη εταιρεία παραγωγής με δεκάδες υπαλλήλους, που φτιάχνει όλα τα βιντεάκια. Αυτό είναι το κείμενο που έχει γράψει ο ίδιος και μοιράζεται σε όλους τους νεοπροσληφθέντες, με τους βασικούς κανόνες και τις αξίες της επιχείρησης. Είναι ένα ενδιαφέρον ανάγνωσμα, ειδικά για όσους ενδιαφέρονται για HR και εργασιακά θέματα, με ενδιαφέροντα στοιχεία για το πώς φτιάχνονται τα επιτυχημένα βίντεο, μερικές πολύ ασυνήθιστες παραινέσεις και πολλά ορθογραφικά λάθη. Την εβδομάδα που μας πέρασε, ο Ντόναλντσον μηνύθηκε από παίκτες ενός ριάλιτι που ετοίμαζε με την Amazon, για τις συνθήκες που επικρατούσαν κατά τη διάρκεια της παραγωγής.
Νέα για κακούς ανθρώπους αυτή την εβδομάδα: Ο Σον Κούμπς, γνωστός ως "Ντίντι" ή "Παφ Ντάντι", διάσημος μουσικός παραγωγός και καλλιτέχνης της χιπ χοπ, συνελήφθη και είναι στη φυλακή, κατηγορούμενος για τράφικινγκ, κακοποίηση γυναικών, εξώθηση σε πορνεία και άλλα αδικήματα. Οι μεγαλύτερες και οι μεγαλύτεροι τον θυμάστε από τα τέλη των '90s, φαντάζομαι. Τώρα είναι ο κρατούμενος αριθ. 37452-054 σε μια σκληρή φυλακή στο Μπρούκλιν, περιμένοντας τη δίκη του. Παράλληλα, μια έρευνα του BBC αποκάλυψε πως πέντε γυναίκες κατήγγειλαν τον πρώην ιδιοκτήτη του πολυκαταστήματος Harrods στο Λονδίνο Μοχάμεντ Αλ Φαγιέντ για βιασμό, και πολλές άλλες για σεξουαλικές επιθέσεις. Ο Αλ Φαγιέντ, όπως ίσως θυμούνται οι παλαιότερες και οι παλαιότεροι, ήταν ο μπαμπάς του Ντόντι Αλ Φαγιέντ, που σκοτώθηκε μαζί με την πριγκίπισσα Νταϊάνα στο Παρίσι τον Αύγουστο του 1997. Ποιο τραγούδι ήταν στο νούμερο 1 των ΗΠΑ όταν σκοτώθηκε η πριγκίπισσα Νταϊάνα και υιός Αλ Φαγιέντ; Το Mo Money, Mo Problems του Νοτόριους BIG, με τον Παφ Ντάντι και τον Μέις.
Το περιοδικό Scientific American είναι περιοδικό εκλαϊκευμένης επιστήμης. Έχουν γράψει γι’ αυτό 150 Νομπελίστες, ο Άλμπερτ Άινσταϊν κι ο Νίκολα Τέσλα, μεταξύ άλλων. Ασχολείται με την τεχνολογία και την επιστημονική γνώση. Δεν ασχολείται με την πολιτική. Στα 179 χρόνια που εκδίδεται, έχει διατυπώσει άποψη για τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ μόνο μία φορά: το 2020, όταν η συντακτική του ομάδα, με τα κριτήρια της προστασίας της επιστήμης, του περιβάλλοντος, της διάχυσης της γνώσης και την προστασία του κλίματος, δήλωσε ότι στηρίζει την υποψηφιότητα του Τζο Μπάιντεν. Την περασμένη εβδομάδα, διατύπωσαν άποψη για δεύτερη φορά.
Οι απαγορεύσεις που έχουν θέσει αμερικανικές πολιτείες στο δικαίωμα των γυναικών να κάνουν έκτρωση, μετά την σχετική απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου που τους έδωσε την άδεια, έχουν συνέπειες. Γυναίκες πεθαίνουν αβοήθητες από τον παραλογισμό των ιδεοληπτικών νόμων.
