Copy
MVT-nieuwsbrief nr. 14, december 2022

Het team van Taalwijs.nu en het Meesterschapsteam Moderne Vreemde Talen stuurt je hierbij weer een nieuwsbrief met de laatste weetjes over het leren, onderwijzen en onderzoeken van talen. We hebben inmiddels al meer dan duizend abonnees en hopen nog verder te groeien. Wil je ons daarbij helpen? Verwijs je collega's of andere mogelijke belangstellenden dan naar de aanmeldpagina. Bijdragen voor de volgende editie zijn welkom via talenplatform@gmail.com. De redactie wenst iedereen alvast fijne feestdagen!

Interview

Adriaan van Dis: “Elke taal doet iets anders met je karakter”
Schrijver Adriaan van Dis is al zijn leven lang met taal bezig. Hij groeide op in een gemeenschap van Indische repatrianten, studeerde Nederlands en Afrikaans en woonde jarenlang in Parijs. In mei 2022 werd hij benoemd tot eredoctor aan de Radboud Universiteit vanwege zijn verdiensten als ambassadeur voor het leren van en over talen en culturen. Zijn dankwoord, ‘Open je kop voor andere culturen’, was een krachtig pleidooi voor talenonderwijs als middel om empathie en inclusiviteit te bevorderen. In dit interview vertelt hij over zijn eigen taal(leer)geschiedenis.

Vakdidactiek en onderzoek 

De Engelse taalbehoefte van Nederlandse onderofficieren
Martijn Prins ontving onlangs de Gerard Westhoff Taaldidactiekprijs voor zijn afstudeeronderzoek. Hiervoor heeft hij onderzoek gedaan naar situaties waarin onderofficieren bij de landmacht Engels nodig hebben. Door de wensen en ervaringen van de mensen op de werkvloer erbij te betrekken heeft hij een voorstel voor een nieuw curriculum geschreven. Prins schreef voor onze website een blog over zijn prijswinnende scriptie.

Tweetaligheid en de ziekte van Parkinson: de ‘Kees study’
Op 2 december vond het Behavioural and Cognitive Neuroscience (BCN) Symposium Speaking your Mind plaats, waar verschillende onderzoekers spraken over de verbinding tussen taal en cognitie. Indrukwekkend was het persoonlijke verhaal van emeritus hoogleraar Kees de Bot, die lijdt aan de ziekte van Parkinson. In deze blog vertelt hij over de ‘Kees study’, het longitudinale onderzoek naar de effecten die de ziekte heeft op zijn taalvermogen.

Peer Review in een virtuele omgeving
Online peer review moet niet worden gezien als een simpel proces van informatieoverdracht van de reviewer naar de schrijver via een digitaal platform. In dit artikel voor het tijdschrift Languages onderzoekt Emilia Illana-Mahiques hoe studenten elkaar online feedback geven en kijkt zij of er een verband bestaat tussen de feedbackrollen die zij aannemen en hun uiteindelijke prestaties. De resultaten van het onderzoek ondersteunen de learning-by-reviewing hypothese, die stelt dat peer feedback geven studenten helpt om zelf betere essays te schrijven.

rEUnify: 30 jaar val van de muur
Het onderzoeksproject rEUnify onder leiding van Florian Lippert (Rijksuniversiteit Groningen) vergelijkt de herinneringen aan en percepties van de Duitse eenwording in verschillende Europese landen. Vorig jaar stond in de ‘burgerconferentie’ 30 Years of German Unity - What’s Next? onder meer de vraag centraal hoe Nederlanders in 1989-1990 aankeken tegen de hereniging van Duitsland. Burgers uit Groningen en het Duitse grensgebied presenteerden hun herinneringen aan en opvattingen over de Duitse eenwording. Daarnaast was er aandacht voor recent onderzoek naar Duits-Nederlandse betrekkingen. Bekijk hieronder de opname van de conferentie.

Lesideeën voor dialogisch literatuuronderwijs
Tanja Janssen is een pionier op het gebied van literatuurdidactiek. In 2009 publiceerde zij het boek Literatuur leren lezen in dialoog. Bij haar afscheid van de Universiteit van Amsterdam stelden haar collega’s een boek samen onder de titel Literatuur leren lezen in dialoog: Lessen geïnspireerd op het werk van Tanja Janssen (Amsterdam University Press, 2021). Dit boek bevat negentien lesvoorbeelden bij literaire verhalen, waaronder teksten in het Engels, Duits en Spaans. Je kunt het hele boek of de afzonderlijke lessen downloaden op didactieknederlands.nl.

