δέκα χρόνια πριν, θυμάστε πώς ήτανε τα πράγματα;
|
|
τις προάλλες ο αλγόριθμος του YouTube επέλεξε να μου δείξει αυτό το παλιό βιντεάκι από το Saturday Night Live. Δεν ξέρω γιατί -ίσως επειδή βλέπουμε την τρίτη σεζόν του Ted Lasso. Το βιντεάκι δείχνει τους θεούς του Ολύμπου που προσπαθούν να διαχειριστούν την οικονομική κρίση στην Ελλάδα. Είναι πολύ αστείο και ίσως το πιο ξεκαρδιστικό από όλα είναι το ότι το ρόλο του Δία τον παίζει ο ηθοποιός που παίζει τον Τεντ Λάσο. Αλλά το πιο ενδιαφέρον για εμάς είναι το πόσο μακρινή μοιάζει εκείνη η πραγματικότητα για εμάς σήμερα. Όχι από οικονομικής άποψης (δεν είμαστε τόσο μακριά από το χάος και την καταστροφή όσο θα θέλαμε) αλλά από σημειολογικής. Τότε η χώρα μας ήταν το αντικείμενο πλάκας λαϊκών τηλεοπτικών εκπομπών. Κάναν πλάκα με την οικονομία μας και όλοι οι τηλεθεατές του κόσμου ήξεραν περί τίνος πρόκειται. Ήμασταν το δακτυλοδεικτούμενο ανέκδοτο του κόσμου. Σήμερα, στο τρέχον τεύχος του Economist υπάρχει αυτό το άρθρο.
Ένας ανεξα΄ρτητος παρατηρητής θα πάταγε αυτά τα δύο λινξ και θα υπέθετε ότι η δεκαετία που μεσολάβησε ανάμεσά τους ήταν ένας απίστευτος, αδιανόητος θρίαμβος. Μια εκτόξευση απ' το απόλυτο ναδίρ σε κάτι που μπορεί να μην είναι δα και ζενίθ, αλλά είναι, πώς να το πω, κάτι εμφανώς, εμφατικά παραπάνω από ναδίρ. Κι όμως κανείς μας και καμιά μας δεν αισθάνεται ότι την τελευταία δεκαετία βιώσαμε κανέναν θρίαμβο. Γκρινιάρηδες όπως εγώ τα βάζουν κάτω και τα βλέπουν και καταλαβαίνουν ότι κερδίσαμε χρόνο, αλλά ότι η κλεψύδρα αδειάζει, ο χρόνος τελειώνει. Καθώς μπαίνουμε σε προεκλογική περίοδο σε λίγες ώρες, καλό είναι να το θυμόμαστε αυτό. Έχουμε συγκεκριμένο περιθώριο χρόνου. Από το 2032 και μετά θα πρέπει να πληρώνουμε 10 δισ. το χρόνο επιπλέον για την αποπληρωμή του χρέους. Αν δεν αλλάξουμε τα πράγματα που πρέπει να αλλάξουν, είναι πιθανό σε άλλα δέκα χρόνια να είμαστε πάλι δακτυλοδεικτούμενο ανέκδοτο, αντικείμενο σε σκετσάκια κωμικών εκπομπών από την άλλη άκρη του κόσμου.
|
|
αλλά ήθελα να σας πω και για κάτι άλλο που συνέβη,
|
|
πριν προχωρήσουμε στα συνήθη. Την περασμένη Τετάρτη το απόγευμα είχα παραδόξως και αναπάντεχα δυο ώρες κενό στο πρόγραμμα, στο κέντρο της Αθήνας. Σκέφτηκα, λοιπόν, να εκμεταλλευτώ αυτή τη σπάνια ευκαιρία για ένα πείραμα. Στις 17:46 της Τρίτης έστειλα ένα μήνυμα στο 241020 Club. Το εξής μήνυμα:
"ποιοι/ποιες από εσάς είστε διαθέσιμες/διαθέσιμοι για μια brainstorming συνάντηση σε χώρο του κέντρου της Αθήνας αύριο το απόγευμα και ώρες 19:00 - 21:00;"
για να μη σας τα πολυλογώ, με τα επτά μέλη που εμφανίστηκαν, τα οποία ούτε εγώ γνώριζα, ούτε γνωρίζονταν και μεταξύ τους, κάναμε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση στο Ωδείο, που κράτησε περίπου τρεις ώρες. Μάθαμε πολλά πράγματα για φόβους, φιλοδοξίες και ταξιδιωτικούς προορισμούς, και διαπιστώσαμε μερικές αδιανόητες συμπτώσεις, όπως για παράδειγμα το ότι δύο από τα μέλη βρίσκονταν στο ίδιο αεροπλάνο 18 ώρες νωρίτερα χωρίς να το γνωρίζουν, και δύο από τα μέλη ζούσαν στον ίδιο δρόμο του Λονδίνου την περασμένη δεκαετία, επίσης χωρίς να το γνωρίζουν. Ο κόσμος, το ξέρουμε, είναι μικρός. Ο κόσμος του 241020 Club, ακόμα μικρότερος.
