Zestiende nieuwsbrief Erfgoed

Welkom bij de 16e editie van Erfgoednieuws! In deze editie hebben we weer veel interessante onderwerpen voor u klaarstaan.
We beginnen met het nieuwe magazine “Uw monument verduurzamen – Er kan meer dan u denkt”. Hierin belichten we de mogelijkheden voor verduurzaming van monumenten. Wilt u een oud gebouw of monument verduurzamen? Dan is dit magazine zeker een aanrader. In het artikel over archeologie leest u alles over de nieuwste ontdekkingen en opgravingen in ons land. Van bijzondere vondsten tot interessante onderzoeksresultaten; u komt er alles over te weten. Natuurlijk ontbreken ook onze vaste rubrieken niet in deze nieuwsbrief. In de rubriek “Uw monument” vertellen eigenaren van monumenten over hun ervaringen met restauratie en onderhoud. En in “Tijdreis” nemen we u mee terug in de tijd en laten we u zien hoe het er vroeger uitzag op historische locaties. Tot slot hebben we nog nieuws over de Monumentenwacht en we geven u onderhoudstips
voor uw monument.

Veel leesplezier en tot de volgende nieuwsbrief!

Martijn Haitink
Monumentencoach gemeente Lochem

Woonhuissubsidie ​​Rijksmonumenten

Als eigenaar van een woonhuis dat als rijksmonument  geldt, kunt u jaarlijks tussen 1 maart en 30 april subsidie  ​​aanvragen voor de standkosten die u het  afgelopen jaar heeft gemaakt.

De woonhuissubsidie ​​​​​​is specifiek voor de monumentale onderdelen van uw rijksmonument. U kunt subsidievragen stellen door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Werkzaamheden waarvoor u deze subsidie ​​kunt krijgen, zijn onder andere het herstel van de fundering, het vervangen van voeg- of metselwerk aan de gevel en monumentaal schilderwerk. In de Leidraad subsidiabele standhoudingskosten vindt u een overzicht van de kosten die in aanmerking komen voor de subsidie. U krijgt 38% van de subsidiabele instandhoudingskosten vergoed.

Meer informatie?
Die vindt u op de website van de Rijksdienst voor  Cultureel Erfgoed: www.cultureelerfgoed.nl/onderwerpen/subsidie-woonhuismonumenten 

Uw monument: Villa Stijgoord in Lochem

In dit item vragen wij een monumenteneigenaar van gebruiker over het wonen en gebruiken van een monument en wat zijn of haar mooiste monument in de gemeente is. Dit mag natuurlijk het eigen pand zijn, maar dat mag natuurlijk niet. In deze editie beantwoordt Anniek Welner van Villa Stijgoord onze vragen.


Hoe is het om een ​​monument te gebruiken?
Villa Stijgoord heeft de allure van een Frans kasteel. Fotogeniek met ruimtes die ieder hun eigen karakter heeft. Een monument als dit, met zijn gastvrije huiselijke sfeer, geeft veel inspiratie en is een fijne werkplek, zowel voor mezelf als voor de andere huurders. Het is een plek geworden om elkaar te ontmoeten en het geeft de brede omgeving de mogelijkheid om een ​​achter de voordeur te nemen.

Wat maakt een monument een monument?
Als je naar de villa kijkt en door Stijgoord leest, voel je de geschiedenis. Het huis is gebouwd in 1769 en heeft in de loop der jaren verschillende invullingen en verbouwingen gekend. Toch zijn de bouwkundige- en sfeerelementen van toen grotendeels bewaard gebleven. Juist zij geven de villa haar sfeer en monumentale karakter. In het verleden was het huis opgesplitst in twee woonhuizen. Dit is nu nog terug te zien aan de twee statige voordeuren en trappen. Stijgoord is in haar ere hersteld, maar ademt nog altijd geschiedenis. Veel details zijn door de jaren heen onveranderd gebleven.Dit vormt de stijgende omgeving waar tegenwoordig grote en incidentele huurders graag komen en waar ze blij van worden.

Wat vindt u het mooiste of meest bijzondere monument van de gemeente Lochem?
Voor mij is dat Villa Rozenhof in Almen. Tijdens mijn studie aanschouwde ik het landhuis, dat gebouwd werd in 1902, vanuit de trein. De prachtige architectuur in combinatie met de uitgestrekte omgeving heeft mij altijd gefascineerd.

Onderhoudstips voor uw monument

Het is belangrijk om regelmatig te controleren of uw monument onderhoud nodig heeft. De belangrijkste onderdelen om in de gaten te houden zijn de goten en het schilderwerk.

Begin met het controleren en reinigen van uw gekregen. Opgehoopte bladeren of vuil kunnen wateroverlast veroorzaken. Ook kunnen de zuren van rottende bladeren het zink van de gekregen aantasten met lekkage tot gevolg. Verflagen van ondergedompelde goten van muren die plaatselijk kunnen worden losgelaten op een lekkage van de goot. Merkt u lekkages van houtrot niet op, dan kunnen ze uiteindelijk hoge reparatiekosten met zich meebrengen. Het voorjaar is een mooie tijd om reparaties uit te voeren.

