Beste vogelliefhebber,
Het broedseizoen staat weer voor de deur. Steeds meer vogels laten van zich horen en de eerste soorten zitten zelfs alweer op het nest. Tijd dus voor een nieuwe nieuwsbrief van Meetnet Nestkaarten.
Het nestkaartenteam bestaat ook dit jaar weer uit Bernice Goffin, Chris van Turnhout, Frank Majoor en Jeroen Nienhuis. Bernice en Chris verzorgen samen de coördinatie van het meetnet. Jeroen houdt de database bij en is beschikbaar voor vragen over invoer in Digitale Nestkaart. Frank Majoor blijft beschikbaar als vraagbaak.
|
|
Registratiebewijs meetnet Nestkaarten 2023
Voor 2023 kan het registratiebewijs van Meetnet Nestkaarten weer eenvoudig via de website worden aangevraagd. Als je bent ingelogd kom je via Mijn telprojecten > Nestkaart in het scherm terecht waar het registratiebewijs aangevraagd en gedownload kan worden. Neem dit registratiebewijs altijd mee tijdens veldwerk; zonder dit bewijs mag je immers niet zomaar nesten bezoeken.
|
|
|
2022 samengevat in Nestkaarten
Het was weer een bewogen jaar waarin jullie een schat aan informatie hebben kunnen verzamelen over de broedbiologie van Nederlandse vogels. Ook dit jaar zijn er weer duizenden nestkaarten binnen en zijn veel soorten goed vertegenwoordigd. In de top 10 van soorten waarvan we de meeste nestkaarten binnen hebben, vinden we precies dezelfde soorten als vorig jaar, al zijn de posities hier en daar wat veranderd. De Steenuil neemt de plaats in van de soort waarvan de meeste nestkaarten zijn verzameld: tot nu toe ruim 2.300 nestkaarten! De Merel heeft zich in het Jaar van de Merel een paar plaatsen omhooggewerkt.
Ook buiten de meest gevolgde soorten is de inspanning echter indrukwekkend. Zo zijn er in de zoektocht naar merelnesten ook veel nesten van andere struikbroeders gevonden. Nog nooit hadden we zoveel nestkaarten in één jaar van Zanglijsters, maar liefst 139.
Hoewel de cijfers nu al indrukwekkend zijn, verwachten we voor sommige soorten nog enige nalevering van nestkaarten. Als je nog niet al je nestkaarten van 2022 hebt ingestuurd, is het zeker nog niet te laat om dat alsnog te doen. Ook als je nog data van eerdere jaren hebt liggen zijn we daar erg blij mee.
|
|
|
|
De top 10 aan soorten waarvan in 2022 de meeste nestkaarten zijn ingestuurd. Dataset exclusief de gegevens van LandschappenNL. Van een aantal soorten wordt nog enige nalevering verwacht.
|
|
|
Met 2022 is ook het Jaar van de Merel afgesloten. De analyse van de schat aan verzamelde data gaat echter nog door. De eerste resultaten hebben we kunnen presenteren op de Landelijke Dag op 26 november 2022. Kon je er niet bij zijn? Geen zorgen: de livestream van de Schouwburgzaal is hier nog terug te kijken, waar ook het nestonderzoek uitgebreid besproken wordt. Ook in Sovon-nieuws verschijnt binnenkort een artikel over de Merel. Naast de analyses gaat ook het veldonderzoek gewoon door en hopen we dit jaar weer een nieuwe set aan gegevens over merelnesten te verzamelen. Doe jij ook weer mee?
|
|
Cursus Meetnet Nestkaarten: merelnesten en andere struikbroeders
Ook dit jaar verzorgen we weer een cursus voor Meetnet Nestkaarten, waarin de focus ligt op merels en andere struikbroeders. Op zaterdag 22 april gaan we het veld in om praktische ervaring op te doen met het zoeken van nesten. Wil jij je kennis van het nestonderzoek graag uitbreiden en bijdragen aan waardevol onderzoek naar soorten die nog veel geheimen voor ons hebben? Hier kun je meer over de cursus lezen en je aanmelden.
|
|
Nestonderzoek naar de Boerenzwaluw
De Boerenzwaluw heeft in Nederland een bewogen geschiedenis met uitgebreid wetenschappelijk onderzoek. Ook de nestkaarten zijn een belangrijk element in dit onderzoek en zorgen ervoor, samen met onder andere aantalsmonitoring en ringwerk, dat we een totaalplaatje kunnen krijgen van hoe het ervoor staat met de Boerenzwaluw in Nederland.