Θα το ξαναδοκιμάσουμε στο μέλλον, λεπτομέρειες στα κινητά συντόμως.
|
|
στην Καθημερινή του Σαββάτου
|
|
γράφω το κείμενο που σας υποσχέθηκα την προηγούμενη εβδομάδα. Αυτό που αναλύει το ότι αν η Νερμίνα Σαβίτζα είχε κάνει μήνυση στο σουηδικό κανάλι SVT το 1997, μπορεί σήμερα η δημοκρατία στον κόσμο μας να μην κατέρρεε.
μπορείτε να το διαβάσετε στην εφημερίδα το Σάββατο, ή εδώ, όταν ανέβει το Σαββατόβραδο.
|
|
είναι ωραίο να διαβάζει κανείς μυθοπλασία που αγγίζει σε σημαντικές πτυχές της ανθρώπινης κατάστασης, που αναλύει και εμβαθύνει έμμεσα μέσα από την πλοκή και τους χαρακτήρες και μας βοηθά να καταλάβουμε καλύτερα τον κόσμο. Αλλά μερικές φορές είναι ωραίο να διαβάζει κανείς μυθοπλασία που είναι κάτι άλλο: διασκέδαση. Αν σας αρέσουν οι αστυνομικές και/ή κατασκοπευτικές ιστορίες, εδώ είστε: η σειρά μυθιστορημάτων του βρετανού Μικ Χέρον με θέμα τις περιπέτειες των επονομαζόμενων "Slow Horses", μιας ομάδας κατασκόπων της MI5, που η υπηρεσία τους έχει παροπλίσει επειδή κάποια στιγμή έκαναν κάποιο σοβαρό λάθος ή επειδή θεωρούνται άχρηστοι. Ο αρχηγός τους είναι ένας θρυλικός κατάσκοπος ονόματι Τζάκσον Λαμπ, ο οποίος πλέον είναι ημισυνταξιούχος, παχύσαρκος, άπλυτος, άξεστος και φαινομενικά ανίκανος. Αλλά, βεβαίως, όπως συνήθως γίνεται σε αυτές τις ιστορίες, τίποτε δεν είναι όπως φαίνεται στην αρχή.
Πριν από λίγες ημέρες διάβασα το πρώτο βιβλίο της σειράς και μου άρεσε πολύ. Το ύφος είναι παρόμοιο με άλλων ιστοριών κατασκοπείας (θυμίζει αρκετά τα βιβλία του Γκράχαμ Γκριν με ήρωα τον Σμάιλι), αλλά μια σημαντική διαφορά είναι ότι διαδραματίζονται στη σύγχρονη εποχή. Αυτό είναι σημαντικό, γιατί στη σύγχρονη εποχή η κατασκοπεία γίνεται εντελώς διαφορετικά από ό,τι συνέβαινε παλιά -σήμερα έχουμε κινητά τηλέφωνα, ηλεκτρονική παρακολούθηση και social media- και, όπως αποδεικνύεται, αυτό τη μετατρέπει σε θέμα ακόμα πιο ενδιαφέρον και συναρπαστικό. Το σημαντικότερο σε αυτά τα βιβλία, βεβαίως, είναι η διάρθρωση της πλοκής κι οι τρόποι με τους οποίους ο συγγραφέας επιλέγει να μας ταΐζει πληροφορίες και να αποκαλύπτει στοιχεία για τους χαρακτήρες και το παρελθόν τους. Μια χαρά το κάνει ο συγγραφέας στο πρώτο βιβλίο. Διαβάζεται νεράκι, και είναι πάρα πολύ διασκεδαστικό.
Στο εγγλέζικο Amazon έχει τα έξι πρώτα βιβλία της σειράς (έχουν κυκλοφορήσει 8) σε κουτί με 30 λίρες -είναι πολύ ωραίο δώρο για αγγλόφωνες φίλες και φίλους.
