Beste belangstellenden van U3L,
Deze keer ontvangt u een nieuwsbrief waarin goed nieuws, maar helaas ook slecht nieuws te melden is. Het goede nieuws is dat de activiteiten van onze Zomeracademie inmiddels zo goed als rond zijn. De meeste hiervan staan al op de website. Van sommige activiteiten moeten nog wat puntjes op de i, maar deze komen er vandaag of morgen ook op. Ik heb er alle vertrouwen in dat wij u weer een mooi en gevarieerd zomerprogramma kunnen aanbieden. In deze nieuwsbrief leest u er meer over. Maar neemt u vooral ook een kijkje op www.u3l. nl en geef u op. Ook is de Programma Adviescommissie, afdeling Zwolle, aangevuld met een nieuw lid en wel een oude bekende binnen de U3L gelederen Teo Dunning. Mocht u hem niet kennen, onderstaand stelt hij zich aan u voor.
Maar nu het slechte nieuws. Het was de bedoeling dat u in deze nieuwsbrief zoals regelmatig het geval was, een column zou aantreffen van Andries Oosterkamp. Helaas zal dat niet het geval zijn. Andries is op 24 februari j.l. overleden. Hieronder vindt u zijn In Memoriam.
Tine Zevenhuizen, cursuscoördinator
In memoriam Andries Oosterkamp
In september van het afgelopen jaar verscheen in de Nieuwsbrief van U3L een column van Andries Oosterkamp.
Hij schreef toen, in zijn zo kenmerkende taalgebruik, over het komende cursusseizoen. Het zou zijn laatste blijken te zijn. Op 24 februari j.l. is Andries Oosterkamp overleden. Andries trad in 2009 toe tot de Programma adviescommissie van wat toen nog Hovo Windesheim was. Hij bleef actief toen Hovo Windesheim samenging met Hovo Twente, opging in Hovo Overijssel en nog weer later Universiteit Leven Lang Leren, U3L werd.
Andries was een markante persoonlijkheid voor wie de Nederlandse taal niet altijd toereikend was. Als het zijn beurt was om notulen te maken, waren die doorspekt met Engelse en Franse uitdrukkingen en altijd met de nodige humor. Zijn gevoel voor taal bleek ook uit het feit dat hij samen met voormalig U3L docent en theoloog dhr. Chris van Haeften het boek 'De woorden van Christus' van de Franse filosoof Michel Henry in het Nederlands vertaalde.
In de zomer van 2022 nam Andries afscheid van de programma adviescommissie, maar via zijn column bleef hij betrokken bij U3L. Wij zullen zijn inzet en enthousiasme voor U3L missen.
Even voorstellen: Teo Dunning, nieuw lid van Pac Zwolle Zwolle
Sinds het najaar 2022 ben ik, Teo Dunning, lid geworden van de Programma adviescommissie Zwolle van U3L. De organisatie was me niet vreemd, want ik ben enige jaren coördinator geweest en heb tevens enkele jaren in het bestuur gezeten. Door toenemende mantelzorg activiteiten heb ik ongeveer 2 jaar geleden veel activiteiten op een laag pitje gezet.
Het leven van een gepensioneerde heb ik me nu, als 70-jarige, een beetje eigen gemaakt. Enkele vaste vrijwilligersactiviteiten, twee leesclubs en soms wat losse klussen tussendoor. Wat betreft mijn opleiding, Wageningen Landbouw Universiteit, word ik de laatste tijd weer geprikkeld om na te denken over een plek voor veel boeren, aandacht voor natuur en scherp zijn op waterbeheer.
Na de HBS, ben ik naar Wageningen gegaan, alwaar ik veel geleerd heb zowel in als buiten de studie om. Een geweldige tijd. Na Wageningen een aantal jaren gewerkt bij het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt, momenteel één van de gesprekspartners aan de landbouwtafel. Daarna via enkele korte banen aangenomen bij de Internationale Agrarische Hogeschool te Deventer. Hier weinig lesgegeven aan Nederlandse studenten, maar vooral bezig geweest als trainer en docent van de buitenlandse cursisten. Naast cursussen en lessen ook meegewerkt in meerjarige samenwerkingsprojecten met andere landbouwscholen in Afrika en Azië.