Zo is een gedeelte van de nestkaartgegevens van de Boerenzwaluw recentelijk gebruikt door boerenzwaluwonderzoekers om een wetenschappelijk artikel te publiceren over de broedbiologie van de Boerenzwaluw in Nederland. Een Nederlandse samenvatting van het artikel (Altenburg et al. 2022) is te lezen op de website van Ardea. Gedurende de onderzoeksperiode van 27 jaar bleef het aantal uitgevlogen jongen per succesvol nest, ondanks jaarlijkse schommelingen, stabiel. Een duidelijke verandering was echter wel te zien in de legdatum: elke tien jaar startten Boerenzwaluwen gemiddeld ruim twee dagen eerder met hun eerste legsel. Net als veel andere vogels lijken Boerenzwaluwen zich dus aan klimaatverandering aan te passen door eerder van start te gaan met het broedseizoen.
Maar lukt het Boerenzwaluwen om zich net zo snel aan te passen als het klimaat zelf, of bereikt hun aanpassingsvermogen uiteindelijk een limiet? Alleen verder onderzoek kan hier licht op werpen. Het blijft dan ook van groot belang om deze ontwikkeling in de gaten te houden en de reproductie van Boerenzwaluwen te blijven volgen. Ondanks dat onderzoek naar deze bijzondere soort van groot belang blijft, zien we de afgelopen jaren dat er minder nestkaarten van de Boerenzwaluw binnenkomen. Nieuwe boerenzwaluwonderzoekers zijn dus hard nodig. Ken je plekken in jouw regio waar Boerenzwaluwen broeden? Ook als je gegevens hebt van erven met één of enkele nesten is dit van groot belang. Praktische tips over nestonderzoek naar de Boerenzwaluw kun je lezen op de telrichtlijnen op de soortpagina van de Boerenzwaluw.
|
|
Jaarverslag 2022 Ravenwerkgroep Nederland
Onlangs is het Jaarverslag 2022 van Ravenwerkgroep Nederland verschenen. Het verslag is te lezen op de gloednieuwe website van de werkgroep. In 2022 zijn er relatief veel nesten mislukt, mede als gevolg van hevige stormen in het vroege voorjaar waardoor veel nesten uit de boom waaiden. Een nieuw probleem in 2022 was de vogelgriep, waardoor in meerdere nesten ravenjongen zijn gestorven.
|
|
|
De Takkeling
In de eerste Takkeling van 2023 worden de broedresultaten van roofvogels in 2022 weer uitgebreid samengevat door Rob Bijlsma. De broedresultaten van de Buizerd waren aan de lage kant, wat samen zal hangen met de lage veldmuizenstand in 2022. De Wespendief kon profiteren van de juist relatief goede wespenstand: succesvolle nesten brachten bijna allemaal twee jongen groot, die ook vaak in goede conditie waren.
|
|
|
Jaarverslag NESTKAST 2022
Binnenkort valt het veertiende verslag van Werkgroep NESTKAST bij nestkastonderzoekers op de mat. 2022 was voor de meeste nestkastbroeders een prima broedseizoen, zeker vergeleken met het ronduit slechte broedseizoen in 2021. Ook worden er verschillende bijzonderheden besproken, waaronder een gemengd legsel van een Koolmees en een Spreeuw!
|
|
|
Broedvogelrapport 2021
In het broedvogelrapport van 2021, dat in december bij tellers op de mat viel, zijn nestkaartgegevens gepresenteerd van Steenuil en Kerkuil, twee soorten waarvan we jaarlijks veel gegevens binnenkrijgen. Uit de gegevens blijkt dat beide soorten profiteren van muizenrijke jaren. Bij de Kerkuil, een absolute muizenspecialist, is dit effect echter duidelijk sterker dan bij de Steenuil, die een wat gevarieerder dieet heeft. Het rapport is ook hier online te lezen.
|
|
|
Waarom neemt de Wilde Eend in aantal af?
Het Jaar van de Wilde eend is alweer enkele jaren geleden, maar uitgebreide data-analyse heeft in 2022 geleid tot een wetenschappelijke publicatie over de afname van deze soort. Hoewel uit nestkaart-gegevens bleek dat het nestsucces (de kans dat de eieren uitkomen) in orde is, liet verder onderzoek zien dat de overleving van kuikens te laag is om de populatie in stand te houden. De afname van de Wilde Eend wordt dus veroorzaakt door een lage kuikenoverleving.
|
|
|
Beschermingsproject Grote Karekiet 2022
Sinds enkele jaren wordt de bedreigde Grote Karekiet uitgebreid onderzocht door Jan van der Winden Ecology in samenwerking met Sovon. Onder andere de reproductie wordt uitgebreid gevolgd en toegelicht in het jaarlijkse rapport over het beschermingsplan. In 2021 was het broedsucces mede door een hoge predatiedruk erg laag, maar in 2022 werden er gelukkig weer meer jongen per nest grootgebracht.
|
|
|
|
We wensen jullie een mooi nestseizoen en zien met spanning uit naar de binnenkomende nestkaarten.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