Να σας πω επίσης ότι η σειρά βιβλίων έχει μεταφερθεί και στην τηλεόραση -τη βρίσκετε στο Apple TV+ με το όνομα "Slow Horses". Στη σειρά τον Τζάκσον Λαμπ τον παίζει ο Γκάρι Όλντμαν και την (κακιά;) υπαρχηγό της ΜΙ5 η Κριστίν Σκοτ Τόμας. Έχουν προβληθεί δύο σεζόν (κάθε μία βασισμένη σε κάθε ένα από τα δύο πρώτα βιβλία) και τη συστήνω κι αυτή ένθερμα.
|
|
ΛΙΣΤΕΣ: Τα 10 καλύτερα μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας από τη λίστα με τα 50 καλύτερα μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας που έβγαλε το αμερικανικό περιοδικό Esquire
|
|
επειδή εκτός από τα αστυνομικά και τα κατασκοπευτικά μυθιστορήματα μια ωραία κατηγορία πεζογραφίας ψυχαγωγίας και διασκέδασης είναι και τα της επιστημονικής φαντασίας, σκόπευα να σας βάλω αυτήν εδώ τη λίστα του Esquire, η οποία είναι περυσινή αλλά την οποία εγώ τώρα βρήκα (ξέρετε πού; στο ΤικΤοκ). Η λίστα χωράει πολλή συζήτηση, όμως, δεν την προσυπογράφω εξολοκλήρου σε καμία περίπτωση, οπότε σκέφτηκα να κάνω κάτι άλλο: να διαλέξω από τα 26 βιβλία της που έχω διαβάσει, τα 10 καλύτερα, και να σας προτείνω αυτά. Προσοχή: αυτά δεν είναι τα "10 καλύτερα βιβλία επιστημονικής φαντασίας" κατά τη γνώμη μου. Είναι τα 10 καλύτερα από τα 50 της λίστας του Esquire. Αλλά δεν έχει σημασία. Αυτά τα 10 είναι όλα πολύ καλά. Πάμε να τα δούμε:
10. China Mieville - The City and the City
9. Ursula LeGuin - The Left Hand of Darkness
8. Kurt Vonnegut - The Sirens of Titan
7. William Gibson - Neuromancer
6. Cixin Liu - The Three Body Problem
5. Stephen King - The Stand (δεν είναι επ ουδενί sci-fi, αλλά ήταν στη λίστα, και είναι καλό)
4. Kim Stanley Robinson - Red Mars
3. Frank Herbert - Dune
2. Ted Chiang - Exhalation
1. Dan Simmons - Hyperion
Είναι όλα πολύ διαφορετικά μεταξύ τους. Διαλέξτε οποιοδήποτε.
|
|
πάμε τώρα να δούμε τα (σχετικά λίγα) λινξ
|
|
σήμερα τα λινξ θα σας τα βάλω ομαδοποιημένα ανά πηγή ή ανά κατηγορία ενδιαφέροντος. Χωρίς λόγο. Έτσι, για δοκιμή. Την πρώτη ομάδα λινξ την ονομάζω:
τεχνολογική shadenfreude
- Αυτή την εβδομάδα μπορεί να διαβάσατε για την κολοσσιαία αποζημίωση $788 εκ. που δέχτηκε να πληρώσει το όργανο προπαγάνδας Fox "News" στην εταιρεία Dominion, που κατασκευάζει μηχανήματα με τα οποία διεξάγονται εκλογικές διαδικασίες σε διάφορες αμερικανικές Πολιτείες, για τα ψέματα που έλεγαν οι τηλεπαρουσιαστές του Fox μετά τις εκλογές του 2020, για δήθεν ατασθαλίες και επηρεασμό του εκλογικού αποτελέσματος. Ίσως όμως να μην διαβάσατε για την κολοσσιαία αποζημίωση $725 εκατομμυρίων που δέχτηκε να πληρώσει το Facebook, για το ότι πούλαγε τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών του για πάρα πολλά χρόνια, χωρίς να έχει την άδειά τους. Οι δικαιούχοι εδώ είναι όλοι οι αμερικανοί χρήστες του Facebook, και μπορούν να διεκδικήσουν το ποσό που τους αναλογεί εδώ.
- Αυτή την εβδομάδα, επίσης, το Twitter του Ήλον Μασκ αφαίρεσε τα μπλε χαρακτηριστικά "tick" που υπήρχαν δίπλα από τα ονόματα των διασήμων και αξιοσημείωτων χρηστών (αλλά και εμού) με αποτέλεσμα πλέον τέτοια να έχουν μόνο όσοι έχουν πληρώσει γι' αυτό το προνόμιο (που κατά κύριο λόγο είναι ακροδεξιοί οπαδοί του Μασκ, απατεώνες κρυπτονομισμάτων και λογαριασμοί της ρώσικης προπαγάνδας) και όχι, ας πούμε ο Πάπας ή η Κιμ Καρντάσιαν. Τα πρώτα κωμικοτραγικά παρατράγουδα εμφανίστηκαν ακαριαία, βεβαίως.