Taalregels oppikken onder de radar van je bewustzijn
Giulia Bovolenta en John Williams schreven een artikel over het impliciet leren van talige regelmatigheden. In een experiment werden volwassenen gevraagd om Engelstalige zinnen aan plaatjes te koppelen. De zinnen waren aangevuld met pseudo-voorzetsels: gi, ro, wa, ne. Daarbij volgden gi en ro een verborgen onderliggend systeem terwijl het gebruik van wa en ne puur toevallig was. Wat bleek? Na een korte training waren deelnemers vaker in staat om gi en ro te koppelen aan plaatjes die bij de onderliggende regelmatigheid horen. Dat gold ook voor leerders die zeiden dat ze geen idee hadden van de onderliggende regels. Wat betekent dit voor de lespraktijk? Leerlingen kunnen taalregels onbewust oppikken uit het aanbod en die ook correct toepassen.

Uit Levende Talen Magazine

Meertaligheid in de MVT-les
De toenemende relevantie van meertaligheid en de aandacht ervoor in de samenleving en het onderwijs gaan ook de moderne vreemde talen niet voorbij. Hoe kunnen MVT-docenten aandacht schenken aan meertaligheid en wat zijn hun ervaringen hiermee? Daarover schrijft Emma Benschop in het nieuwste nummer van Levende Talen Magazine, getiteld “Meertaligheid in de mvt-les. Ervaringen van docenten met het gebruik van een praktische checklist”. Download het artikel hier.

Tips en tools

Lesmateriaal Taalwijs
Op Taalwijs.nu verschijnt geregeld vernieuwend lesmateriaal voor het talenonderwijs in het vo. Veel van deze lessen of lespakketten zijn direct beschikbaar, dus neem vooral een kijkje! Zo gaat het meest recente item over yoga. Leerlingen maken hiervoor onder meer filmpjes waarin ze elkaar in het Frans yoga-instructies geven. Veel van het lesmateriaal is ook gemakkelijk om te zetten naar andere talen, maar is sowieso voor elke taal - en elke vaardigheid! - wat wils. Heb je nu zelf interessant lesmateriaal dat je op deze pagina zou willen delen, neem dan contact met ons op via platformtalen@gmail.com.

Questions you never dared to ask about languages 
Het European Centre for Modern Languages heeft een reeks korte video's gemaakt met vragen die we misschien niet in het openbaar zouden durven stellen, maar die belangrijke kwesties aankaarten en enkele misvattingen over (het leren van) talen aan de orde stellen. Heb ik echt grammatica nodig om een taal te leren? Wat is het verschil tussen taal en dialect? Deze en andere vragen worden beantwoord door deskundigen. Scroll helemaal naar beneden om je eigen vraag in te sturen.

Taalhuis Amsterdam
Taalhuis Amsterdam organiseert naast taalcursussen ook verscheidene evenementen. Zo is er in januari alleen al een Turks-Nederlandse taaluitwisseling, een Italiaans cineforum, een Spaans-Nederlandse intercambio-borrel en zowel een Griekse als een Iraanse filmmiddag. Voor ieder wat wils dus, neem vooral zelf een kijkje!

Kerstactiviteiten voor onder meer Frans, Duits en Spaans
Op de website van Scotland’s National Centre for Languages zijn voor allerlei landen wereldwijd talige kerstactiviteiten verzameld. Zo zijn er onder meer adventskalenders met voor elke dag een taalactiviteit, virtuele rondleidingen over kerstmarkten en wordt er Oekraïens kerstvocabulaire aangeboden. Een echte aanrader om te doen in deze laatste week voor de vakantie!

Nieuws en media

Der tuwort-Podcast voor Duitstalige taalkundenerds
Als Duitse taalkunde je hart harder laat kloppen, is de tuwort-Podcast een echte aanrader. Sandra Hansen, Joachim Scharloth en Noah Bubenhofer gaan met elkaar in gesprek over taalkundig nieuws. Ze bespreken wat er in de Duitse media stond over taal, interviewen taalkundigen, maar pluizen vooral internationaal gepubliceerd onderzoek uit. Per aflevering bespreken ze diverse onderwerpen: die van oktober 2022 gaat onder meer over inclusief onderwijs, persoonlijke voornaamwoorden bij een Zwitserse politieke partij en een discoursanalytisch onderzoek naar ‘sexual consent’. Alle thema’s worden onderbouwd met links naar (wetenschappelijke) bronnen voor wie verder wil lezen, luisteren of kijken.