De Monumentenwacht kan helpen
Als u niet in staat bent om de goot van het dak zelf te controleren, kunt u de Monumentenwacht bellen. Zij zijn experts op het gebied van monumentale panden en kunnen u helpen bij het controleren van uw pand.

Inspecteer het schilderwerk van uw huis
Controleer of er sprake is van verfbladders, scheuren of afbladderende verf. Als u dit niet op tijd opmerkt, kan het houtwerk aangetast worden en rotten.
   

Het verhaal van Grooterkamp

Het archeologisch bestel in Nederland is niet 100% waterdicht. Dat kan ook niet, omdat de sporen uit het verleden pas echt kenbaar worden als we ze daadwerkelijk in de bodem aantreffen.Daaraan voorafgaand beroepen we ons op verwachtingen vanuit de landschapsontwikkeling en eerdere onderzoeken of vondsten in de omgeving. Zeker als het om grotere ontwikkelingen gaat, zoals de bouw van een nieuwe woonwijk, geven de eerste archeologische onderzoeken niet altijd een perfect beeld van wat er gevonden kan worden als er graafwerkzaamheden aan te pas komen.

Zo was het ook in Grooterkamp, een woongebied van circa 10 hectare aan de zuidrand van Gorssel. In 2007 werd hier voor het eerst archeologisch onderzoek gedaan met hoge verwachtingen, vanwege het landschap van dekzandruggen en middeleeuwse plaggendekken. Helaas bleven de uitkomsten achter bij de hoop. Op basis van de resultaten werd het gebied vrijgegeven voor woningbouw. Dat de werkelijkheid weerbarstiger zou zijn, bleek wel vanaf 2011. Toen bezochten leden van afdeling 18 van de Archeologische Werkgroep Nederland (AWN) de bouwputten van Grooterkamp periodiek en controleerden ze op de mogelijke aanwezigheid van gemiste archeologie. Met resultaat, want totdat de wijk af was, trof de AWN naast een klein aantal grondsporen vooral enkele duizenden vondsten aan.

In overleg met de gemeente Lochem ging de AWN aan de slag met de uitwerking van hun onderzoek in Grooterkamp. Al gauw stelde men vast dat het gevonden aardewerk wees op eerdere bewoning van mensen in de wijk, tijdens het Midden- en Laat-Neolithicum, de Vroege Bronstijd, Late Bronstijd en Midden- tot Late IJzertijd. Al met al dus enkele millennia aan menselijke activiteit. Daarvan had het formele archeologische onderzoek nauwelijks of geen aanwijzingen opgediept. Zonder de oplettendheid en het doorzettingsvermogen van de AWN was dit alles dus verloren gegaan.

Nu zijn we meer dan een decennium verder, maar het onderzoek van de AWN naar Grooterkamp heeft nog geen besluit kunnen krijgen. De vrijwilligers zijn al ontzettend ver gekomen en er is ook specialistisch onderzoek gedaan om dateringen te krijgen of details van het aardewerk.
Toch is het duidelijk dat er, zeker met de regels van tegenwoordig, veel komt kijken bij het restant van de uitwerking. In overleg tussen de gemeente en de AWN is dan ook besloten om te kijken of de laatste loodjes gebruikt kunnen worden in de opleiding van de nieuwe generatie archeologen. Studenten van Saxion krijgen de mogelijkheid om af te studeren op het materiaal van Grooterkamp. Zo kan er in de nabije toekomst met voldoening een punt gezet worden achter het onderzoek én wordt de ‘les van Grooterkamp’ meteen in de oren geknoopt van de volgende lichting enthousiaste archeologen.

50 jaar Monumentenwacht

Donderdag 23 februari heeft Monumentenwacht in alle twaalf provincies haar 50-jarig bestaan ​​samen met de onthulling van geveldoeken op markante gebouwen. In Gelderland gebeurde dat bij de Eusebiuskerk in Arnhem.

Dit jaar markeert het 50-jarig jubileum van Monumentenwacht. Dat begon met het inspecteren, adviseren en herstellen van Nederlands erfgoed. Walter Kramer van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg en Yde Schakel, een restauratieaannemer, hebben Monumentenwacht in 1973 officieel als stichting geregistreerd. De oprichters merken op dat achterstallig onderhoud in twee derde van alle grote verloren restauraties.

Monumentenwacht stopt al 50 jaar kostbare restauraties door op tijd Gebreken te voorkomen en preventieve maatregelen te nemen.Om te beginnen te kunnen werken, werden provinciale monumentenwachten opgericht, te beginnen in Groningen en Friesland. Sinds 1981 is elke provincie voorzien van een Monumentenwacht.

De Monumentenwacht staat niet stil en houdt zich bezig met nieuwe monumenten, abonnees en inspectie-instrumenten. Dit omvat het gebruik van drones, warmtebeeldcamera's en endoscopen. Bovendien inspecteert Monumentenwacht sinds enkele jaren niet alleen historische gebouwen, maar ook ander cultureel erfgoed zoals en groene monumenten.

De basis blijft echter dezelfde monumenten: eigenaren ondersteunen bij de duurzame standhouding van ons cultureel erfgoed, ook voor toekomstige generaties, onder de slogan 'Wij kijken waar niemand komt'.

Meer informatie?
Kijk dan op www.monumentenwacht-gld.nl