- Κι άλλα πράγματα δεν πήγαν καλά αυτή την εβδομάδα για τον πλουσιότερο άνθρωπο του κόσμου. Η πρώτη δοκιμαστική εκτόξευση του μεγαλύτερου πυραύλου που έχει κατασκευαστεί ποτέ διήρκεσε μόνο λίγα λεπτά, πριν εκραγεί στον αέρα. Δεν ήταν παταγώδης αποτυχία, βέβαια (τέτοιες μη-επανδρωμένες δοκιμές εξ ορισμού ποτέ δεν είναι) αλλά εμένα που προκάλεσε την προσοχή αυτή η παραγνωρισμένη συζήτηση: το μέρος από όπου εκτοξεύονται οι πύραυλοι της SpaceX στο Τέξας δεν έχει τις κατάλληλες προδιαγραφές για τέτοια πράγματα, και οι περιβαλλοντικές άδειες που είχαν εκδοθεί γι' αυτό το σκοπό έχουν σοβαρά θέματα.
- Θυμάστε κάποτε τις λίστες με τις απίθανες παροχές που προσέφεραν οι γιγάντιες εταιρείες τεχνολογίας στους τυχερούς υπαλλήλους τους; Τα δωρεάν φαγητά από διάσημους σεφ, τα μασάζ και τα γυμναστήρια στο γραφείο; Ε, τώρα είναι δύσκολες οι εποχές. Όχι για τις γιγάντιες εταιρείες, ακριβώς. Αλλά για κάποιον πρέπει να είναι δύσκολες. Οπότε τώρα στη Google τους κόβουν ακόμα και τα δωρεάν συρραπτικά.
- Ένας από τους λόγους που οδήγησαν σε αυτή την κατάσταση, βεβαίως, καθώς και στις μαζικές απολύσεις από αυτές τις τιτάνιου μεγέθους επιχειρήσεις το τελευταίο διάστημα, ήταν το ότι τα αμέσως προηγούμενα χρόνια προσλάμβαναν υπαλλήλους μαζικά και, όπως γράφει εδώ, χωρίς κανένα λόγο. Θυμάστε αυτό το πρόβλημα που όλες και όλοι τονίζαμε ως σημαντικό και μεγάλο, ότι δεν υπάρχουν αρκετοί μηχανικοί Η/Υ για να καλύψουν τις θέσεις παγκοσμίως; Ε, μάλλον ήταν επειδή οι κολοσσοί της Σίλικον Βάλεϊ προσλάμβαναν σωρηδών χωρίς καν να έχουν τι να τους κάνουν.
- Τέλος, αν σας ενδιαφέρει η σύγχρονη ιστορία της τεχνολογίας διαβάστε αυτό το essay του συγγραφέα Τζόναθαν Λέθεμ με αφορμή την κυκλοφορία αυτού του βιβλίου για την ιστορία της Σίλικον Βάλεϊ. Χαρακτηριστικό απόσπασμα:
"Sure, some of these fool billionaires grew up reading a lot of science fiction, which, taken literally rather than as allegory, may have caused them to be genuinely confused about their prospects for life extension, space migration, and the uploading of consciousness into the ether. But neither Ken Kesey’s “Acid Tests” nor Wired magazine’s 30-year (and counting) premature victory lap for virtual reality explains how Microsoft, Apple, Google, Amazon & Co. have made so many thousands of rich people richer and so many billions of poor people poorer, while shamelessly embracing Ayn Rand–style libertarian capitalist directives to frack both our commons and our privacy".
τη δεύτερη ομάδα λινξ την αποκαλώ:
τρία ενδιαφέροντα άρθρα στην ελληνική γλώσσα
για να σπάσουμε λίγο την αγγλίλα. Το πρώτο είναι πρόσφατο άρθρο του Μάνου Ματσαγγάνη που βάζει στη σωστή τους διάσταση τις ταραχές στη Γαλλία για τις αλλαγές στο συνταξιοδοτικό. Το δεύτερο είναι ένα άρθρο γνώμης για τη συνέντευξη του Έλληνα πρωθυπουργού σε μια YouTuber που δεν ήξερα. Δεν πρόλαβα να δω τη συνέντευξη, ούτε παρακολούθησα το backlash, αλλά μου άρεσε το άρθρο. Το τρίτο είναι αυτή η καταγραφή της μόνης λύσης που υπάρχει για το δημογραφικό "πρόβλημα" στην Ελλάδα, την αξιοποίηση άλλων δεξαμενών δυνητικά οικονομικά ενεργού πληθυσμού, που ως τώρα μένουν εκτός. Εσείς τα ξέρετε, σας τα γράφω και σας τα λέω χρόνια τώρα. Αλλά χρήσιμο.