Mémoire des Migrations wint Nuffic Europees Talenlabel
Tijdens het Digitaal Congres Levende Talen op 2 december werd het Nuffic Europees Talenlabel uitgereikt. Dit jaar was het thema ‘Grenzeloos Grenzeloos’ en drie mooie taalprojecten zijn gelauwerd. De eerste prijs ging naar Mémoire des Migrations van Astrid Eelkema (Blaise Pascal College), waarin leerlingen in het Frans het migratieverhaal van henzelf of hun voorouders vertellen. Ook de andere twee projecten zijn een bron van inspiratie: de tweede prijs was voor LoCALL (Local Linguistic Landscapes for Global Language Education) van de Rijksuniversiteit Groningen en de derde prijs én de publieksprijs gingen naar Grenzen verleggen van vier Nederlandse en Duitse universiteiten.

Nederland gidsland op het gebied van MVT-onderwijs?
“Could the Netherlands crack the secret of language learning using this approach?” Zo luidt de kop van een artikel op The Conversation over recente initiatieven om het Nederlandse MVT-onderwijs te vernieuwen. Dit oorspronkelijk Franstalige artikel gaat met name in op de invoering van een dynamic usage-based (DUB) aanpak in het onderwijs Frans aan de Rijksuniversiteit Groningen, en hoe dat de rol van de docent verandert. De auteurs eindigen met de vaststelling dat deze Nederlandse ontwikkelingen aantonen hoe relevant het is om wetenschappelijke inzichten in de onderwijspraktijk toe te passen.

“Het is (niet alleen) de taal, stupid
In de discussie over de ‘verengelsing’ van het hoger onderwijs, laat taalwetenschapper Alison Edwards een origineel geluid horen in een opiniestuk in het NRC van 8 december. Op basis van een onderzoek naar de effecten van het gebruik van Engels als voertaal, stelt zij dat het beheersingsniveau niet het belangrijkste aandachtspunt zou moeten zijn. Liever een docent die matig Engels spreekt maar intercultureel sterk is, dan een native speaker die een internationale klas niet aankan, stelt Edwards. 

Infographic over digitale games en taalleren
De meta-analyse in deze infographic van TESOLgraphics rapporteert over de effecten die digitale games kunnen hebben op de ontwikkeling van een tweede taal in het algemeen en voor verschillende variabelen:het beoogde doel van de game - educatief of entertainment -, uitkomstmaten - woordenschat, globale taalbeheersing -, type interactie met de speler, enzovoorts. De infographic geeft een beknopt overzicht van de belangrijkste termen, de bevindingen en hoe deze kunnen worden gebruikt in het tweedetaalonderwijs. Geïnteresseerden kunnen het complete artikel hier lezen.

Kijktip: 1899
Deze Netflix-serie, die gaat over een mysterieus schip dat in 1899 onderweg naar Amerika was, krijgt op sociale media veel aandacht omdat hij zo heerlijk meertalig is. Wel met ondertiteling kijken (en niet de nagesynchroniseerde versie), anders mis je de taalpret.

Agenda

19 januari | Vakbijeenkomst AlfaGammapartners: Uitwisseling lesmateriaal gericht op differentiatie over de context Duitsland (Amsterdam) 
21 januari | Dag van Taal, Kunsten en Cultuur (Groningen, inschrijven voor 15 januari) 
2 februari - 20 april | cursus Beyond the Canon: Issues of Diversity in English-Language Literature (Nijmegen)
2 februari - 23 maart | Postacademische cursus Duits: RAP, Poesie & Poetry (Nijmegen)
3 februari 2023 | De Grote Taaldag (Utrecht)
15 februari | Vakbijeenkomst AlfaGammapartners: Kritisch denken bij literatuur (Amsterdam)

Taalwijs.nu is een initiatief van het Nationaal Platform voor de Talen voor ondersteuning bij de vernieuwing van het talencurriculum. De inhoud van deze nieuwsbrief wordt verzorgd door het Meesterschapsteam Moderne Vreemde Talen
Facebook
Twitter
Website
Copyright © 2022 Taalwijs.nu, Alle rechten voorbehouden.


Wil je deze nieuwsbrief niet meer ontvangen? 
Je kunt je hier afmelden.

Email Marketing Powered by Mailchimp