Door verhuizing van de hogeschool uit Deventer naar Wageningen, ben ik vanwege toenemende mantelzorg voor ouders, overgestapt naar een managementfunctie bij Hogeschool Windesheim. Een goeie tijd daar gehad, maar op 63-jarige leeftijd toch besloten om afscheid te nemen en meer tijd te nemen voor reizen met mijn vrouw. Wie weet ontmoeten wij elkaar wel eens bij een collegereeks.
Zomeracademie 2023
Enschede
Nicolaas Kraft van Ermel, Grensland Oekraïne: een oorlog gedicteerd door de geschiedenis
Inmiddels is het ruim een jaar geleden dat Europa werd opgeschrikt door de éérste grote oorlog tussen staten sinds WO II. Naast alle schokkende feiten die zich in Oekraïne ontvouwen springt in het oog dat zowel Rusland als Oekraïne de geschiedenis op een andere manier begrijpen.
In zijn lezing vertelt Nicolaas Kraft van Ermel, wat deze tegengestelde geschiedverhalen zijn en hoe deze de ideologische basis hebben gelegd voor het huidige conflict. Daarbij worden de nodige feiten van ficties gescheiden.
Dr. Nicolaas A. Kraft van Ermel is als historicus van Midden- en Oost-Europa gespecialiseerd in de eigentijdse geschiedenis van Oekraïne, Rusland en Polen. In Zwolle gaf hij het afgelopen seizoen een vierdelige cursus over Oekraïne voor een volle zaal met enthousiaste deelnemers. Deze zomer geeft hij een lezing over dit onderwerp in de bibliotheek van Enschede. Uiteraard met de meest actuele stand van zaken.
De lezing van Nicolaas Kraft van Ermel vindt plaats in de Bibliotheek van Enschede op maandagavond 22 mei en begint om 19.00 uur. Kijk op www. U3L.nl voor meer informatie en geef u op.
Zwolle en Hengelo
Gregor Dijkhuis, De Welfen en de Staufen
Mogelijk heeft u al eens eerder een cursus gevolgd bij Gregor Dijkhuis. Deze rasverteller is gespecialiseerd in de geschiedenis van de Hoge Middeleeuwen en heeft al menig cursus voor U3L gegeven voor een enthousiast en trouw publiek. Ditmaal geeft hij een studiedag over twee grote vorstenhuizen uit de 12e-13e eeuw: het Frankische huis van de Welfen en het huis van de Zwabische Staufers. Twee dynastieën die nauw met elkaar verbonden waren door familiebanden – maar ook door conflicterende ambities.
In het kader van de zomeracademie wordt u in een ééndaagse cursus deelgenoot gemaakt van de lotgevallen van verschillende generaties Staufers en Welfen. Een kleurrijke schakering van vreugde en tragiek, waarbij rivaliteit, moord en doodslag elkaar afwisselen. Alle hoogte- en dieptepunten van deze roemruchte dynastie passeren de revue. Een cursus als een familiealbum met een bonte reeks vreugdevolle en tragische belevenissen. Met grote namen als Frederik Barbarossa, Frederik II, Hendrik de Leeuw en Otto IV.
De studiedag van Gregor Dijkhuis vindt plaats op donderdag 15 juni in de Jeruzalemkerk in Zwolle en op donderdag 22 juni in Museum Hengelo in Hengelo en start op beide locaties om 10.30 uur.
Kijk op www.U3L.nl voor meer informatie en geef u op.
Zwolle
Katrien Keune, Operatie Nachtwacht: Onderzoek van Rembrandts meesterwerk
De Nachtwacht kent u natuurlijk allemaal. Maar was de Nachtwacht eigenlijk wel zo donker bedoeld? Wat is die wittige waas boven het hondje? Welke pigmenten gebruikte Rembrandt eigenlijk? Dit zijn enkele van de vele vragen die het onderzoeksteam van 'Operatie Nachtwacht' zich in 2019 stelde. Tussen 2019 en 2021 deed het Rijksmuseum uitgebreid onderzoek Rembrandts' meesterwerk. Dit gebeurde met de meest geavanceerde onderzoekstechnieken en grensverleggende computertechnologie. Prof. Dr. Katrien Keune is chemicus en opereert op het snijvlak van kunstgeschiedenis en natuurwetenschap. Zij geeft leiding aan de natuurwetenschappers van het Rijksmuseum en is verantwoordelijk voor het natuurwetenschappelijk onderzoek tijdens Operatie Nachtwacht. Oh, en niet te vergeten: zij kan geweldig vertellen over haar werk!