Τι κάνει όλη μέρα ο Ήλον Μασκ; Γράφει στο Twitter. Μια απίστευτη, λεπτομερής καταγραφή της online δραστηριότητας του υποτιθέμενου πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο ένα 24ωρο. Ποιος ζει έτσι.
Σχετικό με το αποπάνω.
Εν τω μεταξύ, θυμάστε που λέγαμε παραπάνω για τις ΑΙ και τις εταιρείες που επενδύουν σε πανάκριβες υποδομές και data centers; Το Twitter έχει κι αυτό το δικό του LLM, και έφτιαξε ένα γιγάντιο data center με έναν υπερυπολογιστή στο Μέμφις. Και πώς παράγει την ενέργεια που χρειάζεται αυτό το πράγμα; Από φωτοβολταϊκά Tesla; Από πυρηνικό εργοστάσιο; Από τίποτε υδροηλεκτρικά; Όχι. Από 18 γεννήτριες που καίνε φυσικό αέριο. Για την εγκατάσταση και τη χρήση των οποίων δεν πήραν καμία άδεια από κανέναν.
Ακόμα: πόσο νερό χρειάζεται για να σβήσει, αν τρακάρει και πάρει φωτιά η γιγάντια μπαταρία ενός ηλεκτρικού φορτηγού; Η απάντηση είναι 190.000 λίτρα. Για να έχετε τη σύγκριση, ένα πυροσβεστικό Καναντέρ χωράει 6.000 λίτρα ανά γέμισμα. Οι αρχές έκλεισαν το δρόμο όπου έγινε το ατύχημα για 14 ώρες, μέχρι να σβήσει η φωτιά και να απομακρυνθούν τα συντρίμμια.
Ένας βιολόγος εξηγεί με απλά λόγια γιατί ο φόβος ότι οι ΑΙ θα βοηθήσουν τους κακούς να φτιάξουν βιολογικά όπλα μαζικής καταστροφής είναι υπερβολικός.
Απόψεις και στάσεις των Αμερικανών για την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Μεταξύ άλλων μαθαίνουμε ότι το δημοφιλέστερο πρόσωπο της εποχής εκείνης ήταν η Κλεοπάτρα. Σας υπενθυμίζω την καμπάνια μου για να κατοχυρώσουμε στο συλλογικό ασυνείδητο του λαού την Κλεοπάτρα ως ελληνίδα.
Η εμπειρία ενός Έλληνα που ακολουθεί θεραπεία με Ozempic. Πολύ ενδιαφέρον.
Μήπως η φλεγμονή δεν είναι συνέπεια της κακής υγείας, αλλά αίτιο; Μια ενδιαφέρουσα εξέλιξη, που σχετίζεται και με όσα μαθαίνουμε από τα νέα GLP-1 φάρμακα.
Πού βρίσκουν τα νέα τους οι Βρετανοί. Ενδιαφέροντα στοιχεία. Μεταξύ άλλων, μαθαίνουμε ότι για πρώτη φορά το ποσοστό που δηλώνουν ότι ενημερώνονται από το ίντερνετ είναι μεγαλύτερο από της τηλεόρασης.
Ο σκηνοθέτης Φράνσις Φορντ Κόπολα είναι μέλος στο Letterboxd, αυτό το κοινωνικό δίκτυο για κινηματογραφικές ταινίες. Τις προάλλες βαθμολόγησε το Megalopolis, την τελευταία του ταινία. Της έβαλε πέντε αστεράκια. Έχει βαθμολογήσει με πέντε αστεράκια μόνο μία άλλη ταινία: το "The Last Showgirl" της Τζία Κόπολα, που είναι η εγγονή του.
Τέλος, το βραβείο "τίτλος της εβδομάδας" πηγαίνει σε αυτή την είδηση.
|
|
|
|