η τρίτη ομάδα λινξ λέγεται:
έξι λινξ για την τεχνητή νοημοσύνη (μόνο τίτλοι -ό,τι καταλάβατε καταλάβατε)
- Inside the secret list of websites that make AI like ChatGPT sound smart
- General Purpose AI poses serious risks, should not be excluded from the EU's AI Act
- Defamed by ChatGPT: My own bizarre experience with artificiality of "Artificial Intelligence"
- OpenAI: Our approach to AI safety
- Stanford U: Measuring trends in Artificial Intelligence
- bonus: μια AI αντικατέστησε αυτόματα τον Κρίστοφερ Γουόκεν με ένα ρομπότ, σε εκείνο το παλιό, viral βίντεο.
τρία ενδιαφέροντα αφιερώματα από το περιοδικό New Yorker
που διάβασα πρόσφατα (το περιοδικό έχει paywall, αλλά επιτρέπει μερικά δωρεάν άρθρα κάθε μήνα, οπότε αν δεν είστε συνδρομητές δοκιμάστε):
- Η ιστορία της μεγαλύτερης επιχειρηματικής απάτης στην ιστορία της Γερμανίας. Είναι η συναρπαστική ιστορία της Wirecard, μιας "fintech" την οποία στήριζε ακόμα και το γερμανικό κράτος -στο ανώτατο επίπεδο-, που χαιρόταν που επιτέλους υπήρχε μια μεγάλη, καινοτόμα startup εταιρεία στη χώρα. Από ό,τι αποδείχτηκε από μια δημοσιογραφική έρευνα των Financial Times, ήταν μια κολοσσιαία εγκληματική οργάνωση που ξέπλενε χρήμα Ρώσων και άλλων απατεώνων, και οι ιδιοκτήτες της συμπεριφέρονταν σαν κανονικοί μαφιόζοι. Απίστευτο, συγκλονιστικό σκάνδαλο.
- Το πρόβλημα με το φώσφορο. Πώς ένα συστατικό των λιπασμάτων που βοήθησαν να τραφεί ολόκληρη η ανθρωπότητα τώρα μολύνει το φυσικό περιβάλλον και καταστρέφει την ισορροπία ολόκληρων οικοσυστημάτων.
- Η αέναη, ατελέσφορη προσπάθεια να κατασκευαστεί τεχνητό "μητρικό" γάλα. Αυτό είναι το πρώτο πράγμα που λέω σε κάποιον όταν μου λέει πολλά επιχειρήματα για την απεριόριστη δύναμη της τεχνολογίας και της επιστήμης. Το 2023 η επιστήμη δεν μπορεί καν να φτιάξει κάτι που το ανθρώπινο σώμα παράγει από μόνο του εδώ και εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια. Το μητρικό γάλα είναι ένα θαύμα, ο τρόπος που παράγεται από το σώμα είναι απίστευτος, και είναι εντελώς αδύνατο να αντιγραφεί με τα τεχνολογικά μέσα που υπάρχουν σήμερα διαθέσιμα. Το άρθρο εξηγεί το γιατί πολύ αναλυτικά.
τέλος, η τελευταία ομάδα λινξ, που περιλαμβάνει μόνο δύο, λέγεται:
τα πιο δύσκολα, "σκληρά" αναγνώσματα της εβδομάδας
- Η ιστορία των αστυνομικών που πηγαίνουν πρώτοι για να μελετήσουν τον τόπο του εγκλήματος μετά από μαζικές δολοφονίες παιδιών σε σχολεία. Σοκαριστικά πράγματα για να τα διαβάζει κανείς. Φανταστείτε πώς είναι να τα ζουν αυτοί οι άνθρωποι.
- "My transplanted heart and I will die soon". Η εξομολόγηση μιας γυναίκας που, βλέποντας το τέλος της να έρχεται, γράφει για μια υγειονομική κρίση που ελάχιστοι λαμβάνουν υπόψιν.
Να είστε καλά και να προσέχετε τους εαυτούς σας.
Το επόμενο γράμμα, από τους Δελφούς.
|
|
|
|