De lezing van Katrien Keune vindt plaats op vrijdag 16 juni in de Jeruzalemkerk in Zwolle en start om 10.00 uur. Kijk op www.U3L.nl voor meer informatie en geef u op.
Zwolle en Hengelo
Jeanne van der Stappen Het beeld van de boer in de kunst van de Middeleeuwen
Ook Jeanne van der Stappen heeft haar sporen verdient voor U3L. Zij gaf al vele cursussen op het gebied van kunst uit de late Middeleeuwen en Renaissance. Deze zomer geeft zij een lezing over een historisch onderwerp, dat tegelijkertijd verassend actueel is. Wie namelijk denkt dat de huidige boerenprotesten een nieuw verschijnsel zijn, heeft het mis. Ook in de middeleeuwen kwamen boerenopstanden voor, die vaak bloedig werden neergeslagen.
De middeleeuwse samenleving was verdeeld in drie standen: de oratores (clerus), de bellatores (adel) en de restgroep de laboratores. Deze laatste vormen de zogenaamde derde stand. De boeren – zij die op het land werken – vormen daarvan de meerderheid. In die hoedanigheid worden ze ook afgebeeld in prachtig geïllustreerde manuscripten, drukdoende met zware werkzaamheden op het land van de rijken.
In haar lezing laat Jeanne van der Stappen u zien hoe men in de middeleeuwen aankeek tegen de boer en zijn werkzaamheden.
De lezing van Jeanne van der Stappen vindt plaats op donderdag 22 juni in de Jeruzalemkerk in Zwolle en op donderdag 29 juni in Museum Hengelo en start op beide locaties om 14.00 uur. Kijk op www.U3L.nl voor meer informatie en geef u op.
Zwolle en Hengelo
Lisette le Blanc, Van Gogh in Auvers sur Oise
Kunsthistoricus Lisette le Blanc sluit met deze haar lezing aan op de tentoonstelling Van Gogh in Auvers sur Oise
in het Van Gogh Museum in Amsterdam. Lisette le Blanc neemt u me naar Auvers sur Oise, waar wandelend over het korenveld op weg naar zijn graf de aanwezigheid van Vincent van Gogh tastbaar is. De lezing gaat over de laatste maanden van het leven van de grote schilder in Auvers sur Oise, een pittoresk dorp in de omgeving van Parijs. Hier maakte hij zijn beroemde werken Boomwortels en Korenveld met kraaien. Ondanks zijn kwetsbaarheid en zijn gevoelens van eenzaamheid en mislukking maakte hij in deze laatste fase enorm krachtige werken. In de lezing vertelt Lisette u over die periode waarin Vincent een geheel nieuwe artistieke ontwikkeling doormaakt. Ook gaat zij in op zijn betekenis als kunstenaar na zijn dood.
De lezing van Lisette le Blanc vindt plaats op donderdag 6 juli in de Jeruzalemkerk in Zwolle en start om 10.00 uur. Eveneens op donderdag 6 juli geeft zij deze lezing in Museum Hengelo, deze start om 14.00 uur. Kijk op www.U3L.nl voor meer informatie en geef u op.
Zwolle en Hengelo
Birthe Weijkamp, Mode door de eeuwen heen
We zijn er ongemerkt elke dag me bezig: kleding! Iedereen kleedt zich aan en is daarmee (on)bewust deel van het modesysteem. In deze lezing neemt Birthe Weijkamp u in vogelvlucht me langs vier eeuwen modegeschiedenis. Van de grote plooikragen uit de zestiende en zeventiende eeuw, langs de robes van de achttiende naar de hoepelrokken van de negentiende eeuw. In het tweede gedeelte ligt de nadruk op de twintigste eeuw waarin de modeontwerper een grote rol gaat spelen. Aan de hand van originele kledingstukken wordt gekeken naar de stoffen en de manier waarop kleding gemaakt en gedragen werd.
