Aikido is een moderne krijgskunst. Welke rol speelt het in het werk van mensen die getraind worden in het omgaan met fysieke confrontaties?
door Gertjan Boks
Aikido vergroot je weerbaarheid in allerlei stressvolle situaties. Het zorgt voor mentale en fysieke persoonlijke ontwikkeling. Aikido is waardevol voor veel mensen, omdat ze beter om leren gaan met stress en het draagt bij aan een betere mentale en lichamelijk gezondheid. Voor anderen is aikido vooral een sport en een deel van hun sociale netwerk. Tegelijkertijd is aikido ook een krijgskunst, waarmee je je fysieke vrijheid en die van anderen kunt beschermen. Vandaag staat de rol als krijgskunst centraal.
Aikido als krijgskunst is vooral een verdedigingskunst. Je eerste doel (in real life) is om een gevecht te voorkomen. Als een fysieke confrontatie niet te voorkomen is, is je doel de aanvaller onder controle te houden en de aanval [en nadrukkelijk niet de aanvaller] te neutraliseren. De ervaren aikidoka weten echter dat je op een bepaald niveau de keuze hebt om de aanvaller wel of niet uit te schakelen.
In beroepen waar fysieke confrontaties weliswaar ongewenst, maar helaas toch niet uit te sluiten zijn kan aikido een belangrijke rol spelen. Denk aan politieagenten, handhavers, beveiligers, maar ook sommige zorgverleners.
Politie
In de opleiding van politieagenten in Japan is beoefening van een budo, een krijgskunst, een belangrijk onderdeel. Het gaat dan om judo, kendo, karate, aikido of taihojutsu (arrestatie technieken). Historisch gezien is yoshinkan aikido de stijl die door de Tokyo Metropolitan Police wordt beoefend. Deze stijl is ontwikkeld door Goza Shioda, een directe leerling van O’Sensei. In een vorige nieuwsbrief is de achtergrond van het ontstaan van verschillende stijlen beschreven.
Volgens een verslag van een groot Yoshinkan aikido evenement bij de Japanse politie is het culturele belang van krijgskunsten voor de Japanse politie groter dan het daadwerkelijk toepassen van de technieken in het veld. Tegelijkertijd wordt er in Hawaii sinds 1963 aikidotraining gegeven aan rekruten van het Honolulu Police Department en die training "has enhanced the capability of police officers in protecting the public". Op welke manier dan ook (fysiek of mentaal), er wordt waarde gehecht aan aikido in het verhogen van de weerbaarheid en effectiviteit van dienders.
Stadswacht
Dichter bij huis. In de opleiding tot stadswacht in Rotterdam (tegenwoordig bekend als handhaver of BOA) was aikidotraining tot in ieder geval 2014 een verplicht onderdeel. Om je opleiding succesvol af te sluiten (en dus om aangenomen te worden) diende je je 6e kyu examen te halen. In dit citaat vertelt stadswacht Martin welke rol aikido in zijn werk heeft:
Martin: “Met aikido leer je vechtpartijen te voorkomen en zelfvertrouwen uit te stralen op straat, zodat als iemand heel agressief op je afkomt, je het geweld kunt afwenden. We hebben verder geen knuppels of zo. Ons belangrijkste wapen is onze mond. We laten mensen eerst uitrazen. Er zijn wel grenzen. Als je echt persoonlijk beledigd wordt en je de vreselijkste ziektes naar je hoofd krijgt, dan zeggen we: tot hier en niet verder.”
(bron: https://gersrotterdam.nl/verhalen/stad/19/op-pad-met-de-stadswacht )
Persoonsbeveiliging
Hieronder vind je een video van een aikidotraining van de United Nations Department of Safety and Security (UNDSS) uit 2009 in Santiago, Chili. Het thema is persoonsbeveiliging. Deze toepassing van aikidotechnieken vond ik zelf heel verrassend en tegelijkertijd zijn de technieken heel herkenbaar.