Birthe Weijkamp is een nieuwe en veelbelovende docent bij U3L. Zij studeerde kunstgeschiedenis en specialiseerde zich in historische mode. Naast een professionele interesse in mode verzamelt en draagt ze dagelijks (vintage) kleding uit de jaren 1900-1960. De lezing kunt u beschouwen als een voorproefje van de studiedag 'Mode en Makers' die zij in het voorjaar van 2024 gaat geven.
De lezing van Birthe Weijkamp vindt plaats op woensdag 12 juli in de Jeruzalemkerk in Zwolle en start om 10.00 uur. Eveneens op 12 juli geeft zij de lezing in Museum Hengelo. Deze start om 14.00 uur. Kijk op www.U3L.nl voor meer informatie en geef u op.
Zwolle en Hengelo
Lisette le Blanc, Het jaar 1513 en 1913
Zoals u ziet: Lisette le Blanc geeft deze zomer twee verschillende lezingen voor U3L. 'Het jaar 1513 en 1913' gaat over twee op het oog heel verschillende jaren in twee heel verschillende perioden in de geschiedenis. Maar, ondanks de tussenliggende 400 jaar, zijn er ook veel overeenkomsten.
In 1513 beleefde de Renaissance zijn hoogtepunt. Kunst en wetenschap bloeien, maar er zijn ook politieke spanningen. Dat geldt ook voor het jaar 1913, de vooravond van de Eerste Wereldoorlog. Ook in deze tijd een explosie van creativiteit. In deze boeiende lezing vertelt Lisette le Blanc u wat er zo bijzonder is aan deze twee jaren.
De lezing van Lisette le Blanc vindt plaats op donderdag 20 juli in De Goote Societeit in Zwolle en start om 10.00 uur. Eveneens op 20 juli vindt de lezing plaats in Museum Hengelo, deze start om 14.00 uur. Kijk op www.U3L.nl voor meer informatie en geef u op.
Hattem
Geert Jonker, Molens en hun molenaars
Historische windmolens ontstonden eeuwen geleden als energiebron voor arbeidsintensieve en zware werkzaamheden. Er werden diverse typen molens ontwikkeld voor verschillende toepassingen, zo zijn er : korenmolens, zaagmolens, oliemolens en poldermolens voor het droogleggen en bemalen van polders. Historische windmolens waren tot in de 20e eeuw grootschalig in gebruik. Pas vanaf 1960 nam het gebruik ervan af. Molenaar Geert Jonker van korenmolen de Fortuin in Hattem neemt u me in de geschiedenis van molens in het algemeen en die van Korenmolen de Fortuin in het bijzonder. Op het programma staat niet alleen een lezing, maar ook een kijkje in Korenmolen De Fortuin. Hierbij komt u alles te weten over het mechaniek van deze bijzondere molen.
De excursie met lezing door molenaar Geert Jonker vindt plaats op woensdag 23 augustus in Molen de Fortuin in Hattem en start om 14.00 uur. Kijk op www.U3L.nl voor meer informatie en geef u op.
Borne
Excursie Bussemakerhuis met lezing van Wilma Witteman, B.L.A.U.W.
Heeft u genoten van de excursie naar het Bussemakerhuis met lezing van Wilma Witteman van 18 april? Wij wel. En het smaakte dan ook naar meer. Deze zomer gaat U3L wederom naar Museum Het Bussemakerhuis in Borne, ditmaal bezoeken we de tentoonstelling B . L . Een. U . W - BLAUWVERVEN EN BLAUWDRUKKEN.
Het museum verwierf namelijk onlangs het patronen en receptenboek uit 1811 van blauwdrukker en verver Johannes Mulder (1776-1856) uit Borne. Dit was de aanleiding voor de tentoonstelling
Wilma Witteman vertelt u in haar lezing alles over blauwverven en blauwdrukken, twee bijzondere oude ambachten die ooit gemeengoed waren in Twente, maar nu in Nederland zo goed als verdwenen zijn. Daarna bekijkt u gezamenlijk de tentoonstelling.
De excursie naar het Bussemakerhuis in Borne met lezing van Wilma Witteman vindt plaats op woensdag 30 augustus in het Bussemakerhuis in Borne en start om 11.00 uur. Kijk op www.U3L.nl voor meer informatie en geef u op